Prawo dyplomatyczne ćw. 16 PDF

Preview

Summary

Download Prawo dyplomatyczne ćw. 16 PDF

Description

Prawo legacji organizacji międzynarodowych 1. Informacje ogólne - Jest to zdolność do utrzymywania stosunków faktycznie dyplomatycznych z innymi podmiotami prawa międzynarodowego, tj. z państwami i określonymi organizacjami międzynarodowymi - Innymi słowami zdolność do korzystania z czynnego i biernego prawa legacji - wiąże się z podmiotowością międzynarodowoprawną danej organizacji międzynarodowe - w przypadku organizacji międzynarodowych przeważa korzystanie z biernego prawa legacji (przyjmowanie cudzych przedstawicieli) - W przypadku większości organizacji międzynarodowych bierne i czynne prawo legacji wyraża się także w udziale w posiedzeniach ich organów i w konferencjach, delegacji ad hoc, reprezentujących rządy (państwa) - Organizacje wysyłają również swe misje ad hoc w różnych celach związanych z ich działalnością 2. Prawo legacji Unii Europejskiej i Europejska Służba Działań Zewnętrznych UE a) Prawo legacji UE - Osobowość prawną UE nadał Traktat Lizboński 1.12.2009 r - Do wejścia w życie Traktatu z Lizbony, Unia korzystała z ograniczonej „funkcjonalnej” osobowości prawnej (w ramach której i tak zawierała umowy międzynarodowe i realizowała czynne i bierne prawo legacji) - UE utrzymuje ponad 140 swych przedstawicielstw (delegatur) w różnych państwach świata i przy organizacjach międzynarodowych, przy Unii Europejskiej akredytowanych jest około 170 przedstawicielstw państw i organizacji międzynarodowych  TRAKTAT LIZBOŃSKI prawo legacji UE realizuje wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, wspomagany przez Europejską Służbę Działań Zewnętrznych, misje dyplomatyczne i konsularne państw członkowskich oraz delegatury Unii w państwach trzecich i na konferencjach międzynarodowych, a także ich przedstawicielstwa w organizacjach międzynarodowych, wypełniają wiele funkcji, m.in. bardzo ważną funkcję ochrony dyplomatycznej i konsularnej obywateli UE wymagających takiej ochrony w państwach trzecich, w których nie ma przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego państwa członkowskiego UE  PRZEDSTAWICIELSTWA DYPLOMATYCZNE Stałe przedstawicielstwa przy UE- przedstawicielstwa dyplomatyczne państw członkowskich UE, akredytowane przy Unii Europejskiej, na ich czele stoją stali przedstawiciele w randze ambasadorów. Noszą przeważnie następujący oficjalny tytuł: Stały Przedstawiciel, Ambasador Nadzwyczajny i Pełnomocny. Pozostali funkcjonariusze stałego przedstawicielstwa noszą tytuły (stopnie służbowe) analogiczne do tych stosowanych w międzypaństwowej służbie dyplomatycznej.  COREPER, czyli Komitet Stałych Przedstawicieli państw członkowskich UE, główna forma działania przedstawicieli dyplomatycznych państw członkowskich na forum samej UE formalnie jest to ciało pomocnicze Rady UE, przygotowuje jej uchwały, z których wiele przyjmowanych jest przez Radę UE bez formalnego głosowania, w skład Komitetu wchodzą szefowie wszystkich stałych przedstawicielstw dyplomatycznych akredytowanych przy UE w randze ambasadorów oraz ich zastępcy, Komitet działa w dwóch grupach: COREPER I, w skład której wchodzą zastępcy stałych przedstawicieli (Komisja Zastępców Ambasadorów), zajmujący się głównie technicznymi sprawami, zwłaszcza funkcjonowaniem rynku wewnętrznego, oraz COREPER II, w skład której wchodzą stali przedstawiciele w randze ambasadorów (Konferencja Ambasadorów), grupa ta zajmuje się sprawami ogólnymi i m.in. problemami z zakresu polityki zagranicznej i Rady Europejskiej, COREPER zapewnia łączność i przepływ informacji między rządami reprezentowanymi przez stałych przedstawicieli a Radą Unii i innymi organami UE. W ramach COREPER powoływane są różne ciała robocze, które zajmują się m.in. projektami nowych aktów prawnych, sprawami rolnymi itd. UE rozszerza zakres i formy angażowania się w płaszczyźnie międzynarodowej

