Notatki własne z owiec i drobiu PDF

Preview

Summary

Download Notatki własne z owiec i drobiu PDF

Description

OWCE  W Polsce jest około 270 tys owiec, głównie na terenie małopolski

Typy użytkowe owiec: 1) Typ wełnisty – merynos australijski, merynos nowozelandzki, merynos polski w starym typie 2) Typ kombinowany (mięsnop-wełnisty, wełnisto-mięsny) – 63% pogłowia w Polsce  Wysadność wełny – 12-15cm, wydajność 5-8kg  

Przyrosty dobowe ok. 180-250g/dzień Merynos polski (15%), polskie owce nizinne (26,3%), polskie owce długowełniste (20,1%)

3) Typ mięsny – 6,2%  Przyrosty dobowe 300-700g  Czarnogłówka, ile de France, berrichorne du cher, suffolk, charollaise, dorset horn, texel 4) Typ mleczny  Wydajność mleczna 250-800l/1 laktacja, o wysokiej 6-7% zawartości tłuszczu  Wschodniofryzyjska, assaf, lacaune, chios, sarola 5) Typ kożuchowy – wrzosówka, romanowska 6) Typ plenny  Bardzo wysoka plenność 240-360%  2,4-3,6 jagnięcia / owcę / rok  Fińska, fryzyjska, olkuska, merynos boorobla 7) Typ kożuchowo-mleczny  

Polska owca górska – 3,64% Typ wełny mieszanej o kosmkowej budowie

 

Skóry do produkcji narzut, rzadziej kożuchów Wydajność mleczna 50-100l mleka o 7-8% zawartości tłuszczu

8) Typ futrzarski (smuszkowy)  Skórki od 2-5 dniowych jagniąt 9) Linie syntetyczne – 1,57%  Białogłowa i czarnogłowa linia mięsna, linia mięsno-plenna, BCP, SCP, owca plenna 09 10) Typ szerstny  

10% światowego pogłowia W strefie tropikalnej stanowią 60-95% populacji

 

Nie wymagają strzyżenia Bardzo dobrze przystosowane do upałów

 Genetycznie wysoka odporność na choroby pasożytnicze  Np. dorper, kameruńska, katandin, Barbados 11) Typ kurdiuczny  

Bardzo wysoko ceniony tłuszcz z zadu i ogona (3-30kg od owcy) Gissarska, balbas, awassi, barki

12) Typ krajobrazowy – rasy wykorzystywane do wypasu 13) Typ parkowo-hobbistyczny  O ciekawym wyglądzie, nietypowym umaszczeniu, karłowate 14) Typ łowny  

Trofea myśliwskie: ślimy, skóry, medialiony Barbads, muflon

Czynniki wpływające na poziom użytkowości mlecznej: a) Genotyp i związana z nim rasa  

Rasy mleczne Użytkowanie mleczne

 Niedoskonalone w kierunku użytkowości mlecznej b) Liczba jagniąt w miocie  Wzrost wydajności mlecznej wraz ze wzrostem liczby jagniąt w miocie c) Wiek  III, IV laktacja – szczyt mleczności d) Stadium laktacji  Wpływa na ilość i jakość mleka e) Żywienie f) Strzyża – kilkudniowy spadek wydajności g) Stan zdrowotny  Spadek mleczności oraz zmiany w składzie mleka: mastitis, choroby infekcyjne, zarobaczenie, pasożyty skórne

Metody doju: a) Ręczny – z boku (duże wymię) lub z tyłu b) Maszynowy

Metody oceny użytkowości mlecznej a) Standardowa b) Metoda AT c) Metoda AC d) Pośrednia – na podstawie przyrostu jagniąt A = (B – C) x D , gdzie A – wydajność mleka za pierwszy msc laktacji, B – masa ciała jagniąt w wieku 4 tyg (kg), C – masa ciała jagniąt w 2 dniu po urodzeniu (kg), D – ilość mleka na 1kg przyrostu masy ciała w pierwszym miesiącu

Użytkowanie mięsne Czynniki wpływające na intensywność produkcji 

Genotyp, płeć, wiek, żywienie

a) Produkcja mięsa owcowego:  Tucz  jagnięcina o System intensywny – szybki (mleczny) lub przedłużony o 

System ekstensywny

Opas  baranina

Ocena przyżyciowa a) Ocena umięśnienia i otłuszczenia b) Dobowe przyrosty masy ciała (150-500g / szt/ dzień)

