Title | Verbolatino - Apuntes |
---|---|
Course | Latín |
Institution | Universidad de Murcia |
Pages | 8 |
File Size | 755.1 KB |
File Type | |
Total Downloads | 100 |
Total Views | 134 |
Apuntes ...
Tema 3.
LA CONJUGACIÓN DE LOS VERBOS LATINOS.
En latín los verbos nos dan con su enunciado las siguientes formas:
1ª y 2ª personas del singular del presente de indicativo activo. el infinitivo de presente activo. la 1ª persona del singular del pretérito perfecto de indicativo activo. el supino. amo, amas, amare, amavi, amatum
= 1,tr. amar
habeo, habes, habere, habui, habitum
= 2,tr. Tener, haber
rego, regis, regere, rexi, rectum
= 3,tr. reinar, gobernar
audio, audis, audire, audivi, auditum
= 4,tr. oir, escuchar
Con el enunciado podemos determinar los temas y la conjugación a la que pertenece un verbo. Existen cuatro conjugaciones regulares y una mixta que mezcla tiempos de la 3ª y 4ª. Normalmente en el diccionario se omite la 2ª per. del sing. del pres. y el infinitivo de presente, indicando con un número la conjugación (1,2,3,4). La conjugación mixta se engloba en la 3ª. Los verbos de la 1ª y 4ª que forman el tema de perfecto y supino como "amo y audio", se indican sólo con la 1ª persona del presente y el número de la conjugación. Las formas verbales latinas constan de : tema, morfema temporal y desinencia personal
( ama-ba-
mus). Los temas son de presente, perfecto y de supino. El tema de presente se halla separando del infinitivo presente activo el morfema temporal -re, y termina de manera distinta en cada una de las cuatro conjugaciones regulares: tema en "a"
1ª conj.:
ama-re
.........
2ª conj.:
habe-re
........
tema en "e"
3ª conj.:
reg(e)-re
........
tema en consonante.
4ª conj.:
audi-re
........
tema en "i"
Además hay una conjugación mixta con formas semejantes a las de la 3ª y 4ª conjugación. El tema de perfecto se halla separando de la primera persona del singular del pretérito perfecto de indicativo activo, la desinencia "i": amav-i, habu-i, rex-i, audiv-i. El tema de supino se halla separando del supino el morfema temporal "um" y puede terminar en "t" o "s"
amat-um, habit-um, rect-um, audit-um.
Las Desinencias Personales, son: ACTIVAS Sing.
Plur.
PASIVAS
PRET. PERFECTO.
1ªper.
- o/m
-(o)r
- i
2ªper
- s
- ris
- isti
3ªper
- t
- tur
- it
1ªper
- mus
- mur
- imus
2ªper
- tis
- mini
- istis
3ªper
- nt
- ntur
- erunt/ere
MORFEMAS TEMPORALES MODOS TEMAS
TIEMPOS INDICATIVO
AMAMONE-
Presente
sin morfema
Pretérito Imperfecto
-ba
-e
IMPERATIVO
(1ª)
-a
Cero
(2ª, 3ª y 4ª)
-re
REGAUDI-
Tema de perfecto
MONUREX
AUDIV-
Tema de supino
RECTAUDIV-
Pretérito Pluscuamperfecto
-a/e
(3ª y 4ª)
sin morfema
-eri
-era
-isse
Futuro Perfecto
-ero/eri
Pretérito Perfecto
-us,-a,-um
sum
-us,-a,-um
-us,-a,-um
eram
-us,-a,-um essem
-us,-a,-um
ero
Pretérito Pluscuamperfecto
Futuro Perfecto
sim AVISAP
AMATMONIT-
Pretérito Perfecto
-bo/bi/bu (1ª y 2ª)
AVITCA
AMAV-
Futuro Imperfecto
AVISAP Y AVITCA
Tema de presente
SUBJUNTIVO
