notatki z ćwiczeń ODIDO PDF

Preview

Summary

Download notatki z ćwiczeń ODIDO PDF

Description

Od objawu do rozpoznania. CZĘŚĆ 1, R. Lechowski, 21.03.2014 „BÓL” Ból – czuciowe i emocjonalne nieprzyjemne doznanie, związane z rzeczywistym lub potencjalnym uszkodzeniem tkanek. Odgrywa rolę sygnału ostrzegawczego, objaw choroby Czucie – proste wrażenie zmysłowe stanowiące subiektywną ocenę bodźca Ból u zwierząt jest doznaniem modyfikującym reakcje - przez zachowania awersyjne - Potencjalny czynnik uszkadzający/bólowy - Sytuacja podobna do powodującej ból Ból obniża jakość życia Ból opóźnia proces zdrowienia U kotów- tak naprawdę tylko śródmiąższowe, idiopatyczne zapalenie pęcherza moczowego- wywołuje silny ból, ale ból nie spowodowany bólem pęcherza a stresem! To stres powoduje powstawanie bólu i zmiany wtórne. Periuria- załatwianie się kota poza kuwetę → gdy kot kojarzy kuwetę z bólem podczas oddawania moczu rodzaje bólu: 1. Ból somatyczny- łatwy do lokalizacji, skóra, kości, mięśnie, ścięgna - Bolesność mięśni → aby przekonać się czy to one bolą badamy duże mm. w różnych miejscach, przede wszystkim mm. obręczy miednicznej czy ud i pośladków. - Kręgosłup – badamy od ogona aż do szyi, jeden kręg po drugim; 2. Ból trzewny- narządy wewnętrzne- trudny do lokalizacji, rozlany → sprawia on kłopoty przy badaniu zwierząt; dlatego mówimy, że „boli okolica nerek”, nie jesteśmy pewni czy bolą nerki czy może kręgosłup, albo mm. podłużne kręgosłupa itd. → ale gdy boli np. otrzewna wtedy dla odmiany stwierdzamy „bolesny brzuch”. - Nerki- raczej nie bolą, tylko w ostrym odmiedniczkowym zapaleniu nerek- z innych przyczyn raczej nie. U kota nerki są łatwo macalne, u zdrowego nerki są i tak lekko tkliwe, nawet jeśli nic się w nich nie dzieje. - Wątroba może boleć gdy jest powiększona zapalnie. - Śledziona za bardzo nie boli. 3. Bol neuropatyczny – powstający w obrębie nerwów - nerwy obwodowe - rdzeń kręgowy - mózg – niereagujący na leki p/bólowe (opioidy, NSAID) → np. półpasiec, cukrzyca, w chorobie zatorowo- zakrzepowej--> powoduje niedokrwienie i ostry ból. Szczególnie u kotów! Zakrzep tętnicy udowej → jeździec/ siodłowy → powoduje nagłe porażenie kończyn miednicznych, są zimne i b. bolesne; U kotów główną przyczyną choroby zatorowo- zakrzepowej jest kardiomiopatia. Odczuwanie bólu - Wzgórze – stacja przekaźnikowa - Wzgórze - może stać się generatorem bólu -> uwrażliwienie ośrodkowe, zmiany powodowane przez ból powodują uwrażliwienie bólowe Ból- nie istnieje możliwość przyzwyczajenia się do boźdźca bólowego, a ten sam bodziec odczuwany jest jako co raz silniejszy! I nawet gdy bodziec ustał dochodzi do powstawania reakcji bólowej samoistnie. Z bólem należy walczyć jak najwcześniej!!! Im dłużej ból będzie trwał tym większy ból zwierzę będzie odczuwać. → z działaniem wzgórza można walczyć poprzez długość działania leku, albo stosując środki innej grupy Podstawowe reakcje bólowe: 1. zaburzenia w normalnym zachowaniu: niechęć do poruszania się zmniejszona aktywność życiowa zmniejszenie lub brak łaknienia posmutnienie częste oddawanie kału/moczu zaparcie/bezmocz ślinotok (ból ostry) wzmożone pragnienie/wielomocz (ból przewlekły) 2. objawy nieprawidłowego zachowania oddawanie moczu/kału w nietypowych miejscach wokalizacja agresja zaburzenia relacji z innymi zwierzętami/ludźmi drżenia nieprawidłowa postawa/pozycja

