Didactische werkvormen - Samenvatting - Assessment PDF

Preview

Summary

Download Didactische werkvormen - Samenvatting - Assessment PDF

Description

Assessment Evaluatie: vaststellen wat iemand of iets waard is (overkoepelend begrip) Toetsen: beoordeling in een traditionele leeromgeving Assessment: beoordeling in competentiegerichte leeromgeving. Het is een onderdeel van de leeromgeving en kan als dusdanig ook het leerproces van de studenten ondersteunen.

Maatsch aatschap ap appelij pelij pelijke ke o ontw ntw ntwikkel ikkel ikkelinge inge ingen n en ve vernieu rnieu rnieuwd wd wde e ped pedago ago agogis gis gische che visie Door de explosie van kennis en het snelle verouderen ervan is er een nood aan levenslang leren. Daarnaast eist de arbeidsmarkt directe inzetbaarheid, flexibiliteit en zelfstandigheid. Hierop spelen de kerncompetenties (kennis, vaardigheden en attitudes) een grote rol bij. Die maatschappelijke trends vormen een andere visie op leren en instructie. Er is hernieuwede aandacht voor het constructivisme en het sociaal-constructivisme. Het leren wordt gezien als een actief en zelfregulerend proces in een authentieke context waarbij kennis geconstrueerd wordt. Daarnaast zorgt het sociale aspect voor een focus op interactie en samenwerking tussen studenten.  Competentiegericht onderwijs Deze nieuwe visie zorgt voor heel wat veranderingen in het onderwijs. Er wordt plaatsgemaakt voor verschillende innoverende instructiestrategieën waaronder samenwerkend leren (/peer learning) die ervoor zorgen dat er een variëteit is aan leeruitkomsten die niet bereikt konden worden met de traditionele werkvormen. Deze vernieuwde visie op leren en instructie leidt dan weer tot een hernieuwing van visie op evaluatie. De evaluatie zal zich evolueren van een testcultuur naar assessmentcultuur waarbij assessment for learning centraal zal staan. Assessment zal dus niet enkel als evaluatie gebruikt worden, maar ook om het leerproces te ondersteunen. Daarbij komt de term constructive alignment naar boven. Het is van belang dat de leerdoelen, competenties, het onderwijsarrangement en didactische aanpak van assessmentvormen op elkaar afgestemd zijn. Uit onderzoek is gebleken dat assessment een sterke positieve invloed heeft op het leerproces van de studenten. De bevordering van kennisontwikkeling en leerprestaties door assessment wordt door 5 sleutelcompetenties bepaald: -

Het verschaffen van effectieve feedback aan studenten Actieve betrokkenheid van studenten bij het eigen leren Afstemming van het onderwijs aan de resultaten van assessment Erkenning van de sterke invloed die assessment heeft op de motivatie en welbevinden van de student Behoefte van studeten om in staat te zijn zichzelf te beoordelen en te begrijpen hoe ze hun prestatie kunnen verbeteren

Effe Effecte cte cten n van eva evalua lua luatie tie op ler leren en Toetsen heeft een diepgaande invloed op wat , hoe en hoe lang studenten studeren. Traditionele onderwijsvormen en evaluatievormen zullen negatieve effecten hebben op dit proces. Een toets

werd als controle instrument van de docent gebruikt waarbij de kans bestond dat de docent vooral lesgaf over wat hij op de toets bevraagde. Bij traditionele onderwijsvormen zal er ook de competitie tussen leerlingen een grote en negatieve rol spelen. Daarnaast zijn het toetsvormen die reproduceren van kennis en herinneren van feiten benadrukken, wat kon leiden tot een oppervlakkige studie-aanpak en waarbij er geen competenties verworven werden. Kiezen voor een passende evaluatievorm is dus essentieel bij het ontwerpen van onderwijs, want WYTIWYG (What you teach is what you get)! Bij het opstellen van nieuwe evaluatievormen moet rekening gehouden worden met 4 factoren die het effect op leren beïnvloeden: 1. 2. 3. 4.

Authenticiteit Beheersingsniveau dat getoetst wordt Integratie van assessment in het leerproces Verantwoordelijkheid van de student

Peerassessment Peerassessment is het proces waarin lerenden elkaar beoordelen. Daarbij is het een tool FOR learning wat slaat op het feit dat het het leerproces niet enkel beoordeelt maar ook ondersteunt.