b) Europejska Służba Działań Zewnętrznych UE - potocznie zwana jest „dyplomacją Unii Europejskiej” - została formalnie powołana do życia na podstawie traktatu lizbońskiego  WYSOKI PRZEDSTAWICIEL UNII DO SPRAW ZAGRANICZNYCH I POLITYKI BEZPIECZEŃSTWA Ustanowiony na podstawie art. 18 TUE, prowadzi wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa UE, działając z upoważnienia Rady Europejskiej, jest jednym z wiceprzewodniczących Komisji Europejskiej i przewodniczy Radzie do Spraw Zagranicznych UE, czuwa on nad spójnością działań zewnętrznych UE i odpowiada, w ramach Komisji, za jej obowiązki w dziedzinie stosunków zewnętrznych i koordynację różnych aspektów działań zewnętrznych Unii, w wykonaniu swojego mandatu Wysoki Przedstawiciel jest wspomagany przez ESDZ, która mu podlega  ESDZ INFORMCAJE współpracuje ze służbami dyplomatycznymi państw członkowskich UE, składa się z urzędników właściwych służb Sekretariatu Generalnego Rady UE i Komisji, jak również personelu delegowanego przez krajowe służby dyplomatyczne, organizacja i zasady funkcjonowania ESDZ określane są na podstawie decyzji Rady UE, funkcje i zadania ESDZ- art. 34 TUE, stanowiący o koordynacji działań państw członkowskich UE w ramach organizacji i konferencji międzynarodowych, zwłaszcza ONZ, oraz art. 35 TUE, dotyczący współpracy przedstawicielstw dyplomatycznych i konsularnych państw członkowskich UE, artykuł ten zobowiązuje przedstawicielstwa oraz delegatury UE do współpracy ze sobą, tak aby zapewnić poszanowanie i wykonanie decyzji określających przyjęte stanowiska i działania Unii oraz wymianę informacji i dokonywanie wspólnych ocen  STRUKTURA ORGANIZACYJNA ESDZ jest ona podobna do struktury organizacyjnej służby zagranicznej państw i to zarówno w przypadku Urzędu Wysokiego Przedstawiciela z siedzibą w Brukseli, jak i podległych mu przedstawicielstw (delegatur) działających w ponad 140 państwach trzecich i przy organizacjach międzynarodowych., działają także Misje Obserwacji Wyborów (EUEOM) oraz misje i operacje wojskowe i cywilne, na czele ESDZ, stoi Wysoki Przedstawicielem do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa, oraz czterech członków ścisłego kierownictwa – Generalny Sekretarz Wykonawczy, Główny Urzędnik Operacyjny oraz dwóch zastępców Generalnego Sekretarza Wykonawczego, jednostki organizacyjne urzędu Wysokiego Przedstawiciela dzielą się na terytorialne, a więc obejmują regiony i grupy państw, funkcjonalne, zajmujące się poszczególnymi problemami, jak sprawy praw człowieka, rozbrojenie, bezpieczeństwo i zapobieganie konfliktom itp. oraz jednostki o charakterze administracyjnym i technicznym 3. Stałe przedstawicielstwa państw przy organizacjach międzynarodowych - państw w ich stosunkach z organizacjami międzynarodowymi wykształciły się dwie kategorie misji państw przy organizacjach międzynarodowych: o charakterze stałym i tymczasowym a) Stali przedstawiciele państwa akredytowani przy danej organizacji międzynarodowej o Zazwyczaj stoją przez kilka lat na czele misji o W skład misji wchodzi personel dyplomatyczny, techniczno-administracyjny i służba o Państwa członkowskie ustanawiają stałe misje aby zapewnić łączność między państwem wysyłającym a organizacją, prowadzić negocjacje z organizacją oraz wewnątrz samej organizacji, zapewnić udział i prowadzić działalność w organizacji, przesyłać sprawozdania rządowi państwa wysyłającego, chronić interesy państwa wysyłającego w organizacji oraz przyczyniać się do realizacji celów i zasad organizacji przez współpracę z organizacją i wewnątrz organizacji o Państwa niebędące członkami organizacji mogą, jeśli zezwalają na to przepisy organizacji, ustanawiać stałe misje obserwatorów, aby zapewnić reprezentację państwa wysyłającego i ochronę jego interesów w ramach organizacji i przesyłania sprawozdań rządowi państwa wysyłającego, rozwijanie współpracy z organizacją i prowadzenia z nią rokowań

