Pozytywizm informacje podstawowe PDF

Preview

Summary

POLSKI ZAGADNIENIA – POCZĄTEKPOZYTYWIZMU PLUS ZBRODNIA I KARA1. O epoce – główne założeniapozytywizmu,filozofia epoki orazinformacje ogólne:Skąd pochodzi nazwa pozytywizm?Termin „pozytywizm” pojawił się w pismach francuskiego filozofaAugusta Comte’a, a dokładnie w jego sześciotomowym dzielept. Kurs ...

Description

POLSKIZAGADNI ENI A –POCZĄTEK POZYTYWI ZMU PLUSZBRODNI A IKARA 1. O epoc e–gł ównez ał oż eni a pozyt ywi z mu, fil oz ofiaepokior az i nf or macj eogól ne: Skądpochodzinazwapozyt ywi zm? Ter mi n„ pozyt ywi zm”poj awi łsi ęw pi smachf r ancuski egofil ozof a August aComt e’ a,adokł adni ew j egosz eści ot omowym dzi el e pt .Kur sfil ozofiipozyt ywnej .Tent er mi nfil ozofst osowałna okr eśl eni eczegoścoj est :ści sł e,bodokł adni ewyznacz one;pewne, bopot wi er dzoneiuzasadni one.Ponadt ookr eśl eni a„ pozyt ywny” używałw z naczeni uużyt eczny ,bosł użącykor zyst nym dzi ał ani om dl adobr aogół uor azwz gl ędny ,awi ęct ol er uj ącyr óż nepunkt y wi dzeni a. Pozyt ywi zm byłzar ównor uchem społ ecznym il i t er acki m.Tonazwa kol ej nejepokiw dzi ej achkul t ury .Ponadt ot er mi nem t ym okr eśl asi ę t akżenur tświ at opogl ądowyifil ozoficzny ,kt órypoj awi łsi ęw I I poł owi eXI Xwi eku.

Ramyczasoweepoki W Pol scedat ąr ozpoczynaj ącąnowąepokęw dzi ej achkul t uryj est r ok1864–upadekpowst ani ast yczni owego,nat omi astw Eur opi e pi erwsz ąf azępozyt ywi z muwi ążesi ęzwydani em Kur sufil ozofii pozyt ywnejA.Comt e’ a–18301842.Rozkwi tpozyt ywi z munast ąpi ł w Pol scew l at ach80.( 1864r .–upadekpowst ani al i st opadowegoi pocz ąt ekpozyt ywi z mu) ,aj egoschył e kw pr zypadłnal at a90.XI X wi eku,poni eważw 1891r okuswoj edebi ut yświ ęt owal imł odopol scy poeci ,zapowi adaj ąct ym samym nowąepokęnp.Kazi mi er zPr zerwaTet maj erij egot omi kipoezj i .

Fi l ozofiapozyt ywi st yczna –AugustComt e–t wór cafil ozofiipozyt ywi z mu,aut orm. i n.Kur su

fil ozofiipozyt ywnej ;gł osi ł ,żeźr ódł em wi edzyj estpoznawani e z mysł owe.Byłwyz nawcąfil ozofiipozyt ywnej ,czyl it aki ej ,kt ór a dot yczył at ego,cofizyczneiobi ekt ywne,neguj ąct ym samym

psychol ogi z m.Wedł ugComt e’ at yl kof akt ysąr zecz ądost ępną umysł owi . Wi edz amachar akt erpr akt ycznynaukowy ,powi nnadot yczyćf akt ów if or muł owaćpr awaogól ner z ądząceświ at em,aapr awanowe kl asyfikowaćw obr ębi et ychj użupor z ądkowanych.Nadr z ędnar ol a naukści sł ych,dr ugor zędnar ol anaukści sł ych.St ar sifil ozof owi e zaj mowal isi ępr zyczynamipi erwot nymmi ,Bogi em i t d.Comt e t wi er dzi ,żeni ej est eśmyw s t ani epoz naćt ychr z eczyw t ym momenci enaszegopoznani a–agnost ycyz m.Odr zuceni e r omant yczegomi st ycyzmu,t emat ykit eol ogi cznej ,met afizycz nej . „ fil ozofiazdr owa” =fil ozofiapozyt ywi st yczna.Pr owadzeni e zespoł owychbadań–kryt ykai ndywi dual i z mu.

