P. Pleskot (oprac.), Post po „karnawale”. Amerykańskie placówki dyplomatyczne w PRL wobec pierwszych tygodni stanu wojennego, Warszawa 2021, ss. 552 PDF

Preview

Summary

Tom XXV INSTYTUT PAMIĘCI NARODOWEJ KOMISJA ŚCIGANIA ZBRODNI PRZECIWKO NARODOWI POLSKIEMU Amerykańskie placówki dyplomatyczne w PRL wobec pierwszych tygodni stanu wojennego Wprowadzenie, wybór i opracowanie PATRYK PLESKOT WARSZAWA 2021 Recenzenci prof. Andrzej Paczkowski dr Grzegorz Majchrzak Redakt...

Description

Tom XXV

INSTYTUT PAMIĘCI NARODOWEJ KOMISJA ŚCIGANIA ZBRODNI PRZECIWKO NARODOWI POLSKIEMU

Amerykańskie placówki dyplomatyczne w PRL wobec pierwszych tygodni stanu wojennego Wprowadzenie, wybór i opracowanie

PATRYK PLESKOT

WARSZAWA 2021

Recenzenci prof. Andrzej Paczkowski dr Grzegorz Majchrzak Redaktor prowadząca Inga Jaworska-Róg Projekt graficzny, projekt okładki, skład i łamanie Agata Pieńkowska Redakcja Aleksandra Bednarska Korekta Renata Bubrowiecka Indeks osób Mariusz Dobkowski Projekt logo serii „Warszawa Nie?pokonana” Jacek Kotela Na okładce – Worki z pocztą dyplomatyczną Stanów Zjednoczonych sfotografowane przez kontrwywiad PRL (Archiwum IPN). Zdjęcia na 4. stronie okładki pochodzą z Archiwum IPN.

Druk i oprawa Drukarnia Wydawnicza im. W.L. Anczyca S.A. ul. Nad Drwiną 10, 30-741 Kraków

© Copyright by Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2021 Publikacja przygotowana przez Oddział IPN – KŚZpNP w Warszawie pl. Krasińskich 2/4/6, 00-207 Warszawa Seria „Warszawa Nie?pokonana”: tom XXV ISBN 978-83-8229-223-7

Zapraszamy: www.ipn.gov.pl www.ksiegarnia.ipn.gov.pl

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie Dokumenty

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

19

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

61

Komunikaty Biura „B” MSW z obserwacji ambasady amerykańskiej Nr 1. 1981 grudzień 16, Warszawa – Komunikat Wydziału I Biura „B” MSW z  obserwacji pasywnej ambasady USA w  Warszawie prowadzonej 12 grudnia 1981 r., tajne · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 2. 1981 grudzień 17, Warszawa – Komunikat Wydziału I Biura „B” MSW z  obserwacji pasywnej ambasady USA w  Warszawie prowadzonej 13 i 14 grudnia 1981 r., tajne · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 3. 1981 grudzień 17, Warszawa – Komunikat Wydziału I Biura „B” MSW z  obserwacji pasywnej ambasady USA w  Warszawie prowadzonej 14 i 15 grudnia 1981 r., tajne · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 4. 1981 grudzień 22, Warszawa – Komunikat Wydziału I Biura „B” MSW z  obserwacji pasywnej ambasady USA w  Warszawie prowadzonej 15 i 16 grudnia 1981 r., tajne · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 5. 1981 grudzień 21 [sic!], Warszawa – Komunikat Wydziału I Biura „B” MSW z obserwacji pasywnej ambasady USA w Warszawie prowadzonej 16 i 17 grudnia 1981 r., tajne · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 6. 1982 styczeń 2, Warszawa  – Komunikat Wydziału I  Biura „B” MSW z  obserwacji pasywnej ambasady USA w  Warszawie prowadzonej 17 i 18 grudnia 1981 r., tajne · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 7. 1982 styczeń 4, Warszawa  – Komunikat Wydziału I  Biura „B” MSW z  obserwacji pasywnej ambasady USA w  Warszawie prowadzonej 18 i 19 grudnia 1981 r., tajne · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

