Samenvatting Ziekte van Alzheimer Psychogeriatrie Geestelijke Gezondheidszorg PDF

Preview

Summary

Ik ben het even kwijt- Dementie van het Alzheimertype Ziekte van Alzheimer o Aloïs Alzheimer - Beschrijft voor het eerste het ziektebeeld naar aanleiding van de casus Alphonse D o Uit de autopsie kwamen specifieke neurologische letsel naar voor: - Atrofie van de hersenen - Neurofibilaire degeneratie...

Description

Ziekte van Alzheimer Ik ben het even kwijt- Dementie van het Alzheimertype Ziekte van Alzheimer o Aloïs Alzheimer – Beschrijft voor het eerste het ziektebeeld naar aanleiding van de casus Alphonse D o Uit de autopsie kwamen specifieke neurologische letsel naar voor: – Atrofie van de hersenen – Neurofibilaire degeneratie  Sensiele plaques  Intercellulaire neurofibrilaire kluwens (tangles) o Meest voorkomende vorm van dementie Oorzaken o Oorzaak nog steeds niet gekend o Er is wel altijd sprake van: – Neurofibrilaire kluwens  Tangles  Eiwitkluwens  Draadvormige eiwitten in de zenuwcellen – Sensiele plaques  Ophoping van amyloïd eiwit van een slechte kwaliteit (onoplosbare klonters) tussen de cellen  Bevatten ook nog ontstekingscellen en celresten  Gevolg: De neurotransmitteroverdracht tussen de cellen wordt bemoeilijkt of zelfs volledig onderbroken en er is een gestoorde communicatie tussen de cellen

Ziekte van Alzheimer

Filmpje: Hersenstructuur bij ZVA o Gezonde hersenen: – Bestaan uit miljoenen onderling verbonden zenuwcellen = de neuronen – Neuronen communiceren voortdurend met elkaar door het uitwisselen van signalen via axonen en dendrieten. o Bij een Alzheimerpatiënt is het met de hersenen anders gesteld: – Het ordelijk geregelde netwerk van zenuwcellen in de gezonde hersenen wordt een verwarde massa. Vol ouderdomsplaque en warrige knotten zenuwvezels – De plaque en de zenuwwarboel verstoren de normale communicatie tussen de neuronen in het gedeelte van de hersenen waar het denkvermogen wordt bestuurd. – De ziekte van Alzheimer heeft op verschillende manieren invloed op mensen – In het begin ontwikkelt de ziekte zich langzaam maar met toenemende snelheid – Enkele symptomen  Geheugenverlies  Verwarde gedachten  Desoriëntatie  Slecht beoordelingsvermogen Verloop o De symptomen treden geleidelijk op en worden in eerste instantie vaak. Niet opgemerkt  De geheugenproblemen zijn onschuldig  Kan iedereen overkomen naarmate we ouder worden o In een latere fase wordt de vergetelheid ernstiger en worden belangrijkere dingen vergeten (sleutels of bril niet meer terugvinden) o De vergetelheid gaat nog verder en men vergeet belangrijke heel vertrouwde dingen  Naam van de kleinkinderen, .. o Deze situatie kan een gevaar betekenen voor de oudere en zijn directe omgeving  vergeten dat men een sigaret opgestoken heeft, het huis verlaten zonder doel,.. o Andere vroegtijdige symptomen: – Eenvoudige woorden vergeten in een gesprek – Woorden in een verkeerde context gebruiken – Onbegrijpbare en onsamenhangende verhalen vertellen – Uiteindelijk worden alle aspecten van het leven aangetast maar het verloop van de ziekte is individueel en moeilijk te voorspellen – Het is moeilijk te voorspellen welke symptomen zich zullen voordoen en in welke volgorde dit zal zijn

Ziekte van Alzheimer

Stadia in het ziekteverloop o Eerste stadium: – Latent beeld, alles is nog onduidelijk – Gebruik van coopingsstrategieën – Leefklimaat speelt hier een belangrijke rol  Een rustige vertrouwde omgeving maakt het voor de oudere makkelijker om de greep te behouden – Hier treden vaak conflicten op tussen familieleden  Sommigen zien de situatie veranderen  Anderen ontkennen, willen de veranderingen niet zien Stadium 1 o Moeilijk om hier een onderscheid te maken tussen tekenen van gewoon ouder worden, depressie of beginnend dementie = Dementievraagstuk o Een goede differentiaaldiagnose is heel belangrijk o De oudere gaat in deze fase zijn falen verdoezelen vooral ten opzichte van vertrouwde personen o Tekenen: – Kleine geheugenproblemen – Verlies van interesse en initiatief  De oudere weet dat hij faalt en kiest voor passiviteit om dit niet te laten opvallen – Motorische onrust  Verhoogde prikkelbaarheid en dwangmatig gedrag  De oudere steekt heel veel energie in organiseren om zijn greep te behouden op de situatie – Moeite met abstraheren  Kloklezen  Symbolische waarde van geld – Onverklaarbare angst – Wisselende stemming Stadium 2 o Duidelijk beeld van dementie o Familie realiseert zich meestal nu pas dat er iets aan de hand is o De oudere wordt steeds meer afhankelijk van anderen o Duidelijke en ernstige cognitieve stoornissen Cognitieve stoornissen o Geheugenstoornissen – Dagelijkse dingen worden vergeten  De oudere kan geen nieuwe info meer opslaan en ze uiteindelijk ook niet meer vasthouden voor een korte tijd – Leervermogen aangetast

