Przemiany Praktyk Artystycznych W Sztuce XX Wieku PDF

Preview

Summary

Przemiany praktyk artystycznych w sztuce XX wiekufilmoznawstwo, kulturoznawstwo, nowe media; rok akademicki 2016-17, sem. letniZagadnienia egzaminacyjne Narodziny sztuki nowoczesnej Omów trzy aspekty rodzącej się sztuki nowoczesnej: realizm w tematyce (Baudelaire i „malarstwo życia nowoczesnego”), p...

Description

Przemiany praktyk artystycznych w sztuce XX wieku filmoznawstwo, kulturoznawstwo, nowe media; rok akademicki 2016-17, sem. letni Zagadnienia egzaminacyjne 1. Narodziny sztuki nowoczesnej - Omów trzy aspekty rodzącej się sztuki nowoczesnej: realizm w tematyce (Baudelaire i „malarstwo życia nowoczesnego”), przejście od koloru lokalnego do koloru doświadczanego przez obserwatora, przejście od malarstwa nowożytnego zdefiniowanego przez Albertiego jako „okno na świat” i „opowiadanie historii”, do obraz malarski, który, wedle słów Maurice'a Denisa, zanim stanie się koniem bitewnym, martwą naturą lub nagą kobietą, jest pewnym układem barwnych plam na płaszczyźnie płótna. Realizm w tematyce (Baudelaire i „malarstwo życia nowoczesnego”) poł łowa wieku XIX, po lata 70 wieku XX sztuka nowoczesna= modernizm ukazuje przemiany o charakterze: ekonomicznym, społecznym, cywilizacyjnym, technicznym, kulturalnym, stąd nazwa modernizm Realizm w sztuce. Pierwszy z kierunków artystycznych zapoczątkowujący nowoczesne -izmy. Późne lata 40-50. Malarstwo życia nowoczesnego to skupienie się na teraźniejszości, na tym co dzieje się wokół artystów. Sztuka nowoczesna to praktyki, które zwracają się ku życiu, fenomenom i zjawiskom aktualnym. Podejmowanie tematów z życia aktualnego, ukazywanie, przedstawianie w sztuce tematów aktualnych. Charles Baudelaire - krytykował to, że malarze akademiccy ubierają swoich bohaterów w stroje z innych czasów, różne historyczne ubrania. Siedzimy zanurzeni w przeszłości, ale nie mierzymy się artystycznie z naszym tu i teraz. XIX w. - wiek historyzmu, zainteresowanie historią, a nie tym, co wokół nas. Artyści według niego nie mają odwagi mówić swoim własnym językiem. Każda epoka powinna wyrażać swoje specyficzne życie, stroje, nawyki itp. Zagadnienie nie tylko tematyki, ale także formy - jak przedstawiać te tematy współczesne. Baudelaire - nowoczesność to epoka dynamicznych zmian. Dynamiczne tempo przemian. Szybkość jest cechą charakterystyczna nowoczesności. Człowiek jest wewnątrz świata, jest w nim zanurzony, dlatego nigdy do końca go nie ogarnie, jego całości (optyczny, zwiewny charakter). Ukazywane w tym okresie wydarzenia społeczno-kulturalne to: rozwój kolei, życie społeczne, sporty, moda m.in.

“Kolej żelazna” Edouard Manet

“Wyścigi w Longchamp” Edouard Manet

Przejś ście od koloru lokalnego do koloru doświadczanego przez obserwatora Impresjonizm jako kierunek artystyczny interesujący się życiem nowoczesnym zagadnienie tego jak widzimy rzeczywistość. Optyczno-barwne kwestie. Jak widzimy kolory i jak one wyglądają w rzeczywistości. Nie jest to odchodzenie od realizmu, ale pogłębiony realizm - branie pod uwagę kwestii, które wcześniej nie były brane pod uwagę.

