Samenvatting Bijzondere overeenkomsten in kort bestek compleet PDF

Preview

Summary

Download Samenvatting Bijzondere overeenkomsten in kort bestek compleet PDF

Description

Bijzondere overeenkomsten in kort bestek DEEL 1: DIENSTENOVEREENKOMSTEN HOOFDSTUK I. Inleiding Dienstenovereenkomsten = Overeenkomsten die betrekking hebben op het zelfstandig stellen van een actieve handeling  Aanneming (huur van werk): art 1787-1799 BW  Bewaargeving: art 1915-1954BW  Lastgevingsovereenkomst: art 1984-2010BW

Nu

Historisch

§1.

Onderscheid aanneming, bewaargeving en lastgeving Aanneming Bewaargeving Lastgeving Bezoldigingscriterium Bezoldigd, onder Onbezoldigd: om niet of Onbezoldigd: om bezwarende titel eventueel onder bezwarende niet of eventueel titel onder bezwarende titel Het voornaamste voorwerp Materiële handeling

Materiële handeling: - Lex specialis van het aannemingscontract - Tijdelijke bewaargeving en behoud van andermans zaak ( lichamelijke roerende zaken; anders aanneming)

Stellen rechtshandelingen

Vandaag is het determinerende onderscheidingscriterium het voornaamste voorwerp van het betrokken dienstencontract: -

Rechtshandeling -> lastgeving Materiële handeling  aanneming of bewaargeving

 Artificieel en achterhaald criterium: in de praktijk vele gemengde contracten Bewaargeving = een lex specialis van het aannemingscontract. Het hoofddoel is de tijdelijke bewaring en behoud van andermans lichamelijke roerende zaak. Het kan dus enkel betrekking hebben op lichamelijke roerende zaken, anders gaat het om een aanneming.

§2. Onbenoemde en elders geregelde dienstenovereenkomsten Onbenoemde overeenkomst : gemeen recht  bijzondere types van dienstcontracten worden wel gereglementeerd (bv. agentuurovereenkomst) HOOFDSTUK II. Aanneming §1. Kenmerken Omschrijving = Huur van goederen en huur van werk (art 1708)  Huur van goederen: deelII  Huur van werk = een contract waarbij de ene partij zich verbindt om iets te verrichten voor de andere partij, tegen betaling van een tussen hen bedongen prijs (art 1710BW) o Overeenkomst tot huur van arbeid = presteren van arbeid tegen een loon, onder gezag, leiding en toezicht van een WG = arbeidsovereenkomst o Overeenkomst tot huur van diensten (aannemingsovereenkomst) = uitvoering van een bepaald werk of verschaffen bepaalde diensten tegen een loon, maar in volle onafhankelijkheid Bestanddelen De aanneming is een consensueel, wederkerig contract onder bezwarende titel. Drie bestanddelen zijn essentieel: (1)

Een werkprestatie: de aannemer verbindt zich tot het maken van een materieel of intellectueel werk of tot het presteren van een of meerdere diensten 1  Materieel werk  Diensten  Intellectueel werk (2) In volle onafhankelijkheid: staat niet onder het gezag van zijn opdrachtgever maar is een zelfstandige  Opdrachtgever kan wel richtlijnen en instructies geven  mogen niet te ver gaan => zelfstandige blijft principieel vrij in de keuze van middelen en kan het werk naar eigen inzicht uitvoeren  Problematiek schijnzelfstandigen (3) Vergoeding  Niet noodzakelijk geldelijk, bv. ook wederdienst  Contract onder bezwarende titel: niet vereist dat de prijs op het ogenblik van de contractsluiting wordt vastgesteld, maar moet wel bedongen zijn  Prijs kan onbepaald, vast of op bestek zijn

1 Ook het vervoercontract van personen of goederen is eigenlijk een aanneming, alhoewel dit een aparte rechtstak is geworden (art 1782-1786BW)

Onderscheid met andere benoemde overeenkomsten A) Aanneming  Verkoop Aanneming Er is aanneming indien het determinerend voorwerp van de overeenkomst het vervaardigen van een voorwerp is , het eventueel leveren van de grondstof kan als bijzaak (art 1711 en 1787BW)

Verkoop Er is koop indien de grondstof door de aannemer wordt geleverd en dit het determinerend voorwerp is (art 1711BW)

Prijs kan bepaald worden na het sluiten van het contract

Prijs is essentieel

Eigendom en risico gaan over bij aanvaarding (oplevering)

