Samenvatting - cerebellaire en cerebrovasculaire aandoeningen PDF

Preview

Summary

cerebellaire en cerebrovasculaire aandoeningen...

Description

Cerebellaire aandoeningen Cerebellum -

Coördinatie

-

Controle van houding en gang

-

Spraak

Cerebellaire symptomen -

-

Hypotonie o

Verminderde spierweerstand bij palpatie en passieve manipulatie

o

Ipsilateraal

o

Rebound fenomeen: eerst weerstand bieden. Bij plots lossen: overshooting

o

Pendulaire kniepeesreflex

Coördinatieverlies o

Abnormale gewilde bewegingen  ataxie

o

Vertraagd in gang zetten en stoppen van beweging Jerky bewegingen op einde van grijpbeweging: op einde beginnen beven



Intentietremor bij VNP



A- of dysdiadochokinese

o

Tibutatie: trage hoofdtremor, heel de tijd knikken met hoofd

o

Decompositie van beweging in zijn componenten:

o

o

-





Niet vloeiend



Opdelen in deelbewegingen

Spraakstoornissen 

Slurry dysartrie: lallen, slepend praten



Gescandeerde dysartrie



Explosieve spraak

Gestoorde oogbewegingen 

Saccadische dysmetrie



Catch-up saccades



Extreem fixeren onmogelijk

Evenwichts- en gangstoornissen o

Onstabiele houding en gang met wijde gangbasis

o

Onregelmatig, onzeker stappen

o

Onstabiliteit en wiebelen van romp

o

Soms hulp nodig om te blijven staan

o

Test: koorddansergang

o

Bij trage evolutie  compensaties door verbrede gangbasis, korte passen, voorovergebogen romp, armen van lichaam weg

-

Spierzwakte en -vermoeibaarheid

Pathogenese van cerebellaire syndromen -

-

Cerebellum o

Tumoren

o

BVletsels

o

Ontsteking

o

Paraneoplastisch

o

Bijwerkingen op medicijnen

Kamers en kanalen o

-

Obstructieve hydrocephalie 

Verstopping in cerebellum



Verbreding van 3e en 4e ventrikel en breder foramen

Verbindingen: pedunculi

Cerebellaire syndromen bij volwassenen -

-

Degeneratieve aandoeningen o

Grote groep

o

Ataxie

o

Dysartrie

o

Tremor

o

Spasticiteit

o

Extrapiramidale tekens

o

Cognitieve deterioriatie

Metabole en toxische oorzaken o

Metabool: hypothyroïdie

o

Toxisch 

Diphantoine



Alcohol



Paraneoplastisch bij longtumoren = ergens tumor aanwezig, maar niet op plaats van symptomen

-

Tumoren o

Zeldzaam bij volwassenen

o

Metastasen van 

Longtumor



Borsttumor



Maligne melanoom

Cerebellaire syndromen bij kinderen -

Tumoren o

o

Medulloblastoom 

< 10 jaar



Dak van 4e ventrikel: obstructieve hydrocephalie, intracraniale hypertensie



Behandeling: HK gevolgd door RT

Astrocytoom van cerebellaire hemisfeer 

Ataxie



Nystagmus



Hypotonie

Cerebrovasculaire aandoeningen (CVA) -

Hersenaandoeningen tgv bloedvataandoening

-

Mogelijke bloedvataandoeningen o Letsel van bloedvatwand 

Cholesterol tegen bloedvatwand  wordt groter



Bloedvat geraakt verstopt

o Verstopping door klonter of embool 

Plotse klonter die blijft steken



Klonter: bloedplaatjes die aan elkaar kleven



Embool: wanneer klonter uit hart, a.carotis,… komt

o Permeabiliteit: 

Scheur in wand: hevige bloeding

o Bloedviscositeit  -

Ingedikt  minder goed stromen

Frequentie o Trombose:

50%

o Embool:

30%

o Bloeding:

15%

o Vasculitis:

5%

= ontsteking van bloedvatwand -

2 belangrijke vragen bij CVA o Waar? in welk stroomgebied van welke slagader? o Pathologisch mechanisme? welke soort?

-

Rgote mortaliteit, handicap en morbiditeit

-

Afname van incidentie  betere controle van hypertensie en van cardiale oorzaken van embolen

1

1. Pathologische mechanismen

Trombose -

Door atheromatose (aderverkalking) o Mechanisme 

Vernauwing van BV



Turbulentie



BV en cholesterol in rond gezwierd

atheromateuze plaque in grote BV arteriosclerose in kleinere BV  laminaire bloedstroom Trombusvorming Occlusie OF embool

 kleven aan BV-wand = trombusvorming 

Occlusie: volledige verstopping



Embool: losschieten en kleiner BV doen verstoppen

o Risicofactoren

-



Arteriële hypertensie (hoge bloeddruk)



Roken



Diabetes mellitus (suikerziekte)



Hyperlipidemie (o.a. te veel cholesterol)

Door ontsteking van BV-wand o SLE (systemische lupus erythematosus) o Polyarteritis: ontsteking van verschillende slagaders

-

Door verhoogde viscositeit van bloed o Polycytemia vera: toename van aantal bloedcellen  meer visceus

Embool -

Cardiaal (vanuit het hart) o VKF (voorkamerfibrillatie) en andere hartritmestoornissen o Hartinfarct (AMI) met trombusvorming o Bacteriële endocarditis: infectie van binnenwand van hart o Complicaties bij hartchirurgie of arteriografie o Mitraalkleplijden o Kunstkleppen o Aneurysma van kamerwand o Paradoxaal embool: gaatje in voorkamer dat niet vanzelf is dichtgegaan

-

Niet cardiaal: atheromateuze plaques vanuit 2

o Aortaboog o aa. Carotides o cerebrale vasculaire trombose o vet, tumor en luchtembool o complicaties van nek- en thoracale chirurgie

Bloeding -

ruptuur van intracraniale slagader

-

anomalie van BV-wand: o aneurysma 

soms familiaal voorkomen



meestal thv circulus van Willis

o AVM (arterioveneuze malformatie) 

Slagaders  arterionen  haarvaatjes



Geen haarvaatjes soms: slechte overgang van arterie naar vene = AVM

2. Ischemische accidenten = cerebraal infarct: wit infarct (geen bloed) of hemorragisch infarct (embolen)

Syndromen volgens irrigatiezone -

a. cerebri anterior o occlusie proximaal van a. communicans anterior  contralaterale neemt over o occlusie distaal van a. communicans anterior 

-

verlamming van contralaterale been

a. cerebri media o volledige proximale occlusie 

parese van contralaterale arm en contralaterale facialisparese



contralaterale hemianesthesie



contralaterale homonieme hemianopsie



afasie (als CVA in dominante hemisfeer)



pariëtale kwabstoornissen (als CVA in niet-dominante hemisfeer)

3

o distale occlusie 



-

anterieure tak 

hemiparese



motore afasie

posterieure tak 

sensore uitval



sensore afasie

a. cerebri posterior o proximale occlusie 

contralaterale homoniemen hemianopsie



thalamusletsels





contralaterale gevoelsuitval



soms: parese en thalamisch pijnsyndroom

mesecephaal letsel: syndroom van Weber

o distale occlusie 

contralaterale homonieme hemianopsie

o bilaterale occlusie 

corticale blindheid ( niet doorhebben dat je blind bent) hallucinaties, anosogbosie, geheugen- en gedragsstoornissen

-

a. carotis interna: symptoomloos tot dodelijk

-

a. basilaris o proximaal: letsels thv hersenstam 

vaak dodelijk



comateus (formatio reticularis)



bewust, maar mutistisch en quadripleeg  locked-in

o thv bifurcatie van aa.cerebri posteriores: corticale blindheid o kleine takjes naar hersenstam: hersenstamsyndromen -

a. vertebralis o veroorzaakt gekruiste syndromen (hersenstamsyndromen) 

ipsilaterale uitval van nn. craniales



ipsilaterale uitval van cerebellum



contralaterale uitval van lange banen

4

o voorbeeld: syndroom van Wallenberg door een trombose van de a. cerebellaris posterior inferior (PICA): infarct ter hoogte van lateraal deel van de pons, medulla oblongata, cerebellaire hemisfeer. - ipsilateraal: - n. trigeminus (n. V): hypoesthesie gelaatshelft. - n. statoacusticus (n. VIII): doofheid, vertigo, nystagmus. - n glossopharyngeus (n. IX) en n. vagus (n. X): slikstoornissen en heesheid. - Hornersyndroom (sympathische vezels):miose, geen lichtreactie, lichte ptose van bovenooglid, droge, rodeed en warme gelaatshelft. - dysmetrie. contralateraal: tractus spinothalamicus aantasting.

-

lacunaire infarcten = occlusies van kleine perforerende vaten uit proximale a. cerebri media, posterior en a. vertebralis

-

o

kleine lacunes op CT in basale kernen  veel: dementieel beeld

o

soms symptomen

TIA: Transcient Ischemic Attack o Voorbijgaande CVA, symptomen minder dan 24u o 5-10%: binnen 12 maanden een zwaardere CVA o Kleine bloedplaatjesembolen op plaques in extracraniale BV  lossen op o Daling van hartdebiet bij iemand met vernauwde BV

-

Amaurosis fugax o TIA met tijdelijk verlies van zicht in één oog o Voorbijgaande verstopping van a. ophtalmica o Trombusembool vanop arteriosclerotische plaque in a. carotis o Zeer zelden vanuit hart

Aanvullende onderzoeken -

CT-scan van hersenen of MRI van hersenen en hersenstam

-

perfusieSPECT van hersenen

-

risicofactoren o biochemie o hematologie: bloedplaatjes, sikkelcelanemie, polycythemie o hart: EKG, ECG, holter 5

o echo-doppler halsBV o arteriografie

3. Hemorhagische accidenten (bloedingen) -

Primaire hypertensieve intracerebrale bloeding

-

Geruptureerd sacculair aneurysma

-

Ruptuur AVM

-

Hoofdtrauma

-

Ziekten met verhoogde kans op bloedingen

-

Complicatie van medicatie

-

Bloedingen in hersentumoren of metastasen

-

Hemorragische infarcten

-

Arteriële amyloïdose

Primaire intracerebrale bloeding -

Thv hersenparenchym

-

Door chronische arteriële hypertensie of AVM

-

Vooral in basale ganglia, pons en cerebellum  doorbraak naar ventrikels of subarachnoïdale ruimte mogelijk

-

Ruimte-innemend effect bij uitgebreide bloeding of bloeding in fossa posterior

-

Behandeling o

Kleine hematomen: spontaan

o

Cerebellair hematoom: stereotactische evacuatie

o

Oedeem: corticoïden

Subarachnoïdale bloeding -

-

Ruptuur van BV in subarachnoïdale ruimte o

Aneurysma nabij circulus van Willis

o

Congenitaal AVM

Klinische kenmerken o

Tijdens activiteit: plotse, occipitale hoofdpijn

o

Braken, fotofobie, verminderd bewustzijn

o

Geen focale neurologische tekens

o

Tekens van meningisme 6

-

Diagnose: CT-scan of LP

-

Behandeling o

Medicatie op ICU

o

Clipping of coiling na arteriografie

7...