Notatki-drowie - Notatki z wykładu 1 PDF

Preview

Summary

notatka o zdrowiu (psychologia zdrowia)...

Description

• • • • • • • • • • • • • • • •

• • • • • • •

Salutogeneza- (od łac. salus- zdrowie, wyzdrowienie) Model salutogenezy sformułował Aaron Antonovsky, socjolog, w opozycji do modelu patogentycznego, jaki przez dekady dominował w naukach medycznych model salutogenezy został opracowany w toku analizy wyników badań, Antonovsky w 1970 r. analizował wyniki zdrowotne kobiet, które przeżyly ekstremalny stres ( obóz koncentracyjny, doświadczenie przesiedlenia i życia w warunkach wojennych). Zwrócił on uwagę, ze 29% badanych wykazywało dobry stan zdrowia psychicznego i fizycznego zadał kluczowe pytanie: „ Dlaczego ludzie, mimo iż podlegają oddziaływaniom wieli stresorów ( patogenów), zachowują zdrowie lub w razie choroby powracają do zdrowia? Co szczególnego działa u osób, które w sytuacji ekstremalnych obciążeń nie wykazują zaburzeń?” model salutogenetyczny szuka czynników sprzyjających zdrowiu; opiera się na holistyczno- funkcjonalnym ujęciu zdrowia: soma i psyche ze sobą związane; zdrowie jest stopniowalne. Niezależnie od tego, jak jesteśmy chorzy, zawsze możemy przesuwać się ku zdrowiu. Pełne, idealne zdrowie↔stan głębokiej choroby zagrażającej życiu Założenia koncepcji Salutogenetycznej Antonovsky'ego: zdrowie jest tu rozumiane jako proces zachowywania równowagi procesów życiowych; zdrowie zależy od relacji między spostrzeganymi wymaganiami (streorami) a zasobami i możliwościami poradzenia sobie, jakimi dysponujemy; stresory to wymagania/ bodźce, na które nie mamy gotowych odpowiedzi; stresory nie muszą przeradzać się w stres i negatywne emocje, czasem mobilizują i wyzwalają energię;zależy to od uogólnionych zasobów odpornościowych; zasobami odpornościowymi są nasze właściwości psychiczne, takie jak poczucie tożsamości, poczucie sprawstwa czy kontroli, różne kompetencje, inteligencja i wiedza. Antonovsky nazywa je potencjałami zdrowia; najważniejszym potencjałem, wręcz kluczem do zdrowia, jest według niego poczucie koherencji, konstrukt złożony z trzech wymiarów: poczucia zrozumiałości, zaradności i sterowalności oraz poczucia sensowności. STRESORY : wymagania, dla których nie ma gotowych, ani zautomatyzowanych reakcji adaptacyjnych. Stresory rodzą stan napięcia. Są elementami, które powodują zakłócenie stanu równowagi organizmu. Mogą jednocześnie mobilizować, wyzwalać energię. Mogę być krótkotrwałe ( ostre) lub długotrwałe ( przewlekłe). Mogą być egzogenne ( pochodzące ze środowiska zewnętrznego) oraz endogenne ( pochodzące z ciała człowieka i jego psychiki) lub wynikające z relacji człowiek- środowisko.

• ✓ ✓ ✓ ✓

Pojęcie zdrowia: zdrowie psychiczne nierzadko traktowano jako synonim normalności. Normalności i zdrowie często przeciwstawiano też pojęciom nienormalności i patologii. Takie podejścia do zdrowia wynikały z dominacji modelu biomedycznego, zgodnie, z którym zdrowie definiowano jako brak zaburzeń i choroby. Według WHO zdrowie „ jest pełnym dobrostanem fizycznym, psychicznym i społecznym, a nie tylko brakiem choroby lub niedomagania”. Poczucie dobrostanu może tez wynikać z jakości życia, zaś jakość życia warunkowana czynnikami obiektywnymi i subiektywnymi....