Przyrosty dobowe =

Mk − Mp D

(g/dzień)

c) Stopień wykorzystania paszy (400-900g białka / kg przyrostu)

Ocena poubojowa a) Wydajność rzeźna (45-55%) b) Ocena umięśnienia i otłuszczenia c) Określenie udziałów wyrębów podstawowych  Najcenniejsze: udziec, comber, antrykot d) Skład tkankowy tuszy e) Jakość tkanki mięśniowej

Produkty pozyskiwane z owiec: 

Surowiec odzieżowy

 

Mięso Mleko i przetwory



Produkty uboczne: lanolina, tłuszcz z odpadów poubojowych, jelita, kości, rogi, racice, obornik

Użytkowanie wełniste 

96% światowej produkcji surowca wełnistego pochodzenia zwierzęcego

 

Produkcja na świecie to 1,3 mln ton, w UE 120 tys ton Produkcja w Polsce: w 1980r – 17,7 tys ton

 

Roczna wydajność wełny od krajowych ras owiec: 3-8kg Cena krajowej wełny: 3-5zł/kg

Użytkowanie mleczne  

1,5% światowej produkcji mleka Przerób mleka: napoje fermentowane (kefir i jogurty)



Sery: o Bundz – miękki ser podpuszczkowy o

Bryndza – miękki ser z kilkudniowego bundzu wymieszanego z solą (6-7%) i pozostawiony na 2-3 dni

o

Radykałki – maleńkie serki, może być dodatek mleka krowiego

o o

Oscypek – z mleka polskiej owcy górskiej lub z dodatkiem mleka krów rasy polska czerwona, produkowane maj-wrzesień Żętyca – serwatka z mleka owczego

o

Feta – grecki ser solankowy z Grecji

o

Roguefort – ser pleśniowy z Francji

o

Pecorino – duże, długo dojrzewające – Włochy

Użytkowanie mięsne 

Chiny, Australia, Indie

Skóry owcze: 

Produkcja światowa: 545 mln skór

 

Golce – z każdej rasy, wełna 10mm



Skóry kożuchowe – z owiec o wełnie mieszanej i dużym udziale włosów rdzeniowych – wrzosówka, romanowska



Skóry futerkowe – z jagniąt karakułów i smuszek

Zabiegi w chowie i hodowli 

Znakowanie trwałe – znakowanie 2 kolczykami (ucho lewe – tradycyjne, prawe – elektroniczne – w handlu wewnątrzwspólnotowym), kolor łososiowy o Zakolczykowywać należy przed opuszczeniem siedziby stada, ale nie później niż do 180 d.ż. o

 

Znakowanie nietrwałe – do krótkotrwałej identyfikacji Korekcja racic:

o

Cel: poprawa komfortu poruszania się, zmniejszenie ryzyka kulawki (zwierzęta kuleją, niechętnie wstają, utrata apetytu, chudnięcie) U maciorek: min 2x w roku

o

U tryków: 3-4 razy w roku

o









Przy obrocie dokument zgłoszenia przemieszczenia do 7 dni do ARiMR

Do dezynfekcji: o

Mobilne baseny, wanny, specjalne maty

o

Preparaty dezynfekcyjne

Obcinanie ogonków: o Cel: uniknięcie ewentualnego zanieczyszczenia wełny z okolicy zadu, zapobieganie muszycy o

W pierwszych 2 tyg życia

o

Emaskulator, sekator, gumka uciskowa

Kastracja: o Cel: ograniczenie nieprzyjemnego zapachu mięsa tryków o

Najlepiej 1,5-4 msc

o

Krwawe: obcięcie skóry moszny i wyłuskanie oraz usunięcie jąder, wazektomia

o

Bezkrwawe: kleszcze Burdizo, pierścienie gumowe na sznury nasienne

Strzyża: o

Częstotliwość:  

o

Termin  



O wełnie jednolitej – 1x w roku O wełnie mieszanej – 2x w roku Tryki – 4-6 tyg przed stanówką Maciorki – 6-8 tyg przed wykotami

 Jagnięta wraz z matkami (odrost 10-11 miesięczny) Zwalczanie pasożytów o

Działania profilaktyczne:  

o

o

Ograniczenie kontaktu z formami inwazyjnymi Poprawa kondycji zwierząt

 Właściwa diagnostyka i leczenie Pasożyty zewnętrzne 

Wszołowica, kleszczyca, muszyca, gzawica, świerzb

 

