Postrzeganie siebie - najważniejsze zagadnienia PDF

Preview

Summary

najważniejsze zagadnienia...

Description

Postrzeganie Siebie Taktyki autoprezentacji Erving Goffman życie społeczne jako spektakl teatralny - jak aktor na scenie - uczestnik interakcji społecznych; dba o wrażenie wywierane na innych, zabiegając o swój wizerunek za pomocą rekwizytów; makijażu, strojów etc -

ludzie mają silną potrzebę więzi społecznych potrzebę aprobaty

zyski dotyczące kształtowania własnego wizerunku w oczach innych: 1) osiąganie materialnych i społecznych korzyści, których pozyskanie jest uzależnione od innych ludzi 2) dowartościowanie - utrzymanie/ podwyższenie poczucia własnej wartości 3) kształtowanie pożądanej tożsamości osobistej - zmaksymalizowanie zysków, zminimalizowanie strat - autoprezentacja jest podejmowana przez nas również wtedy gdy nie przynosi nam żadnych namacalnych zysków AUTOPREZENTACJA 1) tym większa im mocniej wierzymy, że sposób postrzegania nas przez innych ludzi decyduje o osiągnięciu naszych celów 2) tym większa im bardziej zależy nam na celu kontrolowanym przez innych ludzi 3) tym większa im mocniej zależy nam na aprobacie innych - bardziej jesteśmy skłonni do autoprezentacji przed osobami, które są dla nas atrakcyjne niż nieatrakcyjne, a także jeśli sami mamy problemy z samooceną 4) tym większa im większa jest rozbieżność między pożądanym a rzeczywistym obrazem naszej osoby, jaki mają inni - rośnie więc gdy ostatnio odnieśliśmy porażkę, szczególnie publiczną 5) jest nasilona u osób o dużej skłonności do obserwacyjnej samokontroli zachowania i samoświadomości publicznej, czyli nawykowej skłonności do myślenia, co myślą inni

OBRONNE TECHNIKI AUTOPREZENTACJI To zachowania ukierunkowane na ochronę, utrzymanie lub obronę zaatakowanej/ zagrożonej tożsamości i wartości naszej osoby. -

-

motywowane pragnieniem uniknięcia autoprezentacyjnej porażki charakterystyczne dla osób o niskiej samoocenie - przeprosiny, wymówki, usprawiedliwienia, samoutrudnianie asertywno-zdobywcze taktyki autoprezentacji - zachowania ukierunkowane na zbudowanie, pozyskiwanie i utrwalenie jakiejś nowej tożsamości naszej osoby → zachowania te motywowane są pragnieniem osiągnięcia sukcesu autoprezentacyjnego i pozostają charakterystyczne dla osób o wysokiej samoocenie TAKTYKI OBRONNE

samoutrudnianie - angażowanie się w działania, które obniżają szansę sukcesu, ale zwalniają z osobistej odpowiedzialności za porażkę, w dodatku nasilają osobistą chwałę w wypadku powodzenia - nie nauczyłam się na sprawdzian, bo musiałam sprzątać - jestem zwolniona z odpowiedzialności za to, że nie umiem materiału, gdy nie zdam - ok, to nie moja wina, że się nie nauczyłam - gdy zdam - jestem geniuszem! - samoutrudnianie wyraża się nie tylko samym zachowaniem, lecz także odczuwaniem i demonstrowaniem własnych słabości →np lęk przedegzaminacyjny → uczyłem się i wszystko umiałem, ale pod wpływem lęku czuję kompletną pustkę w głowie hipochondria → skłonność do nasilonego odczuwania dolegliwości somatycznych, których fizjologicznego podłoża nie daje się wykryć za pomocą metod medycznych → samoutrudnianie może się także przejawiać w sposobie interpretacji i spostrzegania sytuacji - np. skłonność do spostrzegania zadań jako trudnych, a warunków ich rozwiązywania jako niesprzyjających suplikacja → prezentowanie własnej bezradności, w nadziei uzyskania pomocy od innych dzięki odwołaniu się do normy odpowiedzialności społecznej, nakazującej pomagać tym, których losy od nas zależą - również udawanie głupka wymówki → czyli zaprzeczanie intencji wyrządzenia szkody i/lub przekonanie, że nie miało się kontroli nad przebiegiem szkodliwego zachowania, co ma na celu ZMNIEJSZENIE OSOBISTEJ ZA NIEGO ODPOWIEDZIALNOŚCI - to nie moja wina!