Soo Soorten rten as assessm sessm sessment ent Self-assessment Self-assessment is het proces waarbij studenten zichzelf gaan beoordelen aan de hand van vooraf bepaalde criteria. De studenten hebben een organisatorische, sturende en inhoudelijke rol waardoor ze meebepalen hoe, wanneer en op basis waarvan ze beoordeeld zullen worden. Self-assessment gaat vaak gepaard met peer assessment en kunnen die twee zelfs niet helemaal los van elkaar gezien worden. Wanneer studenten de beoordelingscriteria opstellen om hun medestudenten te evalueren, houden ze ook rekening met de criteria waar hun eigen werk moet aan voldoen. Daarnaast zullen zo ook leren zichzelf kritisch en eerlijk te beoordelen.

Peer-assessment Peer assessment is de meest gebruikte vorm van assessment. Het is het proces waarbij studenten ingeschakeld worden bij de beoordeling van hun medestudenten. Volgens vooraf opgestelde evaluatiecriteria moeten studenten aangeven in hoeverre medestudenten leeruitkomsten hebben gerealiseerd. Studenten zullen dus betrokken zijn bij zowel het leer- als het beoordelingsproces. Peerassessment is een integraal onderdeel geworden van het instructieproces waarbij de nadruk steeds vaker komt te liggen op de sturende en ondersteunende functie van assessment in het leerproces. Door het toepassen van vijf basisvragen worden alle noodzakelijke componenten voor peer assessment in kaart gebracht. Waarom moet er worden gemeten? Het belangrijkste verschil in het doel van peer assessment is of de resultaten worden gebruikt voor

ontwikkelingsdoeleinden of voor beoordelingsdoeleinden, respectievelijk zal men dan onderscheid maken tussen formatieve en summatieve evaluatie. Formatieve evaluatie is gericht op het verbeteren van het leren, dit kan aan de hand van het verschaffen van feedback aan studenten, studenten te motiveren en het diagnosticeren van sterktes en zwaktes van studenten. Summatieve evaluatie is gericht op het beoordelen en certificeren van studenten. De essentie van peer assessment is dat gelijken elkaars producten beoordelen en elkaar van feedback voorzien, met de bedoeling om beide partijen ervan te laten leren en het product beter te maken. Concluderend kan gesteld worden dat peer assessment (geldt ook voor self-assessment) zowel gebruikt kan worden voor formatieve als voor summatieve evaluatie, maar wordt meestal formatief ingezet. We beoordelen met het oog op het ondersteunen en het verbeteren van elkaars leerproces. Wanneer het toch summatief ingezet wordt is een combinatie met co-assessment aangewezen. Wat moet er worden gemeten? Peer assessment wordt meestal gebruikt om gedragsvaardigheden, attitudes en competenties te beoordelen. Voor het beoordelen van kennis is peer assessment veel minder geschikt. Wanneer moet er worden gemeten? Peer assessment wordt vooral gebruikt als een leerinstrument, om de eigen prestaties te kunnen verbeteren. Het is dus belangrijk dat peer assessment vooraf, tussentijds en achteraf gehanteerd wordt. Wie moet beoordelen? De docent, de student, de medestudenten, experts of combinaties van deze personen kunnen de beoordeling uitvoeren. Hoe moet worden gemeten? Bij deze vraag kan bij twee zaken stilgestaan worden, namelijk hoe wordt gemeten en hoe wordt gescoord. Bij de eerste vraag gaat het om de gebruikte methode. Het kan gaan om schrijfopdrachten, mondelinge prestaties, een portfolio, testen, of ander deskundig gedrag. Bij de vraag hoe er wordt gescoord gaat het er om welke instrumenten en criteria worden gebruikt.

