Samenvatting SCM Deel 1 PDF

Preview

Summary

Samenvatting SCM...

Description

Deel 1: Basisbeginselen Leerstof Deel 1: Basisbeginselen (ZELFSTUDIE) Deel 2: Personenbelasting Deel 3: Vennootschapsbelasting Deel 4: BTW Handboek + formulieren op BB (kunnen toepassen en begrijpen) Programma personenbelasting-aangifte kunnen gebruiken (komt op BB)

1

1

Geef de definitie van belastingen

“De belasting is een bijdrage die volgens bepaalde rechtsregels door de overheid wordt opgelegd met het oog op het verzamelen van financiële middelen die nodig zijn om uitgaven te doen in het algemeen belang en voor zover die bijdrage bij wet of decreet als belasting wordt erkend.” Bijdrage: Deze hoeft zelfs niet in geld te zijn. (vb. kunstcollectie aan de staat) Bij wet of decreet: Dit betekent enkel bij wet of decreet dus niet door een koninklijk besluit.

2

Geef de kenmerken van een belasting. Geef en bespreek een voorbeeld.

Een belasting heeft 2 hoofdkenmerken - Het financieel doel - Het publiekrechtelijk/ dwingend karakter

1. Het financieel doel Belastingen worden gebruikt voor het dekken van de overheidsuitgaven  Voor financiering van diensten van openbaar nut Tegenover een belasting bestaat er geen rechtstreekse en individuele tegenprestatie = de betaler weet niet wat er gebeurt met het geld dat hij betaald heeft voor belastingen Vb. het geld van een pacifist kan naar het leger gaan Een retributie Indien een heffing bestemd is om een door de overheid verstrekte dienst rechtstreeks te laten vergoeden door degene die de dienst heeft genoten, is er geen sprake van een belasting maar van een retributie.

2. Het dwingend karakter Je moet belastingen betalen want anders bestaan er sancties. De belastingen worden eenzijdig opgelegd door de overheid en dit gebeurt volgens rechtsregels die afdwingbaar zijn. Bij niet-naleving van de wettelijke verplichtingen zal de belastingplichtige gesanctioneerd kunnen worden en er zijn twee soorten sancties mogelijk. Vb. sanctie bij niet-naleving

2

3

Welke soorten sancties zijn er? Geef van elke soort sanctie een voorbeeld. Kunnen administratieve en strafrechtelijke sancties gelijktijdig worden opgelegd?

Er zijn twee soorten sancties - Administratieve sancties - Strafrechtelijke sancties

 Administratieve sancties Deze sanctie wordt niet door een rechter opgelegd. Vb. Belastingverhoging  Strafrechtelijke sanctie Deze sanctie wordt door een rechter opgelegd. Vb. Gevangenisstraf bij fraude Administratieve en strafrechtelijke sancties kunnen gecombineerd worden. Ze kunnen gezamenlijk op een fiscale overtreding of wanbedrijf worden toegepast. Vb. Het opstellen van valse facturen

4

Geef een aantal overheidsinkomsten die geen belastingen zijn en verklaar waarom dit niet het geval is.

Om van een belasting te kunnen spreken moeten de twee hoofdkenmerken voldaan zijn. Geen belastingen  De inkomsten die de overheid haalt uit vervreemding, verpachting of concessie van openbare domeingoederen  Inkomgeld musea, vaartrechten, houtkapping, …

 Inkomsten uit het verstrekken van diensten aan burgers in sectoren waarin de overheid in concurrentie treedt met de privésector  Financiële sector en vervoer

 De verplichte betaling aan de overheid zonder financieel doel  Strafrechtelijke boeten

 Retributies  Parafiscale heffingen Wanneer het zeker is wat er met het geld gaat gebeuren, is het geen belasting. De parafiscale heffingen gaan naar de sociale zekerheid. Je weet dus wat er met het geld gebeurt = geen belasting.

3

5

Wat is een retributie en geef enkele voorbeelden. Waardoor verschillen retributies van belastingen?

