Samenvatting BW 2 PDF

Title Samenvatting BW 2
Author Maxine Brisart
Course Beleidswetenschap
Institution Universiteit Antwerpen
Pages 131
File Size 3.5 MB
File Type PDF
Total Downloads 115
Total Views 152

Summary

Dit is een samenvatting Beleidswetenschap 2020-2021 voor de UA...


Description

BELEIDSWETENSCHAPPEN 2020-2021 1

HOOFDSTUK 1: WAT IS BELEID(SWETENSCHAP)?................................................................................. 1 1.1 GESCHIEDENIS VAN HET WOORD ‘BELEID’..........................................................................................................1 1.2 DE NOOD AAN OVERHEIDSBELEID.....................................................................................................................2 1.2.1 3 Alternatieve sturingsvormen........................................................................................................3 1.2.2 Waarom is er dan overheidssturing nodig? 5 marktimperfecties...................................................5 1.2.3 Conclusie: Maatschappelijke normatieve afweging........................................................................8 1.3 WAT IS BELEID?............................................................................................................................................9 1.3.1 Definitie(s) van beleid of policy:......................................................................................................9 1.3.2 Gemeenschappelijke elementen......................................................................................................9 1.4 GESCHIEDENIS VAN DE BELEIDSWETENSCHAP....................................................................................................10 1.5 WAT IS BELEIDSWETENSCHAP?......................................................................................................................11 1.6 CONCLUSIE EN VERVOLG VAN DE LESSENREEKS..................................................................................................12 1.7 VOORBEELD EXAMENVRAAG..........................................................................................................................12

2

HOOFDSTUK 2: DE BELEIDSINHOUD.................................................................................................. 14 2.1 TYPOLOGIE VAN PROBLEMEN.........................................................................................................................14 2.2 ONDERDELEN VAN BELEID.............................................................................................................................15 2.2.1 Beleidsdoeleinden..........................................................................................................................15 2.2.2 Beleidsmiddelen.............................................................................................................................17 2.2.3 Tijdskeuzes.....................................................................................................................................18 2.3 STRUCTUUR VAN BELEID...............................................................................................................................18 2.4 VOORBEELD EXAMENVRAAG..........................................................................................................................19

3

HOOFDSTUK 3: DE BELEIDSCONTEXT................................................................................................ 20 3.1 EEN VOORBEELD: DE DIOXINECRISIS................................................................................................................20 3.2 ALGEMEEN KADER.......................................................................................................................................20 3.3 DE MEERVOUDIGE CONTEXT VAN BELEID..........................................................................................................20 3.3.1 Geografische context (= context 1)................................................................................................21 3.3.2 Sociaal-culturele context (= context 2)..........................................................................................21 3.3.3 Economische context! (= context 3)...............................................................................................22 3.3.4 Technologische context (= context 4).............................................................................................22 3.3.5 Juridische context! (= context 5)....................................................................................................22 3.3.6 Historische context (= context 6)...................................................................................................22 3.3.7 Politieke context (= context 7).......................................................................................................23 3.3.8 Situationele context (= context 8)..................................................................................................23 3.4 OVERZICHT................................................................................................................................................24 3.5 VOORBEELD EXAMENVRAAG..........................................................................................................................24

4

HOOFDSTUK 4: DE BELEIDSACTOREN................................................................................................ 25 4.1 DEFINITIE VAN EEN BELEIDSACTOR..................................................................................................................25 4.1.1 Talcott Parsons (1951)...................................................................................................................25 4.1.2 Definitie van een beleidsactor (Knoepfel, 2007)............................................................................25 4.2 INDIVIDUELE EN SAMENGESTELDE ACTOREN.....................................................................................................26 4.2.1 Verzameling actoren (actor aggregates).......................................................................................26 4.2.2 Samengestelde actoren (composite actors)..................................................................................27 4.3 BELANGRIJKE ACTOREN IN HET BELEIDSPROCES.................................................................................................29 4.3.1 Burgers..........................................................................................................................................30 4.3.2 Wetgevende en uitvoerende macht..............................................................................................30 4.3.3 Politieke partijen............................................................................................................................31 4.3.4 Pressiegroepen..............................................................................................................................31 4.3.5 Massamedia..................................................................................................................................32 4.3.6 Bureaucratie..................................................................................................................................33

Deel I: Inleiding en definiëring

4.3.7 Externe adviseurs...........................................................................................................................34 4.4 BELEIDSARENA’S.........................................................................................................................................34 4.4.1 Constellaties van actoren (Game theory)!!...................................................................................35 4.4.2 Bekende constellaties....................................................................................................................37 4.4.3 Actorconstellaties en de realiteit...................................................................................................40 4.4.4 Wijze van interactie.......................................................................................................................41 4.5 VOORBEELD EXAMENVRAAG..........................................................................................................................41 5

HOOFDSTUK 5: HET BELEIDSPROCES................................................................................................. 42 5.1 DEFINITIE EN ONDERDELEN VAN HET BELEIDSPROCES.........................................................................................42 5.2 FASE 1: AGENDASETTING.............................................................................................................................43 5.2.1 Inleiding en definitie......................................................................................................................43 5.2.2 4 modellen van agendasetting......................................................................................................43 5.2.2.1 5.2.2.2 5.2.2.3 5.2.2.4

KLOOFMODEL..........................................................................................................................................43 BARRIÈREMODEL.....................................................................................................................................44 STROMENMODEL....................................................................................................................................45 RELATIEVE-AANDACHTSMODEL...............................................................................................................46

5.2.3 Toepassing van de 4 modellen.......................................................................................................47 5.2.4 Einde van de agendasetting..........................................................................................................47 5.3 FASE 2: BELEIDSVOORBEREIDING: HET ONTWERPEN VAN BELEID..........................................................................48 5.3.1 Vormen van voorbereiding............................................................................................................48 5.3.2 Maatstaven voor een goed ontwerp.............................................................................................48 5.3.3 8 stappen in het ontwerpproces....................................................................................................49 5.3.4 De politieke omgeving van het ontwerpproces.............................................................................50 5.4 FASE 3: BELEIDSBEPALING............................................................................................................................50 5.4.1 Inleiding en definitie......................................................................................................................50 5.4.2 Wie? Gezagdragers en hoofdrolspelers.........................................................................................51 5.4.3 Hoe? Het beslissen.........................................................................................................................51 5.4.4 Hoe? Het verwerven van steun......................................................................................................52 5.5 FASE 4: DE UITVOERING VAN OVERHEIDSBELEID...............................................................................................52 5.5.1 Inleiding en definitie......................................................................................................................52 5.5.2 Het uitvoeringsproces....................................................................................................................52 5.5.3 Benaderingen van beleidsuitvoering.............................................................................................53 5.5.4 Condities volgens het actoren- en factorenmodel.........................................................................53 5.5.5 Het beleid en de beleidstheorie.....................................................................................................54 5.5.6 De uitvoerende organisatie...........................................................................................................54 5.5.7 De uitvoerders...............................................................................................................................55 5.5.8 Omgevingsinvloeden.....................................................................................................................55 5.6 FASE 5: DE NALEVING EN HANDHAVING VAN BELEID..........................................................................................55 5.6.1 Inleiding.........................................................................................................................................55 5.6.2 Verklaringen voor naleving............................................................................................................56 5.6.3 Handhavingsmiddelen en -stijlen..................................................................................................56 5.6.4 Verklaringen voor handhavingskwaliteit.......................................................................................56 5.7 FASE 6: EVALUATIE VAN BELEID......................................................................................................................57 5.7.1 Inleiding en definitie......................................................................................................................57 5.7.2 Soorten evaluatieonderzoek: wie evalueert?................................................................................57 5.7.3 Typen en benaderingen van evaluatieonderzoek..........................................................................57 5.7.4 Terugkoppeling naar beleid: bijsturing..........................................................................................58 5.7.5 Beleidsbeëindiging.........................................................................................................................58 5.8 BESLUIT.....................................................................................................................................................59 5.9 VOORBEELD EXAMENVRAAG..........................................................................................................................59 THEORETISCHE MODELLEN IN DE BELEIDSWETENSCHAP...................................................................................................60 6

HOOFDSTUK 6: NORMATIEVE THEORIEËN (ECONOMIE)....................................................................61 6.1 INLEIDING..................................................................................................................................................61 6.2 RATIONAL CHOICE THEORY............................................................................................................................61 6.2.1 Inleiding.........................................................................................................................................61

Deel I: Inleiding en definiëring

6.2.2 Rational choice theory: Game theory............................................................................................64 6.2.3 Rational choice theory: Principal agent theory.............................................................................65 6.2.4 Evaluatie!.......................................................................................................................................66 6.3 PUBLIC CHOICE THEORY................................................................................................................................67 6.3.1 Inleiding.........................................................................................................................................67 6.3.2 Elementen......................................................................................................................................68 6.3.3 Oplossingen...................................................................................................................................69 6.3.4 Evaluatie........................................................................................................................................70 6.4 VOORBEELD EXAMENVRAAG..........................................................................................................................70 7

HOOFDSTUK 7: DESCRIPTIEVE THEORIEËN (PSYCHOLOGIE!)..............................................................71 7.1 INLEIDING: VAN NORMATIEF NAAR DESCRIPTIEF................................................................................................71 7.2 THEORIE 1: BOUNDED RATIONALITY (HERBERT SIMON).................................................................................72 7.2.1 Bounded rationality: startpunt......................................................................................................72 7.2.2 Substantial en procedural rationality............................................................................................72 7.2.3 Satisfycing search..........................................................................................................................73 7.2.4 Beperkingen van de rationaliteit (John Forester)..........................................................................73 7.2.5 Toepassingen.................................................................................................................................75 7.2.6 Kritiek.............................................................................................................................................76 7.3 THEORIE 2: PROSPECT THEORY....................................................................................................................76 7.3.1 Prospect theory: beslissen in onzekere situaties...........................................................................76 7.3.2 Theorie 2.1: Expected utility theory...............................................................................................77 7.3.3 Aanleiding naar prospect theory...................................................................................................77 7.3.4 Theorie 2.2: Prospect theory.........................................................................................................79 7.3.5 Toepassingen.................................................................................................................................80 7.3.6 Kritiek.............................................................................................................................................80 7.4 “THEORIE 3”: HEURISTIEKEN......................................................................................................................81 7.4.1 Snel beslissen.................................................................................................................................81 7.4.2 4 Soorten heuristieken...................................................................................................................81 7.5 VOORBEELD EXAMENVRAAG..........................................................................................................................83

8

HOOFDSTUK 8: BESTUURSKUNDIGE BENADERINGEN (BESTUURSKUNDE)..........................................84 8.1 INLEIDING: BIJDRAGE VAN DE BESTUURSKUNDE.................................................................................................84 8.2 THEORIE 1: INCREMENTALISME OF ‘MUDDLING THROUGH’.............................................................................84 8.2.1 Theorie van het incrementalisme..................................................................................................84 8.2.2 Toepassing van het incrementalisme............................................................................................87 8.2.3 Kritiek op het incrementalisme......................................................................................................87 8.3 THEORIE 2: MIXED SCANNING (ETZIONI, SYNTHESE).....................................................................................88 8.3.1 Theorie van mixed scanning.........


Similar Free PDFs