Eigendom en risico gaan over bij het sluiten van het contract

Verborgen gebreken: art 1792BW (tienjarige aansprakelijkheid)

Verborgen gebreken: art 1641ev BW

Termijn instellen rechtsvordering wegens gebreken: 10 jaar voor de gebreken die de stevigheid van het gebouw in het gedrang brengen

Termijn instellen rechtsvordering wegens gebreken: korte termijn (art 1648BW)

Voorrecht: op onroerende goederen (art 27,5° Hyp. W. ), niet op roerende goederen, behalve de onderaannemer (art 20,12° Hyp. W. )

Voorrecht: op onroerende goederen (art 27,1° Hyp. W. ), roerend voorrecht : art 20,5° Hyp. W.

Opzegging: eenzijdige opzegging mogelijk (art 1794 BW)

Opzegging: eenzijdige opzegging niet mogelijk

Intresten: de onbetaald gebleven aannemer moet zijn opdrachtgever eerst in gebreke stellen (art 1153BW)

Intresten: van rechtswege verplicht (art 1652BW)

Benadeling: niet mogelijk

Bendaling: voor de verkoop van onroerend goed op sanctie van vernietiging (art 1674BW)

 Gemengd contract: Cumulatietheorie: opsplitsing van de overeenkomst in aanneming en verkoop Absorptietheorie : de bouwactiviteit maakt het eigenlijke voorwerp uit van het contract en primeert op de levering (meest gehanteerd in RS en RL)

Aanneming De aannemer vertgegenwoordigt de opdrachtgever niet  niet per se uitgesloten: kunnen gecombineerd worden

Lastgeving = Een contract waarbij een partij, de lastgever, een andere partij, de lasthebber, de opdracht geeft om in zijn naam en voor zijn rekening rechtshandelingen te stellen

Opdrachtgever is niet gebonden ten aanzien van derden waarmee de aannemer overeenkomsten sloot

De opdrachtgever is gebonden ten aanzien van derden waarmee de aannemer overeenkomsten sloot

De opdrachtgever moet niet instaan voor schade die de aannemer opliep bij de uitvoering van het werk

De lastgever wel (art 2000BW)

De aannemer draagt het risico tot aan de oplevering

De lastgever draagt alle risico: alles gebeurt in zijn naam en voor zijn rekening

De rechter kan het loon overeengekomen tussen opdrachtgever en aannemer niet verminderen

De rechter kan de vergoeding van een lasthebber verminderen

Beperkingen van de vrije keuze van medecontractant Principe van de vrije keuze van medecontractant  Beperking van deze vrijheid 1) Overheidsopdrachten: wet overheidsopdrachten  Strikte procedure: passende bekendmaking  Aanwijzing openbare aanbesteding of een offerteaanvraag o Aanbesteding: laagste regelmatige inschrijver o Offerteaanvraag: meest voordelige o In uitzonderlijke omstandigheden bij onderhandse onderhandelingsprocedure

2) Erkenning van aannemer  Voldoen aan bepaalde ondernemingsvaardigheden o Basiskennis bedrijfsbeheer o Soms technische beroepsbekwaamheden  Inzake bouw: bijzondere regeling van erkenning van aannemer van werken o Vermoeden van financiële en technische bekwaamheid o Overheid mag opdrachten enkel aan erkende aannemers gunnen o De erkenning geschiedt in een bepaalde klasse, met een max bedrag voor een werk en een max bedrag voor alle werken tegelijk

o

Aannemer kan in meer dan één categorie en / of ondercategorie en in verschillende klassen worden erkend

3) Registratie van aannemers  Vroeger: verplichte registratie (enkel te verkrijgen indien hij geen sociale of fiscale schulden had)  Europa heeft dit strijdig bevonden met de beginselen van vrij verkeer= afschaffing  Belastingvoordelen bleven behouden, maar het beroep doen op een geregistreerde aannemer is nu geen voorwaarde meer. 4) Verplichte tussenkomst architect: art 4 Wet 20 februari 1939  Verplichting om een beroep te doen op een architect voor het opstellen van de plannen en de controle op de uitvoering van werken, besluiten en reglementen een voorafgaande bouwvergunning vereisen  Art 6: onverenigbaarheid tussen beroep architect en aannemer van private en publieke werken (OO) §3. Verbintenissen van de aannemer Hoofdverbintenissen: (1)

