Title | Nadciśnienie - notatki z leków |
---|---|
Course | Farmakologia |
Institution | Uniwersytet Medyczny w Lodzi |
Pages | 9 |
File Size | 290.9 KB |
File Type | |
Total Downloads | 82 |
Total Views | 150 |
Nadciśnienie - notatki z leków...
1. Leki β-adrenolityczne 2. Leki α1-adrenolityczne + urapidil. 3. Leki sympatolityczne: guanetydyna i rezerpina 4. Inhibitory enzymu konwertującego angiotensynę 5. Blokery receptora angiotensynowego AT1 (ARB) 6. Antagoniści wapnia 7. Leki moczopędne - głównie tiazydy
Inhibitory reniny - aliskiren:
Bezpośredni inhibitor reniny w miejscu jej aktywacji Stosowany w leczeniu nadciśnienie tętniczego w monoterapii lub terapii złożonej (z diuretykami tizydowymi, innymi inhibitorami RAS, antagoniści wapnia) większa skuteczność hipotensyjna Działania niepożądane: o Obrzęk twarzy o
Biegunki
o o
Duszność Hiperkaliemia
o o
↑stężenia kwasu moczowego (napady dny moczanowej) Przeciwwskazany w ciąży
Leki o działaniu ośrodkowym: Klonidyna agonista receptorów α2 działanie obwodowe (presynaptyczne receptory α2) oraz ośrodkowe obszar pasma samotnego i jądra pasma samotnego (struktury, która przyjmuje impulsy z baroreceptorów i łączy się z ośrodkami OUN regulującymi czynność układu współczulnego i przywspółczulnego) działanie w obrębie pasma samotnego i jądra samotnego osłabienie aktywności neuronów współczulnych docierających do serca i naczyń krwionośnych ↓ opory naczyniowe w tętniczkach, ↓ pracę serca klonidyna na ogół ↓ aktywność reninową osocza i wydzielanie aldosteronu zastosowanie: o nadciśnienie o średnim i ciężkim przebiegu (często w skojarzeniu z moczopędnymi - sama może dawać obrzęki) o w ciężkich postaciach nadciśnienia w skojarzeniu z β-blokerami lub lekami bezpośrednio rozkurczającymi naczynia
o migrenowe bóle głowy działania niepożądane: o ośrodkowe: senność (stosować na noc), zaburzenia snu, zaburzenia libido o
wegetatywne: suchość w jamie ustnej, zaparcia, nudności
o o
ortostatyczne spadki ciśnienia (rzadko) Podczas długotrwałego stosowania dochodzi do hiporeaktywności receptorów α2 i jest to przyczyną wystąpienia reakcji hipertensyjnych po nagłym odstawieniu klonidyny
α-metylodopa (Dopegyt) mechanizm działania: zaburzenie biosyntezy NA, powstała α-metylonoradrenalina jest „fałszywym przekaźnikiem” α-metylonoradrenalina pobudza receptory α2-adrenergiczne w obszarze pasma samotnego zastosowanie: umiarkowany lek hipotensyjny we wszystkich rodzajach nadciśnienia, też przy uszkodzeniu nerek działania niepożądane: o układ krążenia: hipotonia ortostatyczna, zaburzenia rytmu serca, nasilenie objawów choroby wieńcowej o ośrodkowe: senność, zmęczenie, zaburzenia snu, depresja, objawy pozapiramidowe o o o
wegetatywny: suchość w jamie ustnej, zaparcia uszkodzenia szpiku (leukopenia, trombocytopenia, granulocytopenia) i uszkodzenia wątroby obrzęki (zatrzymanie sodu i wody)
MOKSONIDYNA RILMENIDYNA ( działa silniej niż Moksonidyna) Zmniejszają opór obwodowy tętniczek, nie wpływają na skurcze serca. Przydatne przy nadczynności współczulnej (też na α2) Działający ośrodkowo hipotensyjny lek nowej generacji. Agonista receptorów imidazolowych I 1, działający wybiórczo na receptory w dogłowowej, brzusznobocznej części rdzenia, w obszarze kontroli obwodowego współczulnego układu nerwowego. Zmniejsza aktywność sercowych, nerkowych i trzewnych nerwów współczulnych. Moksonidyna jest także agonistą ośrodkowych receptorów a2-adrenergicznych, jednak jej powinowactwo do nich jest stosunkowo małe. Pobudza receptory imidazolowe w nerkach i prowadzi do zahamowania retencji sodu. Moksonidyna powoduje zmniejszenie układowego oporu naczyniowego i w rezultacie obniżenie ciśnienia tętniczego. Po podaniu p.o. szybko i niemal całkowicie się wchłania. tmax – ok. 1 h. Nie ulega efektowi pierwszego przejścia
