Topografia wykład 4 - Notatki z wykładu 4 PDF

Preview

Summary

Topografia wykład 4...

Description

Topografia Wykład 4 – 3.11.2016      

     

Współrzędne prostokątne płaskie to zastosowany do danej mapy, naniesiony na arkusz układ współrzędnych. Siatką współrzędnych prostokątnych nazywamy także siatkę kilometrową, ponieważ tworzące ją linie są od siebie wzajemnie oddalone. Pełna liczna kilometrów w skali mapy. Współrzędne mogą być pełne, skrócone lub przybliżone. Pionowe linie siatki współrzędnych prostokątnych płaskich pokrywają się z kierunkiem środkowego południka danego pasa. Linie siatek współrzędnych prostokątnych dwóch sąsiednich pasów są do siebie również nachylone pod tym samym kątem, co linie południków (w naszych szerokościach kąt ten wynosi około 4o). Wskutek tego siatki kilometrowe map na pasach sąsiednich nie są przedłużeniem jedna drugiej, lecz przecinają się pod pewnymi kątami (np. w układach UTM lub 1942). Podczas pracy na stykach dwóch pasów mogą powstać utrudnienia przy korzystaniu z siatek kilometrowych, ponieważ będą one odnosić się do różnych osi współrzędnych. Aby usunąć tę niezgodność, wszystkie arkusze mapy znajdujące się na styku pasów pokrywa się siatką będącą przedłużeniem siatki pasa sąsiedniego, tzw.: ,,Siatką dodatkową”. Na mapach cywilnych 1:10 000, 1:25 000, 1:50 000 – siatka geograficzna (minutówka) na ramce, kilometrowa siatka współrzędnych prostokątnych płaskich. W układzie 1965 brak współrzędnych geograficznych! Na mapach cywilnych 1: 100 000 w układzie GUGiK-80 tylko siatka współrzędnych geograficznych.

Topografia ogólna Treść map topograficznych, opis pozaramkowy  

 

TBD – Topograficzna Baza Danych. Obecnie mapy topograficzne wykonujemy na podstawie Rozporządzenia MSWiA w sprawie bazy danych obiektów topograficznych oraz bazy danych obiektów ogólnogeograficznych, a także standardowych opracowań kartograficznych. Na treść map topograficznych składają się wszystkie rodzaje obiektów występujących na powierzchni Ziemi oraz rzeźba terenu. Obiekty terenowe tworzą treść sytuacyjną, którą można podzielić na 8 podstawowych kategorii (np. mapy w skali 1:50 000 GUGiK): - zabudowę - roślinność - koleje - granice - drogi - osnowę geodezyjną - obiekty gospodarcze - rzeźbę terenu - wody



Bardzo ważne na mapach są opisy!: - nazwy własne obiektów, np. miejscowości, rzek i jezior, form orograficznych - skróty używane do rozróżnienia obiektów topograficznych przedstawionych takim samym znakiem umownym, np. budynki użyteczności publicznej: UM – urząd miasta, piek.-piekarnia, H – hotel. - charakterystyki liczbowe – opisy wysokości bezwzględnych (np. szczytów), względnych (skarp, nasypów, wykopów), kilometraż i inne. Generalizacja 1. 1:10 000 2. 1:50 000 Mapa w skali 1:10 000 jest 25 razy dokładniejsza, bo M2/M1=5; 5^2=25 Przeznaczenie map

 

Mapy topograficzne są trudną do zastąpienia pomocą w orientacji terenowej. Nie racą na znaczeniu mimo upowszechnienia technik nawigacyjnych, umożliwiających szybkie określanie położenia.



O orientacji można mówić dopiero wtedy, gdy: - ustalimy swoje położenie na mapie, czyli położenie względem innych przedmiotów terenowych, - ułożymy mapę tal, aby kierunki na niej odpowiadały kierunkom w terenie.

Mapy topograficzne służą do zaspokajania różnorodnych potrzeb wojskowych i gospodarczych, a w szczególności: 1) 2) 3) 4) 5)

Wykonywania pomiarów i obliczeń geodezyjno-kartograficznych. Sporządzania planów zagospodarowania przestrzennego i ich realizacji. Rozwiązywania problemów naukowo – badawczych. Studiów nad terenem i oceny specyfiki terenu. Jako materiał podkładowy i źródło informacji do opracowywania map tematycznych.

