Aparaty zdejmowane - notatki z książki i seminairum - Zarys współczesnej ortodoncji PDF

Preview

Summary

notatki z książki i seminairum...

Description

APARATY ZDEJMOWANE - jednoszczękowe" - obuszczękowe " BUDOWA

-

podstawa akrylowa klamry i elementy utrzymujące łuk wargowy sprężyny i śruby przednie i boczne płaszczyzny nagryzowe elementy dodatkowe: zapora dla języka, utrzymywacz miejsca, peloty ! PŁYTA AKRYLOWA ! utrzymanie dla elementów drucianych i śrub, " pozwala na rozprowadzanie sił na zęby, podniebienie, wyrostek zębodołowy; ! CZEŚĆ AKRYLOWA PŁYTY GÓRNEJ • grubość akrylu 2-3mm • wszystkie wyrznięte zęby powinny się stykać z akrylem • w odcinku przednim akryl jest prowadzony do poziomu wypukłości podniebiennych siekaczy i kłów • ze śrubą lub bez • przyjmuje kształt końskiej podkowy – szerokość podstawy akrylowej w tylnej okolicy waha się w granicach 10-15mm ! CZĘŚĆ AKRYLOWA PŁYTY DOLNEJ • grubość 2-3mm • w żuchwie aparat sięga poziomu wierzchołków korzeni zębów bocznych od strony językowej i pokrywa wyrostek zębodołowy od 10 do 12mm • w odcinku przednim płyta kończy się 2mm poniżej brzegów siecznych • w części przedniej zasięg płyty jest ograniczony przez wędzidełko języka i wynosi 5-7mm ! KLAMRY ORTODONTYCZNE • elementy utrzymujące aparat zdejmowany • wybór klamry zależy od stanu zęba i jego kształtu, zdolności utrzymującej i stabilizacyjnej oraz przebiegu leczenia • w odróżnieniu od klamer protetycznych klamry ortodontyczne znajdują się stale pod pewnym napięciem • dzielą się na jedno- i dwuramienne • wykonywane z drutu sprężysto-twardego o średnicy 0,6-0,7mm ! KLAMRY JEDNORAMIENNE - warunkiem ich zastosowania są co najmniej dwa sąsiadujące ze sobą zęby - ramię klamry po wpuszczeniu w podstawę akrylową przekracza punkt styczny między zębami i jest ściśle umieszczone w wolnej przestrzeni zgryzowej co eliminuje przeszkody zwarciowe " - ramię klamry po wpuszczeniu w podstawę akrylową przekracza punkt styczny między zębami i jest ściśle umieszczone w wolnej przestrzeni zgryzowej co eliminuje przeszkody zwarciowe - miejscem utrzymania tych klamer jest przestrzeń międzyzębowa poniżej punktu stycznego - rodzaje: klamry trójkątne, oczkowe lub pętelkowe, kulkowe, węgierskie !

Strona 1 z 11

KLAMRY DWURAMIENNE " - Grotowe" - Adamsa! KLAMRY GROTOWE ! stosowane w uzębieniu mlecznym lub mieszanym a także w przypadku trudności z utrzymaniem aparatu w uzębieniu stałym; ! formowane specjalnymi kleszczami; ! klamra ta jest doginana w płaszczyźnie poziomej, prostopadłej do osi długiej zęba, skierowanej w stronę przestrzeni międzyzębowej; ! KLAMRY ADAMSA ! są szczególnie przydatne na pojedyncze trzonowce. Mogą być również stosowane na przedtrzonowce; ! zapewniają dobrą stabilność i utrzymanie aparatu ortodontycznego; ! małe pętelki w kształcie litery V mają podstawowe znaczenie w utrzymaniu aparatu. Dotykają one do zęba od strony policzkowo-mezjalnej i policzkowo-dystalnej i są nachylone w kierunku dodziąsłowym zęba; ! !