Leki hipotensyjne bezpośrednio rozszerzające mięśnie gładkie naczyń krwionośnych: Pochodne hydrazynoftalazyny – dihydralazyna, todralazyna: Silne działanie hipotensyjne wywołują podciśnienie ortostatyczne zwiększają aktywność reninową osocza (↑ aldosteronu, co osłabia działanie hipotensyjne) zatrzymują sód i potas (obrzęki) mechanizm: zwiotczenie mięśni gładkich naczyń tętniczych (dużych tętniczek) i ↓ oporu naczyniowego, ↓stężenia Ca i ↓ uwalniania NA z neuronów adrenergicznych, mały wpływ na naczynia żylne, na skutek obniżenia ciśnienia krwi uaktywnia się układ RAA co doprowadza do zatrzymywania sodu, w organizmie w obrębie naczyń skórnych może powodować skurcz i blednięcie palców (objaw Raynauda) Zastosowanie: umiarkowane i ciężkie nadciśnienie najczęściej w skojarzeniu z innymi lekami jak moczopędne, sympatykolityki czy β-blokery niepożądane: ze strony układu immunologicznego zwłaszcza przy długim stosowaniu to toczeń rumieniowaty i objawy przypominające reumatoidalne zapalenie stawów, objawy stenokardii, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, bóle głowy przechodzą przez łożysko-nie mogą więc być stosowane w czasie ciąży DIHYDRALAZYNA: powoduje odruchowe przyspieszenie akcji serca i ↑ siły skurczu mięśnia sercowego, ↑ sekrecji reniny (co ogranicza ich zastosowanie w kontroli ciśnienia krwi) TODRALAZYNA
Nitroprusydek sodu Dostarcza NO, ma krótki okres półtrwania o
Silne działanie rozkurczające naczynia (oporowe, żylne)
o
Zmniejsza minutową i wyrzutową objętość serca
o o
Podawany we wlewie dożylnym, stosować krótkotrwale (aby nie kumulowały się rodanki – methemoglobinemia) Stosowany w celu doraźnego obniżenia ciśnienia krwi, zwłaszcza z tętniakiem rozwarstwiającym
Leki aktywujące kanały K+ : Kanały potasowe regulują w komórce potencjał błonowy, wpływają na pobudliwość komórki Więcej potasu wewnątrz komórki (różnicę utrzymuje pompa-sodowo-potasowa) Otwarcie kanałów potasowych powoduje „uciekanie” jonów potasu hiperpolaryzacja komórki trudniejsze pobudzenie Są 3 rodzaje kanałów: - Bramkowane napięciem (KV) - Bramkowane związkami łączącymi się ze swoistymi strukturami (ligandami) (K Ach, KATP) - Równocześnie ligandami i napięciem (BK) * PINACIDIL - ↓ opory naczyniowe poprzez otwarcie kanałów KATP (hiperpolaryzacja komórki) - zapobiega przerostowi lewej komory * DIAZOKSYD - Działa głównie na naczynia oporowe (kanały KATP), - odruchowe przyspieszenie akcji serca, - aktywacja układu RAA, - działa też na receptory w trzustce - hamuje uwalnianie insuliny - ↑ działanie hiperglikemiczne, - hamuje wydalanie kwasu moczowego ↑ nasilenie objawów dny * MINOKSYDIL - Działa bezpośrednio na mięśnie gładkie naczyń (rozkurczająco), wywołuje odruchowe przyspieszenie akcji serca, bóle dławicowe i wzrost wydzielania reniny - Stosowany tylko w przypadku nadciśnienia opornego na inne leki hipotensyjne - Uwaga! Wywołuje nadmierne owłosienie – jest to wykorzystywane w leczeniu łysienia
INNE: KETANSERYNA o Obniża ciśnienie krwi w wyniku hamowania receptorów serotoninowych (5-HT2) o W niewielkim stopniu blokuje też rec α, histaminowe i dopaminergiczne o
Obniża ciśnienie, poprawia przepływ krwi przez serce i nerki
o
Stosowana tylko dożylnie w leczeniu szpitalnym
Omapatrilat: - wykazuje podwójne działanie: * inhibitor enzymu konwertującego angiotensynę (ACE) = rozszerzenie naczyń, antyprofileracyjnie, p/zakrzepowo, itp. * inhibitor obojętnej endopeptydazy (NEP) - skutkuje to zwiększeniem poziomu peptydów natriuretycznych = zwiększa diurezę, natriurezę, powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych (wazodylatacja), zmniejsza zmiany remodelingowe. Zmniejsza w ten sposób śmiertelność i liczbę hospitalizacji pacjentów z powodu niewydolności serca. Fenoldopam: Agonista rec. dopaminergicznego D1 - który jest czynnikiem hipotensyjnym, powoduje rozszerzenie naczyń tętniczych, co skutkuje obniżeniem ciśnienia krwi, zmniejszając obciążenie następcze. Powoduje również zwiększone wydalanie sodu przez nerki.
