8 postawy - rozdział 8 PDF

Preview

Summary

rozdział 8...

Description

Postawa – względnie trwała tendencja do pozytywnego lub negatywnego wartościowania obiektu, wyuczone wartościowanie obiektu, przechowywanie w pamięci skojarzenie obiektu z jego oceną. Postawy ważne trudniej jest zmienić. 3-składnikowa definicja – stosunek emocjonalny (składnik uczuciowo oceniający) przekonania na temat obiektu (poznawczy) tendencja do zachowań wzgl obiektu (behawioralny) Wartościowanie, ustosunkowanie  szybciej przyjmujemy postawę, czy nowy obiekt jest dobry czy zły, niż w ogóle poznamy czym on jest  znaczenie adaptacyjne, unikanie bodźców szkodliwych, uczenie się ewaluatywnej (dot. wartości) wiedzy o obiektach Stosunek do obiektu może wynikać ze skojarzeń – automatycznie, nie w pełni bywają dostępne świadomości  postawy utajone jako wynik skojarzeń np. ktoś wielokrotnie pojawia się w towarzystwie osoby niemiłej, dlatego ten ktoś też kojarzy się z czymś niemiłym Stosunek może wynikać też ze zdań na jakiś temat, przypisując obiektowi świadome cechy np. ktoś jest agresywny, niski - powstają w wyniku myślenia, są świadome  postawy deklaratywne/jawne. Tylko zdania są logiczne – prawda-fałsz (można sprawdzić, czy ktoś jest agresywny). Postawy deklaratywne  skala Likerta lub dyferencjał semantyczny (ocena na szeregu wartościujących skal) Deklaracje werbalne, słowne – 1. badany może nie znać faktycznej odpowiedzi, może nie mieć zdania 2. Ludzie deklarują to co przyniesie im aprobatę własną i społeczeństwa, problem ten redukuje podłączenie do rzekomego wykrywacza kłamstw BADANIA miary utajone – pozwolą dotrzeć do nieświadomych postaw niedostępnych introspekcji, postaw mniej podatnych na zniekształcenia poprzez aprobatę społeczną oraz postaw pierwotnych, wyuczonych Prymowanie afektywne – aktywizowanie obiektu postawy poprzez jego krótką ekspozycję, a następnie pokazywanym słowem np. pokazujemy karalucha a tuż po tym wyświetla się słowo okrutny – łatwiej określić słowo okrutny negatywnie po zobaczeniu karalucha, do którego mamy negatywną postawę. Oba bodźce (zdjęcia i słowo) rozdziela minimalny czas (300 milisekund) Test IAT – metoda postaw utajonych Nie określa się tu co ludzie deklarują w parze np. kwiat-pozytywny, ale co w związku z tym robią, czyli jak szybko klasyfikują współwystępowanie 2 bodźców pozytywnych (długość czasu reakcji), jak szybko klikamy przycisk lewy (pozytywne rzeczy, deklarując to co widzimy jako pozytywne) i prawy Elektromiografia – pomiar mięśni twarzy, aktywność mięśnia marszczącego brwi oraz mięśni wykazujących radość – podobne do neuroobrazowania Postawa wywodzi się z emocji przeżytych w przeszłości w stosunku do obiektu, z przekonań o jego własnościach czy z własnych zachowań wobec obiektu.

Przekonania: świadome przekonanie o zaletach i wadach obiektu, postawa racjonalna, przypisanie obiektowi postawy dowolnej własności w wyniku obserwacji, wnioskowania np. ukończenie studiów = wzrost prestiżu społecznego, własność jest przypisywana z różną siłą. Każde przekonanie implikuje ocenę obiektu postawy w zależności od cechy (dla jednych prestiż jest silnie pozytywny, innych obojętny) Ogólna postawa wobec obiektu = suma iloczynów siły przekonań i ocen cząstkowych implikowanych przez te przekonania P = postawa x Px = ∑ pi oi (Fishbein) p-siła przekonań wyrażona prawdopodobieństwem, że obiektowi przysługują dane cechy o-oceny cząstkowe implikowane przez każde z tych przekonań o obiekcie Emocje: warunkowanie ewaluatywne – pojawienie się obiektu przed dowolnym obiektem pozytywnym lub w jego towarzystwie prowadzi do wykształcenia pozytywnej postawy i to samo z negatywną, bezpośrednie kształtowanie stosunku emocjonalnego do obiektu, jest to mechanizm kształtowania postaw niezależny od nabywania nowych przekonań o obiekcie. Efekt warunkowania jest rzetelny (powtarzalny). Warunkowanie sprawcze odnosi się też do postaw: np. mówiono komuś pozytywnie o jakiejś imprezie i tydzień później opinie o tej imprezie były pozytywne Zjawisko samej ekspozycji – badanie polega na pokazywaniu ludziom długich serii obiektów po różną ilość razy, potem miesza się te obrazki z nowymi i pyta się które były już powtarzane, te powtarzane po wiele razy są bardziej lubiane, wielokrotna ekspozycja więc wystarczy do polubienia efekt prawdziwości znane bodźce przetwarzane z większą łatwością  budzą pozytywne emocje  są atrakcyjne Zachowania: teoria autopercepcji postaw – własne postawy rozpoznajemy w podobny sposób do tego w jaki rozpoznajemy postawy innych – czyli na podstawie obserwacji zachowania i warunków w jakich ono ma miejsce np. jak się czegoś nie je to się tego pewnie nie lubi

