Pedagogika rodziny - wykłady PDF

Preview

Summary

Notatki z wykładów - pedagogika rodziny ...

Description

Wd Adamskiego 3 typy rodzin greckich ( utrzymanie greckości jako kategorii kulturowej ) 1.wczesna rodzina powiernicza ( szeroki system pokrewieństwa, wiezi krwi łaczy mąż, głowa rodziny zażadzająca majątkiem członków rodziny, nie tylko mieszkających pod jednym dachem, pozycja społeczna kobiety była niższa) 2. Zwarta rodzina domowa ( członkowie zamieszkujący pod wspólnym dachem, własność rodziny, własność wszystkich- głównie rodziców. Kobieta realizuje powinności rodzinne. Słabnie nacisk społeczny na elementy życia rodzinnego warunkujące trwanie społeczeństwa ) 3. Rodzina z elementem rozwiniętego indywidualizmu rodzinnego ( wzmocnienie się tędencji indywidualnych i zmniejszanie się moralności, hetery- kobiety wolnych obyczajów )

OBECNA RODZINA UKSZTAŁTOWANA JEST PRZEZ: - tradycję - kulturę -religię - na pierwszym miejscu jest życie rodzinne

RODZINA GRECKA - wysoka pozycja społeczna rodziny - świadomość odrębności psychicznej – dzieci, autonomii, potrzeb emocjonalnych - wysoka rodzinna i społeczna funkcja kobiet (prokreacja, gospodarka)

RODZINA RZYMSKA – funkcje wd Tyszki -SKŁAD: ojciec, matka, synowie, małżonki, córki, niewolnicy - dominuje pozycja ojca (funkcja ekonomiczan społeczna religijna) PATERFAMILIAS - pozycja ojca związana z kategorią domu, rozumiana jako miejsce zamieszkania (strefa bezpieczeństwa) czyli rodzina to osoby mieszkające pod 1 dachem ZAKRES WŁADZY OJCOWSKIEJ: - władza nad członkami rodziny i majątkiem - reprezentacja rodziny na zewnątrz - decydował o życiu i śmierci - miał prawo sprzedaży dzieci i żony - mógł stosować chłostę

TYPY RODZINY RZYMSKIEJ -Coemptiro – kupno żony, formuła związku małżeńskiego -Confarreatio – kapłan + świadek + posiłek + przejście do domu męża - Hsus – wspólne zamieszkanie za zgodą rodziców, po 1 roku związek był już prawnie sankcyjny, kobieta była własnością mężczyzny - Contubenium związek niewolników za zgodą właściciela dzieci z tego związku to hybrydy

ŚREDNIOWIECZE RODZINA: - gł rola męża - kobieta od niego zależna i miała rodzić dzieci - uwczesne rodziny nie były wielodzietne, była duża śmiertelność dzieci, rodziny nie były w stanie wychować więcej niż 4-5 dzieci MAŁŻEŃSTWO:

- wiązało się z płaceniem posagu za pannę młodą - kobieta była piastunką ogniska domowego - bezżeństwo ubigich - wielożeństwo bogatych -zmiana po przyjęciu chrześcijaństwa, kościół w zmysł wielożeństwa- był możliwy jeden ślub

CHRZEŚCIJAŃSTWO: - podniesienie rangi małżeństwa - nierozwerwalne związki - zakaz zabijacnia niemowląt/dzieci - dobrowolne małżeństwa

CZASY NOWOŻYTNIE: - ojciec decydował o zamążpójściu córki - rozluźnienie więzi rodzinnych - wychowawcy wychowywali dzieci - magnaci ograniczali potomstwo by nie dzielić dóbr na wiele osób MAŁŻEŃSTWO: -moda na zdrady, rozwody - zmiany obyczajowe- osłabienie trwałości - mała różnica wiekowa miedzy mężem a żoną - zmiana moralności- kobiety w ciąży wychodzą za mąż, nie wychodzą za mąż by mieć dzieci

PIERWSZE 8 WIEKÓW POLSKI - wyodrębnienie się rodziny podstawowej - od jednolitych funkcji do różnych funkcji rodziny - dominuje pozycja ojca - silna pozycja matek - odrębność kulturowa