Ziekte van Alzheimer – Herinneringen aan vroeger worden vager  De levensgeschiedenis kan niet meer volledig gereproduceerd worden, eerst vallen er kleine details weg en later grotere stukken – Confabuleren  De hiaten in hun levensverhaal worden opgevuld met verzinsels  Ouderen hebben hun verhaal nodig om een identiteit te hebben

o Desoriëntatiestoornissen – In tijd  Omkeren van dag- en nachtritme (slaapstoornissen)  Tijdsbesef gaat verloten, men weet niet meer of het morgen, middag of avond is – In plaats  De oudere vindt de weg niet meer binnen zijn vertrouwde leefomgeving en die leefomgeving wordt steeds kleiner – In persoon  Er is enkel nog een gevoelsmatige herkenning, niet meer door fysieke verschijning.  De oudere herkent personen door wat ze doen, zeggen,.. op basis van gewoonte  Die gevoelsmatige herkenning blijft het langst behouden bij personen waar de oudere een nauwe band mee heeft o Afasie – Motorisch en sensorisch – Gesproken en geschreven taak – Moeite met een gesprek te volgen, TV te kijken, de krant te lezen o Apraxie – Uitvoeren van handelingen lukt niet meer – Eerst complexe handelingen, maar later ook eenvoudige alledaagse zaken zoals haar kammen, aardappelen schillen,.. – Plannen van verschillende deelhandelingen gaat verloren o Agnosie – Voorwerpen worden niet meer herkend – Voorbeeld: een kam herkent de oudere niet meer en hij zal dan ook niet weten wat hij ermee moet doen – Akoestische prikkels zoals de bel, telefoon, worden niet meer herkend en de oudere heeft geen zicht meer op zijn lichaamsschema Niet- cognitieve stoornissen o Persoonlijkheidsveranderingen – Emotioneel labiel – Kenmerken die de oudere vroeger al vertoonde komen nu mogelijk nog scherper naar voor o Stemmingsschommelingen

Ziekte van Alzheimer – Frequente wisseling van stemming en dit kan vrij plots zijn – Steeds groter wantrouwen ten opzichte van de omgeving  Paranoïde  Auditieve en visuele wanen Stadium 3 o Ernstige vorm van dementie o Totale zorgafhankelijkheid o Incontinent o Verbale communicatie vrijwel onmogelijk, de oudere praat niet meer en begrijpt niet meer wat er tegen hem gezegd wordt o Sensorische stimulatie is de enige manier om de oudere te bereiken o De oudere kan zelf geen initiatief meer nemen om in contact te komen met zijn omgeving.

Diagnostiek o Vroegtijdige diagnose = belangrijk maar niet makkelijk o Familie zal vaak de huisarts contacteren als er echte gedragsproblemen zijn en dan is de ziekte vaak al een eind gevorderd o Hoe wordt de diagnose gesteld: – Neurologisch onderzoek – EEG – Uitgebreid bloedonderzoek – Assessment om onder andere cognitieve stoornissen op te sporen  MMSE – Een goede observatie Behandeling o Vooral symptomatisch en medicamenteus o Doel is symptomen voor een bepaalde tijd af te remmen en de ouder de kans te geven om een langere tijd zelfstandig te functioneren o De ziekte kan niet genezen worden, hooguit een tijdje gestabiliseerd Medicatie o Er bestaat geen specifieke medicatie o Medicatie ontwikkelt voor andere doeleinden heeft een gunstig effect op de symptomen van Alzheimer – Inwerken op de verstoorde werking van de overdrachtsstoffen in de hersenen – Ontstekingsremmers – Anti- oxidanten (beschermt de zenuwcellen) – Medicatie die invloed heeft op de persoonlijkheids- en gedragsstoornissen o Opstarten van een medicamenteuse behandeling vraagt tijd: – Dosis aanpassen tot gewenst effect bekomen wordt – Oudere kan juist omwille van zijn ziekte zeer weigerachtig zijn

Ziekte van Alzheimer – Bijwerkingen ZVA en erfelijkheid o De wetenschap is nog niet duidelijk hierover o De laatste jaren zijn een grote vorderingen gemaakt: – Bij vroege alzheimerdementie 1 zou er een kans zijn dat de dementie in sommige gevallen van deze gevallen erfelijk is. Maar waar het defecte gen zich dan bevindt2 en hoe het zit met dominante is nog helemaal niet duidelijk. – Op latere leeftijd is het helemaal nog niet duidelijk hoe het zit met erfelijkheid  Christine van Broeckhoven is belangrijk vorser op vlak van Alzheimeronderzoek Christine van Broeckhoven o Vooral bezig met het onderzoek naar verschillende vormen van dementie en hun behandeling o Richt zich heel sterk naar het beleid om geld vrij te maken voor onderzoek op dit domein. Door gebrek aan financiële middelen verliezen we veel bekwame wetenschappers die uitwijken naar landen zoals de VS waar ze die middelen wel hebben. o Heeft verschillende internationale wetenschappelijke prijzen gewonnen waarvan sommige als allereerste vrouw

1 Ontstaan voor de leeftijd van 50 jaar 2 Men denkt aan gen 14 en 21 en eventueel gen 19 omdat deze te maken hebben met de afbraak van het amyloïd eiwit...