3. reakcja na dotyk – zwiększone napięcie lub drżenia w reakcji na delikatny dotyk 4. fizjologiczne reakcje bólowe rozszerzenie źrenic/szeroko otwarte oczy wzrost ciśnienia krwi przyspieszenie tętna przyspieszenie oddechów nastroszenie włosów podwyższenie temperatury miejscowo/ogólnie

Wzmożone pragnienie/ wielomocz → poliuria i polidypsja PIES 20-60 ml wody/ kg; 60-100 szara strefa; 100 i więcej – patologia → polidypsja KOT 10-20 ml, jeśli >50ml przy mokrej karmie = polidypsja

Ostra jaskra- b. bolesna! Odczuwanie b. silnego bólu na terenie głowy → naciśnięcie gałki ocznej → gałka twarda w jaskrze Ślinotok może sugerować ostry ból na terenie głowy. Drgawki to nie drżenia! Przy bólu w kręgosłupie szyjnym zwierzęta ustawiają się tak by mieć jak największy kąt widzenia. Zespół uchylonego okna – silne uszkodzenia narządów rejonu klatki piersiowej Odc. szyjny kręgosłupa – uraz, zwyrodnienie, koty są wrażliwe na wit. A → hyperwitaminoza A → niemonoetiologiczna → nieodwracalne zmiany w kręgosłupie szyjnym (bolesność) i bolesność stawów łokciowych. Szyja jest źródłem silnego bólu jeśli obecne są tam zmiany → stąd wyraźnie wokalizują ból. Macamy okolice szyi aby zobaczyć czy mięśnie te są deskowato twarde, co oznacza że mięśnie są napięte→ wówczas można podejrzewać, ze jest to miejsce powodujące ból. Hyperwitaminoza A → gdy lokalizacja w stawach łokciowych → ból, ale z szansą na odwrócenie, zbilansowana dieta i szansa, że ustąpi np. po 1,5 roku Obiektywna ocena bólu Reakcje fizjologiczne Reakcje biochemiczne Reakcje behawioralne Unikanie bólu – reakcja wyuczona Automatyzm – reakcja cofania, ucieczki, lizanie, gryzienie, agresja bólowa Reakcje dostosowawcze – pozycja,postawa zesztywnenie kręgów szyjnych.mpg Reakcje socjalizacyjne – głosowe, „łaszenie się”, przybieranie postaw typowych dla okresu wczesnej młodości Reakcje „anty” socjalizacyjne – brak reakcji na polecenia, głos właściciela, nieposłuszeństwo, agresja (+++), zachowania przymusowe (kompulsywne) Rozpoznawanie bólu Ból ostry Zabieg Badanie diagnostyczne Dyskopatia (szyjna) Zapalenie trzustki Jaskra ostra Ból przewlekły Zaburzenia poruszania Kulawizny, niechęć do poruszania się Wzmożone pragnienie/wielomocz Bezsenność Zap. wielomięśniowe- na początku w stanie ostrym mięśnie ulegają obrzękowi i są bolesne, a następnie razem z bólem zanikają mm. Zap. zew. przewodu słuchowego--> czyścić ze środkami przeciwbólowymi! Stosować leki p.ból. B. silny ból! Problemy z kręgosłupem → silny ból powoduje np. silne dyszenie; ostrożny chód. Pozycja „modlącego muzułmanina” - odciążająca → silny ból w jamie brzusznej, trzustka, jelita, żołądek; Brak apetytu to jeden z podstawowych objawów bólowych u KOTÓW! Zap. trzustki → apatia, brak apetytu; 1/5 kotów reaguje na omacywanie bólem lub dyskomfortem, a 4/5 wcale; → opiaty (lek podstawowy to Bunondor, gdy koty zaczynają normalnie jeść po podaniu to dobry objaw) Nadmierne pragnienie- np. w osteoarthritis; Gdy pies budzi się w nocy → niewydolność lewokomorowa → gdy pies leży rozwija się zastój w płucach i pojawia się duszność → pochodzi i położy się znowu → pierwsze objawy rozwijającego się obrzęku płuc. Psy mogą wytrzymać nawet 165 dni na samej wodzie. Kot 9kg, klasyczny kandydat do cukrzycy. 1kg kota to 14-17 kg człowieka. Discospondylitis → choroba dot. tarczy międzykręgowej i kręgu, tła bakteryjnego –> w odc. szyjnym ostrożny chód i głowa skierowana w podłogę. I np. załatwianie się może odbywać się bez podnoszenia nogi, bo występują zab. równowagi. Etapy postępowania: 1. Rozpoznanie bólu 2. Rozpoznanie przyczyny bólu 3. Rozpoznanie choroby Ból ostry – można leczyć przyczynę Ból przewlekly – trzeba leczyć BÓL Wywiad Wiadoma przyczyna bólu - uraz, wypadek, ból pooperacyjny Niewiadoma przyczyna bólu - ból ostry rozpoznawany przez właściciela - ból przewlekły podejrzewany przez właściciela

