Levensverzekeringen - samenvatting 2020 PDF

Preview

Summary

samenvatting 2020...

Description

Levensverzekeringen Deel 1: inleiding tot het wettelijk pensioen Hoofdstuk 1: Inleiding In België bestaan er drie verschillende pensioenstelsels:   

Werknemers o Federale Pensioendienst (FPD) - Werknemerspensioenen berekent Zelfstandigen o Rijksinstituut voor de Sociale Verzekering der ZN berekent Ambtenaren o FPD – Ambtenarenpensioenen berekent

Iedereen wordt betaald door de Pensioendienst

Hoofdstuk 2: het wettelijke pensioen van de loontrekkende 1 1.1

Pensioen leeftijd Normale pensioenleeftijd

De wettelijke pensioenleeftijd in België is 65 jaar. Het rustpensioen gaat in op de eerste dag van de maand volgend op de maand waarin men 65 jaar wordt.  

Pensioenleeftijd kan verschillen voor bepaalde beroepsklassen De wettelijke pensioenleeftijd wordt in 2025 verhoogd tot 66 jaar en in 2030 tot 67 jaar

Het bereiken van de pensioenleeftijd wilt niet zeggen dat je verplicht bent om te stoppen met werken. 1.2 Vervroegd pensioen Tot 2012 kon men met een loopbaan van 35 jaar vervroegd met pensioen gaan op 60 jaar. 2

Berekening van het rustpensioen

1.3 Berekeningsbasis Het rustpensioen wordt berekend op basis van de loopbaan, de leeftijd en de gezinssituatie van de betrokkene. Elk kalenderjaar van de beroepsloopbaan als werknemer geeft een bepaald beroepsaandeel volgens de volgende formule:

totaal loon X herwaarderings co ë fficient X gezinstoestand(60 % of 75 %) 45 Het jaarloon wordt aangepast aan de huidige kosten voor levensonderhoud door te vermenigvuldigen met een herwaardering coëfficiënt dat wordt gedeeld door het aantal jaren dat overeenkomt met een volledige loopbaan.

1.4

De loopbaan

De berekening van het werknemerspensioen neemt drie elementen van de loopbaan in aanmerking: de perioden van tewerkstelling, bepaalde perioden van inactiviteit en de lonen. 1.5

Het loon

Er zijn drie soorten loon:   

De werkelijke lonen De forfaitaire lonen De fictieve lonen

Als het totale loon per jaar hoger is dan een bepaald plafondbedrag, dan beperken we het loon in de pensioenberekening aan het loonplafond.

1.6

Het gewaarborgd minimumpensioen

Elk gewaarborgd inkomen heeft specifieke voorwaarden met betrekking tot de duur van de loopbaan en de intensiteit van tewerkstelling pet kalenderjaar waarbij telkens een streng of soepel criteria wordt gehanteerd. Als niet aan deze voorwaarden worden voldaan, wordt geen gewaarborgd minimumpensioen toegekend.

1.7

Maximum pensioen

Voor het werknemerspensioen bestaat er geen maximumbedrag, maar het loon waarmee we rekening houden is onderworpen aan een loonplafond.

Hoofdstuk 3: het wettelijke pensioen van de ambtenaar 1

Wie komt in aanmerking voor het ambtenarenpensioen?

Een ambtenaar is ieder vast benoemd of daarmee gelijkgesteld personeelslid tewerkgesteld in de overheidssector. 2

Pensioenleeftijd

2.1 Normale pensioenleeftijd Leeftijdgrens ambtenaren  65 jaar voor zover men minstens 20 dienstjaren heeft. 3

Berekening van het rustpensioen

Op basis van de referentiewedde 

D.i. de gemiddelde wedde van de laatste 10 jaren van de loopbaan



Gunstig?