RODZINA JAKO SRODOWISKO W YCHOWAWCZE – PODSTAWA EGZAMINÓW 1. RODZINA wd SZCZEPAŃSKIEGO – socjolog rodzina jest to grupa osób złączonych stosunkiem małżeńskim i rodzicielskim 2. RODZINA wd OKONIA rodzina to mała grupa społeczna skł: rodzice, dzieci, krewni. Rodziców wiąże małżeństwo, dzieci więź rodzicielska, stanowi podstawa wychowania rodzinnego. Mamy tu więź formalną określającą obowiązki rodzic – dziecko, dzieckorodzic względem siebie 3. RODZINA wd ZIEMSKIEJ mała naturalna grupa społeczna, małżonkowie i dzieci, jest ciągłość względnie trwała dynamicznie się przekształca i związana z wiekiem życia małżonków 4. RODZINA wd ZANIEWSKIEGO środowisko wychowawcze odrębne środowisko społeczne, które grupa wytwarza dla osobnika mającego zostać jej członkiem po odpowiednim przygotowaniu 5. RODZINA wd PIETER złożony układ powtarzającego się lub względem trwałych stałych osymetri do których człowiek rozwijający się przystosowuje się czynnie w wychowawczym okresie życia

RODZINA TO: środowisko wychowawcze w znaczeniu zrozumienia życia dziecka, które mają zarówno oddziaływanie wychowawcze. Rodzina to środowisko wychowawcze, w którym mają znaczenie zamierzone jak i niezamierzone działania. Okazjonalne o różnym charakterze i sile wpływają na dziecko i tworzą jego środowisko wychowawcze. W rodzinie występuje proces wychowania naturalnego

DZIECKO UCZESTNICZY W NASTEPUJACYCH SYTUACJACH ZYCIA RODZINNEGO –EGZAMIN WAZNE!! -bezpośrednich interakcjach między członkami rodziny - powstaje wiedza o świecie i wartościach, normach moralno społecznych - poznaje kulturę domu rodzinnego - poznaje sposoby zaspokajania potrzeb - rozwija indywidualne zainteresowania - to co w domu się dzieje takiego mamy człowieka

FUNKCJE RODZINY: -PROKREACYJNA (biologiczna) głowny cel każdej rodziny, zrodzenie potomstwa by była ciągłość, zaspokojenie potrzeb erotyczno- sexualnych - OPIEKUŃCZA udziela konkretnej pomocy członkom rodziny, gdy sami sobie udzielamy pomocy - GOSPODARCZO EKONOMICZNA utrzymanie się przy zyciu dobra materialno bytowe - GOSPODARCZA niezbędne warunki do zycia - WYCHOWAWCZA –socjalizacja wprowadznie członków w życie społeczne, uczenie języka obyczajów zachowań wartości kulturowych - STRATYFIKACYJNA gruntuje określony status społeczny określa przynależność do określonej klasy społecznej

STYLE WYCHOWANIA DEMOKRATYCZNY nawiązanie przez rodziców przyjacielskich kontaktów z dziecmi, liczenie się z ich potrzebami biologicznymi i psychospołecznymi umożliwia powzięcie decyzji w sprawach rodzinnych najbardziej korzystnych dla prawidłowego rozwoju dziecka AUTOKRYTYCZNY ( mało skuteczny z pedagogicznego punktu widzenia ) dystans miedzy rodzicami i dziecmi. Rodzice i dzieci mają kontakt formalny nie wnikają w ich potrzeby wewnętrzne uznają tylko własne racje, nie znają sprzeciwu, nie dopuszczają dzieci do głosu w sprawach rodzinnych LIBERALNE dzieci pozostawione same sobie rodzice spełniają zachcianki. Dzieci są bez kontroli i nadzoru rodzic, są to jednostki o bardzo dużym poczuciu wartości, egoistyczne , niezdyscyplinowane. Rodzicie nie chcą zajmować się dziecmi chcą mieć świety spokój i wygodne dziecko NIEKONSEKFENTNE (okazjonalne) brak wiedzy pedagogicznej uzależnione od warunków rodziców. Czesta zmienność i przypadkowość. Jak jest urlop to wychowują ale w ciągu roku nie myślą

