Bodziec reakcja psychologia emocji PDF

Preview

Summary

Jak działa ludzki mechanizm. Co się dzieje kiedy pojawi się bodziec. Czy jest reakcja obronna?...

Description

4. Bodziec – i co dalej ? Gdy pojawia się bodziec – np. wypadek na drodze, czyjeś słowa – w odpowiedzi odczuwamy cielesne zmiany: szybsze bicie serca, uderzenie gorąca, ścisk w okolicy żołądka. Zapytani, co czujemy, zazwyczaj potrafimy określić, co się z nami dzieje, opisać emocje. Możemy odczuwać np. lęk, obawy zazdrość, złość, rozczarowanie. Ten somatyczny stan wzbudzenia, który pojawia się w reakcji na określony bodziec, jest taki sam w różnych emocjach. Ale rozpoznanie i nazwanie go złością, lękiem lub zazdrością sprawia, że podejmujemy określone zachowania. Co więcej, emocjom towarzyszą myśli. Gdy zadziała bodziec, każdy z nas o czymś pomyśli. Treść tych myśli wpłynie zarówno na nasze zachowanie, jak i reakcje wegetatywne. Jaki z tego wniosek? Aby odpowiedzieć na to pytanie, przyjrzyjmy się emocjom z perspektywy poznawczej. Teorie poznawcze zakładają, że emocja – lęk, złość, radość czy gniew – wyraża powiązanie ze stanem fizjologicznym specyficznych tematów, stanowiących treść naszych myśli. Tematy te pojawiają się zarówno zaraz po zadziałaniu bodźca, i stanowią jego najwcześniejszą ocenę, jak i w dalszym procesie przetwarzania informacji. I tak, lęk najczęściej wiąże się z myślami dotyczącymi zagrożenia, ale także z postrzeganiem siebie jako kogoś zbyt słabego, aby móc skutecznie poradzić sobie z niebezpieczeństwem. W złości i gniewie wyraźnie słychać sprzeciw wobec sytuacji – pojawiają się wątki niesprawiedliwości i niespełniania oczekiwań, czy to przez innych, czy przez siebie. W smutku wyraźna staje się negatywna ocena siebie na tle innych, a także ocena otaczającej rzeczywistości jako zbyt przytłaczającej i skomplikowanej, abyśmy mogli podjąć wysiłek zmiany. Emocja może być reakcją na jakąś sytuację, tak jak strach jest reakcją na zagrożenie. Może też być motywem działania, tak jak gniew popycha nas ku agresji. Emocja wreszcie sama w sobie może być celem, tak jak radość czy miłość, której poszukujemy. Emocje są stanami uczuciowymi zawierającymi składniki: poznawczy, fizjologiczny i behawioralny (Carlson, Hatfield, 1992). W stanach silnych emocji dochodzi do pobudzenia autonomicznego układu nerwowego (LeDoux, 1997). Im większe to pobudzenie, tym silniejsza emocja. Strach pojawiający się zwykle w reakcji na zagrożenie zawiera reakcje poznawcze, w postaci rozpoznania zagrożenia, oraz fizjologiczne, w postaci pobudzenia sympatycznej części układu autonomicznego (przyspieszony oddech i bicie serca, pocenie się, napięcie mięśni), czemu towarzyszą pewne tendencje behawioralne - skłonność do ucieczki z sytuacji i unikania jej. Gniew jest reakcją na prowokację społeczną, której towarzyszy przekonanie, że prowokatorowi trzeba odpłacić pięknym za nadobne, pobudzenie zarówno współczulnej, jak i przywspółczulnej części autonomicznego układu nerwowego i skłonność do ataku. Depresja obejmuje zwykle myśli o bezradności i beznadziejności, pobudzenie układu przywspółczulnego, bierność, a czasami - autodestrukcję. Radość, żal, zazdrość, obrzydzenie, zakłopotanie - każda z tych emocji obejmuje myśli o określonej treści, pobudzenie fizjologiczne i skłonności do określonych zachowań....