·

63

·

67

·

73

·

79

·

86

·

91

·

95

Raporty sytuacyjne ambasady USA Nr 8. 1981 grudzień 13, Warszawa – Raport sytuacyjny nr 2015 [sic!] ambasady USA w Warszawie, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · Nr 9. 1981 grudzień 13, Warszawa – Raport sytuacyjny ambasady USA w Warszawie, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 10. 1981 grudzień 14, Warszawa – Raport sytuacyjny nr 1 ambasady USA w Warszawie, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 11. 1981 grudzień 14, Warszawa – Raport sytuacyjny nr 2 ambasady USA w Warszawie, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· ·

101

· ·

104

· ·

107

· ·

111

6 Nr 12. 1981 grudzień 14, Warszawa – Raport sytuacyjny nr 4 ambasady USA w Warszawie, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 13. 1981 grudzień 14, Warszawa – Raport sytuacyjny nr 5 ambasady USA w Warszawie, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 14. 1981 grudzień 15, Warszawa – Raport sytuacyjny nr 7 ambasady USA w Warszawie, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 15. 1981 grudzień 16, Warszawa – Raport sytuacyjny nr 17 ambasady USA w Warszawie, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 16. 1981 grudzień 16, Warszawa – Raport sytuacyjny nr 18 ambasady USA w Warszawie, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 17. 1981 grudzień 17, Warszawa  – Raport ambasady USA w  Warszawie z sytuacji o godz. 03.00, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · Nr 18. 1981 grudzień 18, Warszawa – Raport sytuacyjny nr 26 ambasady USA w Warszawie, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 19. 1981 grudzień 28, Warszawa – Raport sytuacyjny nr 49 ambasady USA w Warszawie, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 20. 1981 grudzień 28, Warszawa – Raport sytuacyjny nr 50 ambasady USA w Warszawie, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 21. 1981 grudzień 30, Warszawa – Raport sytuacyjny nr 53 ambasady USA w Warszawie, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 22. 1981 grudzień 31, Warszawa – Raport sytuacyjny nr 55 ambasady USA w Warszawie, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 23. 1982 styczeń 2, Warszawa – Raport sytuacyjny nr 56 ambasady USA w Warszawie, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 24. 1982 styczeń 4, Warszawa – Raport sytuacyjny nr 57 ambasady USA w Warszawie, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 25. 1982 styczeń 4, Warszawa – Raport sytuacyjny nr 58 ambasady USA w Warszawie, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 26. 1982 styczeń 5, Warszawa – Raport sytuacyjny nr 59 ambasady USA w Warszawie, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 27. 1982 styczeń 5, Warszawa – Raport sytuacyjny nr 60 ambasady USA w Warszawie, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 28. 1982 styczeń 6, Warszawa – Raport sytuacyjny nr 60 [sic!] ambasady USA w Warszawie, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· ·

113

· ·

115

· ·

118

· ·

120

· ·

126

· ·

128

· ·

129

· ·

133

· ·

136

· ·

139

· ·

142

· ·

145

· ·

147

· ·

149

· ·

153

· ·

155

· ·

156

· ·

159

Pozostałe materiały ambasady USA, korespondencja konsulatów w Krakowie i Poznaniu Nr 29. 1981 grudzień 13, Warszawa – Informacja ambasady USA w Warszawie na temat wyjazdu pracowników ambasady do Gdańska, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