POSTAWY RODZICIELSKIE WEDŁUG MARII ZIEMSKIEJ: ZŁE: unikająca- opiekunowie nie przejawiają zainteresowania wobec dziecka. Nie dbają o jego dobro, zaspakajanie jego potrzeb, nie akceptują jego praw. Rodzice przejawiający taką postawę unikają kontaktu z dzieckiem (ograniczają go do minimum);

odrzucająca-opiekunowie nie tolerują dziecka. Kontakt z nim przepełniony jest wrogością i niechęcią. Czasem może się zdarzyć, iż rodzic manifestuje swoją niechęć w stosunku do dziecka poprzez tyranizowanie go, łącznie ze znęcaniem się nad nim. Jest to jednak już wykroczenie, patologia; nadmiernie chroniąca- rodzice, aż do przesady boją się o swoje dziecko. Starają się go wyręczać ze wszystkich czynności, aby ustrzec je przed niebezpieczeństwami. Paniczny strach przed otoczeniem dziecka paraliżuje opiekunów. Starają się oni w każdy możliwy sposób chronić dziecko przed niebezpieczeństwami, jakie, na co dzień niesie życie; nadmiernie wymagająca- rodzice całą swoja uwagę skupiają na swoim dziecku. Starają się mu stawiać wysokie wymagania, którym nie zawsze potrafi sprostać młoda osoba. Często takie zachowanie opiera się o brak spełnienia własnych planów i ambicji życiowych, lub o pragnienie zrobienia z dziecka wzoru do naśladowania. Często przyczyna tkwi w braku akceptowania własnego dziecka wraz z jego wadami i zaletami; DOBRE: współdziałanie- zależy od wieku. Młody wiek dziecka sprawia, iż to jego rodzice są odpowiedzialni za tworzenie atmosfery współdziałania. To oni pokazują dziecku wzory zachowania się wśród grupy osób, zdrowej współpracy z nimi. Czas i nabywanie doświadczenia wraz z wiekiem sprzyjają umiejętności współdziałania. Podopieczny coraz częściej sam wychodzi z propozycją współpracy z innymi osobami; akceptacja- opiera się ona na tolerowaniu dziecka takim jakie jest. Nie chodzi tu jednak o całkowite zaprzestanie w pomaganiu podopiecznemu w niwelowaniu jego przywar. W odpowiednim wychowaniu powinno się dążyć do pracowania nad wadami, (które każdy z nas posiada), w taki sposób by w dorosłym życiu podopieczny cechował się jak najmniejszą ich ilością. Opiekunowie potrafią znaleźć i rozróżnić wady dziecka. Kochający rodzice, potrafią również na nie spojrzeć z krytyką. Mimo to kochają je i dostrzegają każde nawet najmniejsze pozytywne działania dziecka, za co nie szczędzą mu pochwał. Jeśli jednak dziecko postąpi negatywnie, zawsze otrzymuje karę, która jest jakby sygnałem dla wychowanka, iż takie postępowanie nie podoba się jego opiekunom. rozumna swoboda- jest to bardzo ważne pojęcie w tym zagadnieniu. Chodzi tu o to, iż opiekunowie widząc rozwój dziecka w umiejętności współpracy z innymi dają mu coraz większy "kredyt zaufania". "Dają mu wolna rękę" w tego typu działaniu. Dziecko dorastając nabiera nowych umiejętności, staje się bardziej samodzielne, wszystkiego jest ciekawe, "poznaje świat całym sobą", uczestnicząc w życiu grupy osób, wśród których przebywa, na co dzień. Rodzice "kierując" dzieckiem powinni robić to z bardzo dużym wyczuciem. Muszą wiedzieć, w którym momencie ograniczyć swobodę dziecka, by nie popadło w tarapaty. Nie mogą jednak dziecku ani za bardzo pobłażać, by nie usamodzielniło się przedwcześnie (i nie zraziło się do dorosłości i idącej za nią samodzielności), ani za bardzo je ograniczać; uznanie praw dziecka- ponieważ dziecko jest pełnoprawnym człowiekiem rodzice powinni o tym wiedzieć i to szanować. Tak jak każdy dorosły młoda osoba również ma własne potrzeby, pragnienia, poturbuje prywatności. Jeżeli tego nie otrzyma, jest to równoznaczne z nie respektowaniem praw dziecka, które dziś są nawet odgórnie określone przez "Konwencję Praw Dziecka".