Światło ma wydobyć elementy i przestrzeń w obrazie (efekty kolorystyczne, sposób padania i rozkładania się światła). Przejś ście od malarstwa nowożytnego zdefiniowanego przez Albertiego jako „okno na świat” i „opowiadanie historii” do obrazu malarski, który, wedle słów Maurice'a Denisa, zanim stanie się ę koniem bitewnym, martwą naturą lub nagą kobietą ą, jest pewnym układem barwnych plam na płaszczyź źnie płótna . Alberti wcześniej - malarstwo jak patrzenie przez okno, naśladowanie rzeczywistości, opowiadanie historii. Koncepcja utrzymywała się aż do połowy-końca XIX wieku. Maurice Denis - zanim obraz stanie się iluzyjnym przedstawieniem, to jest przede wszystkim pewnym układem plam barwnych położonych na pewnej płaskiej powierzchni. Przechodzi się od sztuki, która naśladuje rzeczywistość -> ma się skupiać na swoich własnych autonomicznych środkach i możliwościach (np. plamy barwne i co można z nimi zrobić), sztuka to tworzenie, a nie odtwarzanie i naśladowanie. - Scharakteryzuj założ żenia/dąż ążenia reprezentantów następują ących kierunków artystycznych: Impresjonizm - Impresja, wschód s łońca.Stąd powstała nazwa impresjonizmu, początkowo kpiące określenie. impresjonizm jako kierunek artystyczny interesujący się życiem nowoczesnym zagadnienie tego jak widzimy rzeczywistość. Optyczno-barwne kwestie. Jak widzimy kolory i jak one wyglądają w rzeczywistości. Nie jest to odchodzenie od realizmu, ale pogłębiony realizm - branie pod uwagę kwestii, które wcześniej nie były brane pod uwagę. Szkicowość i brak wykończenia obrazów jest rezultatem tej postawy. Ważne staje się przelotne wrażenie wzrokowe. Staranne wykończenie byłoby sprzeniewierzeniem się prawdziwie autentycznego wrażenia wzrokowego. Impresjoniści inspirowali się teoriami o barwach. Praktyka malarska jest najważniejsza. Zwracanie uwagi na odcienie i kolory. Kolor lokalny - własny kolor przedmiotu. Według impresjonistów nie ma czegoś takiego - oświetlenie i otoczenie zawsze wpływają na barwę przedmiotu. Malarze uwzględniają obserwatora wiedząc, że patrzenie na kolor przez pewien czas tworzy formę wypadkowej z poprzedniego koloru. Nakładają się na to kwestie optyczno-barwno-świetlno-atmosferyczne. Skupienie się na tym jak te barwy lokalne się zmieniają pod wpływem tych czynników. Uwzględnienie obserwatora. Dywizjonizm barwny - dzielenie kolorów wypadkowych na kolory podstawowe. Próba uzyskania koloru wypadkowego poprzez użycie odpowiednich barw podstawowych. Ta koncepcja - wniosek z tego, co nazwane zostało próbą nowego widzenia malarstwa. Puentylizm / pointylizm - kładło się kropeczki i one się zlewały. Kropki barwne generują barwę wypadkową było tu chyba hot stuff sorki ze usunęłam eh doprowadza do gettoizacji i społecznego wykluczenia, oraz służy do akumulacji kapitału osobistej widzialności. 6. Ciężko mówić, że sztuka publiczna jest sztuką - jest ona raczej pewną odrębną praktyką kulturową -> wyrasta ze sztuki, czasem wizualnie ją przypomina, jest uprawiana przez artystów, ale odróżnia się od tego, co uznajemy za sztukę. Różnica instytucjonalnych kontekstów, dekonstruuje zasadność istnienia