Stałe przedstawicielstwo powinno być zlokalizowane, w zasadzie, w miejscowości siedziby organizacji. Jednak gdy zezwalają na to przepisy organizacji oraz za uprzednią zgodą państwasiedziby organizacji, państwo wysyłające może zainstalować misję lub biuro misji w miejscowości innej aniżeli siedziba organizacji b) Tymczasowi przedstawiciele państw o zwani delegatami, ekspertami itp. o wysyłani są ad hoc do wzięcia udziału w pracach sesji organizacji czy też ich poszczególnych organów lub zwoływanych przez nie konferencji - organizacja międzynarodowa zobowiązana jest do notyfikowania państwu swej siedziby o zamiarze ustanowienia przez dane państwo przy niej stałej misji - Konwencja wiedeńska określa wiele obowiązków i uprawnień państwa wysyłającego m.in. stwierdza, że o może ono akredytować tę samą osobę w charakterze szefa misji przy jednej, dwóch lub więcej organizacjach międzynarodowych oraz wyznaczyć szefem misji członka personelu dyplomatycznego innej misji o państwo wysyłające może również akredytować członka personelu dyplomatycznego misji w charakterze szefa misji przy innych organizacjach międzynarodowych lub mianować członka personelu misji w charakterze członka personelu innej misji o dwa lub więcej państw mogą akredytować tę samą osobę szefem misji przy tej samej organizacji międzynarodowej o w skład misji oprócz szefa może wchodzić personel dyplomatyczny, administracyjny i techniczny oraz członkowie służby, skład osobowy misji nie może przekroczyć tego, co uważa się za „rozsądne i normalne” o zarówno szef misji, jak i członkowie personelu dyplomatycznego misji powinni posiadać obywatelstwo państwa wysyłającego- mogą oni wyjątkowo być mianowani spośród obywateli państwa-siedziby organizacji, jednakże za jego zgodą o Konwencja wiedeńska zobowiązuje do przedstawiania władzom organizacji przez szefa misji listów uwierzytelniających, wystawianych bądź przez głowę państwa, szefa rządu lub ministra spraw zagranicznych, bądź – gdy na to zezwalają przepisy organizacji – przez inną kompetentną władzę państwa wysyłającego. Także niektóre inne wymogi są analogiczne do obowiązujących w dyplomacji dwustronnej - państwo wysyłające, będące członkiem organizacji, może zaznaczyć w listach uwierzytelniających stałego przedstawiciela, że jest on upoważniony do działania w charakterze delegata do jednego lub więcej organów organizacji - państwo nie będące członkiem organizacji może zaznaczyć w listach uwierzytelniających swego stałego obserwatora, że jest on upoważniony do działania w charakterze obserwatora -delegata w jednym lub więcej organach organizacji - państwo wysyłające zobowiązane jest notyfikować organizacji fakty mianowania, stanowisko, tytuł oraz porządek pierwszeństwa członków misji, ich przybycie i ostateczny wyjazd lub zakończenie funkcji w misji, jak również inne zmiany w ich statusie - państwo wysyłające zobowiązane jest notyfikować organizacji fakty mianowania, stanowisko, tytuł oraz porządek pierwszeństwa członków misji, ich przybycie i ostateczny wyjazd lub zakończenie funkcji w misji, jak również inne zmiany w ich statusie, notyfikacje powinny być przekazywane bądź przez organizacje, bądź przez samo państwo wysyłające także państwu-siedzibie organizacji. Jeżeli stanowisko szefa misji z jakichkolwiek powodów nie jest obsadzone lub jeżeli nie jest on w stanie wykonywać tych funkcji, państwo wysyłające może wyznaczyć tymczasowego szefa misji, którego nazwisko zobowiązane jest notyfikować organizacji, a za jej pośrednictwem państwu-siedzibie organizacji - jeśli chodzi o status stałych przedstawicielstw wielu organizacji międzynarodowych w państwach niebędących ich członkami lub przy innych organizacjach międzynarodowych, to korzystają one w większości ze statusu dyplomatycznego lub specjalnego statusu określonego w umowie dwustronnej 4. Delegacje do organów i na konferencje organizacji międzynarodowych o