–JohnSt uar tMi l l–t wór caut yl i t aryzmu( ł ac.ut i l i t asznaczy

„ użyt eczność” ,„ pr zydat ność” ) .Wedł ugt ejt eor i iwszyst ki edzi ał a, kt ór epr zyczyni aj ąsi ędosz cz ęści aczł owi eka,sądobr e,e t ycz ne. Egozi mj estzł y ,ni esł użysz części ui nnym,adobr ej estt ocosł uży i nnym,dl adobr aogół u.W r omant yzmi echodzi ł oosz części e j ednost ki , t er azchodziosz części eogół u.Pr zezl udz kązapobi egl i wość iwysi ł ekwszyst ki eźr ódł al udzki egoci er pi eni adadząsi ęz apanować. –Her ber tSpencer–aut or Wst ępudofil ozofii ;t wi er dzi ł ,że

powszechnym pr awem i st ni eni aj estr oz wój ,dl at egopowol nym pr z emi anom podl egacał ywszechświ at .Wedł ugSpencer apańst wo, społ eczeńst wot ożywyor gani z m.W s poł eczeńst wi emożemyznal eźć anal ogi ędof unkcj onowani aor gani z mu.Jegodwapogl ądyt o or gani cyzm( społ eczeńst woj akożywyor gani z m)iewol ucj oni zm ( każdye l ementr z eczywi st ościpodl egast ał emur oz woj owi ) –Kar olMar ks–t wór camat er i al i z mu.Uważał ,żeświ atmożna

poz nawaćj edyni ezmysł ami ,gdyżj estonmat er i al ny .Swoj ąt eor i ę naz wałmat er i al i z mem di al ekt ycznym,poni eważświ atj akomat er i a cał yczassi ęr ozwi j a,j estw r uchu. –Kar olDarwi n –j egoodkr yci apr zyczyni ł ysi ędor ewol ucj iw

dzi edzi ni ebi ol ogi i .Jestt wór cądarwi ni z mu,nagr unci ekt ór ego powst ał at eor i az wanaewol ucj oni zmem.

–Hi pol i tTai ne–aut ordzi eł aRasa,śr odowi sko,moment ,w kt ór ym

gł osi ł ,żepodst awowymiwyz naczni kamij akościdzi eł asą:r asa, śr odowi sko,momenthi st oryczny .

Świ at opogl ądpanuj ącyw epoce –Scj ent yzm –ł ac.sc i ent i az naczy„ wi edz a” ;i deagł osząca,ż ewi edza

j estwar t ości ąsamąw sobi e,anaukaj estświ et nym nar zędzi em do poz nani aświ at a.(w Pol scei dol em byłJanŚni adecki -naukowi ec) . –Det er mi ni zm –po gl ądgł oszący ,żewszyst ki ezj awi skazachodz ącew

ot aczaj ącejczł owi ekar z eczywi st ościsąuwar unkowanepr zezgr upę czynni ków. –Empi r yzm –i deamówi ącaot ym,żedr ogądopr awdzi wego

poz nani aświ at asąnaszedoświ adczeni aiobserwacj e. –Ewol ucj oni zm –t eor i apowst ał anagr unci edarwi ni z mu;gł osi ł a,ż e

wszyst ki egat unkiz wi er z ęcepodl egaj ąpr zemi ani e,pr zekszt ał ceni u, doskonal ąsi ęw pr ocesi er ozwoj u. –Mar ksi zm –i naczejmat er i al i z m;świ atskł adasi ęzmat er i i . –Ut yl i t ar yzm –c zyl iuż yt ecz ność;wedł ugt ejt eor i iwszyst ki edzi ał a,

kt ór epr zyczyni aj ąsi ędosz cz ęści aczł owi eka,sądobr e,e t ycz ne. –Agnos t ycyzm –t eor i agł oszącazachowani edyst ansuwobecspr aw

duchowych,gdyż ost at eczni eni emadowodów pot wi er dz aj ącychi wykl uczaj ącychi st ni eni eBoga. –Li ber al i zm –war t ości ąnaj wyższ ąj estwol nośćj ednost ki .Czł owi ek

wol nyj estw st ani ez budowaćwł asnesz cz ęści enauż yt ekswóji i nnychl udzi .