7 Nr 30. 1981 grudzień 13, Warszawa – Informacja ambasady USA w Warszawie na temat postawy polskiego Kościoła, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 31. 1981 grudzień 14, Warszawa – Informacja ambasady USA w Warszawie na temat polskich środków masowego przekazu po wprowadzeniu stanu wojennego, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 32. 1981 grudzień 14, Warszawa – Informacja ambasady USA w Warszawie na temat rozmowy radcy ds. politycznych Johna Voughta z Kazimierzem Duchowskim z MSZ, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · Nr 33. 1981 grudzień 14, Warszawa – Informacja ambasady USA w Warszawie na temat rozmowy radcy ds. politycznych Johna Voughta z bp. Bronisławem Dąbrowskim, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · Nr 34. 1981 grudzień 14, Warszawa – Informacja ambasady USA w Warszawie na temat zwiększonej obecności milicji przed budynkiem placówki, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 35. 1981 grudzień 14, Warszawa – Informacja ambasady USA w Warszawie na temat możliwości wjazdu dyplomatów do Polski, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 36. 1981 grudzień 14, Warszawa – Informacja ambasady USA w Warszawie na temat sytuacji na uczelniach warszawskich, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 37. 1981 grudzień 14, Warszawa – Informacja ambasady USA w Warszawie na temat spotkania Herberta E. Wilgisa, zastępcy ambasadora, z prymasem Józefem Glempem, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · Nr 38. 1981 grudzień 15, Warszawa  – Informacja konsulatu USA w  Krakowie na temat aresztowań przywódców „Solidarności”, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 39. 1981 grudzień 16, Warszawa – Informacja ambasady USA w Warszawie na temat ruchu lotniczego na Okęciu oraz sytuacji w  Krakowie, Poznaniu i Warszawie, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · Nr 40. 1981 grudzień 16, Warszawa – Informacja ambasady USA w Warszawie na temat sytuacji w Warszawie i innych regionach Polski, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 41. 1981 grudzień 16, Warszawa – Informacja ambasady USA w Warszawie na temat postawy Episkopatu Polski, tajne specjalnego znaczenia · · Nr 42. 1981 grudzień 16, Warszawa – Informacja ambasady USA w Warszawie na temat rozmowy radcy ds. politycznych Johna Voughta z Jerzym Wiatrem z KC PZPR, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 43. 1981 grudzień 17, Warszawa – Informacja ambasady USA w Warszawie na temat stłumienia strajku w FSO i ograniczeń poruszania się po Warszawie, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· ·

161

· ·

163

· ·

165

· ·

167

· ·

169

· ·

171

· ·

173

· ·

176

· ·

178

· ·

180

· ·

184

· ·

186

· ·

188

· ·

190

8 Nr 44. 1981 grudzień 17, Warszawa – Informacja ambasady USA w Warszawie na temat łączności radiowej z konsulatami w Krakowie i Poznaniu, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 45. 1981 grudzień 17, Warszawa – Informacja ambasady USA w Warszawie na temat bezpieczeństwa obywateli amerykańskich przebywających w Polsce, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 46. 1981 grudzień 17, Warszawa – Informacja ambasady USA w Warszawie na temat spotkania Herberta E. Wilgisa, zastępcy ambasadora, z  kierownikiem Wydziału Zagranicznego KC PZPR Włodzimierzem Natorfem, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 47. 1981 grudzień 17, Warszawa – Informacja ambasady USA w Warszawie na temat sytuacji w Polsce, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · Nr 48. 1981 grudzień 18, Warszawa – Informacja ambasady USA w Warszawie na temat spotkania ministra spraw zagranicznych Józefa Czyrka z ambasadorami państw zachodnich 17 grudnia 1981 r., tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 49. 1981 grudzień 18, Warszawa – Informacja ambasady USA w Warszawie na temat możliwości poruszania się po Polsce pracowników ambasady, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 50. 1981 grudzień 18, Warszawa – Informacja ambasady USA w Warszawie na temat aktualnej sytuacji w stolicy, tajne specjalnego znaczenia · · Nr 51. 1981 grudzień 18, Warszawa – Informacja ambasady USA w Warszawie na temat aktualnej sytuacji w stolicy (ciąg dalszy), tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 52. 1981 grudzień 23, Warszawa – Informacja konsulatu USA w Krakowie na temat ograniczeń w łączności i poruszaniu się pracowników konsulatu, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 53. 1981 grudzień 23, Warszawa  – Pismo ambasady USA w  Warszawie z postulatem przyznania dodatku za trudne warunki pracy dla amerykańskich dyplomatów w Polsce, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · Nr 54. 1981 grudzień 24, Warszawa – Informacja ambasady USA w Warszawie na temat spotkania z  profesorami Uniwersytetu Warszawskiego 23 grudnia 1981 r., tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 55. 1981 grudzień 24, Warszawa – Informacja konsulatu USA w Krakowie na temat podróży pracownika konsulatu Cesara Beltrana z Warszawy do Krakowa 23 grudnia 1981 r., tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · Nr 56. 1981 grudzień 24, Warszawa  – Informacja konsulatu USA w  Krakowie na temat sytuacji w województwie przemyskim, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 57. 1981 grudzień 24, Warszawa – Informacja konsulatu USA w Krakowie na temat aresztowanych przywódców „Solidarności” i KPN, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· ·

