Nederlands woordenschat PDF

Preview

Summary

Woordenlijst...

Description

Woord

Betekenis

Voorbeeldzin

Aantijging

Beschuldiging met slechte bedoelingen.

De aantijging dat de Amerikaanse regering opzettelijk vertrouwelijke informatie heeft gelekt om er politiek munt uit te slaan, is onwaar en beledigend.

Accidenteel

Bijkomend

Uit het verslag van de deskundige bleek dat de brand in het hotel accidenteel was.

Acclimatiseren

Wennen

De Rode Duivels vertrokken ruim een week voor hun eerste wedstrijd naar het WK in Rusland, zodat ze voldoende tijd hadden om te acclimatiseren.

Accuraat

Nauwkeurig

Volgens de recensent was Apple Maps in de VS drie keer minder accuraat dan Google Maps.

Achteloos

Zonder aandacht

Uit het onderzoek blijkt dat 75% van de medewerkers van verscheidene overheidsdiensten, banken en ambassades een gevonden usb-stick achteloos in hun computer zouden steken.

Achterban

Aanhangers

Er liggen voorstellen op tafel, die de bonden nu zo snel mogelijk gaan voorleggen aan hun achterban.

Addendum

Bijlagen, bijvoegels, aanhangsels.

Wie de optie tot huiswerken niet in zijn contract heeft staan, wordt aangeraden om een addendum aan zijn arbeidsovereenkomt te laten toevoegen.

Adequaat

Gepast, geschikt.

Verschillende politieke partijen kanten zich tegen praktijktests om discriminatie door bijvoorbeeld interimkantoren op te sporen, omdat die methode onvoldoende adequaat zou zijn.

Affiniteit

Aantrekkingskracht, natuurlijke interesse.

De nieuwe minister van Media en Cultuur gaf toe dat zijn affiniteit met de sector veeleer beperkt was.

Agitatie

Zenuwachtige onrust of onrustige beweging.

Binnen de zorg voor mensn met dementie worden hulpverleners regelmatig geconfronteerd met agitatie en agressie.

Alliantie

Bondgenootschap. Het is een verdrag tussen staten, zakenpartners of individuen, omwille van een gemeenschappelijk voordeel.

In de provincie Raqqa in het noorden van Syrië hebben dinsdag zware gevechten gwoed tussen Islamitische Staat en een Arabisch-Koerdische alliantie.

Altruïsme

Gedrag of levenshoudig waarbij je mensen helpt zonder eigenbelang.

Uit onderzoek blijkt dat mensen meer geneigd zijn tot altruïsme tegenover personen die genetisch sterker op hen ‘lijken’.

Ambigu

Als iets op verschillende manieren begrepen kan worden.

De socialistische presisdentskandidaat is zeer ambigu over zijn nucleaire intenties.

Ambulant

Als iets of iemand geen vaste plaats heeft.

In een ambulant drugszorgcentrum kunnen ouders en kind – apart en samen – gesprekken voeren met

1

verschillende deskunidgen. Amendement

Door het parlement ingebrachte wijziging op een wetvoorstel.

De Japanse regeringspartij LDP wil met een amendement op de wet die alle zaken rond het keizerhuis regelt, het aftreden mogelijk maken van keizer Akihito.

Amicaal

Aardig zoals bij vrienden hoort.

Het was de eerste keer sinds 1981 dat presidenten van de twee landen elkaar ontmoetten, maar het gesprek verliep volgens insiders zeer amicaal.

Analogie (naar … met)

Overeenkomst tussen twee zaken als basis voor een redenering.

Naar analogie met e-birth – de aangifte van geboorten – wordt nu ook gewerkt aan een digitale aangifte van een overlijden.

Antecedent

Voorafgaande gebeurtenis, voorafgegane zaak

De advocaat benadrukt dat zijn cliënt niet geradicaliseerd is en geen enkel juridisch antecedent heeft.

Antedateren/ Antidateren

Een eerdere, voorbije datum opgeven

De toman van het elektronicabedrijf pleegde grootschalige fraude, onder meer door contracten te antidateren, zodat de inkomsten een kwartaal eerder konden worden ingeboekt.

Anticiperen

Vooruitlopen op en herkennen van situaties en verhoudingen

Om beter op ontwikkeling in de luchtvaart te kunnen anticiperen, moet de sociale dialoog tussen de betrokken partijen worden bevorderd.

Apathisch

Gevoelloos, ongevoelig

Uit een Marssimulatie blijkt dat een mogelijke ruimtemissie naar de Rode Planeet astronauten apatisch kan maken.

Argeloos

Niet bewust van mogelijke gevaren

De voormalige Britse minister van Buitenlandse Zaken waarschuwt ervoor dat we bijna argeloos op weg zijn naar een echte oorlog.

