OG 5 - De economische en monetaire unie (EMU) en de Eurozone-crisis PDF

Preview

Summary

OG 5...

Description

Europese integratie – Onderwijsgroep 5: De economische en monetaire unie (EMU) en de Eurozone-crisis Opdracht 5.1.1. EMU 1. Welke zijn, in grote lijnen, de stappen naar een EMU?      

1969: Top van Den Haag  akkoord over een EMU Maar tegenstelling tussen Frankrijk (monetarist) en Duitsland (economist) 1970: de Snake  pogingen om de wisselkoersen dichter bij elkaar te brengen 1979-1993: EMS en ERM (snake met ECU, munten bewogen vrij binnen zekere ‘band’/nu: EMS2 en ERM2 voor niet-Eurolanden) SEA: akkoord over monetaire unie 1989: Delors rapport (3 stappen) 1992: Verdrag van Maastricht  convergentiecriteria

2. Hoe verschilden (en verschillen) Frankrijk en Duitsland van visioen over hoe de EMU er uit zou moeten zien? Zij hadden een beetje een tegenovergestelde visie als het neerkwam op de EMU. Frankrijk (monetaire unie was belangrijker dan economische unie) had een meer monetaristische visie en zij zeiden dat men eerst de munt moest invoeren en dat convergentie dan wel achteraf zou volgen. Duitsland (economische unie kreeg voorrang op de monetair unie) had een voorzichtigere en meer economische visie, want zij wilden eerst convergentie en dan pas een eenheidsmunt invoeren.

3. Hoe maakte de ‘snake in the tunnel’ en het EMS (Europees Monetair Systeem) de weg vrij voor de Economische en Monetaire Unie? Snake in the tunnel: bracht wisselkoersen van verschillende munten bij elkaar  EMS stelde gemiddelde waarde vast van verschillende koersen (ECU)  herhaaldelijk falen van the snake duidde aan dat er best een gemeenschappelijke munt kon komen zodat ze dat falen konden vermijden

Debat 5.1. Muntunie PRO 1. De Euro zorgt ervoor dat handel binnen de lidstaten van de EU gemakkelijker wordt, aangezien je allemaal dezelfde munt hebt en je niet binnen een Unie met allemaal verschillende munten zit. De Euro zorgt er ook voor dat Europese bedrijven de beste prijzen kunnen binnenhalen in andere Eurolanden. Dit maakt dan weer dat de prijzen transparant zijn (omdat ze allemaal in dezelfde munt worden uitgedrukt) en verhoogt de concurrentie tussen bedrijven die gevestigd zijn in Eurolanden. Goederen raken zo ook gemakkelijker van het ene Euroland naar het andere Euroland. Indien de Euro zou falen en zou wegvallen, zou één van de belangrijkste fundamenten van de EU (makkelijker handel kunnen voeren tussen Europese lidstaten) ook wegvallen.

2. Doordat er binnen de EU een gemeenschappelijke munt wordt gebruikt, kunnen de Eurozonelanden elkaar helpen wanneer er in één van die Eurozonelanden een financiële crisis zou ontstaan. De Eurozonelanden die een grotere economie hebben, zijn vaak ook stabieler en zij kunnen risico’s beter spreiden dan Eurozonelanden met een kleinere economie. Als de Euro er niet zou zijn en iedere lidstaat hun eigen munt zou hebben, was deze wederzijdse steun niet mogelijk. Deze wederzijdse steun is ook weer heel belangrijk voor de EU dus als de Euro er niet meer zou zijn, dan zou deze wederzijdse steun ook wegvallen. 3. Eén van de absoluut belangrijkste fundamenten van de EU is de Schengenzone waarbinnen er vrij verkeer van goederen, diensten, kapitaal en personen is. Indien de Euro zou wegvallen, zou deze zone zeer waarschijnlijk ook verdwijnen omdat het nogal moeilijk is vrij verkeer te hebben tussen landen die geen gemeenschappelijke munt hebben. Indien Schengen zou verdwijnen, betekent dit ook weer dat landen binnen de Eurozone bv. grenscontroles terug zouden moeten invoeren en andere dingen die eerder verdwenen waren door de Schengenovereenkomst. De kosten hiervan zouden zeer hoog zijn en zouden vooral van grote impact zijn voor private bedrijven die afhankelijk zijn van transport binnen de Schengenlanden en toerisme. 4. Problemen met wisselkoers zou je niet meer hebben, waardoor het ook gemakkelijker wordt om handel te drijven. 5. Als de euro valt, veel landen naar eigen munt en dan komen er ook weer invoertarieven voor andere mensen. 6. Dankzij centrale munt, kan Europa zich voorstellen als één geheel waardoor het sterker staat tegenover grootmachten zoals China.

