Samenvatting Organiseren en coördineren van zorg boek \"De verpleegkundige als organisator van zorg\", Bart Geurden & Lieve Van Hemel Hoofdstuk 1-9 PDF

Preview

Summary

samenvatting tot hoofdstuk 9...

Description

Inhoudsopgave Hoofdstuk 1: oriëntatie op de verpleegkunde ......................................................................................... 5 Inleiding .................................................................................................................................................... 5 Leerdoelen ............................................................................................................................................... 5 Leerkern ................................................................................................................................................... 5 1.1

Op zoek naar een definitie van de verpleegkunde .................................................................. 5

1.1.1

Verpleegkunde in de loop van de geschiedenis............................................................... 5

1.1.2

Verpleegkunde volgens de wettelijke regelementen ...................................................... 6

1.1.3

Verpleegkunde volgens het beroepsprofiel van de Vlaamse Onderwijsraad.................. 7

1.1.4 Functiedifferentiatie verpleegkundige beroepsprofielen volgens de Vlaamse Verpleegunie .................................................................................................................................... 7 1.1.5

Het beroepsprofiel voor de verpleegkundige in Nederland .......................................... 12

1.1.6

Verpleegkundige in relatie tot andere hulpverleners.................................................... 12

1.1.7

Verpleegkundige volgens de maatschappij ................................................................... 12

1.1.8 Het professioneel zelfbeeld van verpleegkundigen in de algemene Belgische ziekenhuizen en het belang hiervan voor de toekomst................................................................. 12 1.2

Van verpleging naar verpleegkunde: de weg van professionalisering en theorievorming ... 12

1.2.1

Gevolgen van deze evolutie ........................................................................................... 12

1.2.2

Kenmerken van professionalisering ............................................................................... 13

1.2.3

Ontstaan van verplegingswetenschap ........................................................................... 13

1.2.4

Belang van verplegingswetenschap ............................................................................... 13

1.2.5

Profilering van verpleegkunde ....................................................................................... 13

1.2.6

Relatie tussen theorie en praktijk .................................................................................. 14

1.2.7

Toekomstvisie op de verpleegkunde en verzorgende beroepen .................................. 14

Besluit ..................................................................................................................................................... 15 Hoofdstuk 2: organisatie van de gezondheidszorg ................................................................................ 16 Inleiding .................................................................................................................................................. 16 Leerdoelen ............................................................................................................................................. 16 Leerkernen ............................................................................................................................................. 16 2.1 Evolutie van de sector van de gezondheidszorg .......................................................................... 16 2.1.1 Veranderingen in de samenleving ........................................................................................ 16 2.1.2 Evolutie binnen de medische wetenschap ........................................................................... 19 2.2 Organisatie van de gezondheidsvoorzieningen ........................................................................... 20 2.2.1 Preventieve en curatieve gezondheidszorg .......................................................................... 20 2.2.2 Intra- extra- en transmuraal.................................................................................................. 21 2.2.3 Echelonnering ....................................................................................................................... 21 2.2.4 De gezondheidszorg in België ............................................................................................... 23 Pagina | 1