Zachowania nie budzące niepokoju właściciela - trudności w poruszaniu łączone z podeszłym wiekiem Zachowania mylnie interpretowane przez właściciela - Dyszenie, niepokój – choroby serca - Wielomocz/wzmożone pragnienie – cukrzyca - Ślinotok - choroby jamy ustnej, nie traktowane jako choroba Wywiad i badanie kliniczne pozwala na lokalizację problemu Niechęć do wchodzenie i schodzenie po schodach - Mięśnie i kręgosłup - Rdzeń kręgowy Protest przy unoszeniu - Kręgosłup - Jama brzuszna Kulawizna (niedowład?) - Choroba kości i stawów - Zaburzenia neurologiczne Kulawizna na „zimno” - przewlekłe choroby stawów Reakcje przy dotykaniu/omacywaniu mięśni - Zapalenie wielomięśniowe polymiositis - Miotonia Badanie ogólne Węzły chłonne – brak charakterystycznych cech, niekiedy bolesność miejscowa Temp. – może być podwyższona Liczba oddechów – mogą być przyspieszone Tętno – może być przyspieszone Błony śluzowe → blade, bo poprzez ból dochodzi do wstrząsu, tzn. ból może spowodować wstrząs U samców → bad. przez odbytnicę gruczołu krokowego → obligatoryjne! Objawy ogólne towarzyszące bólowi: ślinienie mlaskanie rozszerzenie źrenic częstoskurcz przyspieszenie oddechów zmiana pozycji (pozycja wymuszona) Objawy specyficzne towarzyszące bólowi obrzęk kulawizna przeczulica bolesność uciskowa Kierunki badań u zwierząt z podejrzeniem bólu Ból mięśni Ból brzucha Ból kości/stawów Ból kręgosłupa Ból na terenie głowy Ból o trudnej do umiejscowienia lokalizacji Ból mięśni - niechęć do poruszania się - wzmożone napięcie: drżenia mm → napięcie mm. odstawiony ogon, napięcie mm. - sztywne i ostrożne poruszanie, zaniki mięśniowe - wokalizacja/ agresywność - bad. laboratoryjne: CPK– kinaza fosfokreatynowa, charakterystyczny dla mm., wzrasta we wszystkich stanach uszkodzenia mm. AST- aminotransferaza asparaginianowa →wskaźnik dla: wątroba, mięśnie Bolesność jamy brzusznej - oglądanie: rozszerzenie j. brzusznej na skutek ostrego rozszerzenia żołądka → modlący muzułmanin - w badaniu ogólnym – omacywaniu może być sugerowana inna lokalizacja bólu (omacywanie kręgosłupa, podnoszenie pod pachami – ból) Ból po prawej stronie w przedniej części - trzustka Ból po prawej stronie i w okolicy mostka - wątroba Ból po lewej stronie w okolicy zażebrowej - żołądek