Optymalny termin: 10-14 dni po strzyży Kąpiele, opryski, preparaty

Pasożyty wewnętrzne



Toksoplazmoza, motylica, tasiemce, nicienie



2x w roku

Dojrzałość płciowa – produkcja zdolnych do zapłodnienia gamet; wcześnie dojrzewające 4-5msc, pozostałe 6-10msc Dojrzałość rozpłodowa – moment w którym można przeznaczyć zwierzęta do rozpłodu, ¾ masy ciała dorosłego, wcześnie dojrzewające 8-9 msc, pozostałe ok. 1,5 roku

Ruja – zazwyczaj zsynchronizowana z długością dnia świetlnego a) Ruje asezonalne – fińska, wrzosówka, romanowska b) Prawie asezonalne – merynos polski (kwiecień-luty) c) Sezonalne – nizinna i długowełnista (lipiec-luty), górska (wrzesień grudzień), olkuska (wrzesień-styczeń) Cykl płciowy – u maciorek przeciętnie 17 dni

Stanówka:  

Krycie wolne – w stadzie maciorek jest kilka tryków Krycie grupowe – na okres stanówki wpuszcza się kilka tryków

 

Krycie haremowe – kojarzenie wybranego tryka z grupą ok. 30 maciorek Krycie dozorowane – z ręki, indywidualne dopuszczanie tryka do maciorki



Sztuczne unasiennianie – najwyższy % zapłodnienia przy świeżym nasieniu rozcieńczonym do 4h, najmniejszy % przy mrożonym (60%)

Kotelnia – okres wykotów  

Ciąża – 150 dni Metody diagnozowania ciąży: 1) Uprząż z barwnym znacznikiem 2) Obmacywanie maciorki 3) Obmacywanie powłok brzusznych – za pomocą plastikowego drążka wprowadzonego do prostnicy 4) Badanie wymienia 5) USG

Metody doskonalenia cech użytkowości rozpłodowej: a) Genetyczne  

Selekcja w kierunku zwiększenia plenności Selekcja na asezonalność maciorek

 Kojarzenie maciorek z trykami ras plennych b) Niegenetyczne   

Wcześniejsze użytkowanie rozpłodowe maciorek Nasilone wykoty Poprawa warunków środowiskowych i żywienia



Stymulacja hormonalna, przyspieszenie dojrzałości płciowej, synchronizacja rui, superowulacja

Okrywa jednolita   

W zasadzie tylko z włosów puchowych Zespoły włosowe w postaci słupków Okrywa ma charakter zamknięty lub półzamknięty



Merynos polski, polskie owce nizinne, polskie owce długowełniste

Okrywa mieszana:  

Charakter piętrowy Puch, włosy przejściowe, włosy rdzeniowe

 

Postać kosmków Okrywa ma charakter otwarty



Wrzosówka, świniarka, polska owca górska

Wydajność czystej wełny 

Rasy o wełnie jednolitej mają niższą wydajność wełny czystej, niż o wełnie mieszanej



Wydajność czystej wełny krajowych ras owiec: 45-68%

DRÓB Gatunki udomowione:  Kury, indyki, perlice, przepiórki, gęsi (gęgawe i garbonose), kaczki (krzyżówka i piżmowa) Drób: kury, indyki, perlice, przepiórki, strusie afrykańskie, kaczki typu pekin i piżmowe, gęsi: gęgawa i garbonosa Kierunek: nieśny i mięsny Nadrząd: grzebieniowe i bezgrzebieniowe (struś) Kury pochodzą od kura bankiwa

Kierunek nieśny: kury, przepiórki, strusie 

Nioski wysokoprodukcyjne (intensywna produkcja wielkotowarowa)



Nioski typu nieśnego średnio-ciężkiego (produkcja ekstensywna lub półintensywna w gospodarstwach ekologicznych lub wiejskich)

Kierunek mięsny: kury, indyki, strusie, perlice, przepiórki, kaczki typu Pekin i piżmowe, gęsi Produkcja drobiarska: 

Mięso i jaja

 

Podroby Łapy

 

Stłuszczone wątroby Puch kaczy i gęsi

  

Pierze kacze, gęsie, kurze i indycze Wykorzystanie skór Pomiot

 

Hobbystycznie – rasy amatorskie Wykorzystanie sportowe

Plusy produkcji drobiarskiej: a) Wysoki stopień mechanizacji i automatyzacji b) Krótki okres odchowu:  Kurczęta – 35-60 dni

