Werkstuk \"De titel is de doodstraf in suriname\" - cijfer 7,5 PDF

Preview

Summary

de titel is de doodstraf in suriname...

Description

Anton de Kom Universiteit Suriname Faculteit der Maatschappij Wetenschappen Studierichting Rechten

De doodstraf als alternatief tegen de harde criminaliteit _________________________________________________________________________________________________________________________________________

Een onderzoek naar de mate waarin de doodstraf kan bijdragen aan het afnemen van de harde criminaliteit in Suriname

Paramaribo, april 2014

Module:

Studievaardigheden I

Docent:

dhr. Drs. S. M. Boedhoe LL.B.

Studenten: Kesarsing A. Daal K. Bhola S.

1

Voorwoord Tijdens de colleges van de module Studievaardigheden I hebben wij van onze docent de heer drs. S. M. Boedhoe, LL.B. op interessante wijze kennis opgedaan over het schrijven van een wetenschappelijk document met name een thesis. In het kader van de afronding van de module heeft de docent met toewijding onze documenten doorgenomen en steeds van opbouwende opmerkingen voorzien.

Doodstraf is een onderwerp waar men niet al te enthousiast over praat of schrijft. De start van dit eindresultaat begon moeizaam. Tijdens het verzamelen van de informatie groeide echter onze nieuwsgierigheid naar meer en meer informatie. We kregen nieuwe inzichten en wilden nog meer informatie, want alles leek heel interessant. Vanwege het tijdsaspect onder andere hebben wij daarom het thema afgebakend. Hierbij hebben wij wel bewaakt dat de essentie over het onderwerp niet verloren ging.

Wij zijn een ieder dankbaar die ons heeft geholpen aan de tot standkoming van dit eindproduct, waar wij met trots kunnen aangeven dat wij met de adviezen van de docent er zelf aan hebben gewerkt. Wij zijn hem dan ook speciaal erkentelijk. Daarnaast willen wij dankzeggen aan enkele functionarissen van het Korps Politie Suriname. De leermomenten zullen beslist bijdragen aan onze verdere studie met het oog op een succesvolle afronding.

2

Inhoud Pagina Voorwoord Inleiding

………………………………………………………………………4

1. De doodstraf

………………………………………………………………6

1.1. Inleiding ……………………………………………………………… 1.2. Historie van de doodstraf ……………………………………………… 1.3. Veranderende ontwikkelingen ……………………………………… 1.4. Methoden van doodstraf ……………………………………………… 1.5. Het toepassen van de doodstraf ………………………………………

6 6 7 8 10

2. Standpunten over de doodstraf………………………………12 2.1. 2.2. 2.3. 2.4.

Inleiding ……………………………………………………………… 12 Argumenten tegen de doodstraf ……………………………………… 12 De doodstraf wereldwijd ……………………………………………… 12 Argumenten voor de doodstraf ……………………………………… 14

3. Criminaliteit 3.1. 3.2. 3.3.

………………………………………………………………15

Inleiding ……………………………………………………………… 15 Soorten criminaliteit ……………………………………………………… 15 Het ontstaan van criminaliteit ……………………………………………… 16

4. Doodstraf in relatie tot (harde) criminaliteit 4.1. 4.2.

………..… 18

Inleiding ……………………………………………………………… 18 De invloed van de doodstraf op de (harde) criminaliteit ………………. 18

Conclusie

………………………………………………………………20

Aanbevelingen

………………………………………………………………24

Bronnen

………………………………………………………………25

Bijlagen ………………………………………………………………26 Bijlage 1. Brief

……………………………………………………………… 27

3

4

Inleiding De doodstraf bestaat al eeuwen en is één van de oudste straffen die er wordt gebruikt. Door de jaren heen zijn er veel verschillende soorten manieren gebruikt. Zo zijn er miljoenen mensen gestenigd,

verbrand,

gewurgd,

verdronken,

gekruisigd,

opgehangen,

onthoofd,

geëlektrocuteerd, gefusilleerd, vergast of met een dodelijke vloeistraf geïnjecteerd. Dit gebeurd of gebeurde in elk land, cultuur en geloof. Zo zijn er door de jaren heen miljoenen dieven, moordenaars, verkrachters, echtbrekers en politieke of godsdienstige tegenstanders veroordeeld met de doodstraf1.

Tegenwoordig wordt de doodstraf gezien als een vorm van mensenrechtenschending. Er zijn wereldwijd organisaties, zoals Amnesty International die tegen de doodstraf zijn. Desondanks zijn er nog landen die de doodstraf opleggen en uitvoeren. In landen zoals Amerika is de staat ervan overtuigd dat de doodstraf een oplossing is om de harde criminaliteit tegen te gaan. Volgens de heer Amier van het Korps Politie Suriname2, komt de doodstraf ook in Suriname voor. Het is opgenomen in het Wetboek van Strafrecht. In het verleden is deze ook in ons land opgelegd en uitgevoerd. Nu vindt de doodstraf niet meer plaats. Het wordt gezien als een ‘dode letter’. Maar dit is het in werkelijkheid niet, want elke rechter zou een verdachte kunnen veroordelen tot de doodstraf aangezien de wet hiertoe wel bestaat. De doodstraf komt dus voor in ons Wetboek van Strafrecht, maar wordt niet meer opgelegd en uitgevoerd. Suriname heeft zich in 1987 immers gecommitteerd aan het Verdrag van San Jose. Dit verdrag verbiedt namelijk de uitvoering van de doodstraf. Tegelijkertijd is er wel een tendens vanuit bepaalde individuen uit onze gemeenschap om de doodstraf te activeren. Dit geldt in het bijzonder voor degenen die direct en/of indirect met een bepaald zwaar crimineel gedrag te maken hebben gehad en dikwijls een voor het leven blijvende trauma hebben opgelopen bij zichzelf en de familie. Niet zelden komt het voor dat mensen jaren nog blijven denken en praten, na zo een voorval. Veel aangerichte schade moet jaren nog worden hersteld en of worden verwerkt, soms tot de dood. De materiele schade is hierbij nog niet eens in ogenschouw genomen.