Ból w okolicy lędźwiowej – kręgosłup, nerki (ostre zapalenie nerek w przebiegu ropomacicza – niedowład kończyn miednicznych) Ból umiejscowiony jelit – niedrożność, wgłobienie - macamy jelita → naciskamy miejsce zgrubiałe, np. będące ciałem obcym czy wgłobieniem → szczególnie u szczeniąt, które przechorowały ostrą biegunkę Podstawowe badanie – rtg, usg Jeżeli badanie nie daje odpowiedzi: - Badanie kliniczne powtórnie - Badania laboratoryjne: Morfologia krwi Biochemia (profil narządowy) Badanie ogólne moczu Badanie bakteriologiczne - aktwyny osad- nabłonki, krwinki, wałeczki, wskazuje na zapalenie ukł. moczowego → duża liczba leukocytów, przynajmneij 50 w polu widzenia → ropomocz, a to jest bezwzględne wskazanie do wykonania bad. bakteriologicznego moczu. Ból kości i stawów Czy zaburzenia ruchowe wywołane są przez ból czy inną przyczynę? Częste zapalenie kości i stawów zapalenie gruczołu krokowego zapalenie ostre nerek zwyrodnienie, zapalenie tarczki międzykręgowej Rzadkie zapalenie jąder przepuklina okołoodbytowa zapalenie pęcherza moczowego zapalenie otrzewnej zapalenie wątroby zapalenie wielomięśniowe zapalenie wielostawowe Gdy → przewlekłe zap. kości i stawów--> kulawizna, ciąganie nogami Bad. gruczołu krokowego → zap. gruczołu powoduje ból ruchowy, np. u młodych psów - zap. odmiedniczkowe nerek(ostre) - dyscospondilosis Zap. wielomięśniowe i wielostawowe- tła immunolog. Dyskopatia- niezborność kończyn miednicznych. przeniesienie ciężaru ciała na kończyny piersiowe; schodzi ze schodów normalnie, wchodzi jakby był krasnalkiem; ucieka mu tyłek, nie zgina kolan; zaburzenia równowagi. Prawdopodobne przyczyny zaburzeń ruchowych tła neurogennego: - zapalenie wielonerwowe - zespół chwiejności Odruch skrzyżowany wyprostny – kończyny miedniczne – powyżej L2; w piersiowych C2- T6 → źle zapisane nr kręgów!!!- amstaff, cavalier king charles spaniel – zespół Chiari(?)- móżdzek przesuwa się i występuję jamowość RK Choroby demielinizacyjne – u owczarków niemieckich (5-6rok życia), postępujący niedwoład kończyn miednicznych –badajmy pazury, jeśli są niestarte to nie ma odpowiedniego wykroku - w odcinku szyjnym - w odcinku piersiowo-lędźwiowym Kulawizna najczęściej jest wynikiem bólu kości i/lub stawów Im silniejszy ból tym mniej sporna kończyna Zmienna kulawizna: Zapalenie wielostawowe Młodzieńcze zapalenie kości Zwyrodnienie stawów Zespół ogona końskiego Podstawowe badanie diagnostyczne – rtg Brak informacji – badanie mazi stawowej

