Hoofdstuk 3 NP - Samenvatting Neurologie PDF

Preview

Summary

Gestructureerde weergave van hogere corticale functies...

Description

Hoofdstuk 3: De hogere corticale functies De frontale kwab Functies: (algemeen: uitvoerende kwab) - Redeneren en abstraheren - Plannen en initieren van activiteiten - Controleren van gedrag - Gedrag kunnen aanpassen aan de situatie - Prioriteiten kunnen stellen - Acties in de juiste volgorde kunnen uitvoeren Letsels - Algemeen Gedragsverandering - Dorsolateraal o Onverschillig o Abulie (moeilijkheden met rechtkomen) o Apathie (emotieloos) o Akinetische mutisme - Orbitofrontaal o Labiel o Snel opvliegen o Snel afgeleid o Decorumverlies - Mediaal o Akinesie o Abulie - Basale delen o Geheugenstoornis Letsel aan frontale kwab of aan connecties met diepere structuren - Primitieve reflexen komen weer naar boven - Urinaire incontinentie - Gegenhalten/paratonie  hypertonie dat ander is dan bij spasticiteit  bij snelheid verhogen bij passieve mobilisaties gaat ook de weerstand bij de P verhogen - Contralaterale parese (vooral het been) - Motorische afasie

Spraak en taal Zone van Brocca  gelegen in gyrus frontalis inferior  functie: taal spreken en schrijven  letsel? = motorische afasie gaat perfect kunnen verstaan wat andere persoon zegt maar de persoon zelf gaat niet kunnen herhalen wat iemand anders zegt  begrip van gesproken en geschreven taal is wel intact  P is zich bewust van zijn deficiet Zone van Wernicke  gelegen posterior in de gyrus temporalis superior  functies gesproken en geschreven taal verstaan  letsel? = sensorische afasie o Woordsalade (vloeiend, totaal betekenloze taal) o Verbale en literale parafasiën o Interne spraak verstoord o Herhalen verstoord o Benoemen verstoord  verward met verwardheid  P is zich niet bewust van zijn deficiet ! Zone van Brocca en Wernicke zijn samen verbonden via de fasciculus arcuatus Globale afasie = laesie beide vorige samen Geïsoleerde syndromen - Anomie (afwezigheid van woorden) - Agrafie - Alexie Conductie afasie - Interne spraak niet verstoord - Vloeiende spraak met parafasiën - Herhalen is verstoord  dit is niet zo bij transcorticale afasie

Dysarthria = spraakstoornis, geen taalstoornis  stoornis in o Articulatie o Fonatie o Resonantie  dit door letsel aan o Hersenstam o Cerebellum o Craniale zenuwen en hun kernen o Bulbaire spieren

De pariëtale kwab Algemeen: - Functie Gevoeligheid en perceptie ervan - Letsel o Eenvoudige gevoelsstoornissen o Typische corticale stoornissen in lichaamsschema o Ruimtelijke-oriëntatiestoornis - Niet-dominante rechterhemisfeer  speelt hier belangrijke rol

Tactiele agnosie Agnosie = moeilijkheden met identificatie en herkenning veroorzaakt door corticale dysfunctie Soorten agnosie - Astereognosie = niet kunnen herkennen van voorwerpen bij het voelen - Prosopagnosie = niet kunnen herkennen van personen - Asomatognosie = unilaterale neglect + attentieverlies bij visueel, tactiel en auditieve stimuli  verschillende graden van ernst - Anosognosie = niet bewustzijn of ontkennen van zijn/haar ziekte  komt vooral voor bij asomatognosie  P is onvoldoende bezorgt over zijn ziekte, ridiculiseert het

Apraxie Apraxie = taken niet kunnen uitvoeren ookal zijn de motorische en sensorische banen intact, heeft men goed begrip en medewerking Ideo-motorische apraxie = men kan niets uitvoeren op bevel  om herstel te bevorderen gaat men voorwerpen ter beschikking stellen  niet alleen contralaterale pariëtale laesie maar ook andere (Brocca, coprus callosum) kunnen dit beeld geven Ideatorische apraxie = men kan geen complete complexe beweging uitvoeren, men kan wel de kleine deelbewegingen uitvoeren  hoe? Men kan de acties niet in de juiste volgorde plaatsen  aanbieden van hulpvoorwerken helpt hier niet  letsel pariët-temporale-occipitale overgang

Gerstmann-syndroom Combinatie van - Vinger-agnosie - Links en rechts desoriëntatie - Dyscalculie - Alexie - Agrafie - Benoemingsstoornis Plaats letsel? Gyrus angularis Dominantie? In dominante linkerhemisfeer Bij diepe pariëtale kwabletsel  onderste kwadrantanopsie

De cerebrale dominantie Algemeen - Links Taal -

Rechts 3D en ruimtelijke oriëntatie

Wie? - Rechtshandigen = dominatie links - Linkshandigen = 70% dominantie links Hoe bepalen we de dominante hersenhemisfeer voorgaand aan chirurgische ingrepen? - Wada test = ene hersenhelft even onder anesthesie - NMR scan ! dag van vandaag hebben veel mensen bilaterale dominantie wat het bijna onmogelijk maakt voor chirurgische ingrepen

De temporale kwab Wat bij letsel? - Corticale doofheid  bilateraal - Wernicke afasie - Bovenste kwadrantanopsie - Auditieve agnosie  niet herkennen van soms zeer selectieve geluiden  auditieve hallucinaties en illusies - Benoemingsstoornis  bij letsel dominante hemisfeer - Leer- en geheugenvermogen Soorten geheugens - Onmiddellijk geheugen  10min lang  opnoemen als een papegaai  anatomisch substraat: auditieve associatiecortex - Kortgeheugen  1u ongeveer  diepe temporale kwab

-

Langgeheugen  jarenlang  hierbij werkt  Hypocampus (van temporale kwab en delen errond)  Thalamus  Frontale projectiezone  Basale forbrain  Nucleus van Meynert

Letsel? - Anterograde amnesie  bij grote bilateraal letsel  korttermijngeheugen verdwijnt - Korsakovsyndroom  tekort aan vit B1 of alcoholverslaving  onmiddellijk, kort en soms langtermijngeheugen verdwijnt met ontwikkeling van, althans in acute fase, confabulaties - Retrograde amnesie  komt frequent voor

De occipitale kwab Wat bij letsel? - Homonieme hemianopsie contralateraal - Corticale blindheid  pupilreflex blijft behouden  hallucinaties en illusies in herstelfase - Visuele agnosie o Simultagnosie (niet tergelijk 2 vw kunnen herkennen) o Prosopagnosie o Kleurenagnosie - Visuele anosognosie  mensen geven niet toe dat ze blind zijn - Illusies (distorsie en kleurperceptie) en hallucinaties (Charles-Bonnet)...