Het werk goed uitvoeren: regels van de kunst  officiële normen ( vaak minimale normen) 2  Resultaatsverbintenis3: aantonen dat het beloofde resultaat niet werd bereikt om aansprakelijk te zijn  Tegenbewijs: overmacht  Middelenverbintenis : beloofde resultaat werd niet bereikt (of resultaat heeft zichtbare of verbogen gebreken) + aannemer heeft een fout begaan = aannemer heeft de regels van de kunst niet gerespecteerd  Opdrachtgever zelf aansprakelijk voor een verkeerde bestelling  Aannemer mag plannen niet slaafs volgen= verplichting om de OG op de hoogte te stellen van conceptiefouten of nadelen van bepaalde procedés  eventueel werken uitvoeren onder strikt voorbehoud o = Algemene plicht van raadgeving en voorlichting

2 Toegepast op de architect: onverenigbaarheid tussen beroepen van aannemer en architect. Toch heeft de architect een strikte controleplicht. Aannemer en architect hebben elk een eigen onderscheiden opdracht en toch moeten zijn om elkaar bekommerd zijn en elkaar in de gaten houden. De architect is verantwoordelijk voor de conceptie, plannen en bodemgesteldheid en voor het toezicht op de uitvoering van het werk. De aannemer is verantwoordelijk voor de conformiteit van het werk en zichtbare en verborgen gebreken van de gebruikte materialen, maar ook voor de uitvoering van het werk. De architect kan ook aansprakelijk gesteld worden voor de verkeerde keuze van materiaal of niet conformiteit van het materiaal (gebrek in zijn toezichtsplicht). Aannemer en architect moeten zich dus om elkaars werk bekommeren en hebben onderling een raadgevings- en waarschuwingsplicht. Op grond van die plicht worden zij vaak in solidum veroordeeld. 3 Of de aannemer is gehouden tot een inspanningsverbintenis of een resultaatsverbintenis hangt af van geval tot geval: hoedanigheid, aard van het werk, afspraken tussen partijen.

o o o

= Informatieplicht , ook ten opzichte van andere aannemers (algemene zorgvuldigheidsnorm, art 1382-1383BW) = Plicht van voorzichtigheid: eventueel zelfs medewerking weigeren Bewaring-en bewakingsplicht: inspanningsverbintenis

(2) Het werk tijdig uitvoeren: binnen de overeengekomen termijn  Geen overeengekomen termijn: redelijke termijn, afhankelijk van de aard en de omstandigheden van het werk (3) Levering en teruggave = restitutieplicht  Resultaatsverbintenis  Levering = de materiële handeling waardoor de aannemer het werk in de fysieke macht van de opdrachtgever of bouwheer stelt -> werk aanvaarden  Voorlopige oplevering o Levering: feitelijk gegeven o Oplevering: juridische handeling  Levering stelt de datum van de beëindiging van de werken vast: einde bewakingsplicht aannemer (4)  Sancties  Dwanguitvoering o Uitvoering in natura: regel o Eventueel uitvoering bij equivalent o Werk laten uitvoeren op kosten van aannemer (art 1144BW)  Ontbinding van de overeenkomst (eventueel met schadevergoeding): wanneer de tekortkoming van de ene partij de andere partij elk economisch voordeel ontneemt (art 1184BW)  Bij laattijdigheid: opdrachtgever moet aannemer in gebreke stellen  Overmacht of een fout van de opdrachtgever ontslaat de aannemer  Vaak in het contract een forfaitair schadebeding opgenomen  rechter heeft mogelijkheid om deze te minderen (art 1231BW) §4. (1) (2)

(3)

Verbintenissen van de opdrachtgever Het werk mogelijk maken: alles doen wat nodig is om het werk van de aannemer mogelijk te maken en te vergemakkelijken De prijs betalen  ENAC a. Onbepaalde prijs b. Vaste of bepaalde prijs c. Op bestek Aanvaarding: het werk in ontvangst nemen en goedkeuren a. Oplevering heeft gevolgen voor de aansprakelijkheid aannemer: de lichte zichtbare gebreken worden gedekt en de tienjarige aansprakelijkheid begint te lopen b. Aanvaarding dekt lichte verborgen gebreken niet

HOOFDSTUK III. Bewaargeving §1. Gemeen recht Kenmerken Bewaargeving = een contract waarbij de bewaargever een roerende zaak aan de bewaarnemer afgeeft ter bewaring en bewaking, die op zich neemt om voor de zaak te zorgen onder de plicht tot teruggave in natura op diens eerste verzoek (art 1915/1918BW)  Zakelijk contract: komt tot stand ingevolge de afgifte van de zaak (art 1919BW)  Principieel kosteloos (art 1917BW) o Kan onder bewarende titel : vermoeden in handelszaken  Vaak accessoir aan een andere hoofdovereenkomst Bewaargeving Zaak bewaren en niet gebruiken  Kan contractueel toegelaten worden: onregelmatige bewaargeving (art 1930BW)