Rdzeń kręgowy

Omacywanie kręgosłupa - każdy krąg osobno od odcinka lędźwiowego do tylnego szyjnego Omacywanie i skręcanie szyi – ból: Dyskopatia Zapalenie naczyń rdzenia szyjnego Ból w okolicy piersiowo-lędźwiowej mylony z bólem brzucha Bulldog- dyskopatia Wyrzucanie kończyn → uszkodzenie móżdżku, zmiany o char. zwyrodnieniowym Zap. naczyń rdzenia szyjnego vasculitis → inaczej jako zespół bolesnego karku – u beagli i berneńskich psów pasterskich, młodych, 1-2 lata. Badanie radiologiczne : Dyskopatia Osteofity Zwężenie w odcinku szyjnym Zwężenie w odcinku lędźwiowo-krzyżowym Złamanie Zwichnięcie Brak typowych objawów radiologicznych: Discospodylitis - badanie bakteriologiczne moczu Zespół bolesnego karku – vasculitis – Beagle, Berneński pies pasterski Zapalenie opon mózgowych steroidowrażliwe - badanie płynu mózgowo-rdzeniowego Gdy w RTG brak szczególnych objawów--> najczęściej wówczas mamy dyscospondilitis – czynnikiem wywołującym jest Staph. intermedius; z reguły jest to już miejsce przerzutowe, a miejscem głównym jest ukł. moczowy → stąd musimy wykonać bad. bakteriologiczne moczu. Hypertermia, ale bez objawów gorączki i do tego opistotonus wówczas musimy podejrzewać zap. opon mózgowych → badamy płyn mózgowo- rdzeniowy. Pleocytoza w płynie mózgowym → zap. opon co to jest pleocytoza? ogólny wzrost liczby kom. w płynie m-r. (rzędu np. 100; ale kilkanaście to norma) Ból na terenie głowy Otwieranie jamy ustnej Złamanie, ropień, ciało obce Zapalenie mięśni żuciowych – obrzęk, zanik Osteopatia skroniowo-żuchwowa: teriery (młode), duże rasy Badanie okulistyczne: Ostra jaskra - ślinotok - zwracamy uwagę na zap. mięśni żuciowych → skroniowe i mm. żwacze, mają zupełnie inną antygenowość, tutaj może dojść do odoosobnionego zapalenia; szybko i krótko występuje obrzęk i znaczna bolesność, a następnie zanik → zwierzęta nie mogą otworzyć jamy ustnej, tk. mięśniowa przekształca się w tk. ścięgnistą → musimy działać szybko stosując 3-4 tyg. wysokie dawki glikokortykosteroidów!!! Osteopatia skroniowo- żuchwowa - tutaj nic nie da się zrobić, dochodzi do zmian z usztywnieniem i zablokowaniem stawów , 99% w Polsce dot. WHWT; choroba nieuleczalna Ból nie dający się lokalizować Bad. laboratoryjne : morf., bad. moczu → posiew, ale pobranie poprzez nakłucie, bo każde inne obciążone jest błędem Cewnikując zdrowego psa wprowadzamy 10^3 bakt. Badanie biochemiczne surowicy - badamy CPK Bierzemy pod uwagę: - zap. ostre trzustki → specPLI, czyli bad. specyficznej lipazy trzustkowej, jako jedyne powiązane jest swoiście z trzustką - zak. dróg moczowych- odmiedniczkowe zap. nerek – badanie bakteriologiczne moczu - aktywność CPK przy zap. mięśni Gdy brak specyficznych objawów lab. → DRAMAT → wracamy do początku – badanie obrazowe jamy brzusznej i kręgosłupa Młody dorosły Jamnik- badanie kręg. w odc. piersiowo-lędźwiowym Młody beagle – roczny- zdjęcie kręgosłupa w odc. szyjnym Sznaucer miniaturowy → jama brzuszna → choroba → rodzinna hyperlipidemia, b. wysoki poziom cholesterolu i triglicerydów, głównym czynnikiem ryzyka jest właśnie hypertriglycerydemia, stąd o wiele częściej występuje u tej rasy zap. trzustki! Szczeniak → z biegunką w wywiadzie patrzymy czy nie ma cech wgłobienia lub ciała obego → czy obecne jest ciało obce cieniujące czy z kontrastem gdy brak cieniowania (skarpetka, folia); zwracamy uwagę na przelewanie, bo to char. obraz niedrożności → płyn w jelitach może być cechą niedrożności jelit--> stojący pies na RTG i widać zaznaczone poziomy płynów Młody pies dużej rasy: dysplazja, bad. stawy biodrowe i łokciowe Starszy pies dużej rasy; bad. stawy kolanowe, łokciowe CZĘŚĆ 2, Magda Ostrzeszewicz

