Pathologie oftalmologie PDF

Preview

Summary

VOP Oftalmologie ...

Description

PATHOLOGIE : OFTALMOLOGIE

1. Trichiasis

Wimpers zijn naar de binnenkant gekeerd -> beschadiging cornea -> littekenvorming en ulcervorming Behandeling : elektrolyse, cryotherapie of lasertherapie

2. Blefaritis

Ontsteking vh ooglid (meestal het randje) Symptomen : roodheid, etter, schilfers, wimpers vallen uit Behandeling : wassen met babyshampoo en antibioticadruppels of zalf

3. Herpes zoster oftalmica

Reactivatie van de waterpokken bij dipje immuunsysteem Symptomen : brandende pijn met na enkele dagen/weken uitbraak van blaasjes, korstjes en ulceraties Gevaarlijk want heeft de neiging om het zenuwstelsel cornea, retina aan te tasten -> mogelijk blind

4. Cysten

ophoping van vocht tgv. obstructie van de klieruitgang. Soorten: Cyste van Zeis (verstopping van kliertje dat olie-achtige substantie aanmaakt), Cyste van Moll (verstopping van een kliertje dat vloeibare doorzichtige substantie aanmaakt), Milia (verstopping van talgkliertje) Symptomen : vaak weinig tot geen, ev. irritatie/vervorming van de cornea. Behandeling : afwachten, ev. insnijden en draineren.

5. xanthelasma

Vetneerslag in cellen gelegen rond bloedvaatjes.( Etio.: ideopatisch, mogelijk een teken van hyperlipidemie.) Symptomen : geelachtige subcutane vetdepots, gelokaliseerd voornamelijk ter hoogte van de nasale kant van de oogleden. Behandeling : zo nodig heelkunde (cauterisatie)

6. Chalazion

Ontstekingsreactie tgv. lekkage uit de klier van Meibomius met als gevolg een niet pijnlijke nodulus. Etio.: vaak bij chronische blefaritis huidaandoeningen Symptomen : esthetisch, vervorming van de cornea, te groot -> deuk in hoornvlies = astimatisme Behandeling : afwachten, kan spontaan verdwijnen, ev. incisie en curettage, ev. injectie van corticosteroïden in het letsel.

7. Intern hordeolum

Wanneer het gaat zweren kan het ooglid gaan necrotiseren = intern hordeolum Hete kompressen -> Antibiotica geven en insnijden en dan wegschrapen

8. (involutief) entropion

Abnormale inversie van het ooglid. >> onderste ooglid richting de oogbol. Etio.: ouderdom, ooglidbeschadiging met littekenvorming (zeer zware ontstekingen, trauma, radiotherapie,…).

Symptomen : wimpers die tegen het oog schuren, gevoel van vreemd voorwerp in het oog, lichtschuwheid, blefarospasme, tranenvloed, … Compl.: hoornvliesbeschadiging. Behandeling : Heelkunde 9. Ectropion

Horizontale slapte van het ooglid, geassocieerd met slapte van de mediale en laterale ooghoekligamenten, waardoor het ooglid niet meer goed aansluit tegen de oogbol = abnormale eversie van het ooglid. Symptomen : tranenvloed, herhaalde infecties. Compl.: minder goede tranenfilter met verlittekening van de conjunctiva, beschadiging van het hoornvlies…

10. Ptosis

11. lagoftalmie

Behandeling : traanvervangende middelen, heelkunde. Abnormale lage positie van het bovenste ooglid. Etio.: congenitaal, verworven (ouderdom, zenuwbeschadiging, spierziekten, zwellingen van het bovenste ooglid, HK, trauma, chronisch lenzen dragers,…) Symptomen : esthetisch, mogelijks verstoorde visus. Behandeling : HK of onderliggende aandoening behandelen Onvermogen om de ogen volledig te sluiten. Etio: congenitaal, trauma, spier en zenuwaandoeningen, coma,… Symptomen : droge ogen, irritatie en pijn. Compl..: keratitis, corneaverlittekening, … Behandeling : pseudotranen, oogzalf, dichtplakken ’s nachts. Ev. HK. (goud).

12. Dacryostenose

Obstructie ter hoogte van de traanpunten of traanwegen. Etio.: onvolgroeid zijn van het afvoersysteem, na trauma, na infecties, bij ectropion, na bestraling, na chemotherapie. Symptomen : tranenvloed, ettervorming, regelmatig infectie, dacrycoelevorming (vergrote traanzak) dacrocytitis (onstoken) Behandeling: massage, heelkunde (sonderen, prikken, insnijden).

13. Dacryocystitis en dacryo-adenoïtis

Ontsteking van de traanwegen. Etio.: frequent bij patiënten met partiële of volledige obstructie van de traankanalen Symptomen : pijn, tranenvloed, zwelling mediaal onder het oog, bij druk hierop komt er vaak een beetje etter uit de punctie. Eventueel algemene symptomen (malaise, koorts,…) en cellulitis. Behandeling : Systemische AB, warme kompressen, voorzichtige massage met expressie van excreties, eventueel bij abcesvorming: incisie en drainage. Heelkunde om de obstructie op te heffen.

14. Keratonconjuctivitis sicca

droge conjuctiva Etio.: Blefaritis, Sjögren: auto-immuunziekte met aantasting van de traanklieren, vaak in combinatie met andere autoimmuun afwijkingen bijvoorbeeld xerostomie of droge mond. Leeftijdsgebonden. Aantasting van de traanklieren ten gevolge van ontsteking, tumor,… Ten gevolge van verdamping: niet goed afsluiten van het ooglid, te weinig knipperen, afwijking van de klier van Meibomius (te weinig olie.) Symptomen : brandende pijn (soms zeer hevig!), verminderde visus indien de cornea is aangetast, secretievorming,… Compl.: corneaverlittekening, conjunctivavergroeiingen. Behandeling : artificiële tranen en lubrificant in druppels (zeer frequent toedienen), in zalf (geeft de eerste momenten na het toedienen verminderde

visus), liefst zonder bewaarmiddelen (bij langdurig gebruik kan dit toxisch zijn voor de ogen), hyaluronzuur (beschermend voor de ogen, zit ook in echte tranen), autoloog serum. Behandel de oorzaak (blefaritis,…) en eventuele ontstekingen, verhoog medicamenteus de traanproductie, eventueel tijdelijk of permanent dichtmaken van de traanpunten. 15. Conjunctivitis

Ontsteking van het oogbindvlies. Dit loopt vanaf het hoornvlies over de voorste helft van de oogbol, vormt dan een conjunctivale zak en keert terug via de binnenkant van de oogleden. Etio : Bacterieel, viraal, irritatie, trauma, allergie, droge ogen, autoimmuunziekten Symptomen : Roodheid van de oogbol en de binnenkant van de oogleden, tranenvloed, etterige secreties, jeuk, papilvorming, brandende ogen, pijn,… Keratitis, hoornvlies letsels, conjunctivale vergroeiingen, Behandeling : Oorzakelijk, goede hygiëne, AB-druppels, virustatica, ontstekingsremmers, antihistaminica, pseudotranen

16.

Keratitis

Ontsteking van de cornea of hoornvlies Etio : Bacterieel, viraal, amoeben, schimmels, irritatie, trauma, droge ogen, auto-immuunziekte,… Symptomen : Pijn, vreemd voorwerp gevoel, roodheid ter hoogte van de limbus, lichtschuwheid, tranenvloed, etterige secreties, verminderde visus, hypopion, hoornvliesvertroebelingen Behandeling : Medische urgentie! Lenzen uit gedurende lange tijd, topicale antibiotica, pijnstilling, goede hand-, druppel- en zalfhygiëne, ev. topicale antiinflammatoire middelen, ev. topicale virustatica, ev. steroïde en fungicide middelen, ev. orale of intravitreale AB, ev. ziekenhuisopname.

17. Keracotonus

Kegelvormige vervorming van de cornea Etio : Genetisch, veelvuldig in de ogen wrijven,…Vaak geassocieerd met bindweefsel aandoeningen (Marfan), syndromen (Down), oogaandoeningen (prematuren retinopathie), atopie (eczema), Behandeling : Bril en zachte lenzen bij minimale vormen, rigide gaspermeabele of sclerale lenzen bij matig ernstige vormen. Keratoplastie bij ernstige vormen.

18. Episcleritis

Frequent voorkomende benigne, terugkerende ontsteking van de episclera (bovenste laag van de sclera). Etio : Soms geassocieerd met bindweefselziekten zoals R.A., SLE,… (10%)* Symptomen : lots ontstaan van mild ongemak, tranenvloed en eventueel lichtschuwheid. Gelokaliseerde roodheid, geen drukgevoelige oogbol, Behandeling : Vaak zelflimiterend, zelden therapie nodig. oogbevochtigende druppels of zalf,

19. Scleritis

weinig voorkomende aandoening, waarbij ontsteking van de sclera. (afb necrotiserende sclera) Etio : Frequent geassocieerd met bindweefselziekten, bij infecties, na trauma, na heelkunde. Voornamelijk bij vrouwen op middelbare leeftijd. Symptomen : langzaam ontstaan van matige tot ernstige pijn, tranenvloed en

eventueel lichtschuwheid, nodulaire of diffuse roodheid, drukgevoelige oogbol, zwelling. Vaak bilateraal. Eventueel blauw zwart doorschemeren van de uvea na verdunning van de sclera. Behandeling : Kan spontaan genezen, maar dit duurt vaak maanden. Orale NSAID. Orale corticosteroïden, orale immunomodulatoren, topicale corticosteroïden en bevochtigende oogdruppels/zalf kunnen nodig zijn. Bij sterke verzwakking van de sclera is oogprotectie aangewezen. 20. Uveuitis

Ontsteking van de uvea Vormen Anatomisch: Anterieure uveïtis (iris en corpus ciliare), intermediaire (overgang corpus ciliare en netvlies, met aantasting van het corpus vitreum), posterieure uveïtis (aantasting van het chorion, de retina en zenuwbanen), panuveïtis: (volledige uvea is ontstoken) Etio : Infecties: lyme, syfilis, herpes, CMV, HIV, TBC, candida, toxoplasmose, toxocariasis,… Reumatische aandoeningen en andere immuunstoornissen: reumatoïde artritis, systemische lupus erytomatosis, spondylosis ankylosans, juveniele chronische arthritis, sarcoïdosis, multiple sclerosis,… bij kanker, diabetes,… ideopatisch (= zonder gekende oorzaak). Symptomen en comp : Anterieure uveïtis: deze kan acuut, subacuut of chronisch. Bij acuut is het begin meestal heftig, bij chronisch kan het heftig of eerder sluipend zijn. Purperrode ring rond de limbus (= ciliaire injectie), pijn, lichtschuwheid, wazig zicht, neerslag op de cornea, troebelheid in de voorkamer, hypopion, gefixeerde miosis, vergroeiingen tussen lens en iris, pupillair membraan, iris depigmentatie, iris verdunning, irisrafeling, nodulevorming,… glaucoom, cataract. Intermediaire uveïtis: ontsteking en vertroebeling van het corpus vitreum met verminderde visus of asymptomatisch. Als verwikkelingen kunnen macula aantasting, cataract, netvliesloslating en neovascularisatie optreden. Posterieure uveïtis: ontsteking van corpus vitreum met al of niet verminderde visus, macula aantasting, retina-aantasting, vasculitis, neovascularisatie, glasvochtbloedingen, netvliesloslating. Met als complicaties cataract, glaucoom, zenuwversterf en uiteindelijk blindheid. Bij alle vormen kunnen symptomen geassocieerd aan de onderliggende pathologie aanwezig zijn: reumatische symptomatiek, infectieuze symptomatiek,… Behandeling : Oorzakelijk zo mogelijk, vaak steroïden nodig in oogdruppels of soms systemisch, mydriatica (vergroten de pupilopening) voorkomen vergroeiingen, Lasertherpie kan nodig zijn bij glaucoom en pupillair membraanvorming, netvliesaantasting,…. Bij cataract kan men lensvervanging uitvoeren. Soms zijn zwaardere immunosuppressiva noodzakelijk.

21. Cataract

Vertroebeling van de lens Etio : Ouderdom, Uv-licht, roken, alcoholmisbruik, dehydratatie, bestraling, corticosteroïden gebruik, diabetes mellitus, congenitaal pathfys. Met ouder worden treedt er denaturatie op van eiwitten, waardoor verlies van transparantie van de lens. Dit proces van denaturatie wordt versneld door toxen, trauma, metabole stoornissen, enz. Symptomen : Verminderde gezichtsscherpte, verminderde contrastgevoeligheid, verminderde kleurenzin, wazig zien, met één oog dubbelzien, verblinding, refractiestoornis (> myopie) compl. Glaucoom, uveïtis. Behandeling : Refractieve correctie (vb. bril), bij zware visuele problematiek:

lensvervanging. 22. Acuut open hoekglaucoom

Acuut zeer hoge oogdruk tgv. het afsluiten van de voorkamerhoek door het naar voren bollen van de iris. Etio: Ouderdom (dikker worden van de lens), familiale voorgeschiedenis, ras, geslacht (> vrouwen), lensafwijkingen, neovascularisatie, inflammatie. Meer risico bij korte ogen (hypermetropen),… pathfys. Sommige mensen hebben van hun eigen reeds een kleine voorkamerhoek, andere krijgen dit bij het ouder worden doordat hun dikkere lens de iris naar voren duwt. Als deze personen daarbij nog eens hun iris doen samentrekken: mydriasis (bijvoorbeeld bij lezen in schemerdonker, bij stress, …), dan wordt deze dikker en drukt ze acuut de voorkamerhoek toe. Dit leidt tot plotse sterke stijging van de oogdruk met oogbeschadiging als gevolg.

Symptomen : Acuut zware oog-, hoofd- en buikpijn, misselijkheid met overgeven, rood oog (begint meestal in één oog) met hoornvlieszwelling, wazig zien, halo’s, relatief wijde gefixeerde pupillen,… compl. Blindheid in het aangetaste oog Behandeling : Dit is een medische urgentie!!! Medicamenteuze therapie: IV acetazolamide (remt de kamervochtproductie), bètablokkers (remt voorkamervochtproductie), miotica (pilocarpine),… Heelkunde: perifere iridotomie via laser.

23. Chronische gesloten hoekglaucoom

Chronische aandoening waarbij er een te hoge oogdruk aanwezig is (>21mmHg), met als gevolg netvliesafwijkingen en visusstoornissen. Etio : Stoornis thv. het trabekelnetwerk in de limbus. Risicofactoren: ouderdom, ras, familiale voorgeschiedenis, steroïden gebruik, diabetes mellitus, hypertensie, myopen, kanker, hyphaema,… pathfys. Oogvocht dat gemaakt wordt in het corpus ciliare gaat via de achterste oogkamer, via de pupilopening naar de voorste oogkamer. Daar kan het echter maar moeilijk weg, doordat er stoornissen zijn in het afvoersysteem (trabekelnetwerk). Dit geeft chronisch een verhoogde oogdruk. Symptomen : Vaak asymptomatisch met langzame daling van de visus ten gevolge van uitval van bepaalde delen van het netvlies. compl. Visuele handicap, blindheid. Behandeling : Oogdruk verlagende druppels (vb. bètablokker,…), heelkunde (vb. trabeculotomie). Goede verdere opvolging is belangrijk.

24. Macula degeneratie

Degeneratie van de macula (gele vlek). Etio : Ouderdom, roken, cardiovasculaire aantasting... Symptomen : Verminderde centrale visus, metamorfopsie, scotomen (blinde vlekken). Deze symptomen ontstaan vaak geleidelijk. compl. blindheid Behandeling : Goede refractiecorrectie, visuele hulpmiddelen, verlaging van het cardiovasculair risico, fotodynamische therapie.

25. Hypersensitieve retinopathie

Aantasting van het netvlies ten gevolge van een te hoge bloeddruk. Etio: Zowel chronische milde hypertensie, als acute opstoten kunnen het netvlies beschadigen. Zeker bij aanwezigheid van andere cardiovasculaire risicofactoren.

Symptomen : Vaak langdurig asymptomatisch bij chronische stabiele hypertensie. Bij acute opstoten of erg hoge bloeddruk: blinde vlekken, fotopsie, verminderde visus. compl. Netvliesloslating, zware intra-oculaire bloedingen, vaatocclusies, necrosis met zware visuele beperkingen als gevolg. Behandeling : Goede behandeling van de hypertensie, behandelen van andere vasculaire risicofactoren, patiënt educatie, goede opvolging met tijdig behandelen van oogafwijkingen: lasercoagulatie van de aangetaste regio, vitrectomie 26. Diabetes retinopathie

Netvliesaantasting ten gevolge van suikerziekte. Etio: Zowel type I als type II kunnen netvliesaantasting veroorzaken. Symptomen : Langzaam vermindering van de visus met blinde vlekken, beeldvervorming. Soms acuut visusverlies bij netvliesloslating en glasvochtbloedingen. compl. Blindheid Behandeling : goede behandeling van de diabetes!!! behandelen van andere vasculaire risicofactoren, patiënt educatie, goede opvolging met tijdig behandelen van oogafwijkingen: lasercoagulatie van de aangetaste regio, vitrectomie,… Opmerking : Diabetes kan aanleiding geven tot zeer veel oogaandoeningen! Behalve retinopathie ondermeer ook glaucoom, cataract, infecties,…

27....