ŁUK WARGOWY wykonany z drutu sprężysto-twardego o średnicy 0,8-0,9mm funkcje: " • utrzymanie aparatu • przechylanie zębów" • odciąganie wargi od zębów celem ich wychylenia " • skracanie/wydłużanie zębów Może być czynny lub bierny ! Składowe: 1. Poziomy odcinek drutu na wysokości koron siekaczy " 2. Pętle pionowe w okolicy kłów (wysokość 9-12mm) " 3. Przejście przez powierzchnie zgryzową" 4. Zakończenia retencyjne ! SPRĘŻYNY " stanowią źródło siły aparatu " wykonane ze sprężystego drutu o średnicy 0,3-0,7mm " działają na pojedyncze zęby lub grupy zębowe " jeśli punkt przyłożenia sprężyny do korony zęba jest na 1/3 jej wysokości wówczas ząb taki 0 będzie ulegał wychylaniu " - mogą być otwarte tj. esowata, agrafka Adamsa lub zamknięte tj. pieczarka, łopatka, omega, 0 wypychające, cofające, zbliżające, dolutowywane do łuku wargowego "

-

RODZAJE SPRĘŻYN " 1. otwarte " A. wypychające" B. mezjalizująco - dystalizujące " C. zbliżające " 2. zamknięte" A. wypychające " B. zbliżające0 ŚRUBY ORTODONTYCZNE "

- to źródło siły, która zmienia położenie części akrylowych aparatu " Strona 2 z 11

- obrót śruby o 360 stopni powoduje przemieszczenie rzędu 0,8-1,0mm " - składa się z gwintowanego trzpienia, jednego lub dwóch wodzideł oraz obudowy " - aktywacja śruby wykonywana jest małym kluczykiem wprowadzanym do otworu w -

środkowej 0 części śruby (1 aktywacja=90 stopni=0,25mm) " rodzaje: Fishera, otwarta (zamykająca przestrzenie), zawiasowa/wachlarzowa, kabłąkowa do rozszerzania dolnego łuku zębowego, trójkierunkowa Bertoniego, teleskopowa, do wychylania trzonowców 0

RODZAJE ŚRUB

- Śruba Fischera " - Śruba wachlarzowa - ekspansyjna " - Śruba Bertoniego - trójkierunkowa 0 Śruba prąco-ciągnąca Hellera "

- Śruba sektorowa wg Beutelspacher " - Śruba kabłąkowa wg Mullera " Śruba Bertoniego ( trójkierunkowa) - dla górnego łuku" • składa się z połączonych razem dwóch śrub działających na odcinki boczne łuku zębowego i na okolicę zębów przednich. Dzięki tej konstrukcji można rozszerzyć poszczególne odcinki w różnym czasie i w różnym tempie. " • służy ona do poszerzenia całego łuku górnego. " • może być stosowana w płycie o stosunkowo małej grubości, co pozwala zwiększyć miejsce dla języka. " • typ A i B " Śruby dla łuku dolnego" • Śruba do rozsuwania odcinka tylnego" Za jej pomocą możemy wytworzyć miejsce dla zęba. !

• Śruba kabłąkowa wg – Mullera0

Zapewnia większą rozbudowę poprzeczną dolnego łuku w odcinku przednim. !

• Śruba wychylająca zęby trzonowe0

Wykorzystujemy ją w celu wychylenia dopoliczkowego trzonowców dolnych. !

• Śruba z zawiasem0

Używa się jej do asymetrycznego rozszerzania łuku zębowego. "

Śruby na pojedyncze zęby • Śruba do zamykania diastemy0 Z aktywnymi ramionami pozwalającymi na równolegle przesuwanie siekaczy górnych do siebie. "

• Śruba teleskopowa0

Przez aktywację śruby reaktywujemy sprężynę i wywołujemy silę ukierunkowaną punktowo."