FORMAS NO PERSONALES INFINITIVO
Tiempos
PARTICIPIO
Voces
AMAAMA-
PRESENTE
MONE-
-re
MONEREG-e
-nt
Activa
AUDI-e
REG-e AUDI-
-ri / -i
Pasiva
AMAVMONUREX
-isse
Activa
AUDIV-
PERFECTO
AMATMONITRECTAUDIT-
AMAT-
-um, -am, -um esse o fuisse
AMATMONITRECTAUDIT-
MONITRECT-
-us, -a, -um
Pasiva
AUDIT-
AMAT-
-urum, -uram, -urum esse o fuisse
MONITRECT-
-urus, -ura, -urum
AUDIT-
Activa
FUTURO AMAMONEREG-e AUDI-e
A. Ballester
-ndum, -ndam, -ndum esse o fuisse
AMAMONE-
-ndus, -nda, -ndum
REG-e AUDI-e
Pasiva
(GERUNDIVO)
2
VERBO AUXILIAR:
SUM, ES, ESSE, FUI
=
SER O ESTAR
INFECTUM
PERFECTUM
ACTIVA
ACTIVA
otcefreP otiréterP
( yo soy o estoy) sum etneserP
es est sumus estis sunt
yo fui o estuve,he sido o estado,hube sido o estado fu-i fu-isti fu-it fu-imus fu-istis fu-erunt/ere
otiréterP
eras erat eramus eratis erant
otcefrepmI orutuF
otcefreP orutuF
( yo seré o estaré) ero eris erit erimus eritis erunt
otcefreP otiréterP
etneserP
sim sis sit simus sint fuera
o
fuese
/
estuviera
o
estuviese) esses esset essemus essetis
otiréterP
essem
otcefrepmaucsulP
otcefrepmI otiréterP
OVITNUJBUS
sitis
(yo
(yo había sido o estado) fu-eram fu-eras fu-erat fu-eramus fu-eratis fu-erant (yo habré sido o estado) fu-ero fu-eris fu-erit fu-erimus fu-eritis fu-erint
( yo sea o esté)
etneserP orutuF
OVITAREPMI
A. Ballester
otcefrepmaucsulP
otiréterP
otcefrepmI
OVITACIDNI
( yo era o estaba) eram
(yo haya sido o estado) fu-erim fu-eris fu-erit fu-erimus fu-eritis fu-erint (yo hubiera/se sido o estado) fu-issem fu-isses fu-isset fu-issemus fu-issetis fu-issent
essent
es
(sé tú)
este (sed vosotros)
esto
(serás tú)
esto
(será él)
estote (seréis vosotros) sunto
(serán ellos)
3
amo, amas, amare, amavi, amatum = 1ª conjugación de tema ama-
amav-
amat-
INFECTUM ACTIVA
PERFECTUM
etneserP
am -o
am -or
ama-s
ama-ris/re
ama-t
ama-tur
ama-mus
ama-mur
ama-tis
ama-mini
ama-nt
ama-ntur
otcefreP otiréterP
( yo soy amado)
( yo amo)
ACTIVA
PASIVA
PASIVA
yo amé,he
(yo he sido amado)
amado,hube amado
amav-i
sum amatus,-a,-um
amav-isti
es est
amav-it
sumus
amav-imus
amati,-ae,-a
estis
amav-istis
sunt
amav-erunt/ere
ama-bar
ama-bas
ama-baris/re
ama-bat
ama-batur
ama-bamus
ama-bamur
ama-batis
ama-bamini
ama-bant
ama-bantur
otiréterP
( yo era amado)
ama-bam
otcefrepmaucsulP
otcefrepmI otiréterP
OVITACIDNI
( yo amaba)
(yo había amado)
(yo había sido amado)
amav-eram
eram
amav-eras
amatus,-a,-um
amav-erat
eras erat
amav-eramus eramus
amav-eratis amav-erant
amati,-ae,-a
eratis erant
ama-bor
ama-bis
ama-beris/re
ama-bit
ama-bitur
ama-bimus
ama-bimur
ama-bitis
ama-bimini
ama-bunt
ama-buntur
( yo ame)
( yo sea amado)
am-em
am-er
am-es
am-eris/re
am-et
am-etur
am-emus
am-emur
am-etis
am-emini
am-ent
am-entur ( yo fuera/se amado)
ama-rer
ama-res
ama-reris/re
ama-ret
ama-retur
ama-remus
ama-remur
ama-retis
ama-remini
ama-rent
ama-rentur
otiréterP
ama-rem
otcefrepmaucsulP
otcefrepmI otiréterP
( yo amara/amase)
(yo habré amado)
(yo habré sido amado)
amav-ero
ero
amav-eris
amatus,-a,-um
amav-erit
