Sociale vaardigheden hoofdstuk feedback geven en krijgen PDF

Preview

Summary

Download Sociale vaardigheden hoofdstuk feedback geven en krijgen PDF

Description

Sociale vaardigheden: feedback geven en krijgen Hoofdstuk 1: feedback geven en krijgen. 1. Inleiding 2. Wat is feedback? Feedback > Engels > terugkoppeling. Dat is ook precies wat je doet als je feedback geeft. Je koppelt informatie terug naar ander. Feedback = terugkoppelen van informatie naar de andere, waarbij duidelijk gemaakt wordt hoe de boodschap (of het gedrag) van de een op de ander overkomt. Je kunt feedback op verschillende manieren geven. Bedenk daarbij dat niet alle feedback effectief is, hangt op de eerste plaats af van de manier waarop je de feedback geeft. Als je een aanvallende toon hebt, is de kans klein dat de ander naar jou wilt luisteren. Wat ook telt, is de relatie die je met de ander hebt. Als je op een goede manier feedback geeft, vertel je met de feedback ook altijd iets over jezelf. Door in de feedback te zeggen wat jij voelt of ervaart, vertel je ook iets over jezelf. 3. Manieren om feedback te krijgen Feedback kun je op verschillende manieren geven: a. Bewust of onbewust: Bewuste feedback = Soms ga je er echt voor zitten om feedback te geven. Het voordeel is dat je als feedbackgever kunt voorbereiden. Je kunt van tevoren bedenken wat je gaat zeggen en welke voorbeelden je kunt geven. Ook als feedbackontvanger kun je tot op zekere hoogte voorbereiden op de feedback die je gaat krijgen. Onbewuste feedback = Dat gebeurt heel vaak. Alle gedrag is immers communicatie. Je geeft dus voortdurend info aan de ander. b. Spontaan of in reactie op een vraag: Spontaan = Je kunt spontaan feedback geven. Vb: ‘Enorm bedankt’ of ‘Fijn dat je geholpen hebt’ Reactie op een vraag = Feedback kun je ook geven omdat de ander je om feedback vraagt.

c. Formeel of informeel Formeel = officieel. Dit geef je vaak op vooraf afgesproken momenten. Informeel = niet- officieel, vrijblijvend. Dit is feedback die je tussendoor geeft of krijgt. De feedback zelf is daardoor ook informeler. d. Mondeling of schriftelijk Mondeling = je krijgt feedback meestal mondeling. Schriftelijk = in sommige gevallen krijg je het schriftelijk. Het kan gaan om een formeel verslag, maar ook in een e- mail kun je feedback geven of krijgen. 4. Het nut van feedback Feedback biedt de mogelijkheid om informatie te krijgen over je gedrag. Het belang van feedback is:  Feedback ondersteunt en bevordert positief gedrag.  Feedback helpt de ander beter begrijpen.  Feedback maakt duidelijk welk gedrag niet en welk gedrag wel gewenst is. Feedback geeft je dus de kans te leren over jezelf. Je hoort van de ander hoe hij jou ziet en ervaart, wat hij prettig en niet prettig vindt. Op deze manier kun je nieuwe dingen over jezelf horen. Ook de vragen die de ander je stelt, kunnen je verder helpen. Er is een kans dat de ander je vragen stelt, die je jezelf nog niet eerder hebt gesteld. Zonder feedback lukt het niet te werken aan je beroepshouding. Je hebt feedback nodig om te horen hoe anderen jouw functioneren zien.

5. Feedback of kritiek Veel mensen denken dat feedback hetzelfde is als kritiek krijgen. Of ze ervaren het zo : als feedback krijgen, voelen ze het als kritiek. Ze voelen zich aangeallen en hun logische reactie is: zichzelf verdedigen. Toch is feedback anders dan kritiek! Kritiek = al snel op de totale persoon gericht en is vaak algemeen. Vb. “Zoals je daar met je handen in je zakker staat, het lijkt wel of je niet bent opgevoed.” Feedback krijgen is moeilijk Dat mensen negatieve feedback vervelend vinden, is logisch. Negatieve feedback = je krijgt immers te horen dat de ander wil dat jij ander gedrag vertoont. Positieve feedback = dit vinden mensen ook niet leuk, want het is moeilijk. Ze hebben er moeite mee als ze een compliment krijgen. Ze weten niet hoe ze moeten reageren. Hun probleem is dat ze het waarschijnlijk niet leuk prettig vinen om in de belangstelling te staan. Ook kunnen mensen bang zijn dat ze arrogant overkomen als ze bevestigend reageren op positieve feedback. Als beroepskracht is het belangrijk dat je feedback kunt geven en ontvangen. 6. Aandachtspunten bij het geven van feedback Wanneer je feedback geeft, is het belangrijk dat r sprake is van opbouwende feedback. We bedoelen daarmee dat je de feedback op een bemoedigende en positieve manier geeft, zodat de ander er iets aan heeft. Opbouwende feedback gaat altijd in op inhoud of op gedrag. Je vertelt duidelijk wat je waardeert en waarom, of wat er beter kan en waarom. Bij het geven van opbouwende feedback is het belangrijk om op de volgende zaken te letten:  Geef alleen feedback vanuit jezelf. Je praat dus in de ik- vorm. Verschuil je nooit achter een ander. 

Geef in de feedback je eigen gevoelens en gedachten weer. Op deze manier vertel je de ander hoe zijn gedrag op jou overkomt. Dit is voor de ander belangrijke informatie.



Beschrijf in je feedback het gedrag van ander. Richt je feedback nooit op de totale persoon.



Geef de feedback zo snel mogelijk. Dan weet de ontvanger nog precies wat je bedoelt. Wanneer je te lang wacht met het geven van feedback, heeft het geen zin meer. De ander is vergeten wat hij zei of deed.



Feedback geef je om de ander te informeren over zijn gedrag.



Houd je fedback functioneel. Dwz. Dat het nuttig moet zijn.



Sta open voor de reactie op je feedback. Houd er rekening mee dat je feedback toch kwetsend kan zijn voor de betrokkene. Toch mag dit er nooit toe leiden dat je je kritiek terugneemt. Dan doe je de waarheid en je zelf geweld aan.



Zorg ervoor dat wat je hindert of dwarszit niet doorspeelt in je verdere houding tegenover die persoon.



Realiseer je dat je nooit een ander gedrag kunt afdwingen bij anderen. Wanneer je feedback geeft, wil je dat een ander niets met die feedback doet. Maar of dat ook werkelijk gebeurt, bepaalt de feedbackontvanger.



Vergeet nooit dat je ook positieve feedback kunt geven en dat je daarmee vaak meer bereikt dan negatieve feedback.

6.1. 4 elementen van feedback Goede en simpele feedback is opgebouwd uit 4 elementen:    

Ik Mijn gevoelens en gedachten Gedrag van de ander Gewenste gedrag

Wanneer je jouw feedback op deze manier formuleert, is feitelijke sprake van een ik- boodschap. Als je feedback geeft, is het belangrijk dat je je verhaal niet te lang maakt. Een hele rit redenen noemen waarom het belangrijk is dat de ander zich anders gedraagt, werkt niet. De ander voelt zich dan onder druk. Bovendien wil de ander reageren op wat jij zegt. 6.2. Verdedigingsreacties bij opbouwende feedback Ook al formuleer je je feedback op de goede manier, dan kan die hard aankomen en niet welkom zijn. Mensen beschermen zich graag tegen onaangename gevoelens, zeker als die hun zelfbeeld raken. Ze gaan dan in de verdediging. De meest voorkomende verdedigingsreacties zijn:  

 

Ontkenning = in reactie op je feedback ontkent de ander dat hij het gezegd of gedaan heeft. Verdringing = in reactie op je feedback zegt de ander dat ij zich niet meer kan herinneren of dat hij het is vergeten. Ook is het mogelijk dat de ander zegt, dat niet hij het was, maar iemand anders. Rationalisatie = in reactie op je feedback gaat de ander een uitleg of verklaring geven, of hij bedenkt een smoes. Projectie = in reactie op je feedback speelt de ander de bal terug of hij heeft iemand anders de schuld.

Het is belangrijk verdedigingsreacties te herkennen. Je realiseert je dan dat de ander in verdediging schiet. 7. Aandachtspunten bij feedback ontvangen. Iemand die feedback krijgt, wordt soms boos: hij accepteert de feedback niet en gaat in tegenaanval. Uiteraard is dit geen goede manier van reageren op feedback. Wanneer je feedback ontvangen is het belangrijk om op de volgende zaken te letten:  Luister goed naar wat de ander zegt.  Vraag om verduidelijking als je iets niet duidelijk is.  Geef aan wat je van de feedback vindt. Als je het moeilijk vindt om de feedback aan te horen, zeg dat dan gerust.  Probeer niet in de verdediging te schieten, geef ook geen verwijten terug. Zie feedback als een kans om te leren.  Als je inhoudelijk niet eens bent met de feedback, doe er dan toch iets mee.  Als je de feedback niet herkent, maak dan de afspraak dat de ander je op jouw gedrag aanspreekt als de situatie zich voordoet. 8. Positieve feedback In de maatschappelijke zorg is het geven en ontvangen van feedback belangrijk. Positieve feedback = feedback waarmee de zender aangeeft dat hij het gedrag van de ander graag gehandhaafd ziet. Om te beginnen raakt de relatie met de ander verstoord als je de ander alleen maar feedback geeft over zaken die beter of anders moeten. Alleen maar positieve feedback geven is ook niet goed. Het gaat juist om de goede verhouding tussen positieve en negatieve interacties. Positieve feedback geven kan inhouden dat je een compliment geeft of de ander bedankt. Ook het uitspreken van een welgemeende sorry valt eronder.

8.1. Complimenten Eigenlijk zou het gewoon moeten zijn een ander regelmatig een complimentje te geven. Het is zo gemakkelijk en het kost je ook niks. Toch vergeten we vaak om onze waardering tegenover een ander uit te spreken. Aandachtspunten voor het geven van een compliment:   

Benoem heel concreet het gedrag dat je waardeert. Wees geloofwaardig Geef geen persoonscomplimenten, maar richt de complimenten op gedrag.

Aandachtspunten voor het krijgen van een compliment:    

Niet wegwuiven door iets te zeggen als: ‘ach, het stelt toch niets voor.’ Bedank de ander voor het compliment dat hij je geeft. Zeg dat je het leuk vindt om te horen Vooral genieten van het compliment.

8.2. Bedanken Een bedankje kun je uitspreken in 1 woord, maar je kunt er ook een hele toespraak aan wijden. Of zo’n toespraak beter is dat het ene woordje bedankt is nog maar de vraag. Een kort en krachtig bedankje brengt de ander niet snel in verlegenheid, een toespraak daarentegen. 8.3. Excuses maken Het uitspreken van een welgemeende sorry kun je zien als een vorm van positieve feedback. Het uitspreken van je excuses geeft namelijk aan dat je de relatie met de ander belangrijk vindt. Nogal wat mensen hebben er moeite mee sorry te zeggen. Ze hebben het idee dat ze zichzelf daarmee klein maken. Het tegendeel is echter het geval. Doordat je je durft te verontschuldigen, schuif je de schuld niet af op de anderen. Je neemt je verantwoordelijkheid voor je eigen aandeel. Je durft na te denken over je eigen fouten en je durft je kwetsbaar op te stellen....