Pathologie - H2.Ziekte en pathologie PDF

Preview

Summary

Samenvatting per doelstelling en vraag...

Description

Ziekte en pathologie Doelstelling 1 De student kan uitleggen wat een ziekte is. De student kan uitleggen hoe ziekten worden gekarakteriseerd. Hij kan aan de hand van een voorbeeld uitleggen hoe een ziekte kan benaderd worden. De student heeft een idee hoe ziekten worden geclassificeerd. De student kan uitleggen wat de verschillende kenmerken van een ziekte zijn. Antwoord: 1. Wat is een ziekte? -

Gezondheid = compleet fysiek, mentaal en sociaal welzijn, niet puur afwezigheid van ziekte

-

Ziekte= is een toestand waarbij o een afwijking van het lichaam een verlies van de normale gezondheid veroorzaakt. o De loutere aanwezigheid van een afwijking is onvoldoende om een ziekte te veronderstellen, tenzij de afwijking gepaard gaat met een slechte gezondheid. o Het kan wel een vroege ontwikkeling bij het ontstaan van een ziekte betekenen. Wat is gezondheid? Wat is ziekte? o O.a. afhankelijk van leeftijd, geslacht, etc. o Gemiddelde, standaarddeviatie…. o Normale veroudering? ziekte?  Vergeetachtigheid   dementie  Atheroomplaques  Rimpels R/ Botox?  Potentiedaling  R/ Viagra? o Maatschappelijk aanvaardbaar?  •ADHD? o Maatschappelijk wenselijk?  Schoonheidsideaal: anorexia? Dikke billen?

-

-

-

Voorbeelden: o Dyslexie, dyscalculie, dysgrafie : eerder dys-talent, geen ziekte o Gezichtsblindheid: geen ziekte Adaptatie aan omgeving: o Op grote hoogte krijgen we hoogteziekte:  Adaptatie : hemoglobine  hoogtestage, hoogtetent (doping?) o Van zon krijgen we zonnebrand en mogelijk kankers (melanoma, plaveiselcarcinoma)  Adaptatie:  Verhoogde pigmentatie  Zonnebrandolie. Zonnebank: niet doen! o Infecties  infectieziekten  dood  Adaptatie:  Aanmaak antistoffen  vaccinatie

2. Hoe worden ziekten gekarakteriseerd? Wat zijn de verschillende kenmerken ve ziekte?

-

Etiologie: de oorzaak van de ziekte Pathogenese: het ziektemechanisme Pathologische en klinische verschijnselen: de structurele en functionele kenmerken van de ziekte Complicaties en restletsels: de secundaire, systemische en laattijdige effecten van de ziekte Prognose: het verwachte verloop van de ziekte in termen van genezing, herval of afloop Epidemiologie: de incidentie, prevalentie of populatiedistributie van de ziekte

3. Aan de hand van een voorbeeld uitleggen hoe ziekte kan benaderd worden Vb. FSHD = Facio-Scapulo-Humerale Dystrofie

-

-

-

-

Strikt oorzakelijk: o FSHD is een genetische ziekte o FSHD is dominant erfelijk  Meerdere leden in familie  Zowel jongens als meisjes  Vader of moeder kan de ziekte doorgeven  Een kind kan de eerste zijn in de familie bij nieuwe mutatie  Expressie van de ziekte is sterk wisselend o Genetisch mechanisme van FSHD is complex:  FSHD1 : chromosoom 4 : DUX4 autosomaal dominant  FSHD2 : chromosoom 10 (5%) Strikt descriptief (beschrijvend) o Voornaamste tekens en symptomen:  Verminderde of afwezige gezichtsexpressie  Gevleugeld schouderblad (scapular winging)  Kan de armen moeilijk boven het hoofd hefffen  Overmatige buiging van de lage rug (lumbala hyperlordose)  Moeilijkheden met het heffen van de voeten (foot drop)  Moeilijk stappen  Vermoeidheid o Minder frequente tekens en symptomen:  Gehoorstoornissen  Zachte of onduidelijke spraak  Pijn  Zichtproblemen (zeldzaam)  Ademhalingsmoeilijkheden (zeldzaam)  hartproblemen Strikt behandeling o Niet specifiek o Indien nodig rolstoel (laattijdig) o Bij pijn: adequate pijnmedicatie o Recent: in de pipeline : gentherapie Benadering van functioneren met functiebeperkingen en functiemogelijkheden binnen de maatschappij: communicatie, sociaal functioneren, etc. Benadering van patiënt, maar ook van familie, sociale omgeving, maatschappij etc. o Communicatie-aspecten o Educatie patiënt en familie o Educatie omgeving vb. studenten

4. Hoe worden ziekten geclassificeerd? -

Classificaties helpen bij de diagnostiek en bij het leren Classificaties kunnen veranderen bij voortschrijdende kennis Ziektes kunnen volgens verschillende classificaties gerangschikt worden, naargelang de methode van classificatie Ziektes zijn dikwijls multifactorieel ontstaan, horen dan bij verschillende classificaties

Oorzaak ziekte: o Genetisch o Omgeving o Beide Sommige ziekten met genetische basis pas bij volwassen leeftijd

Sommige omgevingsinvoeden hebben gevolgen voor vorming embryo

Doelstelling 2 De student kan kort uitleggen wat een iatrogene ziekte is en daar een voorbeeld van geven vanuit zijn eigen opleiding.

Antwoord: Iatrogene ziektes zijn ziekte veroorzaakt door medische handelingen. Voorbeelden:

Vragen: 1. Bespreek schematisch (via steekwoorden) aan de hand van het voorbeeld “longtumor” de verschillende kenmerken van de ziekte “longtumor” (etiologie(oorzaak), pathogenese(ontstaan en verloop ziekte), morfologische(vorm) en functionele kenmerken, complicaties en restletsel). a) Etiologie: Roken b) Pathogenese: genetische wijziging van een chromosoom (mutatie) c) Morfologische en functionele kenmerken: Longtumor d) Complicaties en restletsels: secundaire tumoren (metastasen) 2. Geef een voorbeeld van een iatrogene ziekte veroorzaakt door ingrijpen van een kinesitherapeut. Geef een ander voorbeeld dan op de dia… Iatrogeen = veroorzaakt door medische handelingen Luxatie van de schouder bij het uitvoeren van een apprehension test (test om schouderinstabiliteit te controleren) 3. Leg het verschil uit tussen een strikt technisch-medische benadering en een medischmaatschappelijke benadering van de ziekte FSHD Als men kiest voor een strikt technisch-medische benadering, dan gaat men enkel kijken naar de behandeling in medische termen. Voor FSHD betekent dit dat we bij pijn adequate pijnmedicatie gaan voorschrijven en indien nodig, in een laattijdig stadium, een rolstoel gaan voorzien. Als we echter een medisch-maatschappelijke benadering kiezen, gaat men educatie van de familie, de patient en de omgeving verzorgen. Men gaat ze leren hoe ze het best met de situatie omgaan, wat ze kunnen doen om de patient zich beter te laten voelen, enz. EXTRA: FSHD = facioscapulohumerale dystrofie of ook wel ziekte van Landouzy-Dejerine is een vrij zeldzame dominant erfelijke spierziekte met wisselende penetrantie.(gelaat, schouders,

bovenarmen)...