• Śruba do rotowania zębów0

Jest to śruba, która pozwała na obracające ruchy zęba. Dwa końce elementu utrzymującego, czyli dwa ramiona druciane muszą być dogięte zgodnie z konturem zęba i jednocześnie z kierunkiem obrotu. Ramiona wbudowane są w obramowanie utrzymujące. Obrót wykonuje się o jedno ramię za pomocą, śrubokręta w kształcie gwiazdy. "

• Śruba ciągnaco-prąca wg Hellera0

Element przesuwający ząb jest połączony z ruchomym segmentem płyty. Element ten

Strona 3 z 11

poprzez aktywację przesuwany jest równoległe wzdłuż dwóch równoległych bolców prowadzących połączonych na kształt litery U. Elementy prowadzące są zakotwiczone za pomocą stałego wsparcia w głównej części płyty przez mezjalne i dystalne elementy retencyjne.0 Śruby Hellera nie można używać do przesuwania ostatnich zębów w łuku.

APARATY JEDNOSZCZĘKOWE (PŁYTOWE) mogą być wykonywane na górny lub dolny łuk zębowy. Twórcy to Nord (1928r.) i Schwarz (1935r.) ! PODZIAŁ Czynne

Kształtowanie łuków zębowych, przemieszczenie pojedynczych zębów w trzech kierunkach " przestrzennych

Bierne = retencyjne

Utrzymanie osiągniętych wyników leczenia ortodontycznego

PŁYTKA SCHWARZA

Wskazania : " - poprzeczne zaburzenia zgryzu, " - niektóre wady przednio-tylne i pionowe, n" - ieprawidłowości zębowe " Przeciwwskazania: " - brak możliwosci zakotwiczenia, " - brak zębów w odcinkach bocznych, " - periodontopatie" Użytkowanie ok. 14-16 godzin na dobę0

"

ETAPY WYKONANIA

1. 2. 3. 4.

Pobranie wycisku (wizyta pacjenta)" Zaplanowanie konstrukcji aparatu na modelach gipsowych " Wykonanie aparatu w pracowni technicznej" Oddanie aparatu (wizyta pacjenta) "

ZALETY

-

Nie uszkadzają zębów i przyzębia" Dobrze tolerowane przez pacjenta (mało akrylu)" Pozwalają na utrzymanie dobrej higieny j. ustnej" Można stosować u pacjentów oddychających przez usta" Pacjent może je użytkować nawet całodobowo (nie utrudniają wymowy) "

WADY

- Efekt leczniczy zależy od współpracy pacjenta" - Podatność elementów drucianych na uszkodzenia" - Niemożliwe jest równoległe przemieszczenie korony i korzenia zęba " PŁYTKA RETENCYJNA

- aparat bierny" - nie posiada elementów mechanicznych" - stosowany po zakończeniu aktywnej fazy leczenia "

Strona 4 z 11

APARATY CZYNNOŚCIOWE " dwie płyty połączone w zgryzie konstrukcyjnym " ETAPY WYKONANIA APARATU CZYNNOŚCIOWEGO:

1. 2. 3. 4. 5.

Pobranie wycisku (wizyta pacjenta)" Odlanie modeli roboczych w pracowni" Zgryz konstrukcyjny, projektowanie aparatu (wizyta pacjenta) " Wykonanie aparatu w pracowni" Oddanie aparatu (wizyta pacjenta) " ZGRYZ KONSTRUKCYJNY - celowe, zaplanowane położenie żuchwy do szczęki, będące położeniem leczniczym niezbędnym do osiągnięcia pożądanych międzyszczękowych stosunków we wszystkich trzech wymiarach, co wpływa na:" 1. Poprawę budowy/położenia żuchwy" 2. Zmienia czynność mięśni włącznie z ułatwieniem zamykania ust" 3. Usprawnia oddychanie przez nos i prawidłowe układanie języka " Zasady rejestracji zgryzu konstrukcyjnego:" 1. rozgrzanie wosku /płomień, gorąca woda/," 2. ukształtowanie wosku w kształcie płytki lub wałka wzdłuż łuku zębowego obejmującego wszystkie zęby," 3. kilkukrotne pokazanie pacjentowi pożądanego położenia żuchwy " • I klasa Angle’a," • położenie lecznicze," • zachowanie linii pośrodkowej," • powyżej szpary spoczynkowej /rozklinowanie + aktywacja mięśni/, " 4. umieszczenie wosku między zębami: " • przodożuchwie: na zębach górnych, " • tyłożuchwie: na zębach dolnych, " 5. powolne nakierowywanie żuchwy w czasie zagryzania," 6. ochłodzenie wosku /zimna woda/," 7. odcięcie wosku w odcinku przednim w celu odsłonięcia zębów przednich, "