Co-assessment Co-assessment is het proces waarbij studenten elkaar, net zoals bij peer assessment, beoordelen maar waarbij het eindoordeel nog steeds door de leerkracht uitgesproken wordt. De beoordelingscriteria kunnen in verschillende mate samen met de studenten vastgelegd worden. Men spreekt van het sterke model van co-assessment wanneer de studenten helemaal betrokken worden bij het opstellen van de beoordelingscriteria. Het is uiteraard aangewezen om de studenten zoveel mogelijk te betrekken bij het hele proces van co-assessment. Hierdoor zal de student inzichten verwerven in het beoordelingsproces, waardoor hij beter in staat is anderen en zichzelf te boordelen. Er zijn echter nog steeds gevallen waar de beoordelingscriteria enkel door de docent vastgelegd worden, dan verliest co-assessment een deel van zijn effectiviteit en spreekt men van het zwakke model van co-assessment. Daarnaast zal co-assessment bijdragen in het rolwisselend onderwijs omdat studenten de kans krijgen om de rollen 'docent-student' om te draaien.

Ve Verschil rschil rschillend lend lende ed doele oele oelen n va van n pe peeras eras erassess sess sessmen men mentt

Sociale controle in de klas Peerassessment zorgt voor een garantie dat bepaalde waardevol geachte leeractiviteiten plaatsvinden zonder dat docent alles moet controleren. Daarbij kan een leerling er niet ‘onderuit komen’ en lui zijn omdat hij beoordeeld wordt door mede studenten. Peerassessment is een externe motivator om harder te werken en beter te presteren.

Evaluatiemiddel Peerassessment is het meest bekend en meest voorkomend evaluatiemiddel. De leerling zal als een ‘surrogaat’-leerkracht optreden. Hij quoteert, rankt of becommentarieert namelijk het werk en gedrag van een medestudent. Deze vervanging kan gedeeltelijk of volledig de docentevaluatie vervangen en ook als complementaire evaluatie optreden (-> trangulatie van assessoren)

Leermiddel Er wordt geëvolueerd van een testcultuur naar assessmentcultuur. De evaluatie zal dus onderdeel worden van de leeromgeving en moet dusdanig ook het leerproces van studenten ondersteunen. Peerassessment kan dus als werkvorm gebruikt worden.

Zichzelf leren evalueren Docentevaluatie maakt de studenten afhankelijk van de docent. Peerassessment kan dit vermijden. Leren ‘Hoe te evalueren’ is een belangrijke vaardigheid voor levenslang leren: -

Leerlingen moeten leren zelf criteria herkennen en formuleren Leerlingen moeten leren zichzelf evalueren

-

Leerlingen moeten leren feedback zoeken in omgeving

Gelijkwaardige participatie in de klas Peerassessment zal een gelijkwaardige participatie uitlokken. De leerlingen worden betrokken bij de evaluatie waardoor: -

De asymmetrie opengetrokken wordt De autonomie van studenten ontwikkeld wordt De ‘empowerment’ en emancipatie van studenten bevorderd wordt Democratie een plaats krijgt in assessment Het ‘student-gecentreerd’ onderwijs gepromoot wordt Er onderhandeld wordt over de criteria, over de status van kennis en over leerdoelen

Sociale cohesie in de klas De studenten worden in contact gebracht met elkaar waardoor ze elkaar beter leren kennen en ondervinden op wie ze kunnen terugvallen voor hulp en steun. Er wordt een sfeer van gedeelde verantwoordelijkheid en zorgzaamheid voor elkaar gecreëerd, wat de sociale cohesie zal bevorderen.

Div Diversit ersit ersiteit eit van peer peerasses asses assessme sme smentv ntv ntvorme orme ormen n

Peerassessmentvormen kunnen op vlak van 20 variabelen, geinventariseerd in 5 clusters, van elkaar verschillen. De inventaris kan gezien worden als een checklist van belangrijke beslissingen die genomen moeten worden. Elke beslissing zal een impact hebben op het verloop en de resultaten van peerassessment. Daarbij kan elke vorm geschikt zijn voor een bepaalde situatie maar niet elke vorm is geschikt voor elke situatie!

Cluster I: Beslissingen aangaande het gebruik van peerassessment 1. Context: educatief of niet-educatief gebruik - domein/onderwerp - formeel of informeel leren - niveau van opleiding - kenmerken van de deelnemers, groepsgrootte…? 2. Object: product of geobserveerd gedrag - soort gedrag dat verwacht wordt van de student, informatie in overweging nemen - voorlopige of definitieve versie? 3. Frequentie & ervaring: eenmaal of frequent - nieuw of vertrouwd? 4. Doel: middel voor sociale controle, evalueren, leren, leren evalueren, actieve participatie of een combinatie? 5. Functie: summatief of formatief?