 Indyki – 84-155 dni  Kaczki – 55-77 dni  Gęsi – 119 – 147 dni

Pokrój gatunków zaliczanych do drobiu  Pokrój – zespół zewnętrznych cech morfologicznych zwierzęcia charakterystycznych dla danego gatunku, rasy, linii, płci – rozpatrywany w powiązaniu z jego typem użytkowym i warunkami środowiskowymi

1. Przydatki głowowe a) Grzebień – nieparzysty wytwór skóry właściwej  

Pojedynczy prosty Różyczkowy

 

Groszkowy, np. brahma Orzeszkowy, np. silka, bojowce malajskie

b) Dzwonki – fałdy skórne c) Zausznice – wytwór naskórka  Białe zausznice – w typie nieśnym  Czerwone - ogólnoużytkowe 2. Pióra na głowie  

Mogą tworzyć czuby, np. czubatka polska Mają wypuklenie czaszki – guzowatość (protuberantia)

 Czub na głowie u kaczek powstaje wskutek niedomknięcia szwów czaszki 3. Szyja  Krótka, 13-14 kręgów, u nasady u niektórych ptaków pióra wydłużają się tworząc grzywę 4. tułów 

kura nieśna le



kura ogólnoużytkowa



kura mięsna

5. pierś - zaokrąglona, szeroka lub wąska 6. podbrzusze – rozbudowane u niosek 7. grzbiet – u kur szeroki, słabo umięśniony; siodło u koguta, poduszka u kur 8. ogon  

wiewiórczy – np. chabo leżący, np. feniks, yokohama

9. skoki  

nieopierzone u ras użytkowych chodzą na 4 palcach – 3 do przodu, 1 ku tyłowy



u samców – ostroga

Rodzaje piór   

konturowe (twarde i miękkie) półpuchowe puchowe

 

pudrowe nitkowate

Jak rozpoznać kurę która niesie?  

Szersze kości miednicy Rozpulchniona, wilgotna kloaka

 

Elastyczne powłoki brzucha Bardzo czerwony grzebień

INDYKI  

sztuczna inseminacja, bo indor jest znacznie większy niż indyczka wisior i korale



pędzel – pęk zniekształconych, czarnych piór u nasady szyi, nie ulega przepierzeniu

PERLICE   

monogamiczne hełm na głowie z rusztowaniem kostnym samica ma nieco mniejsze dzwonki i zwisające ku dołu, a samiec ma odstające i większa



hełm u samca wydłużający się ku tyłowi, samica ma szpic

PRZEPIÓRKA JAPOŃSKA  

samiec ma gruczoł nadkloakowy i brązowy śliniak na piersi oraz policzki w 6 tyg życia osiągają dojrzałość płciową

STRUŚ AFRYKAŃSKI 

w 3 r.ż. dojrzałość płciowa



w 9 msc się ubija

KACZKI 

kaczka Pekin + piżmowa = mulardy (na stłuszczone wątroby)

Wydajność rzeźna:  

kurczęta brojlery – 71-72% indyki brojlery – 75-80%



gołębie – 85-90%

Zalety mięsa drobiowego:  

niska kaloryczność łatwość i szybkość przyrządzania

 

łatwe do podziału wysoki współczynnik strawności białka

 

stosunkowo niska cena wysokie walory smakowe i dietetyczne



doskonały do wyrobu produktów garmażeryjnych

Jajo o masie 60g dostarcza: 

90 kcal

 

W 25% pokrywa zapotrzebowanie na aminokwasy WNNKT n6 i n3

 

6g tłuszczu w tym 1,2g WNNKT, 2,7g MNNKT, 2,2g NKT Związki mineralne



13 witamin (poza wit. C)

 

omega6 2 = omega3 1 Dobry cholesterol – HDL – 150mg/jajo

Struktury ochronne jaja   

Lizozym – substancja konserwująca (biokonserwant) Konalbumina i ovotransferyna Awidyna – naturalny czynnik antybakteryjny

Typy użytkowe: 

Lekki (nieśny)

 

Średnio-ciężki (nieśny) Ciężki (mięsny)

Leghorn, na jego podstawie:  Hy-line White W-36  

Bovans White Lohmann White



Dominant White D

Typ średnio-ciężki nieśny (brązowa skorupa)  Rhode Island Red (RIR) i White (RIW),  

New Hampshire (NH), plymouth-Rock (PL),

 

sussex (SX) – jako jedyne mają cieliste skoki zielononóżka kuropatwiana (ZK) – jasnobrązowa skorupa

Linie kur znoszące kremowe-brązowe jaja: 

