Liszaj płaski Wilsona - notatki z książki DIAGNOSTYKA I LECZENIE CHORÓB BŁONY ŚLUZOWEJ JAMY USTNEJ PDF

Preview

Summary

notatki z książki DIAGNOSTYKA I LECZENIE CHORÓB BŁONY ŚLUZOWEJ JAMY USTNEJ...

Description

LISZAJ PŁASKI WILSONA Przewlekła niezakaźna choroba błon śluzowych i skóry o charakterystycznym obrazie klinicznym$ EPIDEMIOLOGIA

- częstość występowania - ok. 1% (0,1-2,2%)$ - wiek: 30-65 lat$ - płeć: żeńska$ ETIOPATOGENEZA

nie do końca wyjaśniona$

Czynniki przyczynowe::$ - czynnik immunologiczny. - choroby autoimmunologiczne: HCV, cukrzyca, toczeń rumieniowaty$

- czynnik infekcyjny$ - czynnik psychoneurogenny - podwyższony poziom lęku i skłonności do depresji, w stresie$

- czynnik chemiczny$ - czynnik metaboliczny - niedobór witamin, głównie z gr.B$ - czynnik genetyczny: układ HLA$ CZYNNIK IMMUNOLOGICZNY

W wyniku bodźców prschicznych, metabolicznych, chemicznych lub infekcyjnych inicjowana jest odpowiedź autoimmunologiczna na skutek ekspresji nowych antygenów$ Podobny obraz do nadwrażliwosci typu IV oraz choroby przeszczep przeciw gospodarzowi$ Wynik reakcji typu komórkowego: atak limfocytów T immunokompetentnych przeciwko obcym dla nich antygenowo tkankom gospodarza: skóra, jamą ustna , przewód pokarmowy, wątroba$ Badanie histopatologiczne:$ Początkowo naciek T(CD4+), następnie T(CD8+) -> powodują apoptozę keratynocytów w warstwie podstawnej nabłonka– progesja zmian pojawiają się nadżerki$ CZYNNIK INFEKCYJNY

HCV - 5% pacjentów z HCV ma zmiany LP$ Nieznany mechanizm:$ - obecność i replikacja wirusa w bł. śluzowej i skórze$ - HCV stymuluje limfocyty B i T$ - leczenie interferonem$ CZYNNIK CHEMICZNY

zmiany lichenoidalne / lichenopodobne - jeśli zmiany ustepują po eliminacji czynnika, nie występują symetrycznie$

- LEKI$ • związki arsenu,rtęci, litu, złota$ Strona 1 z 4

• Leki nanadciśnienienie$ - inhibitory ACE$ - betablokery$ • Leki przeciwzapalne$ - NLPZ - ibuprofen$ • diuretyki, tiazydy: Furosemid$ • p/ cukrzycowe: pochodne sulfonylomocznika$ • p/ malaryczne$ • Szczepienia p/HBV$

- INNE ZWIĄZKI$ • głównie materiały stomatologiczne : amalgamat, złoto$ Zespół Grinspana - białe zmiany na błonie śluzowej przy przyjmowanie leków przeciwcukrzycowych i przeciwnadcisnieniowych$

ODMIANY$ -

siateczkowa - najczęstsza, najbardziej charakterystyczna, łagodna, na policzkach$ nadżerkowa - stan przedrakowy, zaostrzenie$ pęcherzowa - zaostrzenie$ plamkowa$ zanikowa - odosobniona lub z nadżerkami$ wrzodziejąca$

OBRAZ KLINICZNY$ choroba skórno- śluzówkowa$ - 20% wyłącznie na błonie śluzowej - ustna postać $ - 50% zmiany skórne + na błonie śluzowej$ Wykwit pierwotny - grudka: nabłonkowo-łącznotkankowa, wielkość łebka od szlpilki, ułożone charakterystycznie, mlecznobiałe$ ZMIANY SKÓRNE

- Grudki - szaroczerwone/ niebieskawe o lśniącej powierzchni$ - świąd$ - lokalizacja :$ • nadgarstki po stronie zginaczy$ • podudzia$ • plecy – okolica krzyżowa $ - Zmiany pozostawiają przebarwienia, zaniki$ ZMIANY ŚLUZÓWKOWE

