Teoria-społeczno-poznawcza-Bandura - psychologia osobowości PDF

Preview

Summary

Teoria społeczno - poznawcza ( Bandura)Teoria społecznego uczenia się, podejście w badaniach nad zachowaniem społecznym i osobowością zainicjowane w pracach Alberta Bandury i Roberta Waltersa. Teoria ta przypisuje podstawowe znaczenie obserwacji i naśladowaniu zachowań innych osób, które zwykle okre...

Description

Teoria społeczno - poznawcza ( Bandura)

Teoria społecznego uczenia się, podejście w badaniach nad zachowaniem społecznym i osobowością zainicjowane w pracach Alberta Bandury i Roberta Waltersa. Teoria ta przypisuje podstawowe znaczenie obserwacji i naśladowaniu zachowań innych osób, które zwykle określa się mianem modeli. Teoria zakłada, że nowe zachowania nabywane są na mocy dwóch głównych mechanizmów: - uczenia się przez konsekwencje: jest podobne do warunkowania sprawczego, polega na świadomym konstruowaniu hipotez dotyczących tego, jakie własne działania, w jakich warunkach prowadzą do uzyskania pożądanych przez jednostkę rezultatów. Automatyczne warunkowanie instrumentalne występuje także u zwierząt, jednak uświadomiona wiedza o skutkach własnych działań u ludzi jest zwykle niezbędnym warunkiem pojawienia się zmiany zachowania. - modelowania: obserwacja cudzych działań i ich skutków. Warunkiem nabywania nowego zachowania w ten sposób jest skupienie uwagi na zachowaniu modela, zapamiętanie tego zachowania i wypróbowanie go we własnym działaniu. Realizowane są jedynie te zachowania, co do których człowiek oczekuje, że umożliwią osiągnięcie jakichś pożądanych stanów rzeczy. Oba mechanizmy nie mają charakteru mechanicznego, wymagają skupienia i uświadomienia. Zatem proces uczenia się jest regulowany poznawczo, uczymy się na skutek sposobu, w jaki interpretujemy zdarzenia. Równie ważną rolę, co oczekiwanie konsekwencji danego zachowania, odgrywa własna oczekiwana skuteczność – przekonanie, że jest się w stanie zrealizować dane zachowanie. Oczekiwanie własnej nieskuteczności hamuje zachowanie, natomiast zwiększenie przewidywań swojej skuteczności prowadzi do podejmowania i nasilania zachowań. Podstawy teorii naśladowania zauważalne są już na szczeblu zwierzęcym. Objawialne są w sposobach uczenia się reakcji w danych sytuacjach i przejmowania doświadczenia od innych osobników. Jest również silnie zauważalne i w szerszym zakresie, u człowieka w okresie dziecięcym. Zwolennicy teorii społecznego uczenia się sądzą, inaczej niż przed nimi behawioryści, że uczenie się następuje, gdy obserwator świadomie przygląda się jakiemuś zachowaniu (np. zapalaniu zapałki) i następnie umieszcza efekt obserwacji w pamięci długotrwałej. Obserwator dotąd nie wykonał zaobserwowanego zachowania, nie zaszły więc żadne behawioralne konsekwencje (wzmocnienia), które zdaniem behawiorystów są niezbędne, by doszło do uczenia się. Jednak bez względu na to, jak długo wspomnienie jest przechowywane w pamięci, obserwator wie, jak zapalić zapałkę, niezależnie, czy zrobi to, czy nie. To samo da się powiedzieć o wielu prostych czynnościach, jak hamowanie samochodu, jedzenie łyżką i otwieranie butelki. Według Bandury uczenie się przez obserwowanie to proces czteroetapowy: student musi skierować uwagę na kluczowe elementy tego, czego ma się nauczyć, student musi zapamiętać dane zachowanie,

student musi umieć powtórzyć dane zachowanie lub wykonać je, student musi mieć motywację i chcieć powtórzyć dane zachowanie. Ćwiczenia i próby w wyobraźni wykorzystywane w nauczaniu bezpośrednim pomagają uczniom utrwalić i wykonać daną czynność (zachowanie)....