Zwiększone pragnienie/ wielomocz (poliuria/ polidypsja) rozpoznanie różnicowe Jak stwierdzić obiektywnie, że pies/ kot więcej pije? >100 ml dla psa 60-100ml prawidłowa/ patologiczna - każemy właścicielowi zmierzyć ilość pitej przez zwierzaka wody - ciężar właściwy moczu → prawidłowy to 1,016-1,025 według wartości lab. - dobowa zbiórka moczu w warunkach szpitalnych - pije 50/ wydala 15 ml/kg/ dobę Co dzieje się najpierw? - jest tylko jedna syt. gdy pierwotna jest polidypsja → moczówka psychogenna, z powodów psychicznych zwierzę zaczyna więcej pić, najczęściej jest to stres i wtórnie oddziaływuje się na podwzgórze i prod. wazopresyny [ cukrzyca jest wyjątkiem jeśli chodzi o ciężar właściwy moczu] - w każdej innej syt. zawsze pierwotnie występuje poliuria np. gorączka, Cushing Choroby przebiegające z poliurią/ polidypsją: - Cushing - cukrzyca - nadczynność tarczycy, ale nie we wszystkich przypadkach. Tak u kota (90% problemów u kota to nadczynność, a u psa niedoczynność) - moczówka prosta( wazopresyna; 3 odsłony tej choroby: 1. brak hormonu; 2. może brakować receptorów( moczówka nerkowa); 3. trzecia to moczówka prosta psychogenna) - choroba Addisona w 20% przypadków - akromegalia- nadmiar hormonu wzrostu po zakończeniu wzrostu, w związku z nadmiernym wydzielaniem GH wydzielany jest też insulinopodobny czynnik wzrostu - choroby nerek, przy ich niewydolności brak jest zagęszczania moczu [ częstomocz to nie objaw poliurii, ale właściciel może ją pomylić] [ nie niewydolność serca!] - choroby wątroby też czasem mogą powodować poliurię i polidypsję - ropomacicze → związane z tworzeniem kompleksów immunlog. i odkładanie się na kłębuszkach? - nadmierny poziom Ca → często jako zespół paranowotworowy przy chłoniaku i gruczolaku gruczołów okołoodbytowych ( przy chłoniaku to element zespołu paranowotworowego) Przychodzi właściciel i mówi, że 10kg pies pije 1,5l dziennie: - gatunek, rasa, wiek, płeć, masa → dają nam wskazówki co do potencjalnych chorób - przewlekła niewydolność nerek → kot - Cushing: bokser, jamnik, west white higland terrier - młode: choroby nerek → zatrucie ( u młodych częściej), wady wrodzone ( dysplazja nerek?), wielotorbielowatość nerek narasta z wiekiem więc niekoniecznie - hormonalne: dot. raczej starszych, cukrzyca u suk! (progesteron jest hormonem diabetogennym; sterylizacja powoduje otyłość, a suczki częściej są sterlizowane), Addison u suk - wrodzona jest moczówka prosta, związana z brakiem receptorów - większość chorób w starszym wieku Wywiad środowiskowy: - ilość wypijanej wody - status hormonalny → suczka po cieczce ma zawsze wysoki poziom progesteronu i cukrzyca najczęściej pojawia się w dwa miesiące po cieczce gdy występuje szczyt progesteronu - gdy pies pije 80ml/ kg ale je samą suchą karmę- musimy wziąć to pod uwagę - zmiana pożywienia jest ważna, przejście z jednego pokarmu na drugi może spowodować bardzo wzmożone pragnienie - stosowane leki? więcej pijemy po: glikokortykosteroidach, moczopędnych, przeciwdrgawkowe i przeciwgrzybicze( działają hepatotoksycznie), antybiotyki dwie ostatnie działają nefrotoksycznie) - problemy z poruszaniem → zwierze pije, bo odczuwa ból; szukamy u zwierzęcia oznak odczuwania bólu → klinicznie → podajemy leki przeciwbólowe! - apetyt (przy czym nie zawsze jest tak, że przy zwiększonym jedzeniu więcej pijemy) Cushing, cukrzyca i akromegalia → triada: poliuria + polifagia + polidypsja - w chorobach nerek: zwierze dużo pije i mało je; ale też częściowo przy chorobach wątroby - choroby przewlekłe? Musimy zapytać. Np. początkowo zwierzę choruje na padaczkę a po dłuższym stosowniu leków pojawia się poliuria/ polidypsja - zmiana wyglądu zwierzęcia (przerost kości żuchwy; grube kości, większe narządy, wyłupiaste oczy, rozsunięte zęby, zwierzę ma wygląd ciężki) widoczne u zwierząt rasowych - przy Cushingu obwisły brzuch, wyłysienia, cienka skóra → wysoki poziom kortyzolu hamuje hormony taczycy, które wpływają na fazę telogenu wzrostu włosów - kiedy biegunka i wymioty: choroby nerek!( zwłaszcza u kotów), choroby wątroby, choroba Addisona, ropomacicze - objawy neurologiczne? neuropatie cukrzycowe czyli niedźwiedzia łapa, zaburzone czucie → (jak wygląda kot z cukrzycą? jest grubiutki :); wątroba (encefalopatia) drgawki - przebyte zatkanie cewki moczowej → płukanie; kompensacja Badanie ogólne:

- stan nawodnienia organimu ( na podstawie błon śluzowych: jeśli są lepkie, blade) - czas kapilarny - badanie fałdu skórnego Jeśli z wywiadu wiemy o poliurii i polidypsji to → zawsze zwierzę jest choć trochę odwodnione pomimo zwiększonego pragnienia - przy mocznicy( dużo mocznika i kreatyniny) gdy wyst. razem z gorączką → w zapaleniu nerek - ale przy samej mocznicy nigdy temp. nie będzie podwyższona - tętno i oddechy przyspieszone - zazółcone błony śluzowe czyli żółtaczka oznaczają choroby wątroby - gdy zwierzę dużo pije i...