HV-line Brown, Lohmann Brown Classic, ISA Brown, Tetra SL, Borals Goldline, Dominant Brown D-102

Kury w typie mięsnym (ciężkim) – główne reproduktory:  Samiec – dominant white cornish (DWC) 

Samica – white rock (WR)

Mieszańce kur kierunku mięsnego:  Hubbard Flex, F15, HI-Ye i HI-Y,  

Cobb 500, Ross 308 i 508,

Typy użytkowe indyków: a) Lekki (mini)  Bronz szerokopierśne  

Białe szerokopierśne Bronz standard

 beltsville b) Średnio-ciężki (midi)  Białe i bronz szerokopierśne c) Ciężki (max)  Najcięższe rody białych i bronz szerokopierśnych Linie użytkowe indyków  

Typ ciężki: hybrid Conventer, hybrid Euro FP, hybrid Extreme, Big 6, Nicholas 700 Typ średnio-ciężki: hybrid

Jajo: 

Żółtko (26-32%), białko (56-62%), skorupa (10,5-12%)



Rola żółtka: o Miejsce zapłodnienia i rozwoju zarodka o

Miejsce tworzenia błon płodowych

o

Funkcja odżywcza

o

Funkcja ochronna



Kury nioski – kury gatunku Gallus gallus, które osiągnęły zdolność do składania jaj i są chowane do produkcji jaj nie przeznaczonych do wylęgu



Powierzchnia użytkowa – powierzchnia co najmniej o szerokości 30cm i nachyleniu podłogi nie przekraczającym 14%, z wysokością prześwitu min 45cm wysokości. Powierzchnie gniazd nie są uważane za powierzchnię użytkową

 

Ściółka – dowolnie kruche materiały, które zaspokajają behawioralne potrzeby kur Gniazdo – wydzielona przestrzeń do składania jaj, składniki podłogi nie mogą zawierać siatki drucianej mogącej stykać się z ptakami, dla pojedynczej nioski lub grupy niosek Kury nieśne do intensywnej produkcji jaj – Hy-Line White/Brown, Bovans White/Goldline, Lohmann Brown Classic, Tetra SL, ISA Brown, Dominant Brown D-102



Produkcja jaj konsumpcyjnych:  

Nioski wysokoprodukcyjne – intensywna produkcja wielkotowarowa Nioski typu średnio-ciężkiego – produkcja ekstensywna lub półintensywna w gospodarstwach ekologicznych lub wiejskich

Systemy utrzymania drobiu w produkcji wielkotowarowej (budynki bezokienne, bezwybiegowe, o kontrolowanych warunkach środowiskowych)  

Podłogowy (na głębokiej ściółce) Ściółkowo-rusztowy

 

Klatkowy (bateryjny) Systemy alternatywne

Linie kur o najwyższej nieśności, to te, które:  

Mają ustaloną wczesną dojrzałość płciową Nie wykazują przerw w nieśności, znoszą jaja w długich seriach z krótkimi przerwamy

 Wymianę piór mają przesuniętą na koniec okresu użytkowania  Znoszą jaja o dużej masie Warunki środowiskowe wpływają na ich wydajność!

Na kondycję kur w momencie rozpoczęcia nieśności ma wpływ: 

Żywienie, tzn. zapewnienie optymalnej ilości i jakości składników pokarmowych

 

Wybranie właściwego terminu rozpoczęcia wydłużania dnia w kurniku Wyposażenie pomieszczeń w odpowiedni sprzęt i zapewnienie właściwych warunków środowiskowych



Dokładnie realizowany program profilaktyczny

Właściwy okres przygotowania stada do nieśności: 

Masa jajnika zwiększa się z 5 do 60g, długość jajowodu z 15 do 70cm



Kury gromadzą w jamach szpikowych kości długich rezerwę wapnia niezbędną do budowy pierwszych skorup jaj



Następują zmiany w wyglądzie zewnętrznym kur

1. FAZA ROZWOJOWA KURY: do 6 tyg życia  

Skracanie długości dnia świetlnego z 23 do 16h (z 20-40 lux do 5-10 lux) Kościec ptaka formuje się do ok 50%

 

Żywienie bez ograniczeń Szybki wzrost masy ciała

2. FAZA ROZWOJOWA: od 7 do 15 tyg życia  

Kościec ptaka formuje się do ok. 95% Stały wzrost masy ciała (od 560g do 1300g)



Program oświetlenia (krokami w dół) od 15 do 10h (5-10 lux)

3. FAZA ROZWOJOWA: od 16 do 20 tyg życia 