Pr ogr am pozyt ywi zmupol ski ego 1.Tr ój l oj al i zm wobeczabor cy–odsuwani ewal kiowol nośćna póź ni ej szycz as,pozyt ywi ścij e jni enegowal i ,al euważ al i ,ż enaj pi er w t r z ebaodbudowaćkr aj ,kt ór yit akj użwyst ar cz aj ącobyłz ni s z cz ony podwz gl ędem e konomi cz nym igospodar czym. 2.Pr acaor gani czna–poj mowani epr z ezpozyt ywi st ów s poł ecz eńst wa j akoż ywegoor gani z mu( t eor i aHer er t aSpencer a) ,w kt ór ym do pr awi dł owegof unkc j onowani apot r z ebnaj es twspół pr acaispr awność wszys t ki chnar z ądów.W z wi ąz kuzt aki m myśl eni em uważ ano,ż e

nal eż yz apewni ćkaż dejwar st wi es poł ecz nejwszechst r onnyr oz wójor az dopr owadz i ćdor oz kwi t uwszyst ki c hdzi edz i nż yci a–dopi er owt edy s poł ecz eńst wobędz i edobr z ef unkcj onował o. 3.Pr acaupodst aw –wedl et egohasł amł odzipozyt ywi ściuważ al i ,ż e nal eż yskupi ćsi ępr zedewszyst ki m nasz er z eni uoświ at ywśr ód war st w naj uboż szych–t z w.bi edot ymi ej s ki e jiwi ej s ki ejż yj ącejw z acof ani uici emnoci e.Dodat kowoc hodz i ł oos t wor z eni edl ani chwi ęce j mi ej scpr acyor azr oz wi ni ęci uw ni chświ adomościnar odowej ,t o wszys t komi ał onac el uwz mocni ćpodst awys poł eczeńs t wa. 4.Emancypacj akobi et–dążeni edor ównoupr awni eni akobi et ,nadani e i mt aki c hsamyc hpr aw j aki eposi adal imęż czyź ni .Poupadku powst ani as t ycz ni owegobr akmęż czyz nyw s poł ecz eńst wi es powodował wi ększ ąakt ywnośćkobi e t yw ż yci uz awodowym.Kobi e t apr z ej ęł ar ol ę ż ywi ci el kir odzi ny ,ni et yl komat kiigos podyni ,j akt omi ał omi e j sce wcz eśni ej .Emancypacj adał apodwal i nyf emi ni z mowi .Post ul at z apewni ei akoi e t om moż l i wościksz t ał c eni asi ęor azz dobyci a moż l i wościpr acy .W l i t er at ur z e„ Emancypat ka”Pr us a,„ Mar t a” Or z eszowa. 5.Asymi l acj aŻydów –t ol er anc j air es pekt owani ei c hr e l i gi iikul t ur y; t r akt owani eŻydów j akopeł nopr awnychobywat e l is poł ecz eńst wa.W l i t er at ur z e:„ MendelGdańs ki ”Konopni cka,„ Lal ka”Pr us

Li t er at ur apozyt ywi s t yczna Pr ądyl i t er acki e –Real i zm –podst awowypr ądl i t er at ur ypozyt ywi st ycz nejw XI X wi e ku. Twór cąr eal i z mubyłHonor i us zdeBal z ac.W Pol scej egonaj wybi t ni ej szymi pr z edst awi ci el amibyl iEl i zaOr z esz kowaiBol esł aw Pr us .W myśl podst awowyc hz ał ożeńr eal i z mul i t er at ur ami ał aodz wi er ci edl ać r z eczywi st ość,odwoł uj ącsi ędoant ycz ne ji deimi mezi s( naśl adowani e r z eczywi st ości ) .Fi kc j al i t er ackaw ut wor achr eal i st ycz nychmi ał abyć budowanaz godni ezówcz esnąwi edz ąocz ł owi e kuiświ eci e. –Nat ur al i zm –pr ądl i t er ac kiuksz t ał t owanyw I Ipoł owi eXI X wi eku.Wedł ug j egozał oż eńt wór capowi ni en,ki er uj ącsi ęnaukowymime t odamipoz nani a świ at a,odwz or owaćopi sywanąr z eczywi st ośćw sposóbj aknaj bar dzi e j obi e kt ywny .W myśle st e t ykit egopr ąduar t yścipr z edst awi al iswoi ch bohat er ów j akol udzipodpor z ądkowanychbi ol ogi i ,ki er uj ącymisi ępr z ede wszys t ki m swoi mipopędamiidąż ącymidoz as pokoj eni apot r z e bnat ur y fiz j ol ogi cz nej .Jegopr zedst awi ci el amiweFr ancj ibyl iEmi lZol aiGuyde Maupassant ,w Pol scenat omi astw nur c i enat ur al i z mut wor zyl iAnt oni Sygi et yńs kiiAdol fDygasi ński .