eris erit
amav-erimus
erimus
amav-eritis
amati,-ae,-a
eritis
amav-erint
otcefreP otiréterP
etneserP
( yo seré amado)
ama-bo
otcefreP orutuF
otcefrepmI orutuF
OVITNUJBUS
( yo amaré)
erunt
(yo haya amado)
(yo haya sido amado)
amav-erim
sim
amav-eris
amatus,-a,-um
sis
amav-erit
sit
amav-erimus
simus
amav-eritis
amati,-ae,-a
sitis
amav-erint
sint
(yo hubiera/se
(yo hubiera/se sido amado)
amado)
essem
amav-issem
amatus,-a,-um
esses
amav-isses
esset
amav-isset
essemus
amav-issemus
amati,-ae,-a
amav-issetis
essetis essent
amav-issent
etneserP orutuF
OVITAREPMI
A. Ballester
GERUNDIO ama
(ama
tu)
ama-te (amad vos.)
amare
(sé tu amado)
amamini
(sed vos.
amados) amato (amarás tú)
amator (serás tu amado)
amato (amará él)
amator (será él amado)
amatote (amareis vos.) amanto
(amarán ellos)
amantor
Acusativo
amand-um
(a amar)
Genitivo
amand-i
Dativo
amand-o
( a , para amar)
Ablativo
amand-o
(con, por amar)
( de amar)
(serán ellos
amado)
4
habeo, habes, habere, habui, habitum = 2ª conjugación de tema
habe-
habu-
habit-
INFECTUM ACTIVA
PERFECTUM ACTIVA
PASIVA
etneserP
habe -or
habe-s
habe-ris/re
habe-t
habe-tur
habe-mus
habe-mur
habe-tis
habe-mini
habe-nt
habe-ntur
otcefreP otiréterP
( yo soy tenido)
( yo tengo)
habe-o
PASIVA
yo tuve,he
(yo he sido tenido)
tenido,hube tenido
habu-i
sum habitus,-a,-um
habu-isti
es est
habu-it
sumus
habu-imus
habiti,-ae,-a
habu-istis
estis sunt
habu-erunt/ere
habe-bar
habe-bas
habe-baris/re
habe-bat
habe-batur
habe-bamus
habe-bamur
habe-batis
habe-bamini
habe-bant
habe-bantur
otiréterP
( yo era tenido)
habe-bam
otcefrepmaucsulP
otcefrepmI otiréterP
OVITACIDNI
( yo tenía)
(yo había tenido)
(yo había sido tenido)
habu-eram
eram
habu-eras
habitus,-a,-um
habu-erat
eras erat
habu-eramus eramus
habu-eratis habu-erant
habiti,-ae,-a
eratis erant
habe-bor
habe-bis
habe-beris/re
habe-bit
habe-bitur
habe-bimus
habe-bimur
habe-bitis
habe-bimini
habe-bunt
habe-buntur
( yo tenga)
( yo sea tenido)
habe-am
habe-ar
habe-as
habe-aris/re
habe-at
habe-atur
habe-amus
habe-amur
habe-atis
habe-amini
habe-ant
habe-antur ( yo fuera/se tenido)
habe-rer
habe-res
habe-reris/re
habe-ret
habe-retur
habe-remus
habe-remur
habe-retis
habe-remini
habe-rent
habe-rentur
otiréterP
habe-rem
(yo habré sido tenido)
habu-ero
ero
habu-eris
habitus,-a,-um
habu-erit
eris erit erimus
habu-erimus habu-eritis
habiti,-ae,-a
eritis erunt
(yo haya tenido)
(yo haya sido tenido)
habu-erim
sim
habu-eris
habitus,-a,-um
habu-erit
sis sit
habu-erimus
simus
habu-eritis
habiti,-ae,-a
habu-erint
otcefrepmaucsulP
otcefrepmI otiréterP
( yo tuviera/se)
(yo habré tenido)
habu-erint
otcefreP otiréterP
etneserP
( yo seré tenido)
habe-bo
otcefreP orutuF
otcefrepmI orutuF
OVITNUJBUS
( yo tendré)
sitis sint
(yo hubiera/se
(yo hubiera/se sido tenido)
tenido)
essem
habu-issem
habitus,-a,-um
habu-isses
esses esset
habu-isset
essemus
habu-issemus
habiti,-ae,-a
habu-issetis
essetis essent
habu-issent
orutuF
OVITAREPMI
etneserP
GERUNDIO habe
(ten
habe-te
(tened vos.)