Artificeel

Nagemaakt

Britse wetenschappers hebben voor het eerst bruikbaar artificieel bloed geproduceerd.

Aspiratie

Wil om iets te bereiken

De brede burgerbeweging wil de regerende politici onder druk zetten om mee te stappen in haar verhaal, zonder dat haar leden zelf enige politieke aspiratie hebben.

Assimileren

Je aanpassen aan je omgeving

De linkse politica pleitte ervoor dat migranten wilswaar moeten integreren in onze maatschappij, maar niet assimileren tot een niveau waarop ze hun eigen cultuur zouden verliezen.

Asymmetrisch

(Van twee helften van iets) als ze niet elkaars spiegelbeeld zijn

De asymmetrische coalities maken de samenwerking tussen de federale en de deelstaatregeringen er niet gemakkelijker op.

Audit

Onderzoek naar het functioneren van een bedrijf

Een door de federale regering gevraagde audit is snoeihard voor de organisatie achter B-Fast, het

2

als geheel of op onderdelen

Belgische team voor interventies bij rampen in het buitenland.

Aura

Uitstraling van een persoon

De minister van Binnenlandse Zaken had vele jaren het aura van een rebel.

Authenticiteit

Eigenschap van echt, oorspronkelijk te zijn

De authenticiteit van heel wat stukken op de Knokse expo ‘Congo Collectie’ wordt in twijfel getrokken.

Aversie

Afkeer, afschuw

Wie nog naar de kerk gaat, wordt tegenwoordig wat meewarig bekeken. Maar vanwaar komt die aversie tegen de geïnstitutionaliseerde godsdienst toch?

Bagatelliseren

Praten over iets alsof het onbelangrijk is

Vandaag zijn er nog steeds mensen die het probleem van de klimaatverandering bagatelliseren, ook al waarschuwen experts al decennialang voor het gevaar.

Banaal

Zo gewoon dat het vervelend is, alledaags

Omdat steeds meer bacteriën resistent worden antibiotica, zou het zomaar kunnen dat in de toekomst banale infecties opnieuw dodelijk zijn.

Baten

Iets wat voordelig of gunstig is

Wat baat het te pleiten voor een productiewijze doe de producten veel duurder maakt, terwijl niemand die hogere prijs wil betalen?

Blamage

Iets schandelijks waardoor je je moet schamen

Het was een regelrechte blamage dat de vicewereldkampioen al in de eerste ronde werd uitgeschakeld door een 17-jarige nieuwkomer.

Blauwdruk

Uitgewerkt plan of ontwerp, kopie van witte lijnen op een blauwe ondergrond volgens een techniek

De kersverse minister van Defensie heeft in een blauwdruk zijn plannen voorgesteld voor de toekomst van het Belgische leger tot 2030.

Bonafide

Op wie je kunt vertrouwen, betrouwbaar, eerlijk

In Congo worden bonafide bedrijven nog altijd de loef afgestoken door concurrenten die het niet zo nauw nemen met regels en wetten.

Boycot

Keer dat iets of iemand tegengehouden of buitengesloten wordt.

Het Israëlische parlement heeft maandag aangekondigd een wet goedgekeurd te hebben die de aanhangers van de internationale boycot tegen het land de toegang verbiedt.

Buffer

Wat bedoeld is om een tegenslag op te vangen

Het toekennen van een basispensioen dat boven armoedegrens ligt, garandeert iedereen een buffer tegen de armoede.

Bureaucratie

Sfeer van traagheid en starheid door te veel ingewikkelde regels en een te grote macht van ambtenaren

De nieuwe Chinese leiders willen een sterk China met minder bureaucratie.

Burgerlijke staat

Algemene rechtstoestand van een persoon, die onder andere wordt bepaald door

Driekwart van de Belgen maakt zich zorgen over zijn privacy op sociale media, maar meer dan de helft blijkt wel bereid om online zomaar gegevens over

3

afstamming, nationaliteit, geslacht, leeftijd en huwelijkse staat Burgerlijke stand

zijn geboortedatum, burgerlijke staat of persoonlijke interesses te delen.

In januari 2013 werd Brugge de eerste provinciehoofdstad die akten van de burgerlijke stand en allerhande basisbrochures ook digitaal beschikbaar stelde.

Categorisch

Betrekking hebbend op een indeling in categorieën

Hun advocaten stelden de drie vrouwen van Pussy Riot de mogelijkheid van een verzoek tot presidentiële genade voro, wat zij categorisch weigerden.

Causaal

Die of dat een oorzaak heeft of met een oorzaak

Uit omstreden onderzoek blijkt dat er geen causaal verband zou bestaan tussen het celibaat en seksueel misbruik in de Kerk.

Certificaat

Officieel papier als bewijs van iets, schriftelijk bewijs

Zeventien West-Vlaamse bedrijven haalden dit jaar voor het eerst het certificaat voor duurzaam ondernemen.