Pobierając zgryz konstrukcyjny należy kierować się poprawą rysów twarzy i warunków zgryzowych. "

aby uzyskać pobudzenia w układzie mięśniowym, należy odsunąć żuchwę od szczęki na odległość przewyższającą szparę spoczynkową, która przeważnie wynosi 1,5-3 mm. Najczęściej jest to odległość od 4 do 6 mm między powierzchniami żującymi zębów trzonowych. " dążąc do poprawy ustawienia, wysuwa się żuchwę albo cofa, albo przesuwa w bok, aby jej linia pośrodkowa pokrywała się z linią symetrii twarzy. " kierować się należy zasadą: im bardziej zmienia się przednio – tylne położenie żuchwy, tym mniejsza powinna być wysokość zgryzu, bo po przekroczeniu granicy tolerancji mięśniowej aparat nie będzie zaadoptowany. Podczas snu będzie wyrzucany z ust. " DZIAŁANIE

W okresie wzrostu aparat czynnościowy ma działanie: " - zębowe" - wyrostkowe" - Szkieletowe " 0 WARUNEK: dodatni test czynnościowy " ZALETY

nie uszkadza zębów i przyzębia " • dobrze tolerowane przez pacjenta " • nie utrudniają higieny j. ustnej "

Strona 5 z 11

WADY

-

wynik leczenia uzależniony od współpracy pacjenta przy użytkowaniu aparatu podatność elementów drucianych na uszkodzenia" brak możliwości równoległego przemieszczenia korony i korzenia zęba" utrudnienia w wymowie " wybrane mogą być noszone całodobowo "

RODZAJE:

-

Aktywator Andresena " Otwarty aktywator Klammta " Bionator Batersa" Aparat Wunderera" Aparat Metzeldera" Aparat Ostrowskiego " Aparat Lehmana " Regulator funkcji Frankla " Aparat Bimlera" Kinektor Stockfischa " Aparat Karłowskiej" Aparat Twin-Block" Podwójna płytka Schwarza "

AKTYWATOR ANDRESENA

budowa: płyta akrylowa górna połączona w bloku z dolną, łuk wargowy górny i/lub dolny, sprężyna Coffina, śruba0 wskazania: tyłożuchwie i przodożuchwie czynnościowe, zgryz otwarty, zgryz głęboki, protruzja dwuszczękowa, leczenie retencyjne " APARAT KLAMMTA

budowa: płyta akrylowa górna i dolna połączone w zgryzie konstrukcyjnym (usunięty akryl z przedniej części), łuki wargowopoliczkowe, łuk podniebienny, łuki protruzyjne, ew. śruby i sprężyny" wskazania: tyłożuchwie i przodożuchwie czynnościowe zgryz otwarty, zgryz głeboki, zgryz krzyżowy, protruzja dwuszczękowa ! użytkowanie: w dzień i w nocy ( poza jedzeniem, ćwiczeniami gimnastycznymi, czyszczeniem) • ! REGULATOR FUNKCJI FRANKLA

główna masa aparatu ulokowana jest w przedsionku jamy ustnej, odsunięcie warg i policzków od łuków zębowych wyzwala modelujące działanie języka " budowa: tarcze akrylowe policzkowe, peloty wargowe, łuk podniebienny, łuk językowy, łuki protruzyjne, klamry na kły górne, ciernie druciane, druty łączące części akrylowe użytkowanie: po kilkudniowej adaptacji 24 godziny na dobę " 4 TYPY REGULATORÓW FUNKCJI: 1. RF I – do leczenia zwężeń i tyłozgryzów " 2. RF II – do leczenia tyłozgryzów z przechyleniami zębów siecznych lub z nadzgryzem " 3. RF III – do leczenia przodozgryzów" 4. RF IV – do leczenia zgryzów otwartych lub protruzji dwuszczękowej "

