5. Intermezzo PDF

Preview

Summary

nederlands intermezzo...

Description

5. INTERMEZZO

●

Inleiding

Piet Paaltjes Jan Jacob Slauerhoff Hendrik Marsman Richard Minne Willem Elsschot

Intermezzo = Instrumentaal of vocaal tussenspel in een opera tussen twee bedrijven Dichters (19e en 20e eeuw) die moeilijk onder te brengen zijn in een bepaalde stroming. dichter → Piet Paaltjes dichter

Paaltjens’ zwaarmoedige persoonlijkheid dreef hem tot zelfmoord. Als dichter voelde hij zich thuis in de romantische ironie. Hij parodieerde de romantiek

Gedicht

Immortellen I, Immortellen C, Aan Rika

uitleg G

Immortellen I -

Hij is eenzaam, maar hij vindt dat andere er geen zaken mee hebben. Hij wilt droefenis zelf ervaren. Iedereen moet weg.

Immortellen C -

Het haten bracht niks extra, opnieuw teleurstelling, alles leidt tot niks

Aan Rika -

De ik-persoon heeft een meisje gezien op de trein en verlang naar haar. Het meisje weet niet dat hij bestaat. Hij wilt haar heel graag hebben. Hij wou liever samen sterven op de spoorwegen, dan dat hij ze kwijt is. (HIj had de vrouw maar ook 1 keer gezien)

(een zeer bittere gedicht dus) kernbegrip

romantische ironie, humorrealisme

dichter → Jan Jacob Slauerhof dichter

Was dokter, maar vond het niet leuk. Dus was hij scheeparts geworden. Dus hij reisde veel. Hij was veelal onderweg naar het Verre Oosten, maar zelfs dat kon hem geen ‘huis’ bieden. Dat huis moet hij dus maken in zijn poëzie.

Gedicht

Woningloze

uitleg G

Het gedicht is een sonnet. De ik-figuur in dit gedicht heeft geen eigen huis, geen vaste plek om te wonen in de wereld. In de 2de strofe wordt een zin ook een troostende betekenis: hoewel de ik-persoon geen eigen huis en haard heeft, kan hem dat niet deren, zolang hij weet dat hij zijn toevlucht kan vinden in gedichten. Hij beseft dat er in de toekomst een moment zal komen dat de kracht hem zal gaan ontbreken en dat hij geen woorden meer kan vinden, woorden waarmee hij vroeger zijn woning kon bouwen - en dat hij zal sterven. Als dat moment aan zal breken, zal hij zich naar de aarde buigen en in zijn graf uiteindelijk een vaste plek vinden om te blijven.

kernbegrip

neoromantiek

1

dichter → Hendrik Marsman dichter

Marsman gaf zijn carrière als advocaat op om zich voltijds aan literatuur te wijden. Toen de oorlog uitbrak, vluchtte hij over zee naar Engeland. Het schip werd getorpedeerd en Marsman kwam om. Marsman evolueerde via het expressionisme naar het vitalisme, dat avontuurlijk en intens leven als de basis van kunst beschouwt. Hij was ook heel erg bipolair, en was een vitalist = het verheerlijke van het leven en de elementen. Hij had ook veel depressieve buien. Hij wilt ook niet relationeel zijn, want piekeren is volgens hem een ziekte.

Gedicht

Lex barbarorum, Vlam, Overtocht, Bazel

uitleg G

Lex barbarorum - Hij wil komaf maken met het teveel nadenken. Hij wilt leven Vlam -

Het gedicht gaat over iemand die inziet dat de morgen belangrijk is voor de rest van de dag en bepaald wat het hem gaat bieden. Dit legt hij in de eerste strofe uit. Ook ziet hij in dat de morgen hem heel veel kan bieden, wat wordt uitgelegd in de tweede strofe. (morgen = de ochtend)

Overtocht - De eenzame zwarte boot is het leven dat voorbij schuift door het holst van de nacht, de werkelijkheid dus. Het leven staat voor Vitalisten centraal.

-

Het ‘heldere land’ is verdwenen, metafoor voor zijn leven, de jaren die voorbij zijn gegaan, waarin hij geleefd en genoten heeft.

-

Het ‘duistere land’ is een metafoor voor de dood die eraan zit te komen. wat volgens hem het ergste is wat er kan overkomen. Omdat de dood het enige permanente leed is.

Bazel - vitalistisch gedicht… extra over gedicht

Voor Vitalisten is de innerlijke intuitie van de mens essentieel, de natuur, de oorsprong is het belangrijkste. Zo heeft Marsman dit gedicht intuitief geschreven zonder zich druk te maken over rijmschema’s of metrums. Hij heeft wel metaforen gebruikt om zo zijn gevoel beter uit te kunnen drukken.

kernbegrip

vitalisme

2

dichter → Richard Minne dichter

-

komt uit burgerlijk gezin en is een eenvoudige mens eenzaam en niet zo vrolijk heeft sympathie voor communisme, want socialisme ontgoocheld hem hij is anders dan andere. Zijn ontgoocheling is niet zo diep t.o.v de andere

werkte eerst als corrector en daarna als journalist. Omdat hij daar niet volledig kon schrijven zoals hij volledig wou, en zich niet kon ‘installeren’ keerde hij terug naar Gent. Daar leefde hij als boer, maar dat ging hem niet af. Je kan dat zien op oude foto’s en dat blijkt ook uit de ironie waarmee hij de natuur in zijn gedichten behandelt. Gedicht

De arme en de rijke dagen IV

uitleg G

In dit gedicht richt hij zich tot de lezer. Hij zegt dat je als individu beperkt bent. Hij is ontgoocheld dat hij de wereld niet kan veranderen.

dichter → Willem Elsschot dichter

Meer dan in zijn proza is de gewild nuchtere, dikwijls wrange en cynische toon aanwezig in Elsschots poёzie. Dit is een soort verdediging tegen zijn sentiment. Achter een koel pantser verbergt hij zijn ontroering. Hij is vooral bekend door zijn novellen en korte romans. Hij is een pure realist met een taalgebruik waaruit hij alle streven naar schoonheid heeft geweerd.

Gedicht

Huwelijk, De bult spreekt, moeder

uitleg G

Huwelijk - Bij de man is het vuur helemaal gedoofd, de vrouw heeft voor hem geen enkele aantrekkingskracht meer, alle erotiek is verdwenen. Als dat de basis is van een huwelijk, betekent dit het einde van de goede verstandhouding, sterk uitgedrukt in ‘vrat zich op van spijt’ maar in de tweede strofe komt dit naar buiten. Hij vloekt en trekt aan zijn baard, tekenen van wanhoop. Hij kijkt naar zijn vrouw, ‘mat haar met den blik’, haast wreed uitgedrukt, en komt tot de conclusie dat zijn seksuele begeerte is gedoofd, althans de begeerte naar deze vrouw. Toch probeert hij met haar te vrijen, maar hij ervaart dit als een duivelsplicht, een typering die niet treffender had kunnen worden uitgedrukt. Zij kijkt tegen hem op tijdens het vrijen, zoals een stervend paard dit zou doen, alsof hij het uiterste van haar vraagt. Moeder -

kernbegrip

nieuwe zakelijkheid

3...