Wybr anegat unkil i t er at ur ypozyt ywi zmu Powi eśćt endencyj na–t opowi eśćzt ez ą,kt ór ąs t anowi ł yhasł a pozyt ywi st ycz ne.Ut wor yt egogat unkumi ał yz az adani er eal i z owaćzgór y okr eśl onąt ez ęaut or a.

Powi eśćr eal i st yczna–powi eść,kt ór apowi nnat wor zyći l uz j ęr z eczywi st ości iwr aż eni eaut ent y cz negoż yci a.Świ atpr z eds t awi onyj estfikcj ądos konal e i mi t uj ącąświ atpr awdz i wy .Naj cz ęści e jaut or zypowi eścit egot ypu pokazywal iw swoi c hut wor achl osywybi t ne jj ednost kinat l ecał ego s poł ecz eńst wa. Powi eśćnat ur al i st yczna–powi eśćpr ezent uj ącabohat er ów j akol udz i cał kowi ci epodpor z ądkowanychswoj ejbi ol ogi i ,dąż ącychdoz aspokoj eni a podst awowyc hi nst ynkt ów:gł odu,pr agni eni aczypopęduseksual nego. Powi eśćhi st or yczna–st wor z onapr z ezWal t er aSc ot t a,ukazywał a bohat er ów nat l ehi st or ycz nym iobycz aj owos poł ecz nym.Akcj abył adość dynami cz na,pr zygodowor omansowa,zawi er aj ącaśmi esz neidr amat ycz ne e l ement y .Opr óczduż ejdawkihi st or i ipowi eśćwol t er ows kaz awi er ał at eż fikcj ęl i t er ac ką.Np.t r yl ogi aHenr ykaSi enki ewi cza:„ Ogni em iMi ecz em” , „ Pot op” ,„ PanWoł odyj owski ”–zos t ał ynapi sanekupokr zepi eni user c,si ęga dowi e kuXVI I ,czyl iwi e kuwi el uwoj en,kt ór emi mopocz ąt kowyc hkl ęsk z awsz ewygr ywal i śmy .Si enki ewi czchcepokaz aćanal ogi ę,ż et aksamoj es t t er az( z abor y ,upadkipowst ańi t d. ) ,póź ni e jPol skasi ęodr odz inanowoi Pol acybędąwol ni .Si enki ewi cz owini est e t yz dar z ał osi ęf ał s zowaćhi st or i ę. I nneut wor yt onp.„ Kr zyż acy” ,„ Quevadi s”i„ Far aon”Pr us a. Nowel a–t wór cągat unkubyłGi ovanniBoccacci o;t okr ót kiut wór j ednowąt kowynal eż ącydoepi kiowyr aź ni ez ar ysowanejakc j i ,zj ednym mi ej scem akcj iiwyr az i st ymibohat er ami( cz ęs t osąt obohat er owi et yt uł owi ) . Nowel az awi er apr z esł ani e. Pr zykł adynowe l i st ykipozyt ywi st ycz nej : 1.„ JankoMuzykant ”Henr ykSi enki ewi cz–z awar t esą t ut ajpr aceu podst aw. 2.„ Ant e k”Bol esł aw Pr us 3.„ Tadeus z ”El i z aOr z esz kowa 4.„ Dobr aPani ”El i z aOr z esz kowa Obr azek–j es tt odośćkr ót ki eopowi adani e,moż ebyćpi sanewi er szem l ub pr oz ąidot yczyćj aki e j śosobyl ubpr z edmi ot u.Tr eśćut wor uzawi er a mnóst wosz cz egół ów.

