4. Mitoza & Mejoza - Notatki z wykładu 4 PDF

Preview

Summary

Stanisław Stachura...

Description

MITOZA & MEJOZA 1. Mitoza – podział w wyniku którego powstają komórki potomne o jądrach zawierających taką samą liczbę chromosomów jak jądro komórki macierzystej.  Profaza – wyróżnicowują się w jądrze poszczególne chromosomy, widoczne jako długie cienkie nici podzielone podłużnie na chromatydy. Są one połączone tylko centromerem, skręcają się one i staja się grubsze. Następuje zanik jąderka i błony jądrowej, tworzy się za to specjalna struktura w postaci wrzeciona podziałowego.  Metafaza – chromosomy zaczynają się przemieszczać i ustawiają się w taki sposób, że ich centromery leżą w płaszczyźnie równikowej wrzeciona podziałowego. Następuje podział centromeru i chromosomy rozdzielają się.  Anafaza – po rozłączeniu następuje ich przemieszczanie ku biegunom komórki macierzystej, połówki chromosomów czyli chromatydy nazywamy już chromosomami potomnymi.  Telofaza – chromosomy potomne zaczynają się rozkręcać przybierając postać długich nici i łączą się one ze sobą tworząc zrąb jądrowy, wyodrębnia się błona jądrowa i jąderka, formują się zatem dwa jądra potomne, następuje podział cytoplazmy czyli cytokineza, zaczyna się tworzyć ściana komórkowa.  Interfaza – następuje podwojenie ilości substancji dziedzicznej, proces replikacji DNA, jądra nowo powstałych komórek potomnych przechodzą w stan między podziałowy. 2. Mejoza  Profaza I – składa się z kilku stadiów, stadium leptotenu (chromosomy jako długie nici), stadium zygotenu (chromosomy homologiczne łączą się tworząc biwalenty), stadium pachytenu (biwalenty zaczynają się skręcać w ciasne spirale co powoduje ich skracanie i grubienie, każdy chromosom dzieli się na dwie chromatydy, każdy biwalent posiada więc cztery tetrady), stadium diplotenu (chromosomy homologiczne zaczynają się rozsuwać), stadium diakinezy (chromosomy ulegają pogrubieniu).  Metafaza I – zanika błona jądrowa, powstaje wrzeciono podziałowe, na jego płaszczyźnie równikowej układają się tetrady, chromosomy rozchodzą się, każdy z nich ma dwie chromatydy i nie podzielony centromer.  Anafaza I – chromosomy homologiczne wędrują do przeciwległych biegunów wrzeciona podziałowego, każdy chromosom składa się z dwóch chromatyd połączonych centromerem.  Telofaza I – wyodrębniają się jądra potomne, nie zachodzi cytokineza ani nie tworzą się nowe błony komórek.

 Profaza II – trwa krótko, zanika błona jądrowa, wytwarzają się wrzeciona podziałowe, chromosomy ustawiają się w płaszczyźnie równikowej do wrzeciona podziałowego.  Metafaza II – liczba chromosomów stanowi połowę liczby somatycznej, chromosomy są ułożone w płaszczyźnie równikowej, centromery dzielą się.  Anafaza II – chromosomy homologiczne przesuwają się ku biegunom przeciwległym.  Telofaza II – powstają cztery jądra komórkowe zawierające po jednym tylko chromosomie z każdej pary homologicznej. Następny etap to cytokineza i tworzenie się błony komórkowej, w wyniku podziału powstają cztery komórki. 3. Porównanie mitozy i mejozy – proces zachodzący w komórkach somatycznych; w macierzystych komórkach generatywnych – jeden podział jądra; dwa podziały – każda komórka potomna ma tę samą liczbę chromosomów co komórka macierzysta; ma o połowę mniejszą liczbę chromosomów – występują te same fazy podziałowe – występują różnice w przebiegu różnych faz.  Profaza – krótka - długa i skomplikowana składająca się z kilku stadiów; spiralizacja chromosomów składających się z dwóch chromatyd połączonych centromerem – koniugacja chromosomów homologicznych i powstanie biwalentów tworzących tetrady.  Metafaza – w płaszczyźnie równikowej ustawiają się chromosomy składające się z dwóch chromatyd – ustawiają się biwalenty czyli pary chromosomów homologicznych składające się z czterech chromatyd.  Anafaza – do biegunów wrzeciona podziałowego rozchodzą się chromatydy – rozchodzą się całe chromosomy danego biwalentu; podział chromosomów – redukcja liczby chromosomów w komórce oraz dochodzi do fazy haploidalnej w wyniku której następuje rozdzielenie chromosomów homologicznych.  Telofaza – powstają dwa jądra o diploidalnej liczbie chromosomów – powstają cztery jądra o haploidalnej liczbie chromosomów; następuje cytokineza i tworzenie się błon komórkowych – następuje cytokineza dopiero po drugim podziale mejotycznym. 4. Znaczenie mitozy – jest to proces podwajania materiału komórkowego służącego do wzrostu i pomnażania tkanek i narządów, podział mitotyczny jest powszechną formą rozmnażania się komórek somatycznych. 5. Znaczenie mejozy – jest to proces rozdzielania jednostek dziedzicznych prowadzący do rekombinacji materiału genetycznego, podział mejotyczny jest procesem charakterystycznym dla cyklów życiowych, obejmuje procesy całego organizmu, warunkuje stałą liczbę chromosomów dla danego gatunku....