podziału na artystów i odbiorców oraz nie jest już artefaktem, dzieło ma charakter instrumentalny i drugorzędny - wytworzenie dzieła nie jest celem, ale próbą wykreowania narzędzia, które służy tworzeniu przestrzeni publicznej i publiczności, aktywizowaniu jednostek i wzbudzaniu w nich refleksji. Przestrzeń publiczna jest dynamiczną wiązką społecznych, politycznych i kulturowych praktyk. Artyści muszą tworzyć w płynnym uniwersum - zamiast tworzyć artefakty, artysta tworzy rzeźby społeczne, nowe formy gromadzenia się ludzi, a sztuka uwalnia swój publiczny potencjał. Działania mają miejsce poza tradycyjnymi przestrzeniami związanymi ze sztuką. Mówi się o pozyskiwaniu nowej przestrzeni dla sztuki. Ważnym jest jednak zderzenie artysty z publicznością przestrzeni. Sztuka publiczna w pewnym sensie zgadza się na zawieszenie kontroli nad tworzeniem znaczenia i kształtem samego artefaktu. Sztuka publiczna uwalnia znaczenie, zawiera w sobie obietnicę wolności, demokratyzacji oglądu. Nie da się bronić jednej uprawomocnionej interpretacji danego artefaktu. Uruchamia się inny proces oglądania dzieła sztuki. Można się liczyć z faktyczną konfrontacją z dziełem sztuki - pary młode robiące zdjęcia przy palmie, dzieci huśtające się na taranie, ławki postawione przy jeziorku - w ten sposób modyfikacji ulega sam kształt dzieła, oryginał chowa się pod miejskimi modyfikacjami. Rozmyciu ulega samo autorstwo projektu, kwestionowana i podważana jest pozycja autora. Dlaczego artyści i artystki decydują się na realizacje w przestrzeni publicznej? Jakie zagadnienia podejmują ą w swoich realizacjach? Dotleniacz jako laboratorium, w którym rodzą się nowe formy kształtowania przestrzeni wspólnej i dyskutowania o niej, a także kody zachowań nowych form demokracji. Demokratyzacja odbioru jest ważna dla tych artystów. -

8. Od sztuki krytycznej do stosowanych sztuk społ łecznych - Jak należ ży rozumieć pojęcie „krytyki” w polskiej sztuce krytycznej lat 90-tych XX wieku? Artyści chcieli zaznaczać błędy popełniane [w przeszłości i teraźniejszości] przez państwo i społeczeństwo Sztuka krytyczna - Nurt lat 90., 92-3 rok- 99 rok/lata 2000. (do 2003) ฀ ฀ ฀ Jestesmy negatywnie nastawienie do niektórych zagadnien. Krytyka jednakze tak jak np. U Foucaulta - krytyka jako ujawnianie, dawanie na wierzch pewnych mechanizmów społecznych. Sztuka krytyczna była reakcja na transformacje ustrojowe w Polsce - otwieranie rynku ฀ w Polsce. na Zachód, zmiana gospodarki -

Jakimi strategiami posł ługiwali się artyści i artystki w polskiej sztuce krytycznej? jakie zagadnienia podejmowali w swych realizacjach?

Przedstawiano absurdalne rzeczy, aby pokazać głupotę pewnych zjawisk - Body Master (ujawnienie pewnych mechanizmów społecznych). Zajmowano się rolami społecznymi - np. przedstawienie ciała w kulturze, kult nierealnego ciała w kulturze (Ciotka Kena). Komercjalizacja i rozwój konsumpcjonizmu. Relacja między władzą i dominacją, a podporządkowaniem. Demaskowanie i dekonstruowanie władzy i jej symboli. Demaskowanie produkcji mięsa na masową skalę. Refleksja nad fascynacją estetyczności zjawisk negatywnych w społeczeństwie, jak nazizm. Kwestia “inności” w sztuce. Pojawia się kwestia historii, pamięci kolektywnej, rozpracowywanie traumy. Lata 90/2000. Memory boom, rodzaj mody na pamięć, rozwija się globalnie. Ich prace jednakże wielokrotnie nie były akceptowane społecznie, ani przez krytyków. -

Jak ocenił ł sztukę krytyczną Artur Żmijewski w tekście Stosowane sztuki społ łeczne? Co w niej doceniał, a co jej zarzucał? Na czym ma polegać postulowane przez niego przejś ście od „sztuki krytycznej” do „stosowanych sztuk społ łecznych”?

Artur Żmijewski, reprezentat sztuki krytycznej. W latach 90. - zwrócenie uwagi na szeroko pojętą kwestię inności. Poetyka dokumentalna jego działa. Konfrontuje widza z osobami, które występują jako “inne”, wykluczone, na marginesie społecznym najczęściej są to osoby, których ciała odbiegają od pewnej normy np. okaleczenia. ฀ Stosowanie sztukispołecznej - Artur Zmijewski.