Hoofdstuk 4: het wettelijke pensioen van de zelfstandige 1

Pensioenleeftijd

Wettelijke pensioen leeftijd = leeftijd werknemers

2

Berekening pensioen

2.1 Pensioenloopbaan Het pensioen wordt berekend op basis van de pensioenloopbaan (14 040 dagen)

DEEL 2: Sociaal–economische betekenis van de levensverzekeringen 1

Pensioenpijlers

4 pijlers Pensioenen in België  

  1.1

1ste pijler o Wettelijk pensioen 2de pijler o Aanvullend pensioen via de Werkgever of bedrijf o Voorlopig nog niet voor ambtenaren 3de pijler o Aanvullend pensioen via fiscaal sparen 4de pijler o Zelf sparen, beleggen, vastgoed, kunstwerken,… 1ste pijler

Pensioenproblematiek: Diverse problemen  

Relatief lage pensioenen (Wn en Zn) Betaalbaarheid van het systeem

Hoe komt dat? Repartitiesysteem of omslagsysteem: de huidige werkende bevolking zal bijdragen betalen om de pensioenen van de huidige gepensioneerden te kunnen betalen. Vergrijzing: actieve bevolking t.o.v. bevolking op rust Vergrijzing = Aantal werkenden per gepensioneerde is dalend Vandaag: +/- 3,84 actieven/ gepensioneerde 2030: +/- 2,68 actieven/ gepensioneerde 2050: +/- 2,21 actieven/gepensioneerde Oorzaken:     

Babyboomers na WO II Dalende nataliteit sinds 1965 Stijgende levensverwachting Langer studeren Werkloosheid

1.2 2de pijler Tweede pijler = aanvullend of extralegaal pensioen verbonden aan beroepsactiviteit     1.3

Aanvullend pensioenopbouw d.m.v. kapitalisatiesysteem Werknemers d.m.v. groepsverzekering of pensioenfonds aangeboden door werkgever Zelfstandigen via eigen initiatief (VAPZ, IPT) Fiscale stimuli op moment van premiebetaling & uitbetaling 3de pijler

Derde pijler = individueel aanvullende pensioenopbouw    

Aanvullende pensioenopbouw d.m.v. kapitalisatiesysteem Individueel af te sluiten, los van professionele statuut Fiscale stimuli op moment van premiebetaling & uitbetaling Voorbeelden: pensioensparen, Langetermijnsparen

1.4 4de pijler Vierde pijler : het vrij ‘sparen’  

Geen fiscale stimuli Alle vormen van financiële voorzieningen i.f.v. pensionering o Vastrentend sparen (spaarboekje, tak21, termijnrekening, kasbon, …) o Dynamisch beleggen (aandelen, fondsen,…) o Vastgoed (eigen huis, 2de woonst, verhuurpatrimonium, vastgoedbeleggingsfondsen,… o Paarden, duiven, bitcoins, kunstwerken

Deel 3: juridische aspecten van de levensverzekering Hoofdstuk 1: het verzekeringsvoorstel en het verzekeringscontract 1

Begrippen

1.1

Afkortingen LV: levensverzekering LT: langetermijnsparen PS: pensioensparen SSV: schuldsaldoverzekering Va: verzekeraar Vd: verzekerde Vn: verzekeringnemer

      

2 Tot stand komen van de levensverzekering 2.1 Verzekeringsvoorstel 2.1.1 Juridische draagwijdte Een verzekeringsvoorstel is een voorgedrukt formulier, dat door de verzekeringnemer ingevuld wordt, met de bedoeling de verzekeraar informatie te verschaffen over het te verzekeren risico. De VA moet antwoorden binnen de 30 dagen:   

Accepteren Weigeren Bijkomend onderzoek vragen

2.1.2    

Verplichte vermeldingen Niet bindend Vervanging of overname? Gekoppeld aan hypothecair krediet? Voor wie zijn de kosten vh medisch onderzoek bij niet afsluiten of opzeg binnen 30 dagen

2.1.3

Vervanging van en overname van een overeenkomst

vervanging : nieuwe overeenkomst met afkoop of reductie van de eerste overeenkomst Overname : nieuwe overeenkomst bij andere VA 2.2 Verzekeringsaanvraag en voorafgetekende polis Een verzekeringsaanvraag is een voorgedrukt formulier waarbij de Va aanbod doet aan de Vn 

Verzekeringsvoorstel kan op hetzelfde document als verzekeringsaanvraag

30 dagen bedenktijd voor LV voor Vn en Va vanaf inwerkingtreding  

Uitzondering: LV met looptijd van minder dan 30 dagen LV bij krediet: opzegtijd 30 dagen vanaf vernemen dat krediet geweigerd werd

2.3

Mededelingsplicht

Medische vragenlijst Andere relevantie informatie spontaan meedelen 

Bv afsluiten van LV bij meerdere maatschappijen



Wijziging in de loop van de acceptatieperiode



“zijn er nog andere elementen die de beoordeling kunnen beïnvloeden?”