192

· ·

193

· ·

195

· ·

198

· ·

201

· ·

204

· ·

205

· ·

208

· ·

210

· ·

213

· ·

215

· ·

218

· ·

219

· ·

221

9 Nr 58. 1981 grudzień 26, Warszawa – Informacja ambasady USA w Warszawie na temat represji wobec KPN, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · Nr 59. 1981 grudzień 28, Warszawa – Informacja konsulatu USA w Krakowie na temat sytuacji w Ośrodku Odosobnienia dla Internowanych w Nowym Wiśniczu, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 60. 1981 grudzień 28, Warszawa – Informacja konsulatu USA w Krakowie na temat opinii anonimowego polskiego ekonomisty o  stanie wojennym, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 61. 1981 grudzień 28, Warszawa – Informacja konsulatu USA w Krakowie na temat ostatnich rozmów odbytych przez konsula Carla Bastianiego, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 62. 1981 grudzień 28, Warszawa – Informacja konsulatu USA w Krakowie na temat uwięzienia działaczy NZS w zakładzie karnym w Nowej Hucie, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 63. 1981 grudzień 28, Warszawa – Informacja konsulatu USA w Krakowie na temat rosnących ograniczeń poruszania się pracowników konsulatu, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 64. 1981 grudzień 29, Warszawa – Informacja konsulatu USA w Krakowie na temat rozmowy z posłem na Sejm PRL Witoldem Zakrzewskim, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 65. 1981 grudzień 29, Warszawa – Informacja ambasady USA w Warszawie na temat położenia Lecha Wałęsy oraz sytuacji w Gdańsku i Katowicach, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 66. 1981 grudzień 29, Warszawa – Informacja ambasady USA w Warszawie na temat działalności Terenowych Grup Operacyjnych, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 67. 1981 grudzień 30, Warszawa – Informacja konsulatu USA w Krakowie na temat rozmowy z kard. Franciszkiem Macharskim, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 68. 1981 grudzień 30, Warszawa – Informacja konsulatu USA w Poznaniu na temat wizyty w siedzibie Komitetu Wojewódzkiego PZPR, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 69. 1981 grudzień 30, Warszawa – Informacja ambasady USA w Warszawie na temat rządowych posunięć gospodarczych w okresie stanu wojennego, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 70. 1981 grudzień 30, Warszawa – Informacja ambasady USA w Warszawie na temat planów dewaluacji złotówki, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 71. 1981 grudzień 31, Warszawa  – Informacja konsulatu USA w  Krakowie na temat spotkania z  Julianem Kornhauserem, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· ·

223

· ·

225

· ·

228

· ·

229

· ·

231

· ·

233

· ·

234

· ·

236

· ·

238

· ·

240

· ·

243

· ·

245

· ·

248

· ·

249

10 Nr 72. 1981 grudzień 31, Warszawa  – Informacja konsulatu USA w  Krakowie na temat sytuacji w  Przemyślu i  Rzeszowie, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 73. 1981 grudzień 31, Warszawa – Informacja ambasady USA w Warszawie na temat wizyty delegacji Międzynarodowego Czerwonego Krzyża w Polsce, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 74. 1981 grudzień 31, Warszawa – Informacja ambasady USA w Warszawie na temat prośby o udzielenie azylu w konsulacie w Poznaniu, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 75. 1982 styczeń 1, Warszawa – Informacja ambasady USA w Warszawie na temat sytuacji polskiego małżeństwa, które poprosiło o udzielenie azylu w konsulacie w Poznaniu, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · Nr 76. 1982 styczeń 1, Warszawa – Notatka radcy ds. kulturalnych ambasady USA w Warszawie Deana O. Claussena na temat działalności wydziału prasowo-kulturalnego, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · Nr 77. 1982 styczeń 2, Warszawa – Informacja ambasady USA w Warszawie na temat dalszych losów prośby o udzielenie azylu w konsulacie w Poznaniu, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 78. 1982 styczeń 2, Warszawa  – Raport ambasady USA w  Warszawie na temat sytuacji wewnętrznej w Polsce, tajne specjalnego znaczenia · · · · · Nr 79. 1982 styczeń 2, Warszawa – Wstępna analiza ambasady USA w Warszawie wpływu stanu wojennego na polską gospodarkę, tajne specjalnego znaczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Nr 80. 1982 styczeń 2, Warszawa – List radcy ds. kulturalnych ambasady USA w Warszawie Deana O. C...