Strona 6 z 11

zalety: " niski zgryz konstrukcyjny i przeniesienia głównej masy do przedsionka, ułatwia przystosowanie się pacjenta do jego noszenia0 wady:0 trudne do wykonania i reperacji, " odkształcenia w czasie użytkowania "

"

TWIN BLOCK

aparat czynnościowy lub czynnościowo-mechaniczny. ! budowa: płyta górna i dolna z blokami umieszczonymi pomiędzy powierzchniami żującymi ! zębów bocznych; bloki górny i dolny kontaktują się skośnymi płaszczyznami wodzącymi ! tworzącymi kąt 70 st., klamry Adamsa i kulkowe, śruby, łuki wargowe • ! 0 wskazania: " - głównie wady klasy II, " - kontrola wyrzynania zębów w zgryzie głębokim i otwartym " użytkowanie: 24 h na dobę, można zacementować " zalety: " nie utrudnia wymowy," może być noszony przez 24h, " jest łatwy do zaakceptowania przez pacjenta, " posiada prawie pełny zakres przemieszczania żuchwy (można zwiększać stopniowo zakres wysuwania żuchwy)"

-

wady: " może doprowadzić do przemieszczenia siekaczy " BIONATORY BALTERSA

Działanie lecznicze aparatu ma umożliwić ukierunkowany wzrost szczęk w trzech płaszczyznach – takie działanie jest następstwem odpowiedniego ustawienia żuchwy w stosunku do szczęki oraz odsunięcia policzków i języka w spoczynku i podczas mówienia " Użytkowanie: przez całą dobę, poza posiłkami, możliwe częste mówienie, co przy małych rozmiarach aparatu nie sprawia pacjentom trudności ! Wskazania: w okresie przygotowawczym do późniejszego leczenia pacjenta aparatem stałym, jako aparat retencyjny, zapewniając lepsze przystosowanie czynnościowej. ustnej niż zwykłe retainery !

3 TYPY 1. Typ podstawowy: Przeznaczony do leczenia tyłozgryzów, zwężeń i zgryzów krzyżowych " Zgryz konstrukcyjny pobiera się w wysunięciu żuchwy do zgryzu prostego, z zachowaniem nieznacznej szpary między zębami siecznymi " 2. Typ zasłonowy:

Strona 7 z 11

leczenie zgryzów otwartych" 3. Typ odwrotny: Leczenie przodozgryzów0 APARAT WUNDERERA

do leczenia przodożuchwia " blok aparatu przecięty wzdłuż płaszczyzny zgryzu, linia przecięcia nie powinna przechodzić " przez powierzchnie zgryzowe" zgryz konstrukcyjny pobiera się w maksymalnym cofnięciu i znacznym podniesieniu płyta górna pokrywa podniebienie i pow. żujące zębów bocznych. Wychodzący z niej łuk wargowy biegnie w pewnej odległości od zębów przednich, odsuwając wargę górną " płyta dolna przylega do dziąsła od strony językowej, pokrywa powierzchnie żujące zębów bocznych " w przedniej części akryl zachodzi na stronę wargową zębów przednich dolnych, tworząc uchwyt do ich cofania " dwie śruby z tyłu i boku w linii przecięcia płyt; lub pojedyncza śruba Weisa współcześnie rzadko stosowany " APARAT METZELDERA