Wet op de verwerking van persoonsgegevens: enkel nuttige vragen stellen, geen vragen mbt privézaken zoals seksualiteit, hobby’s, geloof,… Geen genetische gegevens Eventueel bijkomend medisch onderzoek Bij overlijden wordt de doodsoorzaak meegedeeld door de adviserende arts 2.4 Informatieverplichtingen van de verzekeraar 2.4.1 Precontractuele informatieverplichtingen Verplicht mee te geven aan klant:       

Productbeschrijving Risicoprofiel of doelgroep Informatie ivm de kostprijs Informatie ivm risico’s : vaak via risico-indicator, cijfer 1 tot 7 waarbij 1 staat voor zeer weinig risico en 7 voor heel veel Informatie over afkoop of beëindiging Waar kan je terecht met klachten …

3

Specifieke bepalingen in de verzekeringswet aangaande levensverzekeringen

3.1

Naamgebondenheid

De polis moet op naam van de verzekernemer worden gesteld. 3.2

Verzekering van zeer jonge kinderen

Het verzekeren van jonge kinderen is toegelaten sinds de wijziging van 04/04/2014. Dan Kind = Vz.  

3.3

Als Kind = Bg – er wordt uitbetaald op een geblokkeerde rekening Als kind = Vn - de Bg kan enkel zijn bij Leven kind zelf en bij Overlijden de nalatenschap

Samenloop en niet-indeplaatsstelling

De VA kan het uitgekeerde bedrag niet verhalen op een aansprakelijke derde.

3.4

Onbetwistbaarheid

3.5 Regeling voor de onbetwistbaarheid uitwerking heeft (max 1 jaar): 3.5.1 Er heeft zich nog geen schadegeval voorgedaan – Va stelt onopzettelijke fout vast, dan: Risico kan niet verzekerd worden (onverzekerbaar) 

Va kan opzeggen binnen de maand

Risico is verzekerbaar – Va moet binnen de maand reageren met voorstel tot wijziging   

Vn kan aanvaarden : aangepaste polis treedt in werking Vn kan weigeren binnen een maand : Va heeft 15 dagen om op te zeggen Vn reageert niet binnen een maand : Va heeft 15 dagen om op te zeggen

3.5.2   

Bij schadegeval – niet opzettelijke verzwijging of fout Niet verwijtbaar : Va betaalt gewoon uit Verwijtbaar en verzekerbaar : Evenredigheidsregel van premie Verwijtbaar en niet verzekerbaar : enkel betaalde premies worden terugbetaald

3.5.3 

Bij schadegeval – opzettelijk verzwijgen of fout Va betaalt niet uit

Na periode van 1 jaar: onbetwistbaar 3.6

Dwaling omtrent de leeftijd van de verzekerde

3.7

Recht om vergeten te worden    

Sinds 1/2/2020 voor SSV bij hypothecair krediet of beroepskrediet Kanker 10 jaar na genezing, bepaalde types kanker kortere termijn Uitbreiding naar enkele chronische ziektes Geschillen via Opvolgingsbureau

4

Uitsluitingen

4.1

5

Wettelijke uitsluitingen 

Zelfdoding o Meer dan één jaar na de inwerkingtreding is er een dekking



Euthanasie (attest van doodsoorzaak: natuurlijke dood) o Verzekerd kapitaal uitkeren



Doodstraf is wel gedekt sinds 09/11/2020



Deelname aan wanbedrijf of misdaad



BG doodt de Vz : BG wordt uitgesloten, polis w uitbetaald



Oorlog in België is uitgesloten, elders is enkel actieve deelname uitgesloten



Terrorisme: verplicht verzekerd in tak 21 en tak 23

Acceptatie

segmentatie (art. 42 e.v. Vwet)      

wat? verboden segmentatiecriteria toegelaten segmentatiecriteria publicatie op de website vermelden op ieder aanbod schriftelijke motivering van weigering

hoofdstuk 2 : begunstiging 1

aanduiding begunstigde

1.1 Recht van de VA De begunstigde is de persoon in wiens voordeel verzekeringsprestaries bedongen zijn. 1.2

Geen begunstigde aangeduid

Begunstigde aanduiden = geen verplichting 1.3

Geschrift

De aanduiding van de begunstigde moet schriftelijk gebeuren 1.4

Nominatieve versus generieke aanduiding

BG = nominatief geformuleerd = naam geven van de begunstigde BG = generiek geformuleerd = een titel aangeven als begunstigde

DEEL 4: technische aspecten van de levensverzekering Hoofdstuk 1: klassieke levensverzekeringen 1

Sterftetafels

het is een tafel die, o.b.v. gegevens over de Belgische bevolking, het aantal overlevenden geeft na X jaren, op een basisbevolking van bv. 1 miljoen. 

1.1

Sterftetafel: hoe lezen? o Statistisch gezien bereiken er op een bevolking van 1mio (mannen en vrouwen) o 989911 de leeftijd van 30 o 929767 de leeftijd van 60 o 645273 de leeftijd van 80 o 275738 worden 90

Soorten sterftetafels

1.1.1 Wettelijke tafels De controlebevoegdheid heeft op basis van gegevens 4 sterftetafels opgesteld:    

FR FK MR MK

1.1.2 Ervaringstafel Ervaringstafels zijn gebaseerd op de verzekerden van een maatschappij.

1.1.3 Uniseks sterftetafel Sinds 2012 : unisex sterftetafels nl. XR & XK  2

Nav de Antidiscriminatiewetgeving ‘genderwet’ van 30 mei 2007

Technische rentevoet

= een tweede tariferingselement dat op het spaargedeelte wordt toegepast Maximale technische rentevoet wordt bij wet bepaald. 

Sinds 2016 verlaagd tot 2% als maximum rendement voor alle huidige en toekomstige premies van de klassieke LV.



Enkel op de huidige premie in Universal Life verzekeringen is het gegarandeerd rendement tussen 0% en max 3,75% (zie verder)

3

Kosten

Premietaksen Van toepassing op het ogenblik van betaling van de premie. De verzekeringsmaatschappij houdt de van toepassing zijnde premietaks af en stort deze door naar de fiscus. Het tarief is afhankelijk van type levensverzekering en het statuut van de verzekeringsnemer Technische factoren die de premie bepalen:     

3.1

Verzekeringsleeftijd Soort verzekering (formule: enkel leven of overlijden of combinatie – zie verder) Duurtijd van de polis Bedrag van het verzekerd kapitaal Splitsingskosten (maandelijks vs jaarlijks)

Inventaristoeslag

= een vergoeding voor het beheer van het contract. 3.2 Acquisitietoeslag = een toeslag op de premie 3.3

Inningstoeslag

= elke andere toeslag 3.4

Forfait, kwitantie- en fractioneringskost

Forfait = een constante kost Kwitantiekost = afhankelijk van de betalingswijze

4

Risicopremie vs constante premie

Risicopremie: variabele premie, premie stijgt naarmate men ouder wordt want dan wordt het risico op overlijden groter Constante premie: in het begin betaalt de Vn eigenlijk te veel, die reserve wordt later gebruikt wanneer men eigenlijk te weinig betaalt

Hoofdstuk 3: rechten van de verzekeringnemer op de wiskundige reserve 1

Begrip wiskundig reserve

= reserve gevormd door premies Leven op ogenblik x + de reserve gevormd door premie overlijden op x = de schuld van de Va ten aanzien van de Vn = de voorzieningen die de Va opzij legt om haar verbintenissen te kunnen voldoen = geen deel van vermogen van Va, staat op passief van zijn balans want is een schuld tov de Vn

2

Rechten van de Vn op de Wiskundige reserve

2.1

Afkoop (= geld terugvragen)    

2.2

Begunstigde die aanvaard heeft, moet toestemming geven Meestal mits financiële correctie Veel kosten aan verbonden + belastingen Enkel voor LV met dekking overlijden Reductie (=premievrij maken, nadien niet meer betalen)