Status delegacji określany jest każdorazowo bądź w aktach założycielskich organizacji międzynarodowych, bądź w innych umowach - Część III konwencji wiedeńskiej z 1975 r. reguluje status delegacji do organów i na konferencje organizowane pod auspicjami organizacji międzynarodowych o charakterze uniwersalnym. W myśl art. 42 konwencji państwo może wysłać delegację do organu lub na konferencję, jednakże tylko zgodnie z przepisami danej organizacji - swoboda mianowania przez państwo wysyłające swych delegatów (oprócz szefa delegacji w jej skład mogą wchodzić inni delegaci, personel dyplomatyczny, administracyjny i techniczny oraz służby) - w art. 50 konwencji wiedeńskiej z 1975 r. został określony status głowy państwa i osób wysokiej rangi państwowej uczestniczących w pracach organu organizacji międzynarodowej- według niego przysługują im, oprócz ułatwień, przywilejów i immunitetów określonych w konwencji wiedeńskiej z 1975 r. także prerogatywy zwyczajowo przyznawane tej kategorii osobistości na podstawie prawa międzynarodowego, głównie zwyczajowego. - Zakres przywilejów i immunitetów delegacji i ich członków zbliżony jest mutatis mutandis do standardów dyplomatycznych - wszystkie postanowienia dotyczące delegacji państw członkowskich mają zastosowanie do delegacji obserwatorów 5. Funkcjonariusze międzynarodowi - to członkowie aparatu urzędniczego stałych organów organizacji międzynarodowych. Znajdują się oni w służbie organizacji międzynarodowej - Obowiązki ich określane są zazwyczaj na podstawie umowy międzynarodowej. Pełnione przez nich funkcje mają przeważnie charakter stały - Personel organizacji międzynarodowych zatrudniony jest według różnych kryteriów, na przykład w ONZ przestrzega się tzw. klucza geograficznego w celu niedopuszczenia do dominowania funkcjonariuszy będących obywatelami jednego państwa - Funkcjonariusze organizacji międzynarodowych dzielą się na kategorie na ogół według szczebla zajmowanego w hierarchii urzędniczej  FUNKCJONARIUSZE MIĘDZYNARODOWI A DYPLOMACII o Funkcjonariusze korzystają ze statusu oraz prerogatyw przyznanych im przez państwa członkowskie danej organizacji międzynarodowej. o w odróżnieniu od dyplomatów nie reprezentują bezpośrednio państw, lecz daną organizację międzynarodową o funkcjonariusz międzynarodowy uprawniony jest do pełnienia swych funkcji na terytoriach wszystkich państw członkowskich bez konieczności uzyskiwania na to każdorazowo zgody np. w formie akredytacji, jak to ma miejsce w przypadku przedstawiciela dyplomatycznego o Reprezentuje on interesy całej organizacji międzynarodowej (wszystkich jej członków), a nie pojedynczego państwa lub grupy państw o funkcjonariusz międzynarodowy nie podlega w całym okresie pełnienia funkcji w tym charakterze władzy własnego państwa, lecz władzom organizacji międzynarodowej, której jest funkcjonariuszem o jego powinnością jest lojalność wobec organizacji międzynarodowej o funkcjonariusz nie może stosować się do ewentualnych instrukcji od rządu państwa, którego jest obywatelem, lub też pełnić w jego imieniu jakiejś funkcji w okresie, gdy jest funkcjonariuszem międzynarodowym o obowiązek działania w interesie wszystkich państw, których wolą powołana została do życia organizacja międzynarodowa 6. Funkcje organizacji międzynarodowych - zakres ich funkcji jest bardzo zróżnicowany - funkcje te są zazwyczaj bardzo ściśle określane w statutach organizacji międzynarodowych lub umowach powołujących je do życia - do podstawowych funkcji organizacji międzynarodowych należy realizacja ich statutowych celów i bieżących zadań poprzez uzgadnianie interesów państw członkowskich i osiąganie w ten sposób -

