Historia \"Poznać przeszłość 3\", \"Ekspansja kolonialna w XIX wieku\" PDF

Preview

Summary

Ekspansja kolonialna w XIX wieku...

Description

HISTORIA –

DZIAŁ III „EUROPA I ŚWIAT W DRUGIEJ POŁOWIE XIX WIEKU”

TEMAT TRZECI: EKSPANSJA KOLONIALNA W XIX WIEKU Przyczyny ekspansji kolonialnej: Ekonomiczne: pozyskanie taniej siły roboczej, rynek zbytu dla swoich towarów, Polityczne: chęć odbudowania imperium kolonialnego, wzmacnianie prestiżu władzy, Militarne: wzmacnianie potęgi militarnej państw europejskich, dążenie do kontrolowanie strategicznych obszarów, Społeczne: dążenie do zorganizowania krajów kolonialnych na wzór Europy, przeświadczenie o wyższości cywilizacyjnej mieszkańców Europy nad resztą ludności.

Konflikty kolonialne: 1) Wojny opiumowe (1839-41, 1856-60): Opium stał się ważnym towarem przewożonym do Chin przez brytyjskich kupców (zastępowało w rozliczeniach srebro) – w konsekwencji tysiące Chińczyków uzależniło się od tego narkotyku. W 1839 chińskie władze kazały zniszczyć ładunek opium w porcie w Kantonie, co stanowiło bezpośrednią przyczynę wojny. Po przegraniu I wojny opiumowej w 1841 Chiny rządzone przez mandżurską dynastię Qing zostały zmuszone do zaprzestania polityki izolacji -> musieli otworzyć porty i odstąpić Brytyjczykom Hongkong (z portów mogli korzystać również USA i Francja). Kolejne wojny prowadzone przez Wielką Brytanię i Francję z Chinami miały na celu dalszą ekspansję polityczną i gospodarczą. 2) Wojny burskie: I wojna burska (1880-81): Wielka Brytanie vs Transwal i Orania (Niemcy pomogli Burszom, którzy byli potomkami Holendrów) II wojna burska (1889-1902) Wielka Brytania traktowała państwa Burskie jako swoje kolonie, jednak Burszowie uważali się za niepodległych. Wojny zakończyły się klęską Burszów. 3) Powstanie bokserów (1899-1901) w Chinach: Przyczyną powstania była polityka mocarstw kolonialnych, ingerencja w sprawy Chin oraz chęć modernizacji państwa, niezadowolenie z obecnej władzy. Nazwa „bokserzy” wzięła się od nazwy chińskiego tajnego stowarzyszenia, które kierowało powstaniem – „pięść zaciśnięta w imię sprawiedliwości i pokoju”, czyli Yihequan. Skończyło się klęską bokserów: Chiny znalazły się pod całkowitą kontrolą mocarstw oraz wzmożona została chrystianizacja Chin. 4) Powstanie tajpingów (1851-64):

Byli przeciwni kupowania opium, niewolnictwu, krępowania stóp (starym chińskim zwyczajom) oraz podległości Europie ( -> opór przeciw władzy uległej kolonizatorom i niesprawiedliwości społecznej). Chiny zostały osłabione – ponieśli oni wielkie straty w ludziach oraz wpływy mocarstw w kraju uległy rozszerzeniu. 5) Powstanie Dipo Negoro przeciwko Holendrom (1825-30): Przyczyny: trudna sytuacja autochtonów, konflikt religijny pomiędzy muzułmanami a Holendrami; Skutek: zwycięstwo Holendrów, narzucono dodatkowe podatki. 6) Ruch czarnych flag w Wietnamie i powstanie przeciwko władzy Francuzów (od początku lat 80. XIX wieku): Przyczyny: kolonizacja francuska, wspieranie przez Francuzów wcześniej dyskryminowanych wyznawców katolicyzmu; Skutek: stłumienie ruchu, zbrojna pacyfikacja Wietnamu. 7) Powstanie Mahdiego w Sudanie przeciwko Brytyjczykom (1881-99): Przyczyny: ekspansja Brytyjczyków w Egipcie i Sudanie, sprzeciw wobec władzy Brytyjczyków i Egipcjan, utworzenie państwa islamskiego; Skutek: klęska mahdystów i upadek ich państwa. 8) Powstanie sipajów w Indiach (1857-59): Przyczyna: walka Brytyjczyków z lokalnymi tradycjami i podziałem kastowym; Skutek: klęska powstańców, centralizacja władzy, pozostawienie podziału kastowego i mniejsza ingerencja w tradycje. Otwarcie Japonii -> pod groźbą zbombardowania Japonii, w 1854 zawarli z Amerykanami układ i otworzyli dla nich dwa porty. Pozbyto się szogunatu i zaczął rządzić cesarz Mutsuhito. Meiji – pośmiertne imię cesarza Japonii za życia zwanego Mutsuhito. Zapoczątkował on okres zwany restauracją Meiji; przykładowe reformy: - likwidacja podziału państwa na księstwa, - obowiązkowa służba wojskowa, - demokratyzacja życia, - upowszechnienie edukacji, - kobiety zaczęły się ubierać na styl europejski…

Zbrodnie kolonizatorów w Afryce: 1) Kongo belgijskie – panowanie Leopolda II; bezwzględny system eksploatacji ludności pomimo zakazu niewolnictwa – stosowano okrutne kary wobec zmuszanych do pracy przy zbieraniu kauczuku mężczyzn i ich rodzin, które były więzione jako zakładnicy. 2) Namibia niemiecka

1904-07 – stłumienie powstania dwóch plemion: Herero i Namaqua -> wymordowali 100 000 osób, czyli około 90% populacji tych plemion; było to pierwsze udokumentowane w ten sposób zaplanowane ludobójstwo. Plemiona te zabiły 100 rodzin niemieckich, dlatego ich pomordowali. Wywalali członków tych plemion na Kalahari i odcinali dostęp wody. Postał pierwszy obóz zagłady (wypalano tam numery na ramionach więźniów)....