tu)
habere
(sé tu tenido)
habemini
(sed vos. tenidos)
habeto (tendrás tú)
habetor (serás tu tenido)
habeto (tendrá él)
habetor (será él tenido)
habetote
habentor
(tendréis
Acusativo
habend-um
Genitivo
habend-i
( de tener)
Dativo
habend-o
( a , para tener)
Ablativo
habend-o
(a tener)
(con, por tener)
(serán ellos tenidos)
vos.) habento
(tendrán
ellos)
A. Ballester
5
rego, regis, regere, rexi, rectum = 3ª conjugación de tema reg-
rex-
rect-
INFECTUM ACTIVA
PERFECTUM ACTIVA
PASIVA
etneserP
reg -or
reg-is
reg-eris/re
reg-it
reg-itur
reg-imus
reg-imur
reg-itis
reg-emini
reg-unt
reg-untur
otcefreP otiréterP
( yo soy reinado)
( yo reino)
reg-o
PASIVA
yo reiné,he
(yo he sido reinado)
reinado,hube reinado
rex-i
sum rectus,-a,-um
es
rex-isti
est
rex-it
sumus
rex-imus
recti,-ae,-a
estis
rex-istis
sunt
rex-erunt/ere
reg-ebar
reg-ebas
reg-ebaris/re
reg-ebat
reg-ebatur
reg-ebamus
reg-ebamur
reg-ebatis
reg-ebamini
reg-ebant
reg-ebantur
otiréterP
( yo era reinado)
reg-ebam
otcefrepmaucsulP
otcefrepmI otiréterP
OVITACIDNI
( yo reinaba)
(yo había reinado)
(yo había sido reinado)
rex-eram
eram
rex-eras
rectus,-a,-um
eras
rex-erat
erat
rex-eramus eramus
rex-eratis rex-erant
recti,-ae,-a
eratis erant
reg-ar
reg-es
reg-eris/re
reg-et
reg-etur
reg-emus
reg-emur
reg-etis
reg-emini
reg-ent
reg-entur
( yo reine)
( yo sea reinado)
reg-am
reg-ar
reg-as
reg-aris/re
reg-at
reg-atur
reg-amus
reg-amur
reg-atis
reg-amini
reg-ant
reg-antur ( yo fuera/se reinado)
reg-erer
reg-eres
reg-ereris/re
reg-eret
reg-eretur
reg-eremus
reg-eremur
reg-eretis
reg-eremini
reg-erent
reg-erentur
otiréterP
reg-erem
otcefrepmaucsulP
otcefrepmI otiréterP
( yo reinara/se)
(yo habré reinado)
(yo habré sido reinado)
rex-ero
ero
rex-eris
rectus,-a,-um
eris
rex-erit
erit erimus
rex-erimus rex-eritis
recti,-ae,-a
eritis
rex-erint
otcefreP otiréterP
etneserP
( yo seré reinado)
reg-am
otcefreP orutuF
otcefrepmI orutuF
OVITNUJBUS
( yo reinaré)
erunt
(yo haya reinado)
(yo haya sido reinado)
rex-erim rex-eris
sim rectus,-a,-um
sis
rex-erit
sit
rex-erimus
simus
rex-eritis
recti,-ae,-a
sitis
rex-erint (yo hubier...