CZYNNIKI UŁATWAJĄCE WYCHOWANIE W RODZINIE - wiedza o dziecku + stosunek do jego potrzeb - świadomość własnej woli wychowawczej + poczucie odpowiedzialności za los dziecka i jego prawidłowy rozwój - umiejętność oddziaływania wychowawczego prze organizację w rodzinie - rodzaje stosowanych w rodzinie metod wychowania i ich znaczenie w prawidłowym rozwoju dziecka - właściwa postawa rodzicielska ( akceptacja, uznanie praw dziecka w rodzinie, współdziałanie)

CZYNNIKI UTRUDNIAJACE WYCHOWANIE RODZINNE - brak lub niedobór milosci macierzyńskiej i ojcowskiej - niedostateczne urozmaicenie procesów identyfikacji z osobami znaczącymi i czynnikami decydującymi o niepowodzeniach wychowawczych rodziców - wadliwe postawy rodzicielskie (dystans uczuciowy rodziców wobec dziecka nadmierna koncentracja na dziecku i podtawa nadmiernie chroniąca i wymagajaca)

KIERUNKI PRZEMIAN WSPÓŁCZESNEJ RODZINY: autonomizajcja ograniczenie nieformalnej kontroli większość czasu poza domem zanikanie norm egalitaryzacja proces zdobywania równouprawnienia malenie spójności i dezintegracja rodziny patologizacja społeczna i psychospołeczna jednostek mających istotne reprekusje w zyciu rodziny ZŁE KIERUNKI PRZEMIAN RODZINY: anoreksja, objadanie się, aborcja, związki które z rodziną nie mają wiele wspólnego, alkoholizm , narkotyki

RODZINA JAKO SYSTEM SYSTEM- złożona rzecz, zbiór elementów powiazanych ze sobą tworząc stałą zdolność. Zbiór przedmiotów , zasad i regół postepowania, systemy to struktóey , które składają się z powiązanych elementów System określa pewną całość, która posiada budowę. Strukturę tworzą różne powiązane w różny sposób ze sobą elementy, jeśli nie ma struktury nie jest to system stosunki i relacje występują wzajemne oddziaływania, które są od siebie zależne. Zmiana w elemencie wywołuje zmiane w całym układzie. np. jedna osoba choróje wiec cały system rodziny zmienia sie zamieniając swoje role Siła połączeń miedzy elementami decyduje o trwałości i stabilności systemu. Im powiązania słabsze tym system narażony na rozpad. Sstemy są częścią wiekszego systemu np. podsystem rodzeństwa to podsystem systemu rodzinnego np współistnienie systemów

Koncepcja środowiskowych kręgów Kręgi jako odrębne systemy wpływające na siebie. Ich siła i zakres oddziaływania wychowawczego na człowieka jest różna. Rodzina ma najwieksze znaczenie w procesie socjalizacji. Starsze kręgi środowiskowe tworzą kolejne systemy

SYSTEM RODZINNY koncepcja karze patrzeć na człowieka w kontekście relacji z innymi członkami rodziny. Lepsze zrozumienie i pełniejsze poznanie człowieka uwikłanego w skomplikowany świat stosunków panujących w rodzinie

RODZINA to integralna część społeczeństwa, najważniejsza grupa społeczna, podstawowa i ściśle z Tobą związana, z pełnionymi rolami można być tą samą osobą i w rodzinie pełnić wiele ról. Jest grupą odniesienia z którą się identyfikujesz jako członek i reprezentant przyjmuje i współtworzy kulturowe postawy, obyczaje, wzory zachowań

STRUKTURA RODZINY (LICZBA, RODZAJ, POKREWIEŃSTWO) liczba dzieci, układ pozycji, przestrzenne usytuowanie, siła więzi łączących członków rodziny co świadczy o spójności rodziny, kultura, władza, autorytet, pozycja społeczna, względy, rozkład miłości, podział obowiązków. Rodzina będąca systemem interakcji to więcej niż sama osobowość to więcej niż jedna całość. W systemie ważne są wzorce relacji. System ma granice zewnętrzne i wewnętrzne. Stopień przepływu informacji. Rodzina i systemy posiadają relacje w świecie zewnętrznym i wewnętrznym-PRZEPUSZCZALNOŚC. Granice zewnętrzne rozróżniają rodzinę od innych systemów szerszych i jednocześnie umożliwiają komunikację.