Konsekwencje postaw Postawy – użyteczne narzędzie przetwarzania danych. Silna postawa wobec obiektu niesie na sobą tendencyjne przetwarzanie informacji na jego temat  skłonność do nieobiektywnych ocen, interpretacje, wnioskowanie Teoria dysonansu poznawczego – w celu potwierdzenia słuszności własnych poglądów szukamy info które są zgodne z postawami i unikamy tych które przeczą np. palacze nie szukają info o konsekwencjach palenia, niepalący szukają. Jest to tzw selektywna ekspozycja. Unikanie argumentów sprzecznych z naszą postawą nie

obowiązuje jednak gdy sytuacja jest mało ważna, gdy musimy wytłumaczyć swoje zachowanie lub gdy chcemy zmienić własny pogląd np. rzucić palenie Aktywizacja stosunku uczuciowego  tendencyjne przetwarzanie danych i samopodtrzymujący się charakter postaw Argumenty zgodne z własną postawą są przetwarzane krócej i automatycznie, sprzeczne poddawane są analizie i krytyce Zachowanie: zachowania niekoniecznie idą w parze z postawami PRZYKŁAD kelnerzy obsługiwali grzecznie Chińczyków a potem 90% z nich stwierdziła, że zrobili to bardzo niechętnie  sytuacja skryptowa. Strategia metodologiczna – dopasowanie metod pomiaru postaw i zachowań, zgodność postaw z zachowaniem jest duża, ale badania nie mogą tego wykazać. Zgodność postawy z zachowaniem pokazują zagregowane dane bardziej niż pojedynczy akt zachowania Stopień zgodności zachowania z postawą zależy też od moderatorów zgodności – wiążą się z cechami sytuacji w której dochodzi do zachowania, z cechami postawy. Wobec tego powstały (Abelson) typy sytuacji: Indywidualizujące – warunki umożliwiające zachowanie zgodne z naszymi preferencjami Dezindywiduujące – czasowe nasilenie identyfikacji jednostki z jakąś grupą i jednostka przyjmuje ich postawy Skryptowe – inicjują automatyczny ciąg zachowań Model Fazio: automatyczne procesy psychiczne mdzy zachowaniem a postawą Aktywizacja postawy – pojawienie się obiektu w polu widzenia  tendencyjność – przeżycie nawet słabych pozytywnych odczuć  treść spostrzeżeń – pozytywny kontakt z obiektem  definicja (zdarzenia + sytuacji (obowiązujące normy)  zachowanie Teoria działań przemyślanych  intencje zależą od postawy subiektywnej normy i od kontroli zachowania (oczekiwanie, że zrealizować, inaczej teoria zachowań planowych), postawa nie zachowanie za pośrednictwem świadomych intencji (duża rola rzadkich jak krwiodawstwo, mniejsza przy nawykowych),

wobec zachowania, jest się w stanie je zawsze wpływa na przy zachowaniach

Postawa  intencja  zachowanie gdy jest motywacja do przemyślenia konsekwencji postawy i sytuacyjne warunki do tegoż przemyślenia Postawa  tendencyjność  zachowanie jest to automatyczne Próby perswazji – ludzie reagują negatywnie np. na slogany, wiedzą że reklamy manipulują, ograniczają wolność wyboru (same nazwy marek są też manipulanckie bardziej niż slogany, czego ludzie nie zauważają), opór przed perswazją jest nieświadomy