CONTRA 1. Ten eerste zal de EU niet sterven als gevolg van een mogelijk falen van de eurozone om de huidige crisis het hoofd te bieden. De EU is niet de eurozone. Er is geen reden om aan te nemen dat een ineenstorting van de eurozone de interne markt en de douane-unie in gevaar zal brengen. Zweden en Denemarken doen het vrij goed zonder de euro. Dat geldt ook voor het Verenigd Koninkrijk. Democratie en vrij verkeer houdt Europa ook samen, er zijn ook belangrijkere dingen dan de euro. Handel blijven drijven is altijd mogelijk, ook zonder een eigen munt. 2. Eigen munt kan je niet devalueren als je in crisis zit, zo ben je goedkoper voor het buitenland en kan je munt terug heropleven  eigen munt te gebruiken kan je deze niet devalueren 3. EU geen OCA dus in zuiver economisch opzicht zou je door eigen munt niet per se beter presteren/Europa valt met munt nog altijd te verdelen in veel verschillende economieën, maar door munt worden die economieën gevoelig voor asymmetrische schokken  als je economische risico’s afweegt tegenover geografische betekenis, wat is belangrijker?

Opdracht 5.1.2. De Economische en Monetaire Unie (Bache) 1. Hoe kwam een macro-economische onevenwichtigheid door de invoering van de euro tot stand? Spanje en Ierland ervaarden op een bepaald moment symptomen van onderdrukte inflatie. Dit hield in dat de prijzen van eigendommen pijlsnel de hoogte inschoten en dat er een tekort kwam aan arbeid. Dit terwijl de belangrijkste economieën, die van Frankrijk en Duitsland, een trage groei ervaarden. De meerderheid van de Eurozonelanden ervaarden een minder snelle groei en hogere werkloosheid in vergelijking met die lidstaten (VK, Denemarken en Zweden) die buiten de Eurozone waren gebleven.  ieder land werd als gelijkwaardig naar buiten gebracht (terwijl ze heel verschillend waren), maar investeerders zetten veel in op SP terwijl zij niet zoveel hadden en daardoor kwam dat onevenwicht naar boven  maar één interestvoet voor economisch heel verschillende gebieden 2. Waarom is het moeilijk om een begrotingstekort van 3% niet te overschrijden bij een recessie? Recessie = economische groei daalt en is zelfs lager dan het gemiddelde  invloed op begroting van regering? Groot begrotingstekort is wanneer ze te veel hebben uitgegeven (inflatie) en dan kunnen ze bij recessie moeilijk raken bij 3% waardoor inflatie nog groter werd  belastinginkomsten dalen, maar OH moet wel veel uitgeven dus dit is een probleem OH zal zich genoodzaakt zien om investeringen te doen om krimpende economie een impuls te geven  3% betekent dat je niet te veel mag lenen en begroting niet te buiten mag gaan in een recessie