W 2007 r. - Krytyka Polityczna - wracał do lat 90., analizował sztuke krytyczna , a z ฀฀ ฀ równiez skutek drugiej strony tworzył program sztuki, która ma sens społeczny, ale społeczny. Sztuka lat 90. była dobrym poczatkiem, ale nie wystarczaja cym - oni tylko ฀ ฀ aby tak było. marzyli o tym, aby sztuka wpływała na spo฀łeczen stwo, ale nic nie robili, Rzeczywiste oddziaływanie i wpływ społeczny. Żmijewski proponuje przejście od tradycji sztuki krytycznej, od mówienia i ujawniania mechanizmów w postawę bardziej zainteresowanej, zaangażowanej tak aby zmieniać różne sytuacje. Mają przede wszystkim polegać na tym, że obserwacje rzeczywistości mają produkować wiedzę na dany temat, na temat rzeczywistości. Wiedza wytwarzana przez artystów mogłaby być użyteczna dla społeczności. Np. Powtórzenie. ฀ ฀ ฀ Zmijewski podkresla znaczenie, jakie w zmianie politycznej ma sztuka: „jesli polityka ฀ ma byc rozumiana jako walka o stawanie sie podmiotem, widzialnym uczestnikiem ฀ o stawanie sie równoprawnym społecznej i politycznej rozgrywki, jako walka ฀ ฀ partnerem w sporze, to sztuka ze swoimi umiejetnos ciami ujawniania mechanizmów ฀ci, dekonspirowania form฀zniewolenia, denuncjacji je społecznej obojetnos zyków ฀ ฀฀ ฀ nienawisci oraz ฀ walki o podmiotowos c jest jej naturalnym sojusznikiem”19. 9. Wspólnota i partycypacja

- Zdefiniuj pojęcia „sztuka partycypacyjna”, „sztuka relacyjna”, „community arts” sztuka relacyjna -2007/2008 r. działanie, estetyka relacyjna - teoria, która ją opisuje. Działania artystyczne, które starają się zrobić lepsze relacje międzyludzkie, celem jest doprowadzenie do sytuacji nawiązania więzi pomiędzy ludźmi. Sztuka jako eksperyment nad nowymi wzorcami społecznymi. Przykład: Sztuka relacyjna - Rajkowska - palma, Pozdrowienia z Alej Jerozolimskich. Wprowadzenie elementu obcego botanicznego, ale też obce kulturowe. Wokół palmy ludzie spotykają się tam, ludzie robią zdjęcia po ślubie, palma na śniegu. Jest to oswajanie i przyswajanie tego projektu. Sam projekt był bardzo wymowny, analiza sytuacji społecznej . Prawo do miasta - hasło z lat 60. - miasto nie jest polityków, należy do mieszkańców i powinni móc decydować co się z nim dzieje. Głos na rzecz zdywersyfikowania tego, co się dzieje w przestrzeni. Ten obiekt nie jest celem samym w sobie, jest to kij w mrowisko, który zastałą sytuację próbuje zachęcić do ruchu. “Pokaż mi jak reagujesz na palmę, a powiem ci kim jesteś.” Sztuka partycypacyjna to rodzaj strategii, poprzez którą ludzie stają się tworzywem dzieła artystycznego. Artysta aranżuje sytuację i zachęca jej uczestników do zachowania się w określony sposób we wskazanym miejscu. Community arts odnosi się do działalności artystycznej opartej na środowisku wspólnotowym. Prace z tego gatunku mogą pochodzić z dowolnych mediów i charakteryzują się interakcją lub dialogiem ze społecznością. Często profesjonalni artyści współpracują z osobami, które normalnie nie mogą aktywnie angażować się w sztukę. -

Scharakteryzuj sztukę ę podejmującą ą zagadnienie wspólnotowości. Jakie wartoś ści niosą w sobie tego rodzaju praktyki? W jakim sensie prowadzą do wytwarzania relacji mię ędzyludzkich?