2.3 de werkomgeving van de verpleegkundige ................................................................................. 29 2.3.1 Algemeen .............................................................................................................................. 29 2.3.2 Concrete tewerkstelling ........................................................................................................ 29 2.3.3 bv: ziekenhuis (Magnet Hospitals ........................................................................................ 29 2.4 Impact van Europa op de gezondheidszorg in België .................................................................. 30 2.4.1 Inleiding ................................................................................................................................. 30 2.4.2 Het verdrag van Maastricht .................................................................................................. 30 2.4.3 Vrij verkeer in de Europese Unie .......................................................................................... 30 2.4.4 Europese referentiecriteria ................................................................................................... 30 2.4.5 De Europese Unie: Sociaal Beleid en Volksgezondheid ........................................................ 30 2.4.6 Europa en het Hoger onderwijs: De Bolognaverklaring en de Europese richtlijn 2005/36/EC ........................................................................................................................................................ 30 Hoofdstuk 3: visies in de verpleegkunde ............................................................................................... 31 Leerdoelen ............................................................................................................................................. 31 Leerkern ................................................................................................................................................. 31 3.1 De begrippen ‘visie’, ‘concept’ en ‘metaparadigma’ ................................................................... 31 3.2 Mensvisies .................................................................................................................................... 32 3.2.1 Mensvisies algemeen ............................................................................................................ 32 3.2.2 Individuele mensvisies .......................................................................................................... 33 3.2.3 Een mensvisie voor de verpleegkunde ................................................................................. 33 3.3 Visie op de gezondheid ................................................................................................................ 35 3.3.1 Samenhang met mensbeeld ................................................................................................. 35 3.3.2 Gezondheid en ziekte: een omschrijving van de begrippen ................................................. 36 3.4 Visie op zorg als kernbegrip in de verpleegkunde ....................................................................... 36 3.4.1 Het concept zorg in het algemeen ........................................................................................ 36 3.4.2 Zorg: zorgbehoefte en zorgaanbod....................................................................................... 37 3.4.3 Zelfzorg of basiszorg .............................................................................................................. 37 3.4.4 Mantelzorg ............................................................................................................................ 39 3.4.5 Professionele zorg ................................................................................................................. 41 3.4.6 Zorgmix (zorgketen) .............................................................................................................. 42 Hoofdstuk 4: verpleegkundige theorieën en modellen ......................................................................... 43 Inleiding .................................................................................................................................................. 43 Leerdoelen ............................................................................................................................................. 43 Leerkern ................................................................................................................................................. 43 4.1 Verpleegkundige theorieën en modellen in het algemeen ......................................................... 43 4.1.1 Definitie ................................................................................................................................. 43 4.1.2 De functies van verpleegkundige theorie ............................................................................. 43 4.1.3 Indeling van de verpleegkundige theorieën (en afgeleide modellen) .................................. 43 Pagina | 2

4.1.4 Relatie tussen verpleegkundige theorie en verpleegkundig model (Schrauwen, 1995) ...... 44 4.1.5 Belang van de verpleegmodellen (Grypdonck, 1994) ........................................................... 45 4.1.6 Indeling van de verpleegkundige theorieën (en afgeleide modellen) (Grypdonck, 1994) ... 45 4.2 Bespreking van een aantal verpleegkundige modellen ............................................................... 46 4.2.1 Het zelfzorgmodel van Virginia Henderson .......................................................................... 46 4.2.2 Het zelfzorgmodel van Orem ................................................................................................ 46 4.2.3 interactiemodellen ................................................................................................................ 48 4.2.4 Het adaptatiemodel van Callista Roy .................................................................................... 48 4.2.5 Het holistische model van M. Grypdonck, gebaseerd op M. Rogers en C. Roy .................... 50 4.2.6 Het Neuman-Systems Model ................................................................................................ 50 Besluit ..................................................................................................................................................... 50 Hoofdstuk 5: integrerende verpleegkunde (IV) ..................................................................................... 50 Inleiding .................................................................................................................................................. 50 Leerdoelen ............................................................................................................................................. 50 Leerkern ................................................................................................................................................. 50 5.1 Ontstaan van IV ............................................................................................................................ 50 5.2 Basisfilosofie van IV ...................................................................................................................... 51 5.2.1 Verantwoordelijkheid als kernbegrip van IV......................................................................... 51 5.2.2 De holistische mensvisie van Martha Rogers ....................................................................... 51 5.3

Doelstellingen van IV.............................................................................................................. 53

5.4

Hulpmiddelen voor IV ............................................................................................................ 53

5.4.1 Heroriëntering van de functies ............................................................................................. 53 5.4.2