usprawiedliwienia → czyli akceptowanie własnej odpowiedzialności przy jednoczesnych próbach redefinicji czynu jako mało szkodliwego lub dotyczącego w istocie czegoś innego niż szkoda 1) zaprzeczanie szkodliwości czynu - przekonanie, że długoterminowe zyski przewyższają rangę krótkotrwałych szkodliwości danego czynu (mit przyjemności kobiety z gwałtu, ściąganie na sprawdzianie nikomu nie zaszkodzi, a tylko na tym sam zyskam) 2) zaprzeczanie krzywdzie ofiary/ zasłużyłą sobie na swój los - kobieta zgwałcona sama sobie na to zasłużyłą; mogła się tak nie ubierać 3) odwoływanie do powszechności postępku i usprawiedliwień porównawczych (wszyscy kradną, inni kradną więcej niż ja) 4) redefinicja czynu jako dotyczącego nie tyle szkód, ile spełniania rozkazów (brudna robota, ale ktoś ją musi wykonać) REDUKOWANIE ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA CZYN JEST WYKORZYSTYWANE CZĘŚCIEJ DO REDEFINIOWANIA CZYNU JAKO MAŁO SZKODLIWEGO (USPRAWIEDLIWIENIA) → WYMÓWKI ZWYKLE BARDZIEJ ŁAGODZĄ OCENY OBSERWATORÓW przeprosiny → akceptowanie własnej odpowiedzialności za szkodę i okazanie żalu osobie, której się ją wyrządziło → często wymuszone normami społecznymi; nawet nieszczere prowadzą do odbudowania pozytywnego wizerunku sprawcy w oczach odbiorcy najskuteczniejszy sposób przywracania własnego pozytywnego obrazu w oczach innych

TAKTYKI ASERTYWNE a) ingracjacja - wkradanie się w cudze łaski czy też pozyskiwanie sympatii poprzez 1) prezentowanie własnych, niekoniecznie istniejących cech wzbudzających sympatię 2) schlebianie innym i prawienie komplementów 3) konformizm, czyli prezentowanie opinii podobnych do poglądów partnera 4) wyświadczanie przysług - w świetle późniejszych badań - ktoś potrafi bez trudu zauważyć, że chcemy się przypodobać nie bez powodu (hmm pewnie dla własnych korzyści) 1,2,3 → nie działa na osoby o wyższym statusie, za to działa na osoby o równorzędnym lub niższym! → obserwatorom, osobom 3cim łatwo jest zauważyć takie zachowanie - bycie lizusem, w ogóle ingracjację, gdyż umieją zachować dystans→ gdy jesteśmy odbiorcami komplementów, trudno zachować nam dystans i wierzymy, że komplementy nie są przesadzone

-

zabiegi ingracjacji ulegają nasileniu gdy cudza sympatia staje się dla nas bardziej pożądana - ALE - im jednak ważniejsze jest dla nas pozyskanie sympatii jakiejś osoby, tym większa szansa, żę zdaje sobie ona z tego sprawę i wątpić będzie w szczerość naszych zabiegów autoprezentacyjnych = DYLEMAT LIZUSA

-

rozwiązaniem tego dylematu jest niezgadzanie się z opiniami partnera, ale w mało ważnych sprawach - np. nie zgadzamy się z szefem, ale tylko w odniesieniu do szczegółów wykonawczych jego planu, nie do idei rozwiązaniem jest dawanie komplementów pocztą pantoflową - ludzie wierzą w komplementy komunikowane im nie wprost/przez os trzecie