Debat 5.2. Griekenland PRO 1. Indien Griekenland de Euro verlaat, dan zou dit ervoor kunnen zorgen wanneer de Grieken terugkeren naar hun eigen munt (Drachme) dat deze zou kunnen devalueren. Dit wil zeggen dat ze de Drachme minder waard gaan maken zodat Griekenland voor het buitenland terug competitiever wordt en dat de Grieken ook weer meer zouden consumeren binnen hun eigen land. Dit zou positief zijn voor Griekenland dus het is technisch wel mogelijk, maar het is geen korte en pijnloze oplossing.  soevereiniteit terugwinnen 2. Om in de euro te blijven, wordt Griekenland gevraagd een verder bezuinigingsbeleid te voeren, maar dit blijkt contraproductief te zijn voor de toekomst van de economie op de lange termijn; de omvang van de bezuinigingen leidt ook tot een snelle toename van de civiele onrust. Enkele maanden na het aanvankelijke bezuinigingsbeleid is de Griekse schuldenlast nog steeds even hoog en blijven de rentetarieven stijgen. Als zelfs een bezuinigingsbeleid niet helpt om hun schuldenlast te minderen, zie ik niet in welke oplossing er nog rest en lijkt het me best dat Griekenland de euro verlaat. 3. Door de euro te verlaten, zal Griekenland zijn eigen beslissingen over het monetair beleid kunnen nemen. De regering zou het monetaire beleid kunnen gebruiken om zich aan te

passen aan de inflatie en de werkloosheid. De "nieuwe drachme", die gedevalueerd is, zou de kwakkelende toerisme-industrie van Griekenland kunnen stimuleren, aangezien het voor mensen die onder andere valuta's leven, gemakkelijk zal zijn om daar op vakantie te gaan. Door een breuk met de euro zou de Griekse regering de bezuinigingen op de begroting autonoom en flexibel kunnen doorvoeren. Binnen enkele jaren zou het BBP, althans volgens sommige analyses, weer een opwaarts pad ingaan. 4. Kunnen eerst interne problemen oplossen, want ze hebben dan een monetair beleid en erna pas terug bij de euro komen  als ze crisis hebben, kunnen ze zelf kiezen hoeveel munt waard is en dat ze dan zelf uit de crisis kunnen komen  munt lager zetten zodat deze duurder wordt voor andere  export wordt dan aantrekkelijker, terwijl dit niet was bij de euro want die is centraal 5. Hadden eruit moeten stappen, want zijn niet verantwoord omgegaan met subsidies enzo  verspild geld, want wordt niet verder geïnvesteerd  hoe daalt de euro als GR het verspilt? Effect van GR op euro: GR moet heel veel geld lenen, waardoor waarde van euro toeneemt  door enorme vraag, stijgt euro waardoor exportpositie van andere landen daalt CONTRA 1. Bovendien zou de devaluatie van de valuta in Griekenland, een land dat niet door de export wordt gedreven, weinig kunnen bijdragen aan de stijging van het BBP. In plaats daarvan zouden de invoerprijzen hierdoor kunnen stijgen, waardoor de kosten van levensonderhoud stijgen en de recessie nog brutaler wordt. 2. Een schuld in gebreke blijven en het besluit om de euro op te geven zou een ernstige klap zijn voor de reputatie van de Griekse economie, het zou het moeilijk kunnen maken om in de toekomst te lenen (hoewel u kunt aanvoeren dat hun reputatie al beschadigd is en dat de markten in werkelijkheid in een gedeeltelijke wanbetaling verkeren). 3. Als ze uit de euro stappen, dan kunnen ze sowieso al hun schulden niet terugbetalen 4. Waar zouden de Grieken het meeste baat bij hebben? In EURO blijven, want anders hebben ze hun eigen monetair beleid waardoor het land nog armer wordt  naar drachme (waardeloze munt) en kunnen ze niks exporteren dus armoede

Opdracht 5.2. De Eurozone-crisis (Dinan en hoorcolleges) 1. Had Griekenland überhaupt mogen toetreden tot de EMU? Wat zouden de beweegredenen voor Griekenland geweest kunnen zijn? En voor de EU? Ze hadden eigenlijk niet mogen toetreden tot de EMU, want ze voldeden niet aan de convergentiecriteria om te mogen toetreden. Griekenland was ook een voorbeeld van inefficiëntie en heel wat verspilling.  begrotingstekort van 13% en schuld van 115%