Sztuka, która ma za zadanie inicjowanie i zachęcanie do rozmowy, np. ”Dotleniacz”. Badanie relacji wśród danej wspólnoty. ฀ Projekty artystyczne niosły ze soba inna wizje rzeczywisto- sci, nastawiona na ฀ zaistniec฀(chociaz฀ na chwile ฀ zaaranz฀owanie przestrzeni tak, aby฀mog฀ła w niej ) nowa ฀ konfiguracja wspólnoty. Działo sie to przez wstawienie do przestrzeni publicznej ฀ ฀ grupe (na prz kład lokalnych mieszkanców z elementu reprezentuja cego wykluczona ฀ ฀ problemem alkoholowym, jak w przypadku P฀ ana Gumy ) lub wszystkich tych, którzy odbiegaja od obowiazujacej wizji typowego warszawiaka czy warszawianki (to ich ฀ ฀ ฀฀ palma ฀ miała reprezentowac Rajkowskiej). Innym sposobem było zaaranz owanie ฀ przestrzeni tak, aby była ona przyjazna dla róznych grup społecznych — w ten sposób działały Dotleniacz iKNOT. Projekty artystyczne w przestrzeni publicznej ignorowały realna logike rozwoju miasta, ฀ ฀ ฀ ฀ gdyz punktem odniesienia było dla nich pole sztuki, nie zas faktyczne uwarunkowania urbanistyczne lub społeczne

Dlaczego artyści i artystki dążą do zmiany „odbiorców” sztuki w aktywnych uczestników zdarzeń ń artystycznych? Dlaczego dążą do oddania im głosu i inicjatywy? Obecnie funkcjonujemy głównie w przestrzeni quasi-publicznej (kontrolowanej przestrzeni komercyjnej). Zagrożeniem staje się prywatyzacja otwartej przestrzeni miejskie i pojawianie się przestrzeni quasi-publicznych. Odzyskanie dostępu do przestrzeni publicznej wydaje się w takim razie kluczowe do odzyskania prawa do miasta. Walka o przestrzeń publiczną jest obszarem zainteresowania miejskich aktywistek i aktywistów. ฀ ฀ Projekty artystyczne sa w stanie tworzyc konteksty dla spotkan , interakcji i sojuszy tych ฀ ฀ na co dzien pozostaja od siebie odseparowane. W projektach grup społecznych, które ฀ artystycznych priorytetem było stworzenie przestrzeni pozwalaja cej na spotkanie sie ฀ ฀ ฀ róznych grup społecznych oraz nadanie osobom wykluczonym miejskiej ฀ podmiotowosci politycznej. Projekty te pojawiały sie bez konsultacji z lokalnymi wspólnotami, ale były zapro- szeniem do dyskusji. ฀ -

-

Jakie niebezpieczeń ństwa są związane z praktykami partycypacyjnymi i relacyjnymi? Sztuka w przestrzeni publicznej a prawo miasta? Problem braku przyzwolenia na umieszczanie sztuki w miejscach publicznych. Problem z rozróżnieniem autora i odbiorcy, koncepcja współautorstwa. Brak kontroli nad tym jak ฀ ฀฀ przebiegnie interpretacja dzieła. Róznorodnos c (której obecnie jest brak) w ฀ przestrzeni publicznej ma byc istotnym warunkiem zaistnienia miejskiej sfery publicznej.

10. To, co nie-ludzkie: wyzwania posthumanizmu - Zdefiniuj ogólne poję ęcie „posthumanizmu” oraz scharakteryzuj pokrótce nurty transhumanizmu i nie-antropocentrycznego posthumanizmu krytycznego. W jakiej relacji posthumanizm sytuuje się ę względem humanizmu(ów)? https://culture.pl/pl/artykul/maly-slownik-sztuki-technologicznej Relacje pomiędzy człowiekiem, a technologią, oraz człowiekiem a światem istot życia posthumanizm. Posthumanizm - kategoria ogólna obejmująca tą problematyką oraz odnosząca do przekonania, że obecne koncepcje nie są wystarczające, ale należy je przemyśleć, przekształcić i z humanizmu dotrzeć do posthumanizmu. Postuhumanizm - Współczesna koncepcja filozoficzna decentralizująca podmiot ludzki i prezentująca go w sieci różnych innych organizmów i bytów. Posthumanizm (w przeciwieństwie np. do transhumanizmu) zrywa z antropocentryczną perspektywą humanizmu poszukując nowego rozumienia współczesnego bytu ludzkiego raczej w nawiązywanych relacjach z różnymi tzw. nie-ludzkimi podmiotami, niż w umacnianiu znaczenia sprawczości samego człowieka jako nadrzędnego gatunku. Posthumanizm

rozciąga zatem procesy liberalizujące i emancypacyjne na różne inne gatunki istot, z którymi zamieszkuje Ziemię.