Cluster II: Link tussen peerassessment en andere elementen in de leeromgeving 6. Afstemming: mate van afstemming op het curriculum, de leerdoelen en het lesgeven? 7. Verhouding tot andere beoordelingen: vervangend of aanvullend – voor, na of gelijktijdig met beoordeling van docent - kennis van de beoordeling van anderen, bijstellen van de punten van de docent? 8. Bereik van betrokkenheid: terreinen van betrokkenheid – mate van betrokkenheid?

Cluster III: Interactie tussen medestudenten 9. Output: kwantitatieve of kwalitatieve informatie - autoritaire,interpretatieve, suggestieve of samenwerkende feedbackpositie - op het niveau van enkelvoudige criteria of globaal? 10. Richting: eenzijdig, wederzijds of onderling? 11. Privacy: anonimiteit van de beoordelaar en beoordeelde – docent aanwezig – output vertrouwelijk of publiekelijk? 12. Contact: plaats/tijdstip – aanwezigheid van beoordeelde of op afstand - output persoonlijk, online of schriftelijk – eenzijdig of interactief? 13. Rol van de beoordeelde: passief of actief?

Cluster IV: Samenstelling van de evaluatiegroepen 14. Matching: basis voor matching – wie is verantwoordelijk voor matching – standvastigheid van het matchen? 15. Constellatie van beoordelaars en beoordeelden: eenheid van beoordelaar/beoordeelde – aantal beoordelaars/beoordeelden?

Cluster V: beheer van de evaluatieprocedure 16. Format: vrije stijl, richtlijnen of vast format? 17. Vereiste: verplicht of vrijwillig voor beoordelaar/beoordeelde? 18. Beloning: studiepunt, andere stimulans of beloning voor beoordelaar/ beoordeelde bij deelname? 19. Training/begeleiding: mate van training en begeleiding voor beoordelaar/beoordeelde? 20. Kwaliteitscontrole: aanwezigheid van proactieve of reactieve kwaliteitscontrole?

Pe Peeras eras erassess sess sessmen men mentt in p peer eer learn learning ing Peer learning verwijst tot gebruik maken van het onderwijs en leerstrategieën waarbij de leerlingen leren van elkaar, zonder de directe tussenkomst van een leraar. In onderlinge peer learning fungeren leerlingen binnen een bepaalde cohort als zowel docenten als leerlingen.

Voordelen van peer learning Peer learning heeft heel wat voordelen naar later toe en naar het levenslang leren: -

Studenten leren samenwerken en samenwerkingsvaardigheden te ontwikkelen Het geeft meer mogelijkheden om te engageren in reflectie en exploratie van verschillende ideeën zonder de aanwezigheid van de autoritaire leerkracht Studenten ontwikkelen meer communicatieve vaardigheden en durven meer openlijk spreken en hun mening geven zonder de aanwezigheid van de autoritaire leerkracht De studenten nemen hun verantwoordelijkheid voor hun eigen leerproces

Waarom assessment in peer learning Het is niet verplicht om peer learning te evalueren maar onderstaande redenen geven aan waarom dit wel interessant kan zijn. Peer learning is een proces waarbij leerlingen geholpen worden om competenties te behalen. De meeste van die competenties kunnen waarschijnlijk door een andere werkvorm ook behaald worden maar sommige zullen echter enkel door peer learning behaald kunnen worden. Wanneer die competenties ook belangrijk zijn, is het meer dan aangewezen dat deze ook geëvalueerd worden. Wanneer er tijdens een proces van een groepswerk niet formatief geëvalueerd wordt, zal dat voor studenten al snel minder belangrijk lijken dan opdrachten, groepswerken die wel formatief geëvalueerd worden. Hierdoor zullen de studenten hun aandacht meer leggen op de geëvalueerde taken. Het is dus aangewezen om elke peer learning formatief te evalueren. Wanneer een vak vooral bestaat uit groepswerken en taken is het aangewezen om die ook te evalueren. Studenten worden namelijk verwacht om meer tijd en werk te steken in de ‘peer learning’-activiteiten van dat vak, dan verwachten ze ook erkenning (punten) voor hun werk.