Teorie zmian postaw Procesualny model perswazji – zmiana postaw jest efektem przemyślanego i świadomego przetworzenia informacji. Efekt komunikatu perswazyjnego zależy od etapów przetwarzania: przykład wyborów prezydenckich 1 zauważenie – czy w ogóle zwrócimy na coś uwagę (na kandydata) 2 zrozumienie – lepiej rozumie się przekazy proste niż złożone 3 uleganie – akceptacja przekazu, argumentów 4 utrzymanie postawy (nie ulegniemy argumentom kontrkandydata) 5 wprowadzenie postawy w życie - zachowanie (czy pójdziemy na wybory) Zmiana postawy może dochodzić do skutku dwoma torami teoria dwutorowości perswazji 1 centralny tor perswazji – staranne, przemyślanie przetworzenie info, przychylne reakcje poznawcze (myśli, sądy) odbiorcy. Zmiana więc zależy od argumentacji, trwała, odporna na kontrpropagandę. Silne rozpracowanie przekazu i argumentacji 2 peryferyjny tor perswazji – powierzchowne zidentyfikowanie jakiegoś sygnału, sugerujący jakiś stosunek do oferowanego stanowiska. Taki sygnał to np. sympatyczność nadawcy. Ten zachęcający do uległości sygnał powoduje przesunięcie postawy w kierunku stanowiska oferowanego w przekazie. Zmiana ta jednak szybko może zniknąć wskutek kontrpropagandy. Słabe rozpracowanie argumentacji 1 przetwarzanie systematyczne – przemyślane, głębokie 2 przetwarzanie heurystyczne – zastępowanie systematycznej analizy prostymi argumentami (skoro wszyscy w to wierzą to ja też) ale perswazja musi się toczyć torem peryferyjnym Podprogowa ekspozycja - teoretycznie polega np. na włączaniu do filmu pojedynczych klatek z reklamą lub wgrywania ukrytego przesłania do piosenek. Wyznaczniki zmiany postaw: 1 nadawca  kompetentny – silnie zmienia postawę, niekompetentny  efekt bumerangowy – odwrotny do zamierzonego. Nadawca i jego argumenty mają duży wpływ na osoby z małym zaangażowaniem, łatwiej ich przekonać. Nadawca = źródło informacji, nie manipulant do spraw zmiany poglądów odbiorcy ( czystość intencji). Atrakcyjność – ktoś sławny, lub go lubimy = wierzymy 2 treść przekazu  siła argumentacji – zmienia zdanie o obiekcie postawy, przekonuje że obiekt ma pozytywne cechy, te cechy są charakterystyczne dla obiektu. Jednak kiedy ktoś jest zaangażowany w coś, silne argumenty nie zmieniają jego postawy (np. studenci którzy mieli pisać egz nie działały argumenty o tym czemu mają pisać, tych których to nie dotyczyło bo nie pisali – argumenty słabe działały że warto pisać bo i tak ich to nie dotyczy) , również liczba argumentów – więcej to większy nacisk na odbiorcę, powtarzanie argumentów – wpojenie, opór odbiorcy i znudzenie, odwoływanie się do emocji – np. grożenie dziecku lub obiecywanie nagrody, propaganda, emocje pozytywne – wzrost skuteczności, negatywne (głównie

strach) – wzrost (bo nie chcemy się komuś narazić) ale i spadek (chęć ucieczki, obronne zaprzeczenie) np. jest test z tendencyjnością na zachorowanie na coś (nie zachoruje=wierze testowi, zachoruje=nie wierze i szukam obronnych argumentów czemu taki wynik wyszedł). Ma też tutaj wpływ samoocena – niska = bierność w działaniu = spadek skuteczności strachu 3 organizacja przekazu  kolejność argumentacji (za czy przeciw?)  efekt pierwszeństwa – silne oddziaływanie początkowych i efekt świeżości – silne te na końcu najlepiej zapamiętane, który efekt to zależy od długości przerwy między wygłoszeniem, liczba nadawców – uleganie rośnie jeśli większa liczba osób komunikuje, efekt przesypiania – wzmocnienie siły przekazu źródła niekompetentnego wraz z upływem czasu np. zapominamy że nadawca był niekompetentny i 4 środek przekazu  kolejno tv-radio-druk, jednak złożona wypowiedź=najlepszy druk, jednak bardziej wiarygodny jest ktoś kogo widzimy 5 odbiorca  inteligencja, samoocena, intro/ekstrawersja – odbiór, uleganie

Teoria autopercepcji człowiek uczy się rozpoznawać swoje postawy tak jak u innych za pomocą obserwacji, im słabsze, mniej wyraźne czynniki wewnętrzne( jak postawy) tym większą rolę we wnioskowaniu o sobie mają czynniki zewnętrzne sytuacyjne behawioralne itp., jeżeli zachowanie wywoływane jest przez czynniki sytuacyjne to nie jest podstawą do wnioskowania o postawach, przyczyny zachowania są wtedy w sytuacji....