Budowa:" - odsłonięte podniebienie " - z płyty akrylowej wychodzą 2 skrzydełka oparte o zęby boczne górne i cz. dziąsłową - śruba za zębami siecznymi dolnymi" - w aparacie do leczenia tyłozgryzu - łuk wargowy górny" - w aparacie do leczenia przodozgryzu - łuk wargowy dolny " niewielki, dobrze adoptowany przez pacjentów" szczególnie przydatny w leczeniu tyłozgryzu ze stłoczeniem siekaczy dolnych " APARAT OSTROWSKIEGO

do leczenia zgryzu przewieszonego " Budowa - łuk wargowy górny zapobiega wysunięciu przednich zębów szczęki" - z boku pętla naciskająca od strony policzkowej na zęby ustawione w zgryzie przewieszonym" - za dolnymi siekaczami umieszczona jest śruba" - przecięcie dolnej płyty pośrodku i wzdłuż płaszczyzny zgryzu po stronie zębów przewieszonych pozwala na poszerzenie tylko łuku dolnego" - w tym czasie pętla naciskająca na górne zęby doprowadza do wyrównywania różnic w szerokości łuków" - przy głębszych zachodzeniu (>2mm) na siebie zębów bocznych wymaga dodatkowego stałego podniesienia zwarcia przez kilka mies." - jest też skuteczny w zgryzie przewieszonym obustronnym "

Strona 8 z 11

APARAT LEHMANA

Budowa:" - składa się z 3 części: płyty akrylowej górnej, peloty żuchwowej i dwóch sprężyn łączących te elementy " - elementami utrzymującymi są klamry Adamsa" - łuk wargowy górny pozwala kontrolować pozycję zębów siecznych" - sprężyny torkujące stosujemy w obawie o nadmierną retruzję siekaczy przyśrodkowych zgryz konstrukcyjny pobieramy w wysunięciu żuchwy do zgryzu prostego w oddaleniu brzegów siekaczy o 2 mm, a bocznych o 5-6 mm" Wskazania: najlepszy w późnym uzębieniu mieszanym i wczesnym stałym (skok wzrostowy), głównie klasy II podgrupy I z dużym nagryzem poziomym i pionowym oraz z prawidłowym kształtem dolnego łuku zębowego bez wychylenia siekaczy " APARATY SPRĘŻYNOWE (ELASTYCZNE)

-

stosunkowo małe rozmiary " sprężystość ( bodziec do zwiększenia pracy mięśni) łatwość pękania drutów podatność na odkształcenia" częste uszkodzenia "

KINETOR STOCKFISHA" APARAT CZYNNOŚCIOWY ELASTYCZNY"

budowa: górna i dolna płyta akrylowa połączone pętlami z drutu, poziome pętle z gumowymi " wężykami, łuki wargowe, śruby, sprężyny, ciernie0 wskazania: przodozgryzy i tyłozgryzy czynnościowe " 0

przeginając odpowiednio pętle policzkowe można uzyskać aktywację aparatu " Zalety : "

- aparat elastyczny," - może działać w trzech płaszczyznach, " - nie odkształca się " Wady:" - powstawanie odleżyn na błonie śluzowej policzka wskutek ucisku sprężyn łączących, " - górna płyta zmienia wymowę dziecka " APARAT BIMLERA Typ A

Typ B

Typ c

Tyłozgryzy

Zgryzy głębokie z zachowaniem klasy I

Przodozgryzy

aparaty mogą być aktywowane przez odpowiednie przeginanie tylnych pętli łączących górną i dolną część aparatu !

Strona 9 z 11

Typ A

Typ B

Tyłozgryzy, tyłożuchwie

Przodozgryzy, przodożufhwie

Płyta dolna z 2 klamrami wykonanymi z drutu"

Odmienny przebieg sprężyn łączących płyty.

Płyta górna z 2 sprężynami coffina i łukiem wargowym. " Płyty połączone są ze sobą dwoma sprężynami o kształcie sinusoidy

Strona 10 z 11

APARAT KARŁOWSKIEJ

leczenie przednio- tylnych wad "

Strona 11 z 11...