    2.3

Geen toestemming Bg nodig Vn blijft verzekerd (muv tijdelijke LV) Ofwel behoud van de kapitalen bij Overlijden tot reserves op zijn maw verkorting van de looptijd Ofwel omzetting naar behoud van looptijd maar aanpassing van kapitaal Ovl Voorschot

     2.4

Bg die aanvaard heeft, moet toestemming geven Maximaal de afkoopwaarde min taksen Maximaal het kapitaal overlijden Indien toegelaten volgens contract Vn betaalt intresten op bedrag van voorschot Inpandgeving

 

Bg die aanvaard heeft, moet toestemming geven D.m.v. een bijvoegsel ondertekend door alle partijen (Va, Vn, pandhoudende schuldeiser)

Hoofdstuk 4: deelname in de winst 1

Begrip

Bovenop het gewaarborgd rendement (vast %) Jaarlijks mogelijk maar niet vast of verplicht door Va is m.a.w. niet gewaarborgd Wordt niet uitbetaald, wel mee gekapitaliseerd Voorwaarden om recht te hebben op winstdeelname (zie contract  voor trouwe klanten die mooi contract hebben gekozen en al wat gestort hebben)    

Minimum gestorte premie per jaar Minimum reserve Minimum verzekerd kapitaal bij Leven Minimum verzekerd kapitaal bij Overlijden

DEEL 5: soorten levensverzekeringen Hoofdstuk 1 indeling in takken     1

Klassieke LV    

2

Tak 21 Tak 22 Tak 23 Tak 24

Premie in functie van te verzekeren kapitalen Koopsom of vaste terugkerende premies die vast liggen voor de ganse looptijd Tarief op basis van sterftetafels, technische rentevoet en kosten Niet flexibel: als Vn zijn premie niet betaald dan kan Va de gewaarborgde kapitaal niet aanhouden

Universal Life LV  Premie wordt gesimuleerd in functie van te verzekeren kapitalen om een idee te geven van het eindkapitaal  Gewaarborgd rendement op huidige storting, niet op toekomstige stortingen  Koopsom en/of vrije premiebetalingen volgens keuze van Vn (minimumbedrag per storting ligt vast door Va)  Tarief op basis van sterftetafels, technische rentevoet en kosten voor kapitaal overlijden  Zeer flexibel

3

Indeling in vormen  

 3.1

Bij Overlijden o Uitbetaling van een kapitaal of rente bij Overlijden van de verzekerde Bij Leven o Uitbetaling van een kapitaal of rente indien de verzekerde op een bepaalde datum in leven is Gemengde verzekering o Combinatie van “bij leven” en “bij overlijden Bij Overlijden





Tijdelijke verzekering bij Overlijden o Constant kapitaal o Afnemend kapitaal Levenslange verzekering bij Overlijden o Tijdelijke premiebetaling o Levenslange premiebetaling

Tijdelijke verzekering bij Overlijden  

Bij overlijden tijdens looptijd = uitbetaling Bij overlijden na de einddatum vd tijdelijke verzekering = geen uitbetaling

Constant kapitaal 



Bvb: Bert is 30jaar, jong gezin met jonge kinderen, begint als zelfstandige een nieuw kantoor. Hij wil dat gedurende 10 jaar er een kapitaal van 75000eur uitbetaald worden indien Bert overlijdt om zo te zorgen dat kinderen kunnen verder studeren mocht er iets voorvallen. Dus kapitaal blijft constant Bert betaalt ofwel koopsom ofwel jaarlijks een premie

Afnemend kapitaal 

Bvb SSV bij lening voor woning

   

Afnemend kapitaal Bvb SSV bij lening voor woning Premie hangt af van leeftijd, bedrag, rentevoet, looptijd,… Betalingsfrequentie o Koopsom : 1malig o Constante premie : gedurende 2/3de van de looptijd, jaarlijks of mnd of… met de bedoeling risico te beperken voor Va want bij constante premie betaal je in begin te weinig dus op deze manier veiliger voor Va o Variabele premie : gedurende volledige looptijd, jaarlijks of maandelijks of…...