CECHY SYSTEMU RODZINNEGO - RODZINA JEST CAŁOŚCIĄ -nie można oceniać rodziny przez pryzmat jednej osoby, gdyż jest to układ osób - CAŁOŚCIOWOŚĆ RODZINY MOZE BYC OTWARTA LUB ZAMKNIĘTA układ zamknięty-stały system postępowania, nie wychodzi poza normę, reguły i zasady są niekorzystne układ otwarty przeciwstawianie sie zamknietemu i kierunki zachowań są jednak zmienne, reguły przekształcają się - RODZINA JEST SYSTEMEM HOMEOSTATYCZNYM ludzie starają się zachować równowagę i stałość, zachowanie wewnętrznej równowagi. Siły te stabilizują system oraz gwarantują jego przesłanie zasada homeostazy rodzinnej członkowie systemu rodzinnego starają się zachować równowagę, stabilnośćw relacjach jeśli tej równowadze coś zagraża

CHARAKTERYSTYKA ZDROWEGO FUNKCJONOWANIA SYSTEMU RODZINNEGO -EGZAMIN! ZDROWIE jest to stan pełnego samopoczucia zdrowotnego psychicznego i społecznego. Zdrowie to nie tylko brak choroby ale i dobre samopoczucie i stan przysfojenia biologicznego psychicznego i społecznego jaki jest osiagalny definicja zdrowia- człowiek jednostaka rodzinna ZDROWIE stopień przystosowania biologicznego, psychicznego i społecznego co charakteryzuje człowieka i grupy społeczne, zdolność człowieka do rozwijania swoich umiejętności

FUNKCJE RODZINY cele do których zmierza życie, działalność rodzinna oraz zadania , które pełni rodzina właściwie zaspokajajac potrzeby swych członków FUNKCJA- czynnośc działania rola i zadanie FUNKCJONALNY - przystosowany do potrzeb i celów

FUNKCJE RODZINY - EGZAMIN JAK PACIERZ! 1. BIOPSYCHICZNE (prokreacyjna, seksualna) 2. EKONOMICZNE (materialno opiekuncza) 3. SPOŁECZNO - WYCHOWUJĄCE (kontrola satysfakcyjna) 4. SOCJOLOGICZNE (wychowawcza, kulturowa, religijna,rekreacyjna)

wd BRADSHAWA FUNKCJONALNA, ZDROWA RODZINA - Wszyscy członkowie są całkowicie funkcjonalni i relacje miedzy nimi są funkcjonalne - członkowie są w stanie wykorzystać w niej ludzkie możliwośći do współpracy - zaspokaja emocjonalność członków - znalezienie równowagi i autonomii - zdrowa rodzina - rozwój i wzrastanie każdego człowieka - rozwija sie poczucie własnego ja , co dzis jest zachwiane u dzisiejszej młodzieży - rodzina jest jednostką socjalizacji Zdrowe środowisko rodzinne daje możliwość rodziny stabilnej i bezpiecznej. Człowiek ma róznorodne potrzeby fizyczne, duchowe, intelektualne, emocjonalne człowiek potrzebuje szacunku do siebie, miłośći, akceptacji do własnej osoby, wolności, potrzeba by rodzice kochali siebie i akceptowali swoje dziecko

RODZINA- w tradyzyjnym ujeciu zbiór jednostek żyjących wspólnie rozpatrywanych w kategoriach lineralnych czyli przyczynowo skutkowych, ujmuje szerzej jednostkę i stawia pytanie nie tylko w jaki sposób inni wpływają na osobę ale także w jaki sposób inni wpływają na innych w danej grupie rodzinnej