Bruiklening Zaak bewaren en gebruiken Gebruik van de zaak is de primaire bedoeling van de overeenkomst

 In wiens belang wordt de zaak bijgehouden: de bewaargever  Bewaring en bewaking voornaamste doelstelling contract, eventueel gebruik ondergeschikt Bewaargeving Geen persoonlijk genotsrecht op de in bewaring gegeven zaak

Huur Persoonlijk genotsrecht

Soorten Bewaargeving

Vrijwillige conventionele bewaargeving

Bewaargeving uit noodzaak

Hotelbewaargeving

Sekwester

Conventioneel

Gerechtelijk

1. Vrijwillige conventionele bewaargeving  Vrijheid  Bewijs: art 1923BW 2. Bewaargeving uit noodzaak: art 1949BW  Wanneer er voor de bewaargever geen alternatief was (= had niet de vrijheid om al dan niet in bewaring te geven en om een andere bewaarnemer te kiezen)  Afgifte van de zaak en toestemming partijen vereist o Toestemming kan stilzwijgend  Bewijs: alle middelen, inclusief getuigen en vermoedens (art 1950BW) 3. Hotelbewaargeving: art 1952-1954quater BW 4. Sekwester: art 1955-1963BW = Driehoeksverhouding waarbij twee partijen een zaak in bewaring geven bij een derde, die de zaak moet bewaken tot een betwisting is opgelost Verbintenissen van de bewaarnemer 1. Bewakingsplicht = inspanningsverbintenis  Bewijslast: bewaargever moet aantonen dat de bewaarnemer niet de nodige redelijke inspanningen heeft gedaan voor een normale bewaking van de zaak  Evaluatiecriterium o Onbezoldigde bewaargeving: culpa levis in concreto (art 1927BW): voor de in bewaring gegeven zaken zorgen zoals hij dat voor zijn eigen zaken o Bezoldigde bewaargeving: culpa levis in abstracto (art 1928BW): gedrag van de goede huisvader of een normaal en redelijk persoon in hetzelfde geval, ongeacht zijn eigen gewoonten

2. Teruggaveplicht: op het eerste verzoek de zaak in natura teruggeven, ook al is er bij het contract een bepaalde tijd voor teruggave vastgesteld (art 1944BW)  Geen schuldvergelijking inroepen (art 1293,2°BW)  de bewaargever kan dit wel  Resultaatsverbintenis: vermoeden van schuld  Weerleggen vermoeden van schuld o Negatief bewijs van overmacht: de onvoorzienbare en onvermijdbare omstandigheid aantonen , die niet aan hem toerekenbaar is en die het hem volstrekt onmogelijk maakt om zijn resultaatsverbintenis na te komen  Negatief bewijs volstaat: aantonen dat hij zijn bewakingsplicht is nagekomen en alle nodige en redelijke zorg heeft besteed aan de zaak  Alles gedaan wat van een zorgvuldig persoon in dezelfde omstandigheden redelijkerwijze kan worden verwacht  Diefstal is geen bewijs van overmacht -> aantonen alle nodige maatregelen te hebben genomen om de diefstal te voorkomen o Exoneratiebedingen: toegelaten  Kan stilzwijgend: moet omstandig zijn  Op de bewaarnemer rust de bewijslast van de zekere, maar stilzwijgende toestemming  Exoneratie voor eigen bedrog en persoonlijke opzettelijke fout is verboden  Exoneratie die strijdig is met regels van dwingend recht, openbare orde of de goede zeden is verboden  Exoneratie waardoor aan de bewaargeving elke zin wordt ontnomen, is verboden Verbintenissen van de bewaargever 1. De kosten vergoeden die de bewaarnemer maakte (art 1947BW) 2. De schade vergoeden die de bewaargeving aan de bewaarnemer zou veroorzaakt hebben (art 1947BW) 3. Bezoldigde bewaargeving: het loon betalen a. Retentierecht op de in bewaring gegeven zaak ( art 1948BW) §5. Hotelbewaargeving: art 1952-1954BW = Bewaargeving uit noodzaak (art 1952, lid 1 in fine BW) Hotelgast moet bewijzen dat hij met bepaalde zaken het hotel is binnengekomen + de waarde van de zaak Toepassingsgebied Hotelhouder = iemand wiens hoofdberoep erin bestaat logies te verschaffen aan wie het vraagt, zonder dat hij die mensen kent en wier solvabiliteit hij niet kan onderzoeken Gast = reiziger die in het hotel aankomt en er een slaapgelegenheid te zijner beschikking heeft