Methodes van peerassessment in peer learning Peerassessment in een groepswerk kan op drie verschillende manieren gebeuren: -

Peer ranking: ieder groepslid plaatst alle andere groepsleden in een lijst van ‘beste’ tot ‘slechtste’ op één of meerdere criteria. Peer nomination: ieder groepslid geeft aan welke student hij het beste beoordeelt op een bepaald criterium. Peer rating: ieder groepslid scoort elk ander groepslid op een set van karakteristieken op basis van één of meerdere beoordelingsschalen.

Gebruik van rubrics Om peerassessment goed te laten verlopen, is het gebruik van rubrics aangewezen. Een rubric zal een houvast bieden voor studenten en leerlingen bij het beoordelen van allerhande competenties (prestaties) van (mede-)leerlingen. Een rubric is een formatief evaluatie instrument omdat het onderdeel uitmaakt van het gehele doceer- en leerproces. Rubrics zorgen ervoor dat leerlingen gemakkelijker bij het evaluatieproces betrokken worden. Zowel op vlak van peerassessment als self-assessment kan een rubric een belangrijke rol spelen. De leerlingen weten beter wat er van hen verwacht wordt en op welke criteria hun presentatie beoordeeld wordt, met als gevolg: -

Ze krijgen aanwijzingen voor het aanleren van competentie/vaardigheden waardoor ze hde tijdsbesteding aan een opdracht effectiever zullen besteden Levert hogere kwaliteit bij de competentie/vaardigheidsproef

Ook de docent krijgt beter inzicht in de competentie/vaardigheid en wat hij van de leerlingen verwacht, met als gevolg: -

Hij kan zijn leerlingen de competentie/vaardigheid beter aanleren Hij heet een houvast bij het beoordelen van het product of de presentatie van de leerling waardoor hij objectiever kan beoordelen. Het heeft de mogelijkheid om een beoordeling duidelijk naar leerlingen te verwoorden

De eerste keer ontwikkelen van een rubric kost veel tijd, maar die win je zeker aan kwaliteit ( en later in tijd) weer terug!

Erv Ervarin arin aringg va van n stu studen den denten ten – effe effectiv ctiv ctiviteit iteit en bet betrou rou rouwba wba wbaarh arh arheid eid De invoering van peerassessment zorgde voor een hernieuwde module, die ontworpen was vanuit een vaardigheden perspectief en taken omvatte die gericht waren op samenwerkend leren en interactie, wat leidde tot een actieve participatie van studenten en docenten. Studenten staan dus algemeen positief tegenover de invoering van peerassessment. Toch geven studenten aan dat ze zich ongemakkelijk voelen bij het geven van een beoordeling van hun medestudenten. Daarbij vinden de meesten het onacceptabele om negatieve scores te geven aan hun medestudenten. Zeker als ze daarbij geen mogelijkheid hebben om (constructieve) feedback te geven. Hierbij kan de vraag naar de betrouwbaarheid en effectiviteit van peerassessment gesteld worden. Uit onderzoek blijken de resultaten over de betrouwbaarheid van peerassessment zeer uiteenlopend. In het ene onderzoek zijn de scores gelijklopend met de score van de docent, in een ander onderzoek verschillen ze veel. Om ervoor te zorgen dat peerassessment betrouwbaarder en effectiever wordt kan het invoegen van trainingen, het geven van constructieve feedback en het anoniem maken van de beoordelingen helpen.

Training Peerassessment wordt beschouwd als een complexe vaardigheid waarin studenten dus getraind moeten worden zodat ze beter kunnen beoordelen. Een training in assessment vaardigheden zal positieve effecten hebben op de prestaties met betrekking tot beoordelingsvaardigheden maar ook inhoudsgerelateerde vaardigheden. Het begrijpen van de criteria ven een bepaald product en het observeren van het werk van medestudenten leidt tot een verbeterde kijk op de kwaliteit van het eigen werk. Het succes van een betrouwbare assessment ligt aan de ene kant in een nauwe relatie tussen leren, instructie en toetsing en aan de andere kant in getrainde assessoren!

Effecten van een training -

Positieve resultaten met betrekking tot de beoordelingsvaardigheden Positieve resultaten met betrekking tot de inhoudsgerelateerde vaardigheden Studenten waren in staat om meer constructieve feedback te geven Studenten durfden een kritische houding aannemen

Dri...