Darusentan, Ambrisentan, Bozentan: Jest to antagonista receptorów ETA- receptory endoteliny A (sprzężony z białkiem G) znajdujące się w komórkach mięśni gładkich naczyń krwionośnych, pobudzenie tych receptorów odpowiedzialne jest za skurcz naczyń krwionośnych i działanie proliferacyjne = powstanie nadciśnienia. Leki te nie hamują aktywności receptora ETB - których pobudzenie wykazuje działanie naczynie rozszerzające i antyproliferacyjne. Zahamowanie aktywności tego receptora, skutkuje rozszerzeniem naczyń krwionośnych i działaniem antyproliferacyjnym. Działanie to odnosi się zarówno do naczyń krwionośnych krążenia płucnego jak i obwodowego.
1.
Patomechanizm nadciśnienia tętniczego pierwotnego jest związany głównie z: - wzrostem tętniczego oporu naczyniowego - wzrostem aktywności układu współczulnego i uwalniania NA - często wzrostem reaktywności receptorów α1 i zmniejszeniem receptorów β - wzrostem reaktywności naczyń tętniczych na kurczące działanie NA, A, angiotensyny II i wazopresyny - często wzrost aktywności układu renina – angiotensyna – aldosteron - mechanizmy jonowe: ↑ Na, ↓ Ca w mięśniach gładkich i ↓mechanizmów kurczliwych - bardzo ważna rola śródbłonka naczyniowego w procesie rozkurczania naczyń: prostacyklina PGI2 (rozszerza naczynia, a tromboksan A2 – kurczy) tlenek azotu (śródbłonkowopochodny czynnik rozkurczający naczynia EDRF)
2.
Epidemiologia nadciśnienia
liczba chorych: 30 – 45 % populacji ludzi dorosłych 1/3 osób z nadciśnieniem jest tego nieświadoma wiek: wraz z wiekiem wzrasta liczba chorych (M>55, K>65 r.ż.) płeć: mężczyźni > kobiety rasa: czarna > kaukaska czynniki genetyczne czynniki sprzyjające: otyłość, hiperlipidemia i hiperglikemia, brak aktywności fizycznej, palenie, alkohol, dieta wysokosodowa, stres
3.
Przyczynowa klasyfikacja nadciśnienia A. pierwotne (90-95%): wieloczynnikowe, mechanizm nieznany. Mechanizmy podwyższające ciśnienie dominują nad mechanizmami obniżającymi ciśnienie B. wtórne (5-10%): powikłanie innej choroby np.: a) cukrzyca b) jednostronne lub obustronne uszkodzenie miąższu nerkowego (zapalenie nerek, gruźlica, zwyrodnienie torbielowate) c) utrata elastyczności aorty i głównych naczyń tętniczych spowodowana głównie zmianami miażdżycowymi d) w wyniku wzrostu objętości wyrzutowej serca (blok przedsionkowo-komorowy) e) pochodzenia hormonalnego - guz chromochłonny (nowotwór wytwarzający aminy katecholowe) - wywołane nadmiernym wytwarzaniem glikokortykosteroidów - hiperaldosteronizm - w przebiegu guza wytwarzającego reninę - u chorych z nadczynnością gruczołu tarczowego f) pochodzenia polekowego: - doustne leki antykoncepcyjne: aktywacja RAA - mineralokortykosteroidy - glikokortykosteroidy
4. Klasyfikacja nadciśnienia Nadciśnienie tętnicze to arbitralnie przyjęta wartość ciśnienia, przy której gwałtownie wzrasta ryzyko powikłań sercowonaczyniowych granica 140/90 SKURCZOWE...