Bagage (art 1952, lid 2BW): alle meegebrachte zaken = alle zaken die zich gedurende een redelijke tijd voor, tijdens of na de tijd dat de gast er een slaapgelegenheid ter beschikking heeft, in het hotel bevinden of die de hotelhouder (of een persoon die hem zijn diensten verleent) buiten het hotel onder zijn toezicht neemt  Uitgesloten: voertuigen, zaken die tot hun lading behoren, levende dieren (art 1954quater BW) = gemeenrechtelijke aansprakelijkheidsregeling Aansprakelijkheid van de hotelhouder Principe: beperkte aansprakelijkheid  100 x logieprijs/dag van de slaapgelegenheid (art 1952 in fine BW)  Rechten van de gast gaan teniet indien hij niet onmiddellijk na de vaststelling van de schade kennis heeft gegeven aan de hotelhouder (art 1954bis BW)  Let op: hotelhouder kan zich niet vooraf exonereren van zijn aansprakelijkheid (art 1954ter BW)  Uitzonderingen: Onbeperkte aansprakelijkheid (art 1953BW) - Wanneer de zaak hem effectief in zijn handen of van zijn personeel in bewaring werd gegeven - Wanneer hij weigerde zaken in bewaring te nemen waartoe hij verplicht is (waardepapieren, geld, waardevolle zaken) - Wanneer de schade het gevolg is van de fout van de hotelhouder

Geen aansprakelijkheid (art 1954BW) Indien hij bewijst dat de schade te wijten is aan: - De gast zelf of een persoon die hem vergezelt, bezoekt of bij hem in dienst is - Overmacht - Gewapenderhand gepleegde diefstal - De aard of het gebrek van de zaak

§6. Sekwester Dit kan contractueel of gerechtelijk zijn : art 1955BW Het contractueel sekwester = de bewaargeving door een of meer personen van een zaak waarover een geschil bestaat, in handen van een derde (de sekwester), die zich ertoe verbindt om na de beslechting van het geschil de zaak terug te geven aan diegene aan wie zij krachtens die beslissing zal toekomen (art 1956BW)  Kan ook onroerende goederen tot voorwerp hebben: art 1959BW  Geschiedt niet noodzakelijk om niet (art 1957BW) o Om niet: de regels van de gewone bewaargeving (art 1958BW)  Sekwester kan niet van zijn opdracht worden ontslagen vooraleer het geschil is beslecht, tenzij toestemming alle belanghebbenden of om wettige reden (art 1960BW)

Gerechtelijk sekwester Art 1961BW: Rechter kan het sekwester bevelen van: -

Roerende goederen die onder een schuldenaar in beslag genomen zijn (on)roerend goed waarvan de eigendom of het bezit tussen twee personen in geschil is Zaken die een schuldenaar tot kwijting van zijn schuld aanbiedt

= geen limitatieve opsomming : telkens wanneer de omstandigheden van de zaak dit als een vorm van bewarende maatregel rechtvaardigen HOOFDSTUK IV. Lastgeving §1. Gemeen recht Lastgeving Lastgeving ontstaat op grond van een overeenkomst, de wet of een gerechtelijke beslissing. Het is een contract waarbij een persoon (lasthebber-mandataris) wordt belast om voor iemand anders (lastgever-mandant) een rechtshandeling te stellen, wat door de lasthebber wordt aanvaard Voorwerp: stellen van rechtshandelingen in naam en voor rekening van de lastgever Lastgeving Vertegenwoordigingsbevoegdheid

Aanneming Stelt handelingen zonder vertegenwoordigingsbevoegdheid

Welke rechtshandelingen: -

-

Alle rechtshandelingen o Patrimoniaal o Extrapatrimoniaal Bijzondere wettelijke voorschriften en zelfs verboden (bv. Aangaan huwelijk via lastgeving)

Volmacht - In de ruime zin: de vertegenwoordigingsmacht waarmee men bevoegd is - Beperkte betekenis: de procuratie die de lasthebber nodig heeft om op te treden ten aanzien van derden (het geschreven stuk)

§7. Vorm en bewijs Lastgeving Consensueel contract: geen vormvereiste - Schriftelijk of mondeling - Aanvaa...