Zagadnienia Piskorz Ryń PDF

Preview

Summary

Zagadnienia na egzamin do Piskorz Ryń...

Description

1. Wyjaśnij pojęcie administracji publicznej?

o    

Administracja publiczna jest to system złożony z ludzi zorganizowany w celu stałej, systematycznej, skierowanej ku przyszłości realizacji dobra wspólnego, jako misji publicznej polegającej głownie, lecz nie wyłącznie na wykonywaniu ustaw, wyposażonych w tym celu we władztwo państwowe oraz środki materialno-techniczne. Przez administrację publiczną rozumie się zespół działań, czynności i przedsięwzięć organizatorskich i wykonawczych, podejmowanych na podstawie prawa i w określonych prawem formach przez różne organy, podmioty i instytucje, na rzecz realizacji interesu publicznego. ADMINISTRACJA – łac. Ministrare → wykonywać, kierować, pomagać, służyć; Problemy z definicją prawniczą (niektórzy odchodzą od definiowania administracji): Zakres działania administracji ← trudną zdefiniować administrację, ponieważ ma bardzo szeroki zakres działania; Pojęcie znikające (teoretycy prawa administracyjnego nie mogą tej administracji ‘złapać’); L. von Stein – administracją jest po prostu to, czego nie umiem nazwać; E. Forsthoff – administracji nie można zdefiniować, można ją tylko opisać

2. Jak pojęcie administracji publicznej jest definiowane poprzez definicje negatywną?

Def. Neg- administracja jest to ta część działalności państwa, która nie jest ustawodawstwem ani sądownictwem. i. Definicja negatywna administracji jest to jedyna definicja, co do której wszyscy się zadają, ale nie jest wystarczająca. Wielu autorów uważa, że jest to dobra definicja, czasami ją rozszerzając ii. Jednym z problemów definiowania administracji jest to, że wpływa na nią m.in. kontekst polityczny 3. Omów cechy administracji publicznej?

 

Cechy administracji publicznej: Władza wykonawcza Związana prawem - administracja nie ma swobody kształtowania działań ← każde jej działanie musi mieć podstawę prawną, - podwójne związanie administracji prawem, forma jest prawem określona (forma działania jest determinowana prawem); - administracja ma katalog czynności określonych prawem

a. Działanie na rzecz dobra wspólnego - Pojęcie dobra wspólnego to abstrakcyjnie ujęte dobro mieszkańców danego kraju → Dlaczego abstrakcyjnie ujęte? – trudno zobiektywizować co jest w naszym interesie, w demokracji jedyną formą jest decydowanie na poziomie Parlamentu (decyduje, która z grup będzie ważniejsza) b. Wyposażenie we władztwo administracyjne - zakotwiczona w ustawie możność wydawania nakazów i zakazów, zezwoleń i koncesji, którym przysługuje domniemanie legalności - władztwo ulega stopniowaniu (inne w zakładzie karnym, inne w szkole wyższej, inne w przedszkolu) - od ustawodawcy i ze względu na dobro wspólne zależy stopień ingerencji w stosunki społeczne

1

- można wyróżnić władztwo administracyjne i władztwo zakładowe (to np. władztwo, które ma uczelnia wobec studenta) c. Polityczny charakter - administracja jest zawsze polityczna ← na jej czele stoi Prezes Rady Ministrów, który jest szefem partii, która wygrała wybory; to urzędnicy mają być apolityczni d. Działa: i. Jak monopolista (nie zawsze – w zależności od rodzaju administracji jest to prawda lub prawie prawda) ii. W sposób ciągły i stabilny iii. W sposób bezosobowy (decyzji nie podejmuje Jan Kowalski jako premier, minister → decyzję wydaje organ administracji niezależnie od tego, kto stoi na czele tego organu, za błędy urzędnika odpowiada państwo) e. Zadania administracyjne wykonuje fachowy i profesjonalny aparat urzędniczy Przyjęto, że zadania administracyjne musi wykonywać kompetencyjny wyspecjalizowany aparat urzędniczy. 4. Omów pojęcie władztwa administracyjnego? Władztwo jest to zakotwiczona w ustawie możliwość wydawania nakazów, zakazów, zezwoleń, koncesji, którym przysługuje domniemanie legalności.

i

5. Co oznacza, że władztwo administracyjne podlega stopniowaniu?

  

Ma charakter normatywny więc podlega stopniowaniu(inne w zakładzie karnym, inne w szkole wyższej, inne w przedszkolu). Od ustawodawcy i ze względu na dobro wspólne zależy stopień władczej ingerencji w stosunki społeczne. można wyróżnić władztwo administracyjne i władztwo zakładowe (to np. władztwo, które ma uczelnia wobec studenta)

6. Co to jest władztwo zakładowe?

Władztwo zakładowe- jest to ogół uprawnień administracyjnych przysługujących organom zakładu wobec użytkowników, a niekiedy także osób trzecich. Istotę stanowi zakres upoważnień dla zakładu do jednostronnego kształtowania stosunków prawnych z użytkownikami zakładu, jak i z osobami, które znalazły się na jego terenie Władztwo to przejawia się w dwóch płaszczyznach: -kształtowanie reguł ogólnych dotyczących korzystania z zakładu - wydawanie poleceń skierowanych do użytkowników zakładu 7.

Co to jest element wartościujący w administracji publicznej? Element wartościujący w administracji publicznej wskazuje cel, dla którego działa administracja. Tym celem jest realizacja dobra wspólnego, co bywa określane jako najważniejsza cecha współczesnej administracji.

8. Omów jakim wyzwaniom podlega administracja w związku z globalizacją, europeizacją

i rozwojem społeczeństwa informacyjnego? BRAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAKKKKKKKKKKKKKK 9. Omów pojęcie prawa administracyjnego? Wskaż cechy prawa

2

   

         

administracyjnego? Omów problemy z definiowaniem prawa administracyjnego? Podstawowym kryterium wyróżniającym prawo administracyjne są jego podstawy aksjologiczne (wartości, dla których prawodawca stanowi prawo) oraz związana z tymi wartościami treść norm; * Jeżeli administracja publiczna działa w interesie publicznym, to prawo administracyjne, to te normy są tworzone dla interesu społecznego (treść tych norm jest determinowana przez interes publiczny Prawo administracyjne → uporządkowany zbiór norm prawnych, których racją obowiązywania jest bezpośrednia realizacja przez podmioty administrujące wartości wyróżnia ze względu na dobro wspólne (interes publiczny) * Uporządkowanie oznacza to, że prawo administracyjne jest spójnym, integralnym podsystemem norm zarówno z punktu widzenia źródeł prawa jak i związków treściowych. CECHY PRAWA ADMINISTRACYJNEGO: Jest to część prawa publicznego W przeciwieństwie do prawa cywilnego Ulepian: Publicum ius est quo ad statum rei Romanae spsctat, privatum quo ad singulorum utilitatem Stosunek w prawie administracyjnym jest zawsze nie równorzędny – administracja publiczna kreuje jakąś decyzję → my jako obywatele nie możemy brać udziału w jego kształtowaniu; sankcja jest tym, co wskazuje, że stosunek między stronami jest nie równorzędny Ma charakter prawa bezwzględnie obowiązującego – ius Cogens Niezależnie od woli stron (administracja wydając decyzję jest bezwzględnie związana prawem) Dodatkowo organ jest zobowiązany do konkretnego działania Zasada legalności Reguluje strukturę i działanie administracji publicznej Ustala treść zachowania się obywateli poprzez: normy prawne (akty ogólne, abstrakcyjne) akty indywidualne, konkretne Jest bardzo rozległe reguluje wiele sfer życia

 Prawo administracyjne ‘styka się’ z innymi gałęziami prawa, np. z:  Prawem konstytucyjnym  Prawem międzynarodowym  Prawem finansowym  Prawem pracy Podziały prawa administracyjnego: - ustrojowe- ustawodawca tworzy struktury organizacyjne administracji i ustala ich zasady funkcjonowania - materialne- jego podstawą są wartości merytoryczne wprost formułowane w ustawach i leżą u podstawy ujawniania się skutków prawnych - procesowe- oparte jest na korelacji wartości merytorycznych, prawidłowości rozstrzygnięcia sprawy administracyjnej i szybkości postępowania

3

Wewnętrzne/ zewnętrzne - wewnętrzne wiążę organy administracyjnie podległe wydającemu akt, a zewnętrzne jednostki administrowane, niezwiązane z administracją publiczną 10. Omów pojęcie administracji ingerującej, świadczącej i infrastruktury?

ADMINISTRACJA ŚWIADCZĄCA  Administracja świadcząca to ta część administracji, której celem jest dostarczenie usług publicznych (mają różny charakter – mogą dotyczyć ludzi jako zbiorowości, np. dostęp do kultury, jak i osoby indywidualnej – pomoc konkretnemu człowiekowi  Działa w sposób niewładczy  Administracja świadcząca a zasada pomocniczości  Administracja świadcząca a przeregulowanie (nadmierna pomoc może spowodować negatywne skutki społeczne dla człowieka; strategia na rynku pracy – bezrobotni otrzymują świadczenia i uważają, że sytuacja jest komfortowa i nie opłaca się pracować, np. Szwecja)  ADMINISTRACJA ŚWIADCZĄCA  Budowa obiektów infrastruktury Prowadzenie obiektów użyteczności pub.  drogi → szkoły  kanalizacje → przedszkola  wodociągi → biblioteki → muzea → uniwersytety → szpitale Prowadzenie obiektów użyteczności publicznej → szkoły → przedszkola → biblioteki → muzea → uniwersytety → szpitale Aspekt indywidualny → administracja działa na rzecz poprawy sytuacji jednostki poprzez zapewnienie minimum egzystencji lub na rzecz poprawy jej bytu oraz w celu pomocy w określonych prawem sytuacjach Aspekt zbiorowy → administracja działa na rzecz całej społeczności poprzez oddanie do dyspozycji ogółu urządzeń komunikacyjnych oraz rzeczy publicznych (dróg, parków, kąpielisk, placówek kultury, kanalizacji, teatry, sale wystawowe, muzea, szkoły, biblioteki, przedszkola).     

ADMINISTRACJA INGERUJĄCA Historycznie stanowi część administracji określaną jako policja administracyjna W rozwoju historycznym podstawowa część zadań administracji Atrybuty władczości Zastosowanie przymusu (wraz z przymusem bezpośrednim) Jest to administracja zajmująca się bezpieczeństwem i porządkiem publicznym Bezpieczeństwo publiczne → w szerszym ujęciu obejmuje ochronę państwa i jego interesów, a także ochronę zdrowia i życia obywateli oraz mienia przed wszelkimi zachowaniami (zamachami) godzącymi w te dobra; policja, UOP, Straż Pożarna.

4

Porządek publiczny → jest całokształtem obowiązujących zasad i norm prawnych wyznaczających ogólne normy postępowania w państwie i gwarantujących jego właściwe funkcjonowanie jako organizacji społeczeństwa (mają nie dopuszczać do powstawania zagrożeń – odwracanie zagrożeń poprzez różne administracje; służby, inspekcje (nadzór budowlany, inspekcje farmaceutyczne i in.), straże.

    

         

Administracja ingerująca chroni: Dobra (życie, zdrowie, środowisko naturalne), moralność publiczną, mienie Pożądane stany faktyczne : Bezpieczeństwo publiczne Porządek publiczny Spokój publiczny Administracja ingerująca: Policja Straż pożarna Inspekcje: Handlowa Farmaceutyczna Sanitarna Weterynaryjna Inspekcje pracy Ruchu drogowego Nadzorubudowlanego administracja infrastrukturyzajmuje się administrowaniem administracyjnego oraz dobrem wspólnym. Zarządza istniejącą infrastrukturą.

majątku

11. Wyjaśnij pojęcie publicznych praw podmiotowych?

Publiczne prawo podmiotowe → pojęcie to oznacza taką sytuację praw jednostki, w której jednostka ta opierając się na chroniących jej interesy normach prawnych może skutecznie czegoś od państwa żądać lub przez państwo coś zdziałać.

+

= 5

PUBLICZNE PRAWO PODMIOTOWE jest to odbicie mojego JA w normie prawnej S. L. Jaworski Publiczne prawa podmiotowe → zawsze wynikają z normy prawnej → dla ich powstania musi być to przepis prawa administracyjnego → musi być to przepis prawa powszechnie obowiązującego  



Publiczne prawa podmiotowe Mają charakter osobisty – zindywidualizowane roszczenia jednostki Służy do kontroli władzy – zawsze z publicznym prawem podmiotowym możemy mieć do czynienia, gdy relacje między jednostką (podmiotem zbiorczym) a podmiotem wykonującym zadania administracji publicznej Zostały przyznane w interesie publicznym 12. Wyjaśnij pojęcie interesu publicznego

Jest to interes większości. Służy realizacji dobra publicznego, ale nie jest to suma interesów indywidualnych. W interesie publicznym dany podmiot jest zainteresowany określonym zachowaniem nie dla własnej korzyści, ale dla dobra wspólnego. 13. Wyjaśnij pojęcie interesu prawnego. Jaki jest związek między pojęciem interesu

prawnego a interesu publicznego. , Interes prawny- powstaje gdy interes faktyczny wynika z normy prawnej, opiera się na niej lub daje się z nią powiązać. Ma charakter osobisty, własny i indywidualny; związany z konkretną sytuacją podmiotu Związek: w interesie publicznym – podmiot dąży do uzyskania korzyści dla dobra wspólnego, ale może być umotywowaniem pośrednich korzyści dla siebie Interes publiczny a prawny- nie jest suma interesów indywidualnych, ale jest wyprowadzany z wartości związanych z interesami indywidualnymi 14. Jak dzielą się interesy w prawie administracyjnym?

interes publiczny dzieli się na: - interes lokalny – jest zawężony do określonego terytorium Interes indywidualny dzielimy na: - interes grupowy- interes poszczególnych jednostek czy grup, które poprzez swoje organizacje chcą zapewnić sobie korzystna dla siebie interwencję państwa - interes faktyczny- zwykły; podmiot zabiega aby administracja publiczna podjęła na jego rzecz jakieś działanie - interes prawny- powstaje gdy interes faktyczny(zwykły) wynika z normy prawnej, opiera się na niej lub daje się z nią powiązać. 15. Omów pojęcie stosunku prawnego i stasunku administracyjnoprawnego?

Stosunek administracyjnoprawny- powstaje wtedy gdy administracyjne prawo przedmiotowe ma dla dwóch podmitów takie znaczenie, że w określonych warunkach sytuacja prawna jednego podmiotu jest w jakiś sposób połączona z sytuacją drugiego podmiotu. Stosunek prawny- obowiązek zachowania się ze względu na jakąś obowiązującą normę jednego podmiotu względem drugiego.

6

16. Przedstaw charakterystyczne cechy stosunku administracyjnoprawnego

- powstaje ze względu na normę prawa administracyjnego - jednym z podmiotów tego stosunku jest zawsze podmiot administracyjny - brak równorzędności podmiotów - podwójna konkretyzacja- łączy konkretnie oznaczony organ z konkretnie oznaczonym podmiotem administracyjnym - uprawnienia i obowiązki wynikające z tego stosunku mają charakter osobisty 17 17.. Porównaj stosunek administracyjnoprawny ze stosunkiem cywilnoprawnym

Podstawową różnicą jest nie równorzędność podmiotów. W administracyjnym pojawia się element władztwa. W stosunku cywilnoprawnym występuje równorzędność podmiotów, a strony mogą dowolnie kształtować swoje stosunki prawne. 18. Omów rodzaje stosunków administracyjnoprawnych.

Stosunki materialnoprawne- różne formy działania administracji publicznej, które będą jej służyć do realizacji i stosowania prawa Stosunki sporne- pojawiają się wtedy gdy druga strona stosunku materialno-prawnego zaskarżyła do sądu administracyjnego akt stosowania prawa wydany przez organ administracyjny. Stosunki wewnętrzne- występują we wnętrzu administracji publicznej; między podmiotami administracji publicznej Stosunki zewnętrzne- dotykają różnych podmiotów spoza administracji publicznej 19. Omów pojęcie podmiotu administrującego.

Podmiot administrujący- podmiot niebędący organem administracyjnym, posiadający przyznaną kompetencję administracyjną lub faktycznie ją wykonujący. Przekazanie kompetencji odbywa się w formie ustawowej Rodzaje organów administrujących: - kierownicy państwowych osób prawnych np. rektor uniwersytetu - agencje rządowe - banki państwowe - spółki prawa publicznego 20. Omów pojęcie zakładu administracyjnego

Zakład administracyjny(publiczny)- wyodrębniona jednostka organizacyjna, która otrzymuje do wykonania określony zestaw zadań publicznych, od podmiotu administracji publicznej, który ją tworzy i która z tego powodu pozostaje pod stałym wpływem tego podmiotu.

21. Omów pojęcie organu administracji i podziały tych organów

Organ administracji – podmiot, który działa za państwo bezpośrednio lub za pośrednictwem samorządu i z tego tytułu może w określonym przez prawo zakresie korzystać z władztwa państwowego. Rodzaje organów/ podziały organy państwowe, rządowe, samorządowe Organy ze względu na szczeblową budowę dzielą się na: naczelne i te niższego szczebla; organ naczelny to np. minister wobec działu, którym kieruje

7

Organy centralne i terenowe: centralne sprawują swoją funkcję na terytorium całego państwa, a terytorialne na określonym jego wycinku Organy niższej i wyższej instancji 22. Podział źródeł prawa na powszechnie obowiązujące i wewnętrznie obowiązujące.

Systematyka źródeł prawa powszechnie obowiązującego: katalog zamknięty; w katalogu zamkniętym hierarchia ustalana jest przez Konstytucję i tylko jej zmiana może dokonać w niej zmian. Zapewnia nadrzędną pozycję Konstytucji i ustawom, pomaga odróżnić prawo powszechnie obowiązujące od wewnętrznego. 1. Konstytucja 2. Ustawa – samodzielny, abstrakcyjny i generalny akt prawny wydawany przez parlament; musi być zgodny z konstytucją; może regulować każdą materię o ile nie zakazuje tego konstytucja Znaczenie dla obywatela- ustawa wiąże bezpośrednio zatem adresaci norm mogą nabywać swoje uprawnienia bezpośrednio z ustawy 3. Rozporządzenie- akt wykonawczy do ustawy; musi być wydany w granicach ustawy, w celu jej wykonania i z wyraźnego polecenia Mogą je wydawać: prezydent, prezes rady ministrów, rada ministrów, ministrowie z teką, przewodniczący określonych w ustawach komitetów, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji 4. Akt prawa miejscowego- wydawany na podstawie i w granicach wyraźnych upoważnień ustawowych; są aktami powszechnie obowiązującymi , obowiązują tylko na wyznaczonym obszarze właściwym dla organów, które je wydały

   

Podmioty upoważnione do wydania organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej Rodzaje  przepisy porządkowe wydawane na podstawie specjalnego upoważnienia ustawowego, akty wydawane na podstawie szczegółowego upoważnienia ustawowego, akty wydawane na podstawie ogólnego upoważnienia ustawowego Źródła prawa wewnętrznie obowiązującego to: Uchwały Rady Ministrów Zarządzenia Prezydenta RP Zarządzenia premiera Zarządzenia ministrów

23. Student powinien znać znaczenie konstytucji dla prawa administracyjnego, Z postanowień konstytucji można wyprowadzić działanie i istnienie każdego organu administracji publicznej. Niemalże każdy artykuł pośrednio lub bezpośrednio dotyczy administracji publicznej i prawa administracyjnego. Konstytucja zawiera podstawowe zasady ogólne dla administracji publicznej, źródła prawa, postanowienia dotyczące RM i administracji rządowej, samorządu terytorialnego, organów kontroli. Możliwość stosowania bezpośredniego konstytucji może wystąpić gdy: Konstytucja tak stanowi. 24. Student powinien znać znaczenie prawa wtórnego UE na administrację publiczną i prawo administracyjne, Przepisy unijne w postaci rozporządzeń wchodzą bezpośrednio do polskiego porządku prawnego, bez konieczności implementacji i obowiązują państwo i jego instytucje jak i ich obywateli..

8

Dyrektywy wiążą państwa członkowskie a nie obywateli, które są zobowiązane do stworzenia norm prawnych implementujących normy unijne. 25. Wykonawczy charakter rozporządzeń, dlaczego jest to prawodawstwo delegowane, kto

wydaje rozporządzenia. Rozporządzenie akt normatywny wydany na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie iw celu jej wykonania Rozporządzenia są powszechnie obowiązujące, mają charakter wykonawczykonkretyzują normy zawarte w ustawie Delegacja ustawowa- upoważnienie do wydania rozporządzenia. Może być obligatoryjne lub fakultatywne. Powinno określać;

  

Organ właściwy do wydania rozporządzenia Zakres spraw przekazanych do uregulowania Wytyczne dotyczące treści aktu

26. Do źródeł prawa wewnętrznego należą:

   

Zarządzenia ( prezydenta, premiera, ministrów)  tylko na podstawie ustawy; charakter wykonawczy Uchwały ( rady ministrów )  do ich wydania wystarczy sama norma konstytucyjna Statuty Regulaminy Obowiązują tylko wewnątrz danej struktury organizacyjnej, nie mogą kształtować sytuacji prawnej podmio...