Retributie ≠ belasting! Belasting = een verplichte betaling aan de overheid met het doel uitgaven van algemeen nut te financieren.  Er is geen rechtstreekse tegenprestatie. Retributie = een vergoeding voor een geïndividualiseerde dienstverlening vanwege de overheid die daarbij over een juridisch of feitelijk monopolie beschikt.  Er is wel een rechtstreekse tegenprestatie. Voorbeelden  Havenrechten voor het gebruik van havenfaciliteiten  Tolgelden voor het gebruik van bruggen, tunnels en autowegen  Taksen inzake uitvindingsoctrooien  De vergoeding voor het verkrijgen van een kopie van een administratief document  parkeerretributies

6

Wat is een verhaalbelasting, geef een voorbeeld en wat is het verschil met een retributie?

Verhaalbelasting = repartitiebelasting De grondslag van een verhaalbelasting is dat bepaalde uitgaven die door de overheid in het algemeen belang worden verricht en bijgevolg aan allen ten goede kunnen komen, niettemin op een benaderende wijze van bepaalde personen worden teruggevorderd op grond van het onweerlegbaar vermoeden dat zij er het meeste voordeel uit halen. Anders gezegd De overheid betaalt diensten voor het algemeen belang van het volk. Maar als bepaalde groepen hier meer voordeel uit halen dan andere, moeten zij hier een verhaalbelasting op betalen. Zelfs als deze groepen het niet eens gebruiken, moeten zij deze verhaalbelasting betalen. Vb. Verhaalbelasting voor rioleringswerken. Je kunt niet ontsnappen aan de verhaalbelasting door je woning niet aan te sluiten op de riolering! Vb. ophalen van vuilnis bij kampeerterreinen  zij moeten meer betalen Verschil met retributie Bij een retributie betaalt degene die het heeft gebruikt een vergoeding aan de overheid. Bij een verhaalbelasting gaat de overheid ervan uit dat je het gebruikt, zelfs als je het niet gebruikt, en moet je het betalen.

4

5

7

Wat is een urbanisatiebelasting, geef een voorbeeld en wat is het verschil met een verhaalbelasting?

Urbanisatiebelasting = een belasting die wordt opgelegd aan alle inwoners van een bepaald gebied (meestal een gemeente). Vb. voor wegverhardingen, het aanleggen van fiets- en voetpaden en rioleringswerken. Verschil met verhaalbelasting Een urbanisatiebelasting wordt forfaitair aangerekend en is niet gebonden aan de uitvoering van bepaalde werken op een bepaalde plaats en een bepaald tijdstip. Verhaalbelasting wordt niet forfaitair aangerekend!

8

Zijn de parafiscale bijdragen in België belastingen? Leg uit waarom wel of waarom niet.

Parafiscale bijdragen zijn in België geen belastingen. Waarom niet? Omdat de opbrengst van deze bijdragen niet in de rijksmiddelenbegroting terecht komt. De parafiscale bijdragen gaan rechtstreeks naar de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid. Juridisch geen belasting Want het geld komt niet in de algemene uitgaven van de staat terecht, maar bij de sociale zekerheid. Economisch wel belasting Want het heeft voor een bedrijf en een werknemers dezelfde gevolgen als een belasting.

9

Waar situeert het belastingrecht zich binnen de rechtswetenschap?

Rechtswetenschap = wetenschap die zich bezighoudt met alle facetten van het recht Belastingrecht = houdt zich niet bezig met de opportuniteit (rechtvaardigheid) van een belasting maar krijgt wel belangrijke taken van zodra de politieke beslissingen genomen zijn. Taken - Belastingrecht bepaalt wie of wat aan de belasting wordt onderworpen - Wat het toepasselijk tarief is - Hoe de belasting wordt gevestigd - Hoe de belasting wordt geïnd - Welke waarborgen aan de belastingheffende overheid worden toegekend 6

7

10

Wat wordt bedoeld met de term belastingwetenschappen? Wat is hun belang?

Belastingwetenschappen Deze term omvat alle wetenschappen die zich bezighouden met het bestuderen van mogelijke aspecten en effecten van de belastingheffing. Al deze wetenschappen kunnen aanleiding geven tot het formuleren van objectieven voor een fiscale overheidspolitiek. Bijvoorbeeld  De economie: economische gevolgen  De sociologie: sociale gevolgen  De psychologie: …

11

Zijn belastingen noodzakelijk in een moderne maatschappij? Verklaar.

Belastingen Belastingen kunnen beschouwd worden als de prijs die wij betalen voor onze grondwettelijke rechten en vrijheden.  recht op privé-eigendom en vrijheid van ondernemen Moderne samenleving In de moderne samenleving hebben de burgers de productiemiddelen en krijgen zij ook de opbrengst hiervan. Daarom is het heffen van belastingen onvermijdelijk om de overheid haar overheidstaak te kunnen laten vervullen. Overheidstaak Zorgen voor het algemeen welzijn van de samenleving door middel van onder meer het kosteloos aanbieden van lager en middelbaar onderwijs, het zorgen voor landsverdediging, de aanleg en het onderhoud van het wegennet, … Centraal geleide economie In landen met deze economie zijn de productiemiddelen in handen van de overheid. In deze maatschappijen (Oostblok) zijn belastingen bijna overbodig of vervullen ze een andere functie dan in de westerse landen.

8

12

Geef drie functies van de belastingen en leg uit in maximum 5 lijnen per functie.

Drie functies - De financiële functie - De economische functie - De sociale functie 1. De financiële functie = het dekken van de kosten van de overheid Dit is de hoofdfunctie van belastingen. De behoefte aan financiële middelen stijgt steeds. De belastingen bestaan voornamelijk uit geldelijke bijdragen van de bevolking. Zij vormen de voornaamste inkomensbron van de overheid (ongeveer 94%). Elk jaar worden de te verwachten belastingopbrengsten geraamd in de jaarlijkse begroting. Voor de overheid is het belangrijk dat de werkelijke belastingopbrengst de geraamde zo goed mogelijk benadert. Het belastingstelsel moet ook voldoen aan een aantal normen van financiële techniek: vb. belastingschuld snel en goedkoop innen, wetgever moet belastinggrens respecteren. 2. De economische functie = Het sturen van de economie Belastingen hebben invloed op de prijsvorming Hoe meer belastingen er op een bepaald product geheven worden, hoe duurder het product. Vb. tabak Belastingen hebben invloed op het spaarwezen Door belastingvrijstellingen – verminderingen worden personen ertoe aangezet stortingen te doen aan pensioenkassen en levensverzekeringsmaatschappijen. Vb. dankzij belastingvermindering heeft pensioensparen succes Belastingen hebben invloed op de consumptie Belastingen verhogen  daling koopkracht consument  minder consumptie Belastingen hebben invloed op de investeringen Hoge belasting  aanleiding tot kapitaal- en ondernemingsvlucht  bedrijven gaan weg uit België en vestigen hun zetel in een ander land met beter belastingklimaat Belastingen hebben invloed op de tewerkstelling Ondernemingen kunnen in functie van personeelsaangroei een deel van de winst vrijstellen van belasting  tewerkstelling aanmoedigen 3. De sociale functie = De sterkste schouders dragen zwaarste lasten Men gaat uit van het draagkrachtbeginsel. = hoe groter een bezit of inkomen, hoe minder een bepaalde belastingvoet gevoeld wordt. 9

Daarom kan er proportioneel meer worden afgenomen naarmate men een hoger inkomen of vermogen heeft.

13

Waarom dient het belastingstelsel te voldoen aan de zogenaamde normen van financiële techniek? Som de verschillende normen van financiële techniek op.

De financiële functie is de hoofdfunctie van de belastingen. Ze is de belangrijkste en telkens terugkerende bron van inkomsten voor de overheid. Om deze inkomsten te kunnen vervullen, moet het belastingstelsel aan een aantal normen van financiële ethiek voldoen. Normen van financiële ethiek  Er is noodzaak aan een geregelde opbrengst en aan een eenvoudig belastingstelsel  De belastingschuld moet snel en goedkoop geïnd worden  De werkgever moet de belastingschuld eerbiedigen = belastingplichtigen willen slechts een maximum aan belastingen dragen

14

Bespreek de economische functie van belastingen. Geef drie voorbeelden van deze functie weer.

De economische functie = Het sturen van de economie Belastingen hebben invloed op de prijsvorming Belastingen hebben een kostprijsverhogend karakter. Hoe meer belastingen er op een bepaald product geheven worden, hoe duurder het product voor de consument. Vb. tabak, hoge accijnzen op benzine Belastingen hebben invloed op het spaarwezen Door belastingvrijstellingen – verminderingen worden personen ertoe aangezet stortingen te doen aan pensioenkassen en levensverzekeringsmaatschappijen. Vb. dankzij belastingvermindering heeft pensioensparen succes Belastingen hebben invloed op de consumptie Een verhoging van de belasting doet de koopkracht dalen en brengt een verminderde consumptie met zich mee. Het heffen van hoge verbruiksbelastingen op goederen, zal het verbruik van deze goederen verminderen. Vb. een zware belasting bij import van goederen, zal de vraag naar buitenlandse producten verminderen & verhoogt het gebruik van nationale goederen Belastingen hebben invloed op de investeringen Hoge belasting  aanleiding tot kapitaal- en ondernemingsvlucht  bedrijven gaan weg uit België en vestigen hun zetel in een ander land met beter belastingklimaat. Het kan ook dat mensen geen nieuwe onderneming in België willen oprichten of de bestaande willen uitbreiden. Om dit tegen te gaan werden er maatregelen genomen om investeringen aan te moedigen. 10

Vb. investeringsaftrek voor investeringen in nieuwe materiële vaste activa Belastingen hebben invloed op de tewerkstelling Ondernemingen kunnen in functie van personeelsaangroei een deel van de winst vrijstellen van belasting  tewerkstelling aanmoedigen.

15

Bespreek de sociale functie van belastingen en geef drie voorbeelden van belastingwetgeving waaruit deze functie duidelijk blijkt.

De sociale functie = De sterkste schouders dragen zwaarste lasten Het fiscaal draagvermogen is niet evenredig met het bezit of het inkomen. Men gaat uit van het draagkrachtbeginsel = hoe groter een bezit of inkomen, hoe minder een bepaalde belastingvoet gevoeld wordt. Daarom kan er proportioneel meer worden afgenomen naarmate men een hoger inkomen of vermogen heeft. Voorbeelden - De vrijstelling van personenbelasting voor bepaalde vergoedingen overheidstegemoetkomingen aan gehandicapten, kinderbijslag..

-

De verlichting van de btw bij de levering van levensnoodzakelijke goederen en diensten

-

Gunsttarieven voor registratierechten bij de aankoop van bescheiden woningen

16

Wie mag belastingen heffen?

Er zijn 5 groepen dat belastingen mogen heffen.

1. De federale overheid Geen belastingen op water en afval

2. De lokale besturen = gemeenten, provincies en de agglomeratie Brussel

3. De regionale besturen = gewesten en gemeenschappen

4. Publiekrechtelijke instellingen = Als deze belast zijn met een opdracht van algemeen belang en waartoe de wet burgers verplicht onder bepaalde voorwaarden aan te sluiten. vb. Polders en Wateringen hebben de bevoegdheid om aan eigenaars van onroerende goederen in het gebied een belasting op te leggen en te innen. 11

5. De supranationale overheden = Europese belastingen vb. douanerechten bij de gemeenschappelijke buitengrens

12

17

Bespreek de fiscale bevoegdheden van de federale overheid, de regionale overheden en de lokale overheden.

1. De federale overheid De federale overheid heeft fiscale autonomie maar hieraan zijn er beperkingen aangebracht zoals dat de overheid geen belastingen mag heffen op water en afval.

2. De regionale overheden Zij mogen geen belasting heffen op federale materies en hebben ook fiscale autonomie. Er zijn twee soorten fiscale bevoegdheden van de gemeenschappen en gewesten:  De eigenlijke fiscale bevoegdheden Autonome belastingen door de gewesten. vb. heffingen op grondwater, wateropvang, afvalstoffen, meststoffen,…

 De oneigenlijke fiscale bevoegdheden * Overgedragen belastingen: dit zijn de belastingen die door de federale overheid zijn ingevoerd, maar waarvan de opbrengst en de regelgeving volledig aan de gewesten worden toegewezen. vb. onroerende voorheffing * Toegewezen belastingen: dit zijn belastingen die de federale overheid volledig regelt, maar waarvan een deel van de opbrengst wordt verdeeld over de gemeenschappen en de gewesten. vb. personenbelasting en btw

3. De lokale overheden De gemeenten en de provincies mogen geen belastingen heffen op federale materies. Bij hun fiscale autonomie zijn veel meer beperkingen.  Ze moeten zich verantwoorden bij een hogere overheid die waakt over algemeen belang  Een federale wet kan een lokale belasting invoeren of afschaffen

18

Wat wordt bedoeld met “overgedragen belastingen”? Geef drie voorbeelden van dergelijke belastingen.

Overgedragen belastingen: = De belastingen die door de federale overheid zijn ingevoerd, maar waarvan de opbrengst en de regelgeving volledig aan de gewesten worden toegewezen. Op deze manier kan de grondslag, het tarief en de vrijstellingen autonoom door de gewesten geregeld worden. vb. onroerende voorheffing, successierechten, registratierechten

13

19

Wat wordt bedoeld met “toegewezen belastingen”? Geef twee voorbeelden van dergelijke belastingen.

Toegewezen belastingen: = De belastingen die de federale overheid volledig regelt, dus regelingsbevoegdheid van heeft, maar waarvan een deel van de opbrengst wordt verdeeld over de gemeenschappen en de gewesten. Vb. personenbelasting en btw

20

Wat geeft artikel 170, 171 en 172 van de grondwet weer?

Dit zijn grondwettelijke beginselen van de belastingheffing om de burgers te beschermen. Bij de invoering van nieuwe wetten, moet de overheid een aantal beginselen respecteren. Artikel 170 = Het legaliteits- of wettelijksheidsbeginsel Wat? Dit dient ter bescherming van de burgers tegen buitensporige belastingen. Er kunnen niet zomaar belastingen geheven worden door de staat want het parlement keurt de wetten goed. Artikel 171 = Het annualiteits- of eenjarigheidsbeginsel Wat? De belastingen geheven door en in het voordeel van de staat, de gemeenschap en het gewest moeten jaarlijks gestemd worden. De nieuwe regels dat ingevoerd worden zijn slechts een jaar van kracht als zij niet worden vernieuwd. Artikel 172 = Het gelijkheidsbeginsel Wat? In artikel 10 van de grondwet staat dat alle Belgen gelijk zijn voor de wet en dus gelijk behandeld moeten worden. Dit artikel trekt dit door naar de belastingen. Er kunnen bij de belastingen geen voorrechten worden ingevoerd (absoluut verbod) en er kunnen enkel vrijstellingen of verminderingen ingevoerd worden door een wet (relatief verbod).

21

Bespreek de draagwijdte van het legaliteitsbeginsel

Draagwijdte legaliteitsbeginsel Niemand - noch de koning, noch de minister van Financiën, noch de deelstaatregeringen, noch de provinciegouverneur, noch het college van burgemeester en schepenen , noch de burgemeester – heeft de bevoegdheid om eigenmachtig belastingen in te voeren. Wie wel? 14

Er is steeds een wet (federale belasting), een decreet (regionale belasting) of een besluit van de gemeenteraad of provincieraad (lokale belasting) nodig om een nieuwe belasting in te voeren of een bestaande te wijzigen.  Zonder het akkoord van de verkozen volksvertegenwoordigers in parlementen en raden; kan er geen nieuwe belastingwetgeving tot stand komen.

Vervolg antwoord volgende pagina.

15

De invoering van belastingen vertoont 3 facetten 1. Vaststelling van het belasting onderwerp en de grondslag van de belasting = waarop wordt je belast? Vb. bij personenbelasting: het inkomen 2. Vaststelling van het tarief/ aanslagvoet = welk bedrag of percentage wordt geheven? 3. Vaststelling van de modaliteiten van de heffing = wanneer moet je betalen? Hoe wordt de belasting geïnd?  De vaststelling moet in principe door een wet gebeuren

22

Bestaan er afwijkingen op het legaliteitsbeginsel? Zo ja, toen dit aan.

Ja, er zijn afwijkingen. Afwijkingen ...