Beweegreden voor GR: na toetreding goedkopere leningen konden aangaan, maar dit zou nadeliger zijn op lange termijn Beweegreden voor EU: sterker tegen het oosten en waarover ze technisch gezien de controle hebben 2. Wat is het effect van een hoog budgettair tekort van een lidstaat van een muntunie op de andere staten? De andere Eurozonelanden hadden weinig andere keuze dan Griekenland te helpen, want als zit niet deden, ging Griekenland gewoon failliet. De andere lidstaten van de EU hielpen Griekenland dus en leenden Griekenland geld, maar de Griekse schuld was zo hoog dat ze dit nooit nog konden terugbetalen en de lidstaten die Griekenland hadden geholpen, gingen hun geleende geld misschien nooit nog terugzien. Dit zorgde voor heel wat wantrouwen tussen de Europese lidstaten. Neiging voor LS om andere LS die ooit in schulden zouden zitten niet meer te helpen Schulden van één land hebben effect op waarde van munt dus dit heeft effect op exportpositie van LS Niet alleen vertrouwensband tussen OH, maar ook tussen investeerders en banken verslechterd

3. Pas het ‘core-periphery’ concept op de eurozone toe. Kan de toepassing van dit concept een mogelijke oplossing voor het probleem bieden? Twee met elkaar verbonden concepten op grote schaal worden gebruikt en concepten zijn inherent rationeel omdat ze elkaar nodig hebben. Peripherielanden (IT, GR) moesten geld lenen bij kernlanden (economisch sterkere landen)  dit concept is het probleem, omdat er een diverse economie is met centrale munt (ontstaan van eurozonecrisis), kern van sterke economieen en aan de rand de zwakkere economieen, maar wel zelfde munt dus schok zoals leman brothers waardoor dit begrip het niet gaat oplossen, core-periphery beschrijft het enkel en alleen

4. Verklaar wat Laffan/Mair bedoelden met ‘responsive – responsible’ overheden en de betekenis hiervan voor de EU in crisis. “Regeringen in democratische systemen hebben altijd een evenwicht moeten vinden tussen de noodzaak om te reageren op hun kiezers, maar ook om verantwoordelijk te zijn voor het gedrag van de overheid. De crisis in de eurozone heeft deze afweging op een fundamentele manier veranderd. De lidstaten van de eurozone moeten hun verantwoordelijkheden tegenover hun partners en hun medeverantwoordelijkheid voor de gemeenschappelijke valutazone, die tot een kernnorm is verheven, confronteren met de reactie op hun kiezers. Zijn we getuige van een stapsgewijze verandering in het engagement voor een verantwoordelijk bestuur, ten nadele van een responsief bestuur? De opkomst en het succes van de uitdagerspartijen in de meeste lidstaten voeden zich met het gevoel bij een groot deel

van de bevolking dat zij rechteloos zijn en geconfronteerd worden met de politiek van `TINA' `Er is geen alternatief'. Voor de regerende partijen is de uitdaging acuut, omdat zij een evenwicht moeten vinden tussen reactievermogen en verantwoordelijkheid, terwijl de uitdagers die niet in de regering willen treden, niet met dergelijke beperkingen te maken hebben. De versnippering van de politiek en de partijsystemen heeft de druk op de reguliere traditionele partijen sterk versterkt. De manier waarop dit via de binnenlandse politiek en de politiek op EU-niveau verloopt, zal van grote invloed zijn op de toekomst van de democratische politiek in Europa.” Hoe zie je die twee taken in de Eurozonecrisis? Responsive (verantwoordelijkheid afleggen), responsible (overheid nemen)  dit is de spanning, bij responsive is alles nog mogelijk en bij responsible g je verdedigen want legt uit wat er is gebeurd  bij liberaal intergouvernemantalisme heb je dit ook: de 2 level game Landen die criteria niet haalden, werden niet gestraft en namen verantwoordelijkheid niet Criteria zijn nu strenger beoordeeld, nu worden ze wel gestraft dus er komt een verschil in responsible en responsive Verantwoordelijkheid jegens andere LS nemen en moeten reageren op kiezers en responsie moeten geven naar kiezers toe...