- Grudki – mlecznobiałe, wielkości łebka od szpilki$ - Ułożone w charakterystyczne wzory: drzewkowate, kwiat paproci, mróz na szybie , $ - lokalizacja :$ • Policzki w okolicach zatrzonowcowych powiększają się w stronę kącików ust$ • język: na grzbiecie w postaci tarczek - różnicować z leukoplakią$ • czerwień warg$ • dziąsła$ • podniebienie$ • dno jamy ustnej$ Strona 2 z 4

- zazwyczaj symetrycznie$ - Postać skórna liszaja płaskiego OLP - zmiany tylko w jamie ustnej $ 80% przypadków - towarzyszące złuszczające zapalenie dziąseł GINGIVITIS DESQUAMATIVA$ może być jedynym objawem !$ postać zaawansowana – możliwy objaw KÖBNERA - powstawanie grudek na skutek uszkadzającego bodźca mechanicznego$

OBJAWY KLINICZNE$ Zależą od postaci :$ - siateczkowa: brak objawów lub niewielki dyskomfort$ - nadżerkowa/ zanikowa/ pęcherzowa$ • silne bodźce bólowe$ • zaostrzenia pod wpływem miejscowych czynników drażniących$

ROZPOZNANIE$ - Charakterystyczny obraz kliniczny: mlecznobiałe grudki, dodatkowo nadżerki - w postaci nadżerkowej$

- Biopsja $ • badanie HP$ • badanie immunofluorescencji bezpośredniej: złogi IgA i C3 dopełniacza linijne wzdłuż błony podstawnej$

Obraz histopatologiczny - hiper- i parakeratoza$ - zwyrodnienie wodniczkowe keratynocytów w warstwie podstawnej nabonka$ - Poszerzenie warstwy ziarnistej$ - sople nabłonkowe – obraz ‘’zębów piły”$ - uszkodzenie włókien kolagenowych i elastycznych$ - Liczne komórki nacieku zapalnego – histiocyty, limfocyty, komórki tuczne$ - ciałka koloidowe$

RÓŻNICOWANIE$ - Leukoplakia$ - Choroba delbanco $ - Toczeń rumieniowaty$ Różnicować zmiany lichenopodobne – ustąpią po weliminowaniu przyczyny, zwykle niesymetryczne$

LECZENIE$ 1. eliminacja czynników patologicznych:$ • Miejscowych:$ - Poprawa higieny jamy ustnej$ - usunięcie czynników drażniących$

Strona 3 z 4

• ostre brzegi zębów$ • korzenie resztkowe$ • nieprawidłowo wykonane wypełnienia, uzupełnienia protetyczne$

- Eliminacja stanów zapalnych w jamie ustnej - np. leki przeciwgrzybicze$ - Wymiana wypełnień amalgamatowych$ - Unikać płukania CHX - działa drażniąco$

• ogólnych :$ - Zmiana leków$ - Badania w kierunku HCV$ - Unikanie alkoholu i nikotyny$ • 5P$ - Pytaj$ - Poradź$ - Przeprowadź diagnozę$ - Powtarzaj$ - Pomóż $

2. Osłonowo$ • zioła powlekające $ - siemię lniane$ - kwiat czarnej malwy$ - rumianek$ • łagodna dieta $ - Wyeliminowanie z diety pikantnych, kwaśnych, gorących , ostrych I twardych pokarmów$ Łagodne środki do higieny jamy ustnej $ • 3. Witaminy$ • Witamina A w roztworze wodnym$ • Doustnie wit. B1, wit. B2, wit. B6, wit. PP$ Postać siateczkowa nie wymaga dodatkowego leczenia, wizyty kontrolne co 2-3 miesiące$ Dodatkowo w postaci nadżerkowej i zanikowej $ 4. Sterydy$ - 0,025% fluocinolon ( FLUCINAR) - w postaci żelu, poinformować pacjenta że można stosować na błonie śluzowej$ 5. Inhibitory kalcyneuryny$ - 0,03% lub 0,1% takrolimus ( PROTOPIC) -uwaga działania niepożądane!$ W postaci płytkowej ( język- tarczki)$ 6. RETINOIDY$ - 0,1% izotretynoina/ 0,1% retinaldehyd$ W postaci uogólnionej skórno- śluzówkowej leczenie prowadzi lekarz dermatolog$ kortykosterydoterapia ogólna$

Strona 4 z 4...