konsensusu co do środków, a niekiedy także metod służących urzeczywistnianiu ustalonych wspólnych zadań  PODZIAŁ FUNKCJI ORGANIZACJI MIĘDZYNARODOWYCH o Regulacyjne- polegające na ustanawianiu zasad i norm postępowania państw w stosunkach międzynarodowych o Kontrolne- służące ustalaniu stanu faktycznego i jego zgodności z ustalonymi zasadami i normami postępowania o Operacyjne- służące realizacji w praktyce celów i bieżących zadań organizacji międzynarodowej 7. Przywileje i immunitety (zwłaszcza ONZ i organizacji wyspecjalizowanych ONZ) oraz Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości - Teoria funkcjonalna- wiąże zakres przywilejów i immunitetów danej organizacji międzynarodowej z charakterem i znaczeniem jej funkcji i celów, tak by rozciągały się tylko na sprawy związane z ich urzeczywistnieniem- takie przywileje i immunitety, jakie są konieczne do osiągnięcia jej celów - Przywileje i immunitety organizacji międzynarodowych określane są każdorazowo na podstawie umów bilateralnych lub multilateralnych, a nawet jednostronnych aktów lub wyjątkowo w przypadku konferencji organizowanych ad hoc na podstawie zasad prawa zwyczajowego, a nawet kurtuazji międzynarodowej - poszczególne organizacje lub grupy organizacji wyposażone są w różny zakres przywilejów i immunitetów  PRZYWILEJE I IMMUNIETETY FUNKCJINARIUSZY MUĘDZYNARODOWYCH korzystają oni z zakresu przywilejów i immunitetów ograniczonych wyłącznie do wykonywania przez nich ich funkcji urzędowych. Wyjątkowo tylko grupa najwyższych funkcjonariuszy ważniejszych organizacji międzynarodowych korzysta z pełnych przywilejów i immunitetów dyplomatycznych: – immunitetu sądowego w zakresie czynności dokonanych w charakterze urzędowym, włączając w to ich wypowiedzi ustne i pisemne; – nietykalności wszystkich ich pism i dokumentów; – zwolnienia od obowiązku służby narodowej; – zwolnienia od ograniczeń imigracyjnych i formalności rejestracyjnych dla cudzoziemców; – ułatwień przy wymianie pieniędzy; – prawa wwozu przy obejmowaniu swego stanowiska w danym państwie, bez opłaty cła, swojego mienia służącego do osobistego użytku; – niezależnie od ich obywatelstwa, przeważnie ze zwolnienia od wszelkich podatków od pensji i uposażeń wypłacanych im przez daną organizację międzynarodową  STATUS SIEDZIBY ORGANIZACJI MIĘDZYNARODOWEJ poszczególne organizacje poważnie się zastanawiają nad wyborem określonego państwa czy też miasta na swą stałą siedzibę. Następnie starają się bardzo skrupulatnie uregulować w porozumieniach dwustronnych z państwem swej siedziby warunki jej funkcjonowania, w tym warunki techniczne, oraz zapewnić nietykalność pomieszczeń, a nawet całego okręgu siedziby i swobodny dostęp do nich nie tylko przez jej funkcjonariuszy, przedstawicieli (delegacje) państw członkowskich, obserwatorów i ekspertów, lecz także zaproszonych gości, dziennikarzy a) Organizacja Narodów Zjednoczonych o Konwencja o przywilejach i immunitetach ONZ oraz wzorowana na niej Konwencja o przywilejach i immunitetach organizacji wyspecjalizowanych ONZ o stronami są wszystkie państwa członkowskie ONZ o Znaczny krok na drodze do powszechnej kodyfikacji przywilejów i immunitetów organizacji międzynarodowych stanowiło opracowanie i przyjęcie w ramach ONZ konwencji wiedeńskiej z 1975 r. Nie uregulowała ona jednak statusu funkcjonariuszy międzynarodowych o sprawa podatku dochodowego od pensji funkcjonariuszy będących obywatelami państwasiedziby organizacji (spór, str. 412) b) Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości o podstawie porozumienia zawartego w formie wymiany pism członkom i funkcjonariuszom Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości, pod warunkiem że nie są obywatelami holenderskimi (MTS ma siedzibę w Hadze), został przyznany faktycznie pełny status dyplomatyczny (str. 416)

8. Przywileje i immunitety Unii Europejskiej, Rady Europy i NATO

Przywileje i immunitety samych organizacji

Przywileje i immunitety przedstawicieli państw (delegatów) uczestniczących ad hoc w obradach i pracach organizacji

Unia Europejska Rada Europy NATO Wszystkie mają osobowość prawną wprawie wewnętrznym państw członkowskich, mogą zawierać umowy (kontrakty), dysponować mieniem ruchomym i nieruchomym oraz wszczynać postępowania sądowe, posiadają podmiotowość międzynarodowoprawną, korzystają z immunitetu jurysdykcyjnego, ich pomieszczenia są nietykalne, ich mienie i aktywa nie podlegają rewizji, zajęciu, konfiskacie ani innym formom interwencji administracyjnej, a archiwa i dokumenty korzystają z nietykalności niezależnie od czasu i miejsca, w którym się znajdują, korzystają także z przywilejów i immunitetów w zakresie środków łączności, ze zwolnień podatkowych i celnych, zwolnienia od kontroli finansowej oraz mają prawo dysponowania środkami finansowymi w dowolnej walucie i posiadania kont w bankach Zakres przywilejów i immunitetów ściśle związany z wykonywanymi funkcjami i ograniczony w czasie do podróży do miejsca spotkań, okresu obrad i z powrotem do swego kraju- w tym też okresie nie podlegają oni aresztowaniu lub zatrzymaniu, a ich bagaż osobisty nie może być zajęty, korzystają oni z immunitetu jurysdykcyjnego w odniesieniu do ich wypowiedzi ustnych lub pisemnych oraz inn...