Charter

Gezegelde overeenkomst of verdrag

De islamdeskundige pleit ervoor dat imams een plechtig charter sluiten over de toekomst van de moslimgemeenschap in België.

Chauvinisme

Overdreven vaderlandsliefde

Als de Rode Duivels voetballen, lijkt het telkens alsof er een vlaag van chauvinisme door het land waait.

Chronisch

Ziekte van lange duur, slepend, langdurig

Kanker en mentale aandoeningen zijn de grootste redenen van chronisch ziekteverzuim, zo blijkt uit een studie van Acerta.

Claimen

Iets waar je recht op het hebt, opeisen

Het claimen van een stukje privéstrand in een voor iedereen toegankelijk gebied is niet alleen verboden, het hindert ook nog eens de machines die de stranden in de ochtend schoon moeten maken.

Clandestien

Dat verboden is en in het geheim gebeurt

Na intens speurwerk trof de politie bij een inval in de clandestiene coffeeshop anderhalve kilo cannabis aan.

Clausule

Bepaling in een overeenkomst waar je je aan moet houden

De verkoper van een tweedehandswagen kan vragen in de overeenkomst een clausule op te nemen dat hij niet verantwoordelijk is voor verborgen gebreken.

Cohesie

Kracht waarmee afzonderlijke dingen samenhangen, samenhang

De socialistische burgemeester waarschuwt dat stoere verklaringen over veiligheid en terrorisme de sociale cohesie in de stad op het spel zetten.

Colloqueren

4

Het parket besliste de man te colloqueren, maar de instelling van de Broeders van Liefde weigerde tot tweemaal toe hem op te nemen omdat hij te agressief was.

Competent

Capabel, bevoegd

Vrouwen worden volgens onderzoek méér misleid dan mannen tijdens onderhandelingen omdat ze gepercipieerd worden als ‘minder competent’.

Condoleren

Iemand zeggen dat je bedroefd bent dat iemand overleden is

Zowat alle staatshoofden en regeringsleiders hebben de vorstin gecondoleerd met het overlijden van haar echtgenoot.

Confidentieel

Vertrouwelijk

In een condifentieel rapport van de Staatsveiligheid worden tientallen namen van politici geciteerd die contact zouden hebben gehad met organisaties zoals Scientology of de Moslimbroeders.

Conform

Overeenstemmend, gelijk

De kernreactoren van Doel 1 en Doel 2 blijken niet conform aan de verstrengde Europese veiligheidsnormen.

Consensus

Overeenstemming, akkoord

De jury slaagde er niet in tot een consensus te komen over de vraag of de agent schuldig was aan moord of aan doodslag.

Consequent

Volgens een vast plan, op dezelfde manier als eerder

De jury koos voor de bungalow van de Oostenrijkse kandidaat, omdat er consequent voor duurzame materialen met een energiezuinig resultaat werd gekozen.

Conservatief

Die niet van veranderingen houdt, behoudend

Engeland is conservatief, Schotland is progressief: die tegenstelling speelt al decennia een grote rol in het politieke klimaat in Groot-Brittannië.

Consideratie

Overweging

Toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak, zwaaiden de Oostenrijkers de plak in Servië, met bijzonder weinig consideratie voor de lokale bevolking.

Consistent

Met elkaar kloppend, op een logische manier samenhangend, duurzaam

Het monitoren van de financiële sector vraagt om een sterk, consistent en effectief beleid tegen witwassen door de autoriteiten.

Consolideren

Vast en duurzaam maken

De nieuwe CEO wil de vooruitgang die het bedrijf dit jaar heeft geboekt, volgend jaar consolideren.

Continuïteit

Voortgang zonder onderbreking

“Om de continuïteit van kwalitatieve berichtgeving te waarborgen, moet online nieuws betalend worden”, aldus de conclusie van het onderzoek van de communicatiewetenschapster.

Contradictie

Wat niet overeenkomt met andere uitspraken, tegenspraak

‘Vast uitzendwerk’, lijkt een contradictie, maar bedoeld wordt: uitzendarbeid van onbepaalde duur mogelijk maken, maar dan wel met financiële zekerheid voor de werknemer.

Contraproductief

Wat ervoor zorgt dat iets niet of niet makkelijk tot een goed resultaat komt

Critici noemen de huidige strategie van de vakbonden op lange termijn contraproductief.

Controversieel

Waarover grote

Met haar controversiële campagne wil de

5

meningsverschillen zijn

vrouwenbeweging het debat over de loonkloof opnieuw op de politieke agenda zetten.

Coöperatie

Handelsonderneming, samenwerking

In Diksmuide werd onlangs BeauVent opgericht, een coöperatie rond de productie van hernieuwbare energie.