Transhumanizm - idea ulepszonego technologicznie człowieka, antropocentryczne podejście. Współczesna koncepcja filozoficzna, a także do pewnego stopnia doktryna społeczno-polityczna, która postuluje wykorzystanie nowoczesnej nauki i technologii w celu przekształcenia bytu ludzkiego eliminując z niego wszelkie niedoskonałości i poszerzając jego naturalne możliwości poznawcze i fizyczne. W ramach transhumanizmu mamy do czynienia z wieloma koncepcjami mediatyzacji i technologizacji ludzi – od tzw. minduploadingu (czyli przeniesienia świadomości poszczególnych jednostek w obszar sieci teleinformatycznej) przez robotyzację i protetyzację ludzkiego ciała (w celu zwiększenia jego naturalnych możliwości motorycznych i poznawczych) aż po koncepcje nieśmiertelności, (czyli różnego typu wizje przeszczepienia ludzkiej świadomości w struktury sztucznego, bionicznego ciała). Z perspektywy humanizmu, w przeciwieństwie do posthumanizmu, transhumanizm jest filozofią umacniającą znaczenie bytu ludzkiego w post-technologicznej rzeczywistości, zabezpieczając go przed degradacją gatunkową oraz zagrożeniami wynikającymi z intensywnego rozwoju technologii oraz przyspieszającymi w XX i XXI wieku pracami nad sztuczną inteligencją (AI, artificial intelligence). W dystopijnych wizjach transhumanistów w przyszłości człowiek może stać się gatunkiem podległym wobec inteligentniejszych od niego maszyn. Dlatego zadaniem współczesności jest rozwijanie jego możliwości przetrwania w nowych warunkach. Wetware - tkanka biologiczna jako medium. Termin wetware nawiązuje do komputerowych haseł software oraz hardware, w analogiczny sposób opisując żywe układy biologiczne. Wetware’em mogą być pojedyncze komórki organizmu, proste układy somatyczne lub całe organy. Termin ten najczęściej wykorzystywany jest przez twórców i teoretyków bio artu. Podobnie jak software i hardware, wetware może podlegać hackingowi, który w tym przypadku nazywany jest biohackingiem.

Posthumanizm krytyczny - technologia jest ważna, ale nie jest aż tak optymistyczna. Ważniejsze jest zagadnienie relacji człowieka do innych istot żywych, próba odejścia od antropocentryzmu. Relacje powinny być bardziej na tym samym poziomie. Kwestie ekologiczne, praw człowieka oraz praw roślin.

-

Jakie zagadnienia tematyczne odnajdujemy w refleksji posthumanistycznej? Nadrzędnym celem transhumanizmu jest sprostanie tzw. 3-super problemom. Superdługowieczność (ang. super-longevity), to jest zastosowanie technologii w celu znacznego przedłużania życia, zwalczania chorób wieku starczego oraz poprawy ludzkiej witalności, zwłaszcza w późniejszym okresie życia. Superdobrobyt (ang. super-wellbeing), czyli chęć zapewnienia powszechnego dobrobytu i szczęścia, w

wyniki eliminacji niekorzystnych stanów świadomych, ograniczenia czynników wywołujących ból, a także zmian społeczno-gospodarczych czy wprowadzenia systemów inteligentnych agentów do środowiska. Superinteligencja (ang. super-intelligence), czyli chęć poprawy ludzkiej inteligencji co związane jest ze wzmocnieniem poznawczym, jak również z wytworzeniem sztucznej inteligencji podobnej człowiekowi oraz z możliwością przeniesienia umysłu i świadomości na nośniki niebiologiczne. W samym transhumanizmie można wyróżnić szereg nurtów, gałęzi czy subsystemów, które w różny sposób zapatrują się na realizację 3-super problemów. Należy jednak pamięt...