Systematisch verpleegkundig handelen ........................................................................ 54

5.4.3

Verbeteren van de communicatie ................................................................................. 55

5.4.4

Optimaliseren van de verpleeguren .............................................................................. 55

Besluit ..................................................................................................................................................... 55 Hoofdstuk 6: systematische verpleegkundig handelen (SVH) ............................................................... 55 Inleiding .................................................................................................................................................. 55 Leerdoelen ............................................................................................................................................. 55 Leerkernen ............................................................................................................................................. 55 6.1 Plaats van het SVH ....................................................................................................................... 55 6.2 Methodisch werken in de verpleegkunde ................................................................................... 56 6.2.1 Hoe problemen benaderen? ................................................................................................. 56 6.2.2 Wie heeft baat bij het methodisch werken in de verpleegkunde? ...................................... 56 6.3 SVH als een cyclisch proces .......................................................................................................... 57 6.3.1 Algemeen .............................................................................................................................. 57 6.3.2 Fase 1: gegevens verzamelen................................................................................................ 57 6.3.3 Fase 2: verpleegproblemen vaststellen ................................................................................ 60 Pagina | 3

6.3.4 Fase 3: doelstellingen bepalen en evaluatiecriteria aangeven ............................................. 61 6.3.5 Fase 4: Acties plannen en uitvoeren ..................................................................................... 62 6.3.6 Fase 5: het proces evalueren en bijsturen ............................................................................ 63 Hoofdstuk 7: basisprincipes met betrekking tot verplegingstechnieken .............................................. 64 Inleiding .................................................................................................................................................. 64 Leerdoelen ............................................................................................................................................. 64 Leerkern ................................................................................................................................................. 64 7.1 Bepaling van een verpleegtechniek (manuele vaardigheden) .................................................... 64 7.2 Belang van technieken in de verpleegkunde ............................................................................... 65 7.3 De basisprincipes in verband met verplegingstechnieken .......................................................... 65 7.3.1 Algemeen .............................................................................................................................. 65 7.3.2 Basisprincipe 1: hygiëne en steriliteit ................................................................................... 65 7.3.3 Basisprincipe 2: veiligheid en het voorkomen van specifieke gevaren ................................ 66 7.3.4 Basisprincipe 3: Beleving van de patiënt .............................................................................. 66 7.3.5 Basisprincipe 4: zelfzorg en inspraak van de patiënt ............................................................ 66 7.3.6 Basisprincipe 5: comfort ....................................................................................................... 67 7.3.7 Basisprincipe 6: ergonomie ................................................................................................... 67 7.3.8 Basisprincipe 7: economie .................................................................................................... 67 7.3.9 Basisprincipe 8: ecologie ....................................................................................................... 68 Besluit ..................................................................................................................................................... 68 Hoofdstuk 8: verpleegkundige diagnostiek ........................................................................................... 68 Inleiding .................................................................................................................................................. 68 Leerdoelen ............................................................................................................................................. 68 Leerkern ................................................................................................................................................. 68 8.1

De term ‘diagnose’ in evolutie ............................................................................................... 68

8.2

Het begrip verpleegkundige diagnose ................................................................................... 68

8.2.1

Verpleegkundige diagnostiek: algemeen ....................................................................... 68

8.2.2

Verschil tussen een medische en een verpleegkundige diagnose ................................. 69

8.3

Multidisciplinaire problemen ................................................................................................. 69

8.4

Welzijnsdiagnosen ................................................................................................................. 69

8.5

Functie van verpleegkundige diagnostiek.............................................................................. 69

8.6

Verpleegkundige diagnostiek: 2 dimensies ........................................................................... 70

8.6.1

Verpleegkundige diagnostiek als proces........................................................................ 70

8.6.2

Verpleegkundige diagnostiek als product ...................................................................... 70

8.7

Taxonomie .............................................................................................................................. 71

8.7.1

Classificatiesysteme...