SYSTEM RODZINNY to zorganizowany trwały i samoproduktywny oraz wolno rozwijający się wzór ludzkich zachowań z grupą jako rolą np. dziecko-dziadek-struktury np. diada rodzicielska-zespół rodzeństwa oraz funkcje np. podejmowanie decyzji kierownictwo, Do najważniejszych należą: granice, hierarchiczna struktura, dynamiczna równowaga, komunikacja, role rodzinne, kontynuacja. Jest wiele granic w zależności od przyjętych kryterium na poziomie konkretnym są to ściany i drzwi na poziomie apstrakcyjnym prawidłowości: 1. przepływ informacji który włancza lub wyklucza członków określonego podsystemu (np tylko rodzice coś wiedzą) 2. rodzaj aktywności 3. dostęp do określonych przedmiotów

Granice i podsystemy Granice zbyt mocne powodują utrudniony przepływ informacji pomiedzy rodziną a środowiskiem jest to charakterystyczne dla rodzin sztywnych, bardzo schierarchizowanych , czesto ksenofobicznych o tendencjach lekowej. Granice nadmiernie przepuszczalne zagrażają i powodują rozbicie tożsamości rodziny. występują w rodzinach słabo schierarchizowanych o luźnej strukturze, poczuciu wzajemnej więzi. Za optymalne uważa się granice zapewniające poczucie rodzinnej wspólnoty i jedności i tożsamości a jednocześnie umożliwiające adekfatne i elastyczne przystosowanie się do nowej sytuacji zadań i stresów wynikających z realizacji z otoczenia niezależnie od granic zewnętrznych oddzielających rodzinę od otoczenia występującą granice wewnętrzne różne podsystemy danego syetsmu rodzinnego np. mąż i zona, ojciec i syn, matka córka, dziadkowie wnuki Każdy członek rodziny może być uczestnikiem wielu podsystemów jeżeli łączy ich silna więź i nie zamykają się na innych mówimy o PRZYMIERZU, natomiast więź nakierowana na realizację celów kosztem innych jest KOALICJĄ Hierarchiczna struktura oznacza , ze elementarne jednostki systemu przedstawiają system niższego rzędu, a badany system wystepuje jako element wyższego rzedu Odziaływania miedzy systemem a podsystemem to pole badaczy systemów rodzinnych. Jednostka wraz z jej cechami i pobudkami, pełniącymi rolami i oczekiwaniami postrzegana jest jako system sam w sobie oraz jako element innych systemow. Mamy do czynienia z systemem i ich składowymi, których równowaga podlega nieustannym zmianom przymierza i koalicje mają wspólną cechę to wyjątkowo bliskie więzi osoby chcą przebywać i współpracować okazują sobie opiekuńczość i lojalność, mają podobne opinie, popierają się w przypadku konfilktu z innymi osobami ale w przymierzu oprócz bliskich wiezi granice sa estetyczne, nie wystepują przeciwko komuś innemu koalizując określony cel. np. mąż i żona tworzą przymierze w celu spełnienia zadania- dobre wychowanie dzieci podczas gdy koalicja jest strukturą sztywną skierowaną przeciwko komuś np jeden z rodziców tworzy ścisły związek z dzieckiem w opozycji do drugiego z rodziców. W strukturze rodziny ważne są role, to określone wzory zachowań lub własnych zachowań lub wlasnych zachowań jakie na siebie przyjmujemy w różnych sytuacjach społcznych o ile pełnienienie ról społecznych poza rodziną jest bardziej lub mniej świadome i wiąże się z pewnymi ograniczeniami czasowymi o tyle role pełnione w rodzinie są bardziej trwałe i sztywne oraz mniej świadome. Skutek jest taki ze zmiana roli rodzinnej jest o tyle trudniejsza niż pełnionej poza nią. Liczba ról pełnionych w rodzinie jest ogromna

zdaniem KARPIELA I SZTRUSA wyróżniam y : dziecko infantylne występują u niego zachowania rozwoju psychologicznego, rodzice przez swoje zachowanie utrwalają u dziecka poczucie zależności i niedojrzałości zniechęcając go do rozwoju własnej autonomicznej osobowości dziecko rod...