1http://nl.wikipedia.org/wiki/Doodstraf 2 Hoofd Inspecteur van politie, dhr. F. Amier, afdeling Onderzoek Personeelszaken van het Korps Politie Suriname

5

Door de harde criminaliteit die de laatste tijd veelvuldig wordt waargenomen, is het het overwegen waard om de doodstraf in de praktijk te kunnen handhaven. Alvorens dit ten uitvoer te brengen, dient in Suriname echter het Wetboek van Strafrecht aangepast te worden. Aangezien deze activiteit tijdintensief is en veel financiën zal kunnen kosten, is het doel van dit onderzoek om na te gaan of de doodstraf mogelijk zal kunnen leiden tot een afname van de harde criminaliteit. Om het onderzoeksdoel te kunnen verwezenlijken, is de volgende centrale vraag vastgesteld, te weten: “In welke mate zal het praktisch activeren van de doodstraf in Suriname bijdragen aan het afnemen van de harde criminaliteit in ons land?’’ Uit de centrale vraag zijn de volgende deelvragen afgeleid. 1. Wat houdt de doodstraf in? 2. Wat zijn de voor- en nadelen van de invoering van de doodstraf? 3. Hoe kunnen criminele handelingen onderscheiden worden? 4. Is er een relatie tussen de doodstraf en afname van de criminaliteit? Dit onderzoek zal een toegevoegde waarde hebben zowel voor de theorie als voor de maatschappij. Het is theoretisch relevant omdat er nieuwe inzichten kunnen ontstaan voor verdere wetenschappelijke discussies. Aangezien het thema haast een ieder in het bijzonder de Surinaamse gemeenschap raakt, heeft dit onderzoek ook een maatschappelijke relevantie. Velen kijken naarstig uit naar een oplossing tegen de harde criminaliteit en zullen derhalve benieuwd zijn of de doodstraf inderdaad de lang verwachte oplossing kan bieden. Dit onderzoek is beschrijvend van aard; de onderzoeksvragen zullen middels literatuurstudie worden beantwoord. Het resultaat van het onderzoek is als volgt weergegeven. In hoofdstuk 1 wordt over de doodstraf in het algemeen besproken. Hoofdstuk 2 gaat over de voor- en nadelen van de doodstraf en andere verwante theoretische concepten in het kader van deze voor- en nadelen. Beschrijvingen over criminele handelingen alsmede de criminaliteit worden weergegeven in hoofdstuk 3. Hoofdstuk 4 behelst de mogelijke relaties tussen de doodstraf en de criminaliteit. Het antwoord op de centrale vraag en de deelvragen zijn in de conclusie vermeld. Er worden vervolgens aanbevelingen gedaan. De aanbevelingen worden opgevolgd door een discussie over het onderzoek en een lijst van geraadpleegde bronnen. Tot slot is er een overzicht van alle bijlagen die gerelateerd zijn aan dit onderzoek.

6

1. De doodstraf

1.1.

Inleiding

De doodstraf bestaat al duizenden jaren. Veel historische bronnen geven aan dat de doodstraf al in de tijd dat mensen nog in stammen leefden, onderdeel was van het juridische systeem. In z'n algemeenheid kon in die tijd een misdaad worden bestraft met het compenseren van het slachtoffer door de dader, lijfstraffen, het mijden van de dader, verbanning of executie. Het is echter waarschijnlijk dat, omdat de gemeenschappen in die tijd erg klein waren, er weinig misdaden binnen de gemeenschap werden gepleegd en daarnaast dat men zeer terughoudend was met het verbannen of ombrengen van een lid van de gemeenschap. Dit gold echter niet voor misdaden die door mensen van buiten de eigen gemeenschap werden gepleegd. Zelfs relatief kleine misdaden zoals diefstal door iemand van buiten de eigen gemeenschap, werden beschouwd als een aanval op de hele gemeenschap en werden soms zwaar bestraft. Misdaden gepleegd door iemand van een naburige stam konden leiden tot vetes die generaties konden voortbestaan, maar werden ook vaak afgedaan met officiële excuses en compensatie. Deze compensatie konden materieel zijn (bijvoorbeeld het betalen van de schade met vee of slaven), het uitwisselen van bruiden en bruidegoms, maar ook kon besloten worden dat er met bloed moest worden terugbetaald. Soms werd genoegen genomen met dierlijk bloed, dat het menselijk bloed kon vervangen, maar soms werd ook iemand uit de stam van de dader aangeboden voor executie. Dit hoefde niet noodzakelijkerwijs de dader zelf te zijn: het ging om een conflict tussen twