Chłopi - Notatka dotycząca lektury szkolnej - Chłopów. PDF

Preview

Summary

Notatka dotycząca lektury szkolnej - Chłopów. ...

Description

Chłopi - Władysław Stanisław Reymont

Geneza

Tomy chłopów ukazywały się w latach 1902 - 09. Pierwowzorem powieściowych Lipiec jest wioska niedaleko Skierniewic, w której Reymont mieszkał przez jakiś czas, tak więc pisarz pisał na podstawie swoich obserwacji. Powieść została uhonorowana Nagrodą Nobla w 1924 r.

Gatunek

Powieść o cechach epopei (wszechstronnie portretuje daną społeczność - wiejską, w przełomowym momencie dziejowym - budzenie się chłopskiej świadomości klasowej i narodowej). Wydarzenia i bohaterowie zostali przedstawieni w sposób realistyczny i naturalistyczny.

Kompozycja i styl

• kompozycja podporządkowana rytmowi życia i przyrody (każdy tom - kolejna pora roku) oraz związana z cyklem wegetatywnym natury, rytmem świąt religijnych, prac polowych, codziennych zajęć. Na tym tle rozgrywają się wątki główne. • trzecioosobowa narracja - realistyczna i obiektywna narracja, wykorzystuje techniki tj.: - impresjonizm -> w opisach przyrody np. zmienność i ulotność wrażeń, zestawianie barwnych plam, gra światła - naturalizm -> duża wierność w opisach codziennych zajęć obyczajów mieszkańców wsi oraz wyglądu chat, strojów, narzędzi pracy itd.; motywowanie zachowań ludzi głównie instynktem czy biologią - walka o byt, brutalność i okrucieństwo chłopów, drastyczne sceny, często wprowadzane na zasadzie kontrastu (przeplatanie opisu śmierci Kuby z relacją z wesela Boryny) - symbolizm -> antropomorfizacja przyrody, sugerowanie, że jej przemiany mają głębsze znaczenie • czasem narrator przyjmuje punkt widzenia członka chłopskiej wspólnoty (np. posługuje się dialektyzmami), stylizacja gwarowa dominuje w dialogach

Akcja rozgrywa się w ciągu całego roku, we wsi Lipce oraz Czas i jej okolicy, w końcu XIX w. (aluzje do powstania miejsce akcji styczniowego w rozmowi Kuby z Witkiem)

1

Najważniejsi bohaterowie

• Maciej Boryna - najbogatszy gospodarz we wsi, stary wdowiec, ojciec Grzeli (w wojsku), Antka, Magdy (żona kowala) i nastoletniej Józi; nieformalny przywódca wiejskiej społeczności; dumny, porywczy, nieufny i zawzięty, cieszy się dużym autorytetem we wsi; przywiązany do ziemi, która stanowi dla niego najwyższą wartość; mimo twardego charakteru potrafi czasem okazać serce, Antek Boryna - syn Macieja; silny, dumny, hardy i • nieustępliwy, nie chce się podporządkować ojcu, ani nakazom moralnym obowiązującym w wiejskiej społeczności (romansuje z przyszłą macochą); targają nim silne namiętności, • Jagna Paczesiówna - córka Dominikowej, urodziwa, obiekt pożądania wielu mężczyzn i zazdrości kobiet; lubi się bawić i stroić, ale potrafi ciężko pracować; bezinteresowna, nie przywiązuje wagi do dóbr materialnych , nie ma w niej wyrachowania; wrażliwa, łatwo się wzrusza; zmysłowa i pełna temperamentu; kieruje się wyłącznie instynktem, nie zastanawia się nad konsekwencjami swego postępowania i nie poddaje go ocenie moralnej; uosabia biologiczną siłę życiową, • Hanka - żona Antka, wierna, lojalna, pracowita, skromna i uległa mężowi; najważniejsza jest dla niej ochrona własnej rodziny; potrafi o nią zawzięcie i odważnie walczyć; uosabia typ oddanej żony i dobrej matki; przechodzi przemiany na przestrzeni utworu, • Kuba - parobek Macieja Boryny, pracowity i uczciwy; niezwykle przywiązany do zwierząt gospodarskich; bardzo pobożny, wrażliwy na ludzką krzywdę i biedę, odważny i skromny,

Problematyka

• folklor - szczegółowe opisy ludowych strojów, wnętrz chat i zagród, chłopskich potraw, tańców, obyczajów, zwłaszcza weselnych, przytaczane są przyśpiewki i piosenki, • walka o byt - życie bohaterów jest ukazane jako bezwzględna walka o przetrwanie; o tym, czy na przednówku nie będzie się przymierać głodem, decyduje przede wszystkim posiadanie ziemi; dlatego jest ona obiektem pożądania i zazdrości, głównym źródłem konfliktów, zwłaszcza pomiędzy rodzicami i dziećmi,

2

Problematyka

3

• konflikty w rodzinie - rodzina stanowiła scenerię agresywnych zachowań: powszechne były bijatyki, uleganie namiętnościom, żądzy seksualnej, obrzucanie się wyzwiskami, brutalna przemoc wobec dzieci i kobiet, związek człowieka z naturą - podporządkowanie rytmu • życia chłopów czasowi cyklicznemu; obyczaje, zajęcia, rozrywki i praca, egzystencja są uzależnione od pór roku, zamkniętych w powtarzającym się cyklu; czas, zgodnie z którym żyją chłopi, jest czasem kolistym, dlatego nie ma znaczenia, w którym roku dzieją się wydarzenia opisane; w cykliczny rytm natury wpisuje się również powtarzany co roku układ świąt kościelnych; działania bohaterów są podyktowane motywacjami biologicznymi - kłopoty Jagny wynikają z popędu seksualnego, któremu dziewczyna się poddaje; relacja Antka i Jagny jest przede wszystkim natury fizycznej, • struktura wiejskiej społeczności - system wartości, w którym naczelne miejsce zajmuje posiadanie i uprawa ziemi, sąsiedzkie więzi czy wiara chrześcijańska sprawiają, że mieszkańcy Lipiec tworzą wspólnotę cementową...