Z mapy jako modelu, poza cechami jakościowymi (nazwy miast, drogi), odczytujemy również cechy ilościowe (ilość mieszkańców, szerokość drogi itp.).  



Dokładność pomiarów wiąże się bezpośrednio ze skalą mapy! Dokładność mapy to precyzja (błąd), z jaką na jej podstawie można wyznaczyć położenie obiektów terenowych i rozpoznać rzeczywiste relacje ich rozmieszczenia (mierzyć na mapie kierunki, odległości, powierzchnie i różnice wysokości). Dokładność zależy od: 1) Dokładności podstawowych czynności graficznych – przyłożenie linijki, igły cyrkla (kroczka), wskazanie obiektu kursorem myszy. 2) Dokładności odczytywania podziałek użytych do pomiaru – zależy od zastosowanej podziałki (linijka plastikowa, aluminiowa itd.). 3) Błędu druku – mapy analogowe, po skanowaniu mapy cyfrowe. 4) Deformacji papieru – mapy analogowe, po skanowaniu mapy cyfrowe. 5) Błędów związanych z przetwarzaniem – dane cyfrowe, błąd skanowania mapy.

6) Stopnia poprawności metodycznej i graficznej rysunku mapy – dokładność wniesienia obiektów na rysunek mapy. Przy dobrej mapie te błędy (pogrubione) wynoszą 0,5mm w skali mapy. o Zależnie od skali mapy, na której dokonujemy pomiarów, odległościom na mapie odpowiadają różne odległości w terenie. Można zatem mówić także o właściwości pomiarowej mapy. Wynosi ona w przybliżeniu 0,5mm w skali mapy. Opracowania pochodne oparte na mapach topograficznych: a) b) c) d) e)

Plany miast Mapy turystyczne Atlasy samochodowe Podział administracyjny Mapy tematyczne



Mapy topograficzne powinny być aktualizowane co 5-15 lat, w zależności od tempa zmian zachodzących w terenie. Każdy arkusz mapy powinien posiadać metrykę, która stanowi dokument obrazujący przebieg opracowania poszczególnych etapów tworzenia i aktualizacji mapy. Przy przedstawianiu map topograficznych we wszystkich skalach powinna być zachowana jednorodność klasyfikacji i charakterystyki poszczególnych elementów treści.



Znaki topograficzne Znaki punktowe (sygnatury) przedstawiające niewielkie, lecz ważne gospodarczo przedmioty terenowe, których ze względu na niewielkie rozmiary nie można wykreślić na mapie w jej skali, np. pojedyncze dzrewo, niewielkie zabudowania, studnie kominy.   

Z reguły symboli na mapach używa się wtedy, gdy wymiary przedmiotu po uwzględnieniu skali mapy są mniejsze niż 0,5x0,5mm. Kształt znaku może przypominać przedstawiany obiekt lub stanowić figurę geometryczną. Rzeczywiste położenie obiektu na mapie wskazuje określony punkt symbolu. a) Dla znaków regularnych (prostokąt, kwadrat, trójkąt równoboczny, okrąg) miejsce to wskazuje środek danej figury. b) Jeśli podstawa znaku zawiera kąt prosty, jest to wierzchołek tego kąta. c) W przypadku, gdy znak składa się z figury i wyraźnie zaznaczonej podstawy, usytuowanie obiektu w terenie wskazuje środek podstawy. d) Dla znaków składających się z kilku figur geometrycznych, miejscem tym jest środek figury dolnej.

  

 

Znaki liniowe, przedstawiające na mapie wąskie, lecz silnie wydłużone obiekty widoczne z góry jako linie, np. drogi, ogrodzenia, linie telefoniczne, energetyczne itp. Jako reczywisty przebieg na mapie przedmiotu terenowego o charakterze liniowym przyjmuje się oś znaku, np. oś kolei, kanału. Obiekty te, ze względu na ich małą szerokość oznaczone są liniami grubszymi, niż wynikałoby to ze skali mapy, natomiast są różnicowane za pomocą grubości lub styku i barwy linii. Ważnym elementem są także izolinie. Znaki powierzchniowe (konturowe) przedstawiają przedmioty i zjawiska, które w rzucie poziomym można wykazać w skali mapy w postaci figur zamkniętych. Znak powierzchniowy składa się z granicy (konturu) przedmiotu (powierzchni), wewnątrz którego zwykle umieszcza się znaki wypełniające lub odpowiednie tło, Znakami tymi oznaczone są uprawy, użytki gruntowe itp....