Psychologia SPOŁ Eczna RozdziaŁ 19 Wojciszke PDF

Preview

Summary

PSYCHOLOGIA SPOŁĘCZNA ROZDZIAŁ 19STOSUNKI MIĘDZYGRUPOWE-pojęcia do opsywania stosunków międzygrupowych: Stereotyp – schemat reprezentujący grupę lub rodzaj osób wyodrębnionych z uwagi na jakąś łatwo zauważalną, określającą ich społeczną tożsamość cechę, taką jak płeć, rasa, narodowość; schemat taki...

Description

PSYCHOLOGIA SPOŁĘCZNA ROZDZIAŁ 19 STOSUNKI MIĘDZYGRUPOWE -pojęcia do opsywania stosunków międzygrupowych: 





Stereotyp – schemat reprezentujący grupę lub rodzaj osób wyodrębnionych z uwagi na jakąś łatwo zauważalną, określającą ich społeczną tożsamość cechę, taką jak płeć, rasa, narodowość; schemat taki jest przeważnie nadmiernie uproszczony, niepodatny na zmiany w wyniku nowych informacji oraz społecznie podzielany; Uprzedzenie – negatywny lub rzadziej pozytywny stosunek do członków jakieś grupy utrzymywany z teo powodu, że są jej cżłonkami; etnocentryzm, rasizm, nacjonalizm, szowinizm, seksizm; Dyskryminacja – wrogie lub niesprawiedliwe zachowanie wobec osób zaliczających się do stereotypizowanej grupy na podstawie samej przynależności do grupy, a nie indywidualnych własności jakiegoś człowieka,

-Kofta – pewne stereotypy polegają na traktowaniu grupy opcej jako pojedynczego bytu intencjonalnego, podobnego do wrogiej nam osoby; isotą takiego stereotyou spikowego jest przeświadczenie, że określona grupa obca usiłuje zapaqnować nad naszą grupą podejmując niejawne i podstępne działania – spiskowe teorie dziejów, -Kofta – pod koniec XX wieku około jedna trzecia Polaków wyznawała stereotyp spiskowy w stosunku do Żydów; nie jest to charakterystyczne tylko dla tej grupy – istnieją różne zależności na świecie; -system stosunków międzygrupowych jest analizowany z uwagi na dwa aspekty : hierarchie międzygrupowe oraz poziom antagonizmu między grupami; -zróżnicowanie statusu grup inaczej stratyfikacja społeczna; -teoria dominacji społecznej – opisuje w jaki sposób hierarchia statusu powstaje i jakie mechanizmy ją podtrzymują; -społęczeństwa wytwarzają trzy rodzaje hierarchii grupowej:   

Wiekowe Płci Arbitralne – różnią się w rożnych społeczeństwach np. w Indiach system kastowy – zależy gdzie w jakim systemie się urodzisz, a w Polsce zawodowy czyli można się przemieszczać pomiędzy klasami, pozycja poszczególnych zawodów pozostaje raczej nizmieniona np. lekarz czy prawnik nadal są prestiżowi, ale nauczyciel z kolei mniej, a rolnik bardziej,

-stabilizacja hierarchii prestiżu: 



Mity legitymizujące – istniejący porządek społeczny czyli społecznie podzielane wartości, postawy, przekonania przypisują więcej wartości i ważności przedstawicielom wyżej położonych grup społecznych; np. ideologia merytokratyczna – sukces powinni osiągać ci, którym on się należy; Przeważnie ludzie lepiej oceniają grupy własne; ale tam gdzie hierarchia jest silnie ustabilizowana członkowie grup upośledzonych przejawiają słabą skłonność do preferowania włąsnej grupy i wykazują pozytywne postawy wobec grup uprzywilejowanych np. w USA czarnoskórzy sami uważają innych czarnoskórych za leniwych, nieodpowiedzialnych i agresywnych,

 

Samoupośledzenie przejawiane przez grupy położone niżej – np. osoby nisko opłacane mają mniejsze oczekiwania finansowe; Grupy stojące niżej w hierarchii są często stygmatyzowane – budą lęk i pogardę, są odczuwane jako zagrożenie porządku społecznego 0 kiedyś samotne matki czy homoseksualiści;

-w hierarchii istnieją różne natężenia antagonizmu między grupami; niektóre grupy mają cele zbieżne czyli synergiczne, inne wzajemnie sprzeczne czyli antagonistyczne; -źródła antagonizmów międzygrupowych: 





 

Rzeczywisty konflik interesów – sytuacja, w której dwie grupy współzawodniczą o te same niewystarczające dla wszystkich zasoby np. praca, pożywienie, woda, włądza, kontrola, gra o sumie zerowej,; silne uprzedzenia międzygrupowe; np. usunięcie z kraju imigrantów widzianych jak zagrożenie dla miejsc pracy; Konflik symboliczny – biali w USA uprzedzeni do czarnoskórych, ponieważ ci mieliby łamać kluczowe wartości takie jak równość, zagrożenie dla wartości moralnych np. homoseksualiści w Polsce; Lęk międzygrupowy – strach i niepewność w kontakcie z członkami grupy obcej wynikające z podejrzewania ich o wrogie intencje oraz z nieznajomości wzorcow ich myślenia i postępowania; Negatywne stereotypy grup obcych są źródłwem oczekiwań zaadresowanych do ich przedstawicieli – samospełniająca się przepowiednia; Zagrożenie wartości grupy własnej – prowadzi do reakcji obronnych podobnych do tych, jakie obserwujemy w sytuacjach zagrożenia samooceny indywidualnej; oddziaływuje najmniej ze wszystkich;

-podstawowymi rodzajami treści pojawiających się w spostrzeganiu innych ludzi są sprawczość i wspólnotowość, -Model Treści Stereotypu – zakłada, że sprawczość i wspólnotowość są podstawowymi wymiarami treści wszystkich stereotypow; -rodzje sterotyów grupowych: 

  

Jednorodnie negatywny – grupy widziane jako pozbawione sprawczości i wspólnotowości np. bezdomni, osoby na zasiłkach; wzbudzają pogardę – gniew, obrzydzenie, nienawiść, niechęć dl tych co z włąsnej winy stali się pasożytami żyjącymi na rachunku społeczeństwa; Jednorodnie pozytywny – grupy widziane jako wspólnotowe i sprawcze, np. grupy odniesienia, klasa średnia; wzbudzają podziw, Zawistne – grupy spostrzegane jako kompetentne ale wrogie, wyrzute z przyjazności np. ludzie bogaci, Żydzi; wzbudzają zawiść – wrogość i smutek = moralne oburzenie; Paternalistyczne – grupy spotrzegane jako wspólnotowe ale pzobawione kompetencji np. kobiety w tradycyjnych rolach żon i matek; wzbudzają litość – negatywne wyniki są psotrzegane jako nieintencjonalne i pozostające poza kontrolą;

-treść stereotypów ma konsekwencje dla emocji, jakie budzą przedstrawiciele stereotypizowanych grup i dla zachowań jakie są na nich kierowane; -inny rodzaj nstępstw stereotypu stanowią konsekwencje behawioralne czyli dotyczące zachowań kierowanych na członków różnych stereotypizowanych grup społecznych:

 

Ułatwianie-szkodzenie – czy zachowania są dla nich korzyste czy szkodliwe, Aktywność-bienrość – czy polegają one na otwartym i bezpośrednim zmierzaniu do jakiegoś celu;

-ww. dają cztery kombinacje zachowań:  

 

Aktywne ułatwianie – działanie otwarcie skierowane na spowodowanie zysku jakiejś grupy: pomagane, wspieranie i chronienie jej członków; Aktywne szkodzenie – działanie jawnie skierowane na spowodowanie strat członków stereotypizowanej grupy: atakowanie, znieważanie, tyranizowanie, działanie przeciw i odrzucanie w bezpośrednich kontaktach, Bierne ułatwianie – wymuszone współdziałanie z członkami danej grupy, ale łównym celem są zyski własne; Bierne szkodzenie – wyrządzanie krzywdy przez aaniechanie, pomijanie, ignorowanie, unikanie kontaktu;

-stereotypy przejmowane są zarówno od rodziców jak i z szerszego otoczenia społecznego; -sterotypy przekazuje sięza pomocą jezyka Poalcy są patriotami, ale Ukraińcy nacjonalistami, -międzygrupowa asymetria językowa – abstrakcyjny opis zachowań i zdarzeń stawiających w dobrym świetle członków grupy włąsnej, a w złym członków gruoy obcej; konkretny sposób wyrażania negatywnych informacji na temat członków grupy własnej, a poztywnie członków grup obcych; -teoria kategoryzacji społecznych – widzi przyczyny stereotypów w samych procesach poznawczych; stereotypy jako uboczny skądniekąd normalnego funkcjonowania ludzkiego umysłu – dzielenia napotykanych osób na kategorie i gromadzenia wiedzy o tych ostatnich; -deprywacja grupy obcej – gorsze reagowanie na jej członków niż na identyczne osoby, które się do niej nie zaliczają, -pozytywne zachowania grupy włąsnej, a negatywne grupy obcej ™łumaczone są w kategoriach cech, a negatywne postępki grupoy własnej, a pozytywne obcej czynnikami sytuacyjnym – zwane ostatecznym błędem atrybucji; -sgtereotypu jako usprawiedliwienia - negatywne i pozytywne spostrzeganie ofiary to alternatywne drogi do usprawiedliwienia porządku rzeczy:   

Ofiary są spostrzegane negatywnie pod tymi względami, które ludzie uznają za przyczynę ich złej sytuacji – ludzie biedni jako mniej inteligentni, otyli jako pozbawieni samokontroli, Wiara w ogólną sprawiedliwość świata – każdy ma to, na co zasłużył, Pozytywne spostrzeganie ofiar dotyczy tych względów, które nie uchodzą za przyczynę ich pożałowania godnego stanu – osby biedne jako szczęśliwsze,

-stereotypy wpływają na oceny konkretnych osób poprzez wykos=rzystanie stereotypu jako struktury wiedzy:  

Stereotypy jako struktury wiedzy sterujące procesami poszukiwania, rozumienia i zapamiętywania informacji o konkretnych osobach, Zaaktywizowanie stereotypu nie jest całkowicie automatyczne, ponieważ wymaga wolnych zasobów umysłowych,



Kunda i Spencer – zarówno aktywizacja jak i zastosowanie stereotypu pozostają pod wpływem trech motywów czy też sytuacyjnie zaktywizuowanych celów osoby dokonującej oceny:  Zrozumienie ocenianej jednostki  Dążenie od pozytywnej samooceny  Unikanie uprzedzeń, a przynajmniej wrażenia, że jest się uprzedzonym

-zdolność i skłonność do odczuwania emocji w imieniu własnej grupy – zależy od stopnia identyfukacji z grupą oraz od aktywizacji przynależności grupowej, -zachowania kierowane do grupy niżej zlokalizowanej w hierarchii:  

Izolacja – polegs na utryzmywaniu dystansu fizycznego, ograniczaniu kontaktów, a w skrajnych przypadkach na segregacji; Dyskryminacja – gorsze traktowanie grup niższych w hierarchi – atakowanie ich, ośmieszanie, niedopuszcanie do zasobów – mało kobiet na wysokich stanowiskach; pogarsza zdrowie osób dyskryminowanych;

-szczególny wzorzec reakcji grup mniejszościowych na dyskryminację stanowi zagrożenie stereotypem, czyli spadek sprawności działania w dziedzinach objętych stereotypem pod wpływem samej świadomości, że jest się członkiem stereotypizowanej grupy; zagrożenie stereotypem wywołuje:   

Reakcję stresową – pogarsza funkcje poznawcze, Inicjuje procesu uważnego śledzenia własnego zachowania – pochłania cżeść pamięci operacyjnej, Tłumienie myśli dotyczących steretoypu i porażki z nim związenj

-dehumanizacja – wykluczenie poza wspólnotę ludzką; doświadczenie mniejszego współczucia i empatii przez nich, -skrajne przypadki dehumanizacji: ludobójstwo, niewolnictwo, -na co dzień dehumanizacja występuje w postaci infrahumanizacji – częściowe zawiesznie obowiązywania norm moralnych w stosunku do obcych, -dehumanizacja może przybierać postać:  

Animizacji – postrzeganie obcych jako zwierząt, Mechanizcji – postrzeganie obcych jako maszyn,

-najpopularniejsza koncepcja modyfikacji stereotypów i uprzedzeń to klasyczna teoria kontkatu zakłądająca, że najlepszym sposobem redukowania uprzedzeń jest bezpośredni, osobisty kontakt z członkami grup, szczególnie kiedy spełnia warunki:  

Członkowie brup mają podobny status i wspólne cele, Wzajemnie współpracują, a kontakty te są wspierane przez władze, prawo lub obyczaj,

-redukacja uprzedzeń: 

Rekategoryzacja – inspirowanie ludzi, by spostrzegali innych nie jako przedstawicieli grupy obcej, lecz jako reprezentantów jakiejś szerszej kategorii, do której należy też spostrzegający podmiot,



DekategoryzaCJA – INSPIROWANIE LUDZI DO TEGO, ABY SPOSTRZEGALI INNYCH W SPOSÓB SPERSONALIZOWANY, A NIE GRUPOWY, JAKO KONKRETNE JEDNOSTKI, NIE ZAŚ JAKO CŻŁONKÓW STEREOTYPIZOWANYCH GRUP,...