-

Kolejnym dylematem wkradania się w cudze łaski za pomocą konformizmu jest to, że różni ludzie kierują się różnymi wartościami, każdy ma inne poglądy, nie da się przypodobać wszystkim - rozwiązanie - segregacja widowni - szczególną zdolność do segregacji wykazują ludzie o nasilonej samokontroli zachowania b) autopromocja - przedstawienie siebie jako osoby kompetentnej, podkreślanie, że nasze dokonania są większe niż się wydaje, rzadko osiągane, pomimo poważnych przeszkód → wiąże się z DYLEMATEM SKROMNOŚCI → więcej sympatii w cudzych oczach przydaje raczej pomniejszanie znaczenia własnych sukcesów niż chwalenie się nimi; z drugiej strony ludzie mogą traktować skromne autoprezentacje dosłownie (uważać, że nasze sukcesy są niewielkie), bądź nawet jako wyraz niskiej samooceny, nie ma prostego rozwiązania, wskazówki o których warto pamiętać: 1) skromność jest skuteczniejsza po fakcie niż przed faktem 2) umiarkowana skromność jest bardziej pożądana od krańcowej, gdyż ta ostatnia może sprawić wrażenie nonszalancji 3) skromność jest skuteczna tylko wtedy, gdy publika i tak wie, że dobrze wypadliśmy! 4) taktyka polegająca na wskazywaniu, że się odniosło sukces przy jednoczesnym pomniejszaniu jego wagi (dobrze wypadłem, ale to nie ma znaczenia). może łatwo przynieść efekt ODWROTNY od zamierzonego (wniosek O NASZEJ ZAROZUMIAŁOŚCI)

DYLEMAT AUTENTYCZNOŚCI - inny problem stojący przed osobą auto promującą - im bardziej pożądany jest w oczach innych obraz naszej osoby, tym bardziej odbiega on od przekonań, jakie mamy na swój temat - 3 sposoby na rozwiązywanie tego dylematu : 1) przedstawianie się w sposób autentyczny - tzn jako osoby odbiegające od tego co pożądane - jest to skuteczne jeśli nie wywieramy wrażenia chęci ukrycia niewygodnych sytuacji 2) przedstawianie się omijając niebezpieczne tematy, unikając podawania informacji prawdziwej, a niepochlebnej 3) przedstawianie się w sposób kłamliwy, ale zgodny z pożądanym wizerunkiem - tendencja rośnie u makiawelistów + u osób które uważają, że nikomu to nie szkodzi i nikt tego nie wykryje autopromocja - charakterystyczna dla osób o wysokiej samoocenie, stąd zaliczenie jej do taktyk asertywnych autopromocja przez skojarzenie - skojarzenie własnej osoby z pozytywnymi osobami, zdarzeniami - pławienie się w cudzej chwale, polegające na nasilaniu związku z osobami odnoszącymi sukces i podbijaniu znaczenia ich sukcesu - np. kibice utożsamiają się ze swoją drużyną, wyolbrzymiają znaczenie zwycięstwa itd; “my” a “oni”, wyższe ocenianie uniwersytetu, na którym się studiowało - skłonność do autoprezentacji przez skojarzenie rośnie wraz z zagrożeniem poczucia własnej wartości, zanika w warunkach podbudowania samooceny, występuje głównie u osób o niskiej samoocenie i ZEWNĘTRZNYM poczuciu kontroli c) świecenie przykładem - przedstawianie siebie jako osoby moralnej - prawie wszyscy uważają się za moralnych, a na pewno wszyscy pragną za takich uchodzić - ludzie przejawiają sporo hipokryzji moralnej - pragną za moralnych uchodzić, ale nie chcą ponosić nawet niewielkich kosztów moralnego postępowania d) zastraszanie - przedstawianie siebie jako “twardego faceta”, osoby agresywnej, nieprzyjemnej, groźnej, która może narobić kłopotów i od której nie sposób cokolwiek uzyskać - stosowana zarówno przez osoby wyższej hierarchii i niższej (grożenie “zrobienia sceny” przez dziecko w sklepie)

SKUTKI AUTOPREZENTACJI -

wszystkie powyższe techniki autoprezentacji prowadzą do wzmożenia efektów w postaci większego lubienia “autoprezentera” - wykształcenie przez otoczenie takiego wizerunku jakie jednostka chce

-

szansa uzyskania pozytywnej oceny rekrutera przy zastosowaniu zabiegów autoprezentacyjnych jest o 34 % większa niż u tych, którzy nie podejmują prób kreowania własnego wizerunku

-

na nieco wyższym poziomie znajduje się wygląd - widoczny na samym początku procesu

-

skłonność do autopromocji jest zdecydowanie większa u osób narcystycznych i z wysoką samooceną, silnie przepisujących sobie cechy sprawcze i męskie, natomiast skłonność do prezentowania siebie w sposób skromny czy bezradny jest większa u osób o niskiej samoocenie, odmawiających sobie cech sprawnościowych i męskich

-

autoprezentacja jest więc bardziej miną niż maską- nie jest to nakładanie jakiejkolwiek maski - jest to robienie miny za pomocą własnej twarzy - czyli prezentacja jakiegoś fragmentu rzeczywistego “ja”

-

zmiana treści własnego “ja” - człowiek staje się taki jaki się przedstawia innym Obserwacyjna samokontrola zachowania

-

-

-

ludzie różnią się skłonnością do obserwacyjnej samokontroli zachowania = stopniem w jakim chcą i potrafią kierować własnymi zachowaniami ekspresyjnymi = sposobem prezentowania swojej osoby innym osoba o silnej samokontroli potrafi to zachowanie zmieniać i nim manipulować os taka ma pragmatyczną wizję siebie( i własnego zachowania), traktując je jako środek prowadzący do odpowiedniego zaprezentowania się innym= wywarcia odpowiedniego wrażenia na innych wchodząc w syt. społeczną - zadaje sobie pytanie - jakiej osoby wymaga ta sytuacja? - konstruowanie scenariusza w swojej głowie ZA TO - osoba o słabej samokontroli zachowania ma pryncypialną wizję siebie (i własnego zachowania), traktując je jako środek wyrażania swoich rzeczywistych poglądów czy stanów wewnętrznych - pytanie; kim jestem i w jaki sposób mogę być sobą w tej sytuacji?

te różnice indywidualne mierzy skonstruowana przez Snydera Skala Obserwacyjnej Samokontroli ( Self - Monitoring Scale), dotyczą one takich sytuacji jak: 1) zwracanie sytuacji na społeczną adekwatność własnych zachowań (na imprezie nie próbuje mówić czy robić takich rzeczy, które nie spodobałyby się innym) 2) zwracania uwagi na innych w celu uzyskania wskazówek co do pożądanego sposobu postępowania 3) zdolności do kontroli i modyfikacji własnego zachowania ekspresyjnego (potrafię dla “dobra kogoś” - okłamać kogoś patrząc mu w oczy Zbliżony kwestionariusz polskojęzyczny - Skala Pragmatyzmu - mierzy różnice indywidualne w pryncypialnym i pragmatycznym pojmowaniu własnej osoby osoby o silnej samokontroli zachowania: 1) wykazują większą inicjatywę w kontaktach z nowo-poznanymi osobami + podejmują więcej zabiegów ułatwiających przebieg interakcji społecznych 2) są bardziej motywowane do pozyskiwania informacji na temat partnerów przyszłej interakcji + w większym stopniu opierając swoje wnioski na wyglądzie zewnętrznym 3) mają bogatszą i bardziej zróżnicowaną wiedzę na temat rodzajów ludzi 4) do różnych sytuacji życiowych, dobierają sobie różnych partnerów, podczas gdy osoby o słabej obserwacyjnej kontroli mają skłonność do wybierania tych samych partnerów do różnych interakcji 5) ujawniają większe między sytuacyjne zróżnicowania (mają większą skłonność do zachowywania się w różnych sytuacjach jak różne osoby), a ich zachowanie jest bardziej podatne na oddziaływanie czynników sytuacyjnych 6) ujawniają słabszą zgodność rzeczywistego zachowania z kwestionariuszowo mierzonymi postawami i cechami osobowości 7) lepiej potrafią udawać różne emocje i są oceniane przez innych jako przyjaźniejsze, bardziej otwarte, a mniej skłonne do lęku i martwienia się, a także sprawniejsze w nabywaniu wiedzy na temat tego, co jest społecznie pożądane w różnych sytuacjach oraz mające większe poczucie humoru 8) są bardziej popularne wśród rówieśników i częściej wyłaniają się jako przywódcy 9) są bardziej zorientowane na budowanie relacji społecznych o charakterze zarówno przyjaźni, jak i związków romantycznych...