Correlatie

Manier waarop iets samenhangt met iets anders

Economen stelden onlangs een opvallende correlatie tussen de grondstofprijzen en de beurskoersen vast.

Cumuleren

Bij elkaar optellen, zich opstapelen

De provinciale gedeputeerden zijn de mandatarissen die de meeste mandaten cumuleren: gemiddeld bijna 20 per persoon.

Deficit

Tekort, gebrek

Omdat de diepe hervormingen van de EU nauwelijks het voorwerp zijn van een publiek debat, spreekt men vaak over een democratisch deficit binnen Europa.

Deontologie

Stroming die uitgaat van absolute gedragsregels, die vaak gelden als normen, de plichtenleer

Het parlementslid klaagt aan dat de toegelaten methodes en de deontologie van detectives onvoldoende wettelijk geregeld zijn.

Desillusie

Teleurstelling, ontgoocheling

In crisistijden komt de burger (en menig politicus) erachter dat ook de overheid niet alles kan en volgen desillusie en cynisme.

Desolaat

Plaatsen waar niemand is, verlaten, afgezonderd

De weg naar Mabroukah leidt door een desolaat en verlaten landschap, waar tot voor kort IS z’n terreur liet gelden.

Destructief

Als je iets helemaal kapot maakt, afbrekend

De beruchte dopingcocktail ‘le pot belge’ gaf renners een boost op de korte termijn, maar was op de langere termijn verslavend en destructief voor de gezondheid.

Detacheren

Iemand tijdelijk bij een andere werkgever laten werken

Rechter Freddy Troch was speciaal voor de zaak-Erdal van Dendermonde naar Brugge gedetacheerd, waardoor een schijn van partijdigheid werd gewekt.

Determineren

Vaststellen, bepalen, besluiten

De nodige toxicologische stalen werden afgenomen en worden momenteel onderzocht om de precieze doodsoorzaak te determineren.

Diaboliseren

De diabolisering van de N-VA en vooral van Bart De Wever in Le Soir heeft in Wallonië weinig of geen effect.

Dilemma

Situatie dat je niet weet wat je moet kiezen

Zelfs in de baarmoeder staat een baby al voor een dilemma: de energie van de moeder gebruiken om zijn hersenen te ontwikkelen, of alvast een voorraadje vet opslaan voor de eerste maanden na de geboorte?

Discrepantie

Situatie dat twee dingen niet

Volgens waarnemers is er een grote discrepantie

6

overeenstemmen

tussen de ambities voor defensie in het regeerakkoord en de pas uitgelekte begrotingstabellen.

Discretie

Geheimhouding, stilzwijgendeheid

Na twee weken stilte in het dossier hebben de onderhandelaars en de federale regering vanmiddag in alle discretie opnieuw overlegd.

Diskrediet

Gebrek aan vertrouwen, ervoor zorgen dat iedereen het vertrouwen in iets of iemand verliest

Volgens hooggeplaatse ministers is de omstreden film een samenzwering om India in diskrediet te brengen.

Dogma

Opvatting die niet te veranderen is

De bisschop van Antwerpen stelt in een interview het dogma dat de katholieke kerk alleen manvrouwrelaties kan aanvaarden, in vraag.

Domicilie

De Vlaamse overheid stelde de voorbije jaren steeds meer processen-verbaal op voor domicilie fraude in de sociale huisvesting.

Dotatie

Geld dat wordt gegeven of toegewezen

Prinses Astrid zou akkoord gaan met elke beslissing met elke beslissing die de regering en het parlement zouden nemen over haar dotatie.

Effectief

Met de bedoelde, gunstige uitwerking, doeltreffend

De man die afgelopen november Pizza Hut in Harelbeke overviel, heeft maandag één jaar effectieve celstraf gekregen van de Kortrijkse rechter.

Embargo

Het verbod om goederen aan een land te leveren om zo te protesteren tegen wat dat land doet of juist nalaat

Door ermee te dreigen eind januari een olieembargo tegen Iran in te stellen, start de Europese Unie een handelsoorlog, aldus de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken.

Emissie

Uitzenden van straling en/of deeltjes

Ook landbouwactiviteiten zorgen voor de emissie van fijn stof, zo concludeerde het milieurapport.

Empathie

Eigenschap dat je de gevoelens en gedachten van een ander aanvoelt, inlevingsvermogen

In plaats van empathie te vertonen hebben wij een sterk verlangen om te adviseren, gerust te stellen en een verklaring van onze eigen gevoelens of houding te geven.

Empirisch

Berustend op ervaring

Wetenschap is een methode die niet op geloof gebaseerd is, maar op empirische waarnemingen en op een experimentele methodologie.

Erkentelijk

Blij omdat iemand iets goed voor je gedaan hebt, dankbaar

De voetballer benadr...