I NFORMACJE KTÓRE SĄ WAŻNE ALE NI E WI EDZI AŁAM DO JAKI EJKATEGORI IJE PRZYPORZĄDKOWAĆ:

Językez opowy–j ęzykmet af or ycz ny ,zz ał oż eni az r oz umi anydl aodbi or cy s posóbmówi eni aal bopi sani aoczymś,uż ywanybyłdopr z ekazywani at r eści z akaz anychpr z ez cenz ur ępol i t ycz ną. Ter mi n„ Bur z a”–me t af or ycz neokr eśl eni ePowst ani aSt ycz ni owego. Pr z edbur z owcyt ocikt ór zygł osi l ii deepozyt ywi z muj esz cz epr z ed powst ani em. „ NocPost ycz ni owa”–t ym mi anem okr eśl anocz asr epr esj ipopowst ani u s t ycz ni owym,cz asci emnościz ł ai t d. Ter mi n„ pozyt ywi z m”moż emyuż ywaćt yl kow Pol sce,ni emoż emyodnosi ćsi ę t ym t er mi nem dol i t er at ur yz agr ani cz nej . W Pol sce–pozyt ywi z m /W Eur opi e -r eal i z m/nat ur al i z m np.„ Zbr odni ai Kar a”t ol i t er at ur apozyt ywi s t ycz na 2.LI TERATURA PROGRAMOWA POZTYWYWI ZMU –TWÓRCZOŚĆ ADAMA ASNYKA „DO MŁODYCH” -mani f est acj apr ogr amowa -adr esat :mł odepokol eni epozyt ywi st ów is t ar epokol eni er omat yków -RADYDLAMŁODEGO POKOLENI A: a)odkr ywani e,poszuki wani et egoconowe b)j asność=dobr o=ut yl i t ar yz m=uz yt ecz ność c)r oz wójwewnęt r z ny ,ni eodr zucajduszy ,Boga,r oz wójnaukowy pomagaz r ozumi ećt eżt ocot aj emni cze . d) odr z ućmi t y ,f ant az j e,mr ok,choćt owszyst koodr z uci myt onadal będz i emymi el isi ęczym z achwycać-ni ez abi er zenam t opi ęknaa poz wol inawe twi dzi ećwi ęcej . e)pat r zymypr awdzi wymioczyma,ni et yl kooczymaduszy f )każ daepokamawł asnece l e,w r omat yz mi es kupi al i śmysi ęna pr z esz ł ość,w pozyt ywi z mi epat r zymyw pr zysz ł ość. g)szacunekdl apr z esz ł ości ,dawnyc ht wór ców,r omat yków h)naukipozyt ywi s t ycz net eżki edyśpr z emi ną 8)wszyst koz godnezewol uc j oni z mem -st osune kosóbmówi ącyc hdopr z esz ł ości :akc ept acj a,sz acunekc hoć odci ęci esi ę. „ DAREMNE ŻALE” -wi er szpr ogr amowy

-adr esat :st ar epokol eni er omant yków r efle ksuj ąnat emat ewol uc j oni z mu,świ atsi ęz mi eni ani edasi ęgoz at r zymać Ut wórmapost aćapel uski er owanegodost ar sz egopokol eni a,czyl ir omant yków,j es tpr ośbąowł ącz eni esi ęw dzi ał ani apozyt ywi st ów,wspomagani emł odzi eż y ,mi mor óż ni cświ at opogl ądowyc h. Mądr ycz ł owi ekz daj esobi espr awęzkoni ecz nościbudowani anowego świ at a,ni eobst aj eupar ci epr zyut ar t ychpogl ądachii deac h.Każ dy kt oni enadąż azpost ępem s t ani esi ęosamot ni ony ,z gor z kni ał y ,pozos t ani ew t yl e.Ut wórj es tapel em dos t ar zej ącegosi ępokol eni ar omant yków,j ednakj egoodbi or caadr esatt ocał agener acj a,r ówni eżmł odziar t yści .Wi er szs t anowipor ównani er omant ycz nejipozyt ywi s t y cz nejwi z j i świ at a,kt ór euj awni awi z j ęr z eczywi st ościpodmi ot ul i r ycz nego.

„MI EJMY NADZI EJĘ” -Ut wór„ Mi e j mynadzi ej ę”mi ałdodaćPol akom si ł y ,uł at wi ćpr z et r wani ew nadzi einaz mar t wyc hwst ani eoj czyz ny .As nyknawoł uj edodzi ał ani a,ż yci aw duchupat r i ot yz mu. Wi er szj estz awoł ani em,poe t az wr acasi ędowszyst ki c hswoi chr odaków. Podmi otl i r ycz nyopi suj e,czym powi nniki er owaćsi ęPol acy: a)nadzi ej a-j e jsymbol em t os t ar y ,spr óc hni ał yr dz eń,nakt ór ym r ośni ewąt ł ykwi at .Podkr eśl at oj akbar dz onar odowipol s ki emubr akuj e opt ymi z mu,st ałsi ępogr ąż onyw ci er pi eni u,pł acz uinar z ekani ach. Nadz i ej aPol aków j es tt aksł aba,j akz wi ędł ar ośl i na.Pr z eci wst awi asi ę j ąsi l nemuocz eki wani unal eps z ecz asy ,por ównanemudoz i ar na,kt ór ej es tsymbol em r oz woj uimł odości .Wąt ł ykwi atj użkończyswoj eż yci e,maz asobącz asyr oz kwi t u.Zi ar nodopi er oki eł kuj e,zkaż dym dni em nabi er asi ł y ,w pr zysz ł ościpr zyni esi eowoce .Pol acyni epowi nni koncent r owaćsi ęnabol esnejpr z esz ł ości ,al ewybi egaćmyśl amido pr z odu.Nal eż yszukaćnowyc hi dei ,odr z uci ćt o,coz awi odł o.Tr z eba s koncent r owaćsi ęnawal ceoni epodl egł ość,byćni ez ł omnym iz det er mi nowanym. b)odwaga-kt ór ejpokl ęscepowst ani ast ycz ni owego,br akuj ePol akom. Pr awdzi wypat r i ot ani epoz wol isi ęs t ł amsi ć,z epchnąćnabocz nyt or . Sz cz er ejodwagini ez ni sz cz ąż adnepr zeci wnościl osu.Męst woni epol eganas pont ani cz nym z r ywi e,bez myśl ne jwal ce,kt ór amusiskończyć si ępor aż ką,pewnym kr ocz eni em naśmi er ć.Pr awdz i waodwagat o konsekwencj aist ał ość,ki er owani esi ęr oz umem ikal kul acj ą,ani e gwał t ownymiemocj ami .Pr z eci wi eńst wal osumoż naz wal czyćt yl ko,j eśl ij e stsi ęsi l nym iwyt r wał ym.Oddani eż yci az aoj czyz nęni ej es tnaj wyż sz ąwar t ości ą.Cel em wal kij estni epodl egł ość,kt ór ani ebędz i e

moż l i wabezobywat el i .Ni es z t ukąj estumr z ećz aPol skę,al edl ani e j ż yć,t wor zyćj ejhi st or i ę.W r omant yz mi epat r i ot yz m byłkoj ar zonyz ci er pi eni em,s kł adani em ofiar yzsamegosi ebi e.W ut wor z epoe t a pr z edst awi abar dzi ejpozyt ywi st ycz nepodej ści e.Naj waż ni e j sz ej es t opanowani eidł ugot er mi nowekor zyścidl as poł eczeńs t wa.Podst awą powi ni enbyćr oz sądek,umoż l i wi aj ącys t awi ani er eal i st ycz nyc hcel ów. c)St r of acz war t aj es tgor z ki mr oz l i czeni em zwadamiPol aków.Podmi ot l i r ycz nykr yt ykuj enaj gor sz ecechyświ at opogl ądur omant ycz nego:pogr ąż ani esi ęw mar t yr ol ogi i ,r oz pami ęt ywani epr z esz ł ości ,ż yci ebol esnymiwspomni eni ami ,pł aczinar z ekani enat r udnyl os.Poe t ac hce s t wor zyćnowąkoncepcj ępat r i ot yz muopar t egonaczyni e.Sz kodacz asunapr z emyśl eni a,nal eż y„ w mi l cz eni usi ęz br oi ć” .Tr z ebas kupi ćsi ę napr zysz ł ości ,s t wor zyćpl andz i ał ani a,kt ór epr zyni esi ePol sceni epodl egł ość.Podmi otl i r ycz nyc hcepor uszyćdumęPol aków,poł ączyć naj waż ni ej sz ewar t ościzmęs kości ą.Roz paczpr zyst aj ekobi et om,męż czyź nipowi nniwr óci ćdowoj skowychi deał ów,pr zygot owywaćsi ędo wal ki . 3.PUBLI CYSTYKA POZYTYWI STYCZNA Publ i cyst yka–wypowi edz inaakt ual ne,r óż net emat y;z awi er apunkt wi dz eni a,koment ar zioceneaut or a;t ekstsubi e kt ywny . „MYIWY”ALEKSANDER ŚWI ĘTOCHOWSKI -mani f estpozyt ywi z mu( i nny„ DoMł odyc h” ) -opubl i kowanyw 1861r . -t ematar t ykuł u:sc har akt er yzowani edwóchgr up:mł odepokol eni e pozyt ywi st ów ist ar epokol eni er omant yków. -punktwyj ści a;r e l acj aat aków zkt ór ymimł odzipozyt ywi ścisi ę s pot kal inp.ż est anowi ąz agr ożeni edl as poł ecz eńs t wai t d. -z wr ot ydor omant yków:i r oni cz ni e ,pr z eśmi ewcz o,ni epowi nicz ućsi ę pr z eśl adowanij eśl ir z eczywi ści esąt acy„ wi e l cy” . -char akt er yz acj amł odegopokol eni a:„ nasz ewady”–kont r ast , pr owokacj a,par adoks a)pr agnąz mi an,kt ór ebędąsł uż ył ywszys t ki m ani ej ednos t c e. b)odr z uceni emat er i al i z mu c) ni ci c hni eogr ani cz a -„ s t ar zy”–st ar epokol eni e,l i cz ni ej sz agr upa,samisi e bi eogr ani cz aj ą, r oz pat r ywani epr z esz ł ości ,e goi ści -czymoż l i wepor ozumi eni esi ępomi ędzyt ymigr upami ?–NI E -obecnośćwąt ków per sonal nych

