Układ nerwowy - powtórka notatki PDF

Preview

Summary

Download Układ nerwowy - powtórka notatki PDF

Description





UKŁAD NERWOWY ___ 

1. Podstawowe pojęcia : ● Pobudliwość – zdolność komórki lub tkanki do reagowania stanem pobudzenia na bodziec w sposób swoisty: - mięsień – skurczem - komórka nerwowa – impulsem - tkanka gruczołowa – wydzielaniem ● Pobudzenie – zmiana stanu spoczynku na stan czynny; zmiany fizykochemiczne, w tkance/komórce wskutek działania bodźca. Warunki pobudzenia: -pobudliwość tkanki -odpowiednia siła bodźca ● Impuls nerwowy – z miana elektryczna lub fala depolaryzacji rozchodząca się wzdłuż włókna nerwowego (aksonu) i rejestrowana w postaci zmiany potencjału. ● Stymulacja– wywoływanie stanu czynnego działem bodźca ● Bodziec – dostatecznie silna i szybka zmiana środowiska zewnętrznego lub wewnętrznego wywołująca pobudzenie komórki lub tkanki    



 

2

 



2. Funkcje układu nerwowego - odbiór informacji ze środowiska wewnętrznego i zewnętrznego (receptory) - analiza informacji docierających do organizmu (receptory) - reagowanie na informacje, wysyłając sygnały elektryczne do efektorów (narządów wykonawczych) – gruczoł, mięsień - regulowanie  i koordynowanie  czynności życiowych organizmu (równowaga wewnątrzustrojowa) - informacje ze środowiska zewnętrznego umożliwiają przystosowanie się organizmu do zmiennych warunków środowiska (adaptacja) - informacje ze środowiska wewnętrznego umożliwiają utrzymanie homeostazy 

3. Podział układu nerwowego ● autonomiczny – kontrola pracy mięśni gładkich i mięśnia sercowego, czynności narządów wewnętrznych, gruczołów wydzielania zewnętrznego i wewnętrznego oraz przemianę materii - część współczulna1 - część przywspółczulna2 - odbiera bodźce z wnętrza organizmu - czynności niezależne od woli   ● somatyczny – kontrola czynności mięśni szkieletowych, kierujewykonywaniem ruchów świadomych - odbiera bodźce pochodzące spoza organizmu - odpowiada za świadome czynności organizmu  1

Części te są względem siebie antagonistyczne

 2



Części te są względem siebie antagonistyczne

 

3

 

 

4. Budowa i podział neuronów ● Neuron - komórka nerwowa  - podstawowa jednostka anatomiczna i czynnościowa układu nerwowego - charakteryzuje się pobudliwością: pod wpływem bodźca przechodzą ze stanu spoczynku w stan pobudzenia * podstawą pobudliwości neuronu są z jawiska elektrochemiczne zachodzące w błonie komórkowej, związane z transportem jonów, głównie sodu i potasu - Dochodzi w nich do powstania i przewodzenia impulsu nerwowego. - Przepływ informacji w postaci impulsów nerwowych 

● Budowa neuronu  1 - jądro komórki 2 – dendryty – krótkie wypustki nerwowe, przewodzą impulsy nerwowe do ciała komórki nerwowej 3 – ciało komórki (perykarion) – to część neuronu otaczająca jądro komórkowe 4 - akson (neuryt, włókno nerwowe) – to długa wypustka, przewodzi impulsy nerwowe od ciała komórki do swoich zakończeń 5 - osłonka mielinowa – owinięcie specjalnych kom m.in. lemocytów wokół włókna nerwowego

 

4

 

 7 - węzły (przewężenia Ranviera) – to  przerwy między segmentami osłonki mielinowej Tigroid (ciałka Nissla) – to siateczka wewnątrzplazmatyczna szorstka Cytozol komórki nerwowej - rozbudowany Aparat Golgiego - ER szorstkie – tu tigroid (ciałka Nissla) – synteza białka Kolba końcowa – zakończenie aksonu Neurofibryle – to białkowe włókienka uczestniczące w transporcie wewnątrzkomórkowym Nerwy - przekazują informacje między ośrodkowym układem nerwowym a częścią ciała, którą unerwia 8 - Wzgórek aksonu 9 - Komórki glejowe – funkcja podporowa, odżywcza, izolująca, regeneracyjna • lemocyty – komórki osłonkowe lub komórki Schwanna – długie,spłaszczone, tworzą osłonki wokół włókien nerwowych (głównie aksonów) • astrocyty – największe – kształt gwiaździsty, duża liczba wypustek, transport substancji, funkcja podporowa, pourazowa naprawa tkanki nerwowej 

● Podział neuronów ze względu na liczbę wypustek ● Podział neuronów ze względu na funkcje

- czuciowe (dośrodkowe, aferentne, wstępujące) – przewodzą impulsy nerwowe od receptorów do UON (ośrodka) - ruchowe (odśrodkowe, eferentne, zstępujące) – przewodzą impulsy nerwowe z UON do narządów wykonawczych (efektorów) - pośredniczące (kojarzeniowe, interneurony) – między neuronami czuciowymi a

 

5

 



neuronami ruchowymi 

5. Pobudliwość i przewodzenie impulsu nerwowego  ● Neurony - są to komórki pobudliwe - przechodzą ze stanu spoczynku do stanu pobudzenia pod wpływem b odźca W neuronach dochodzi do powstania i przewodzenia impulsu nerwowego. Podstawa pobudliwości: zjawiska elektrochemiczne w   błonie komórkowej – transport jonów – sodu i potasu : - na zasadzie przepływu jonów przez błonę komórkową między wnętrzem neuronu a środowiskiem zewnątrzkomórkowym - przepływ jonów powoduje zmianę potencjału elektrycznego  ● Przewodzenie impulsu nerwowego ➔ potencjał spoczynkowy błony  neuronu – polaryzacja (utrzymanie dzięki pompie sodowo-potasowej wysokiego stężenia jonów sodu po zewnętrznej stronie błony neuronu oraz jonów potasu po wewnętrznej stronie) ➔ potencjał czynnościowy błony neuronu - BODZIEC PROGOWY - depolaryzacja ( otwarcie kanałów jonowych w błonie neuronu i bierny transport jonów sodu do wnętrza neuronu oraz jonów potasu na zewnątrz ) - powstanie potencjału czynnościowego, który rozprzestrzenia się od miejsca powstania w stronę końca aksonu - repolaryzacja ( pompa sodowo-potasowa usuwa jony sodu z wnętrza neuronu, a wprowadza do niego jony potasu)   ...