Gąbki zooologia - Notatki z wykładu 1 PDF

Preview

Summary

charakterystyka gąbek opisana na podstawie podręcznika Cz. Jury oraz wykładów
rozmnażanie, budowa, zarys systematyki...

Description

Zoologia bezkręgowców Gąbki – łac. porifera (porowce), spongaria • dwuwarstwowe, beztkankowce (ahistozoa) • ciało w postaci worka: oskulum otwór na szcyzcie, którym wypływa woda filtrowana przez gąbki, spongocel to jama ciała gąbki, występują pory (kanały w pojedynczej komórce) i ostie (kanały otoczone wieloma komórkami) • warstwa pinakodermalna, dermalna to warstwa orkywająca • warstwa choanodermalna, gastralna wyścieła spongocel • W przypadku gąbek nie używamy pojęć endoderma i ektoderma ponieważ komórki poszczególnych warstw mogą migrować między nimi • typy budowy spongocelu ◦ askon – najprostsza budowa ◦ sykon – sfałdowanie wewnętrznej warstwy ◦ leukon – w ciele wytwarza się system komórkami • bazopinakocyty – przytwierdzają gąbkę do podłoża • endopinakocyty – wyprowadzają wodę z ciała gąbki • rodzaje emabocytów ◦ lofocyty – duże komórki produkujące kolagen ◦ spongocyty – tworzą włokna kolagenowe ◦ skleroblasty – odpowiadają za syntezę elementów szkieletu nieorganicznego (elementy nieorganiczne powstają zewnątrzkomówkowo, a organicznego wewnątrzkomórkowo ◦ mioblasty – kurczliwe komórki które pozwalają zamykać pory w ciele ◦ archeocyty – komórki totipotencjlane Rozmnażanie gąbek Bezpłciowo poprzez podział, fragmentację i pączkowanie Płciowo: • gąbki są w większości hermafrodytyczne • występują zapłodnienie wewnętrznej • przed samozapłodnieniem chronią mechanizmy takie jak protoandria (plemniki dojrzewają szybciej) i protoginia (komórki jajowe dojrzewają szybciej) Rozwoj larwalny Gąbki wapienne: celaloblastula → stomatoblastula → amfiblastula → olyntus (postać młodociana) Inne gąbki: stereoblastula → parenchymula → olyntus Formy przetrwalnikowe: • gemmule: w mezoglei skupiają się archeocyty które następnie różnicują się w trofocyty (gromadzące sub. odżywcze),komórki palisadowe (tworzące sponginową otoczkę) lub pozostają niezmienione, skleroblasty towrzą amfidyski • soryty są bardzo podobne do gemmul, różnice między nimi porównano w tabeli

Soryty

Gemmule

1 archeocyt

Wiele archeocytów

Słonowodne

Słodkowodne

Brak skomplikowanej otoczki

Występuje skomplikowana otoczka

SYSTEMATYKA Demosposngiae – gąbki pospolite • typ budowy dowolny • zarówno słodko i jak słonowodne • organizmy najczęściej kolonijne • szkielet krzemionkowo-sponginowy • przykładowe gatunki: ◦ Poteroni neptuni, Oscarella sp., Plakina sp. spongia officinalis, spongilla lacurtis Calcerea – gąbki wapienne • typ budowy głównie leukon ale inne też występują • słona, płytka woda • żyją samotnie i tworzą kolonie • szkielet wapienny • przykłady gatunków ◦ Sycona Raphanus, Neosolenia Crypta Hexactinellida – gąbki szklane • typ budowy leukon • słonowodne, głębinowe • zazwyczaj samotnie żyjące • szkielet krzemionkowy • przykłady gatunków: ◦ Euplectella aspergillum...