-ni echęćwyni kazni ec hęcis t ar ychdomł odych( mł odziz achowuj ąsi ę t aksamow s t osunkudos t ar ychj akst ar zydomł odych) -st ar zyz ar z ucaj ąmł odym ni edbani eot r adycj e

„UTYLI TARYZM W LI TERATURZE”PI OTR CHMI ELOWSKI -char akt er yst ykal i t er at ur yr omant ycz nej kr yt kaar t ys t yr omant ycz nego -cz egoocz ekuj eodwspół cz esnychl i t er at ów: a)bar dzi e jpoż yt ecz neut wor y b)i s t ni ej ąi nneważ ni ej sz eci er pi eni ani żz awodyer ot ycz ne c)obywat el s kość–abyz wykł ycz ł owi e kmógłodnal eź ćswoj epr obl emy wl i t er at ur z e „O ŻYDACH IKWESTI IŻYDOWSKI EJ”ELI ZA ORZESZKOWA -Żydzij akocz ęśćs poł ecz eńst wabezkt ór egos poł ecz eńs t woni ej estw s t ani ef ukncj onować–or g ani cyz m. -br akci e kawościwz gl ędem Żydów -ocenaŻydów :pr z esądyipogl ądyz eśr edni owi ecz a–symbol z acof ani a -f unkcj aper swazyj na -l i chwi er z e–Żydzij akol udz i edol i cz eni api eni ędzy asymi l acj aŻydów „KI LKA SŁÓW O KOBI ETACH”ELI ZA ORZESZKOWA emancypacj akobi et -zaczynasi ęodbł ędnego,s t er eot ypowegopr zedst awi eni a–t aki ego ni ekobi ecego -st wi er dz eni e„mężczyź nit ot yr ani i ”t ot aki esamos t wi er dzeni ej ak wi er szykidz i eci ęce -por ównuj edzi eci ńs t woiwchodz eni ew dor osł ośćmęż czyz nyzt ym samym kobi e t y -męż czyz nysz ukaj ąpasj i ,ce l uakobi e t ysąt r akt owanej akl al ki -ni e podobasi ęt oOr z esz kowe juważ aona,ż es posóbwychowani akobi et j es tj ednym zwi e l upr obl emów. 4.TWÓRCZOŚĆ MARI IKONOPNI CKI EJ „MENDELGDAŃSKI ”–NOWELA -napi sanynaz amówi eni eEl i zyOr z esz kowe j

-t yt uł owychar akt er–MendelGdański ,j egonaz wi s komac har akt er ezopowy .Akcj ar oz gr ywasi ęw War szaweal eabyokł amaćcenzur ę z ast ąpi onoWar szawęGdańs ki em. -dowody ,ż eakcj ar oz gr ywasi ęw War szawi e,mowao: a)sł upachUj az dowski ch b)„ bur z a” -powst ani ebył ow War szawi eni eGdanśku. -Mende lbyłur odzonypi e t nast yz eswoj egor odzeńs t wa,mendelz naczy pi e t naści e -j egownuk-Jakub-pi er wszysynj egocór ki ,Jakubt oi mi ęz ar ówno pol s ki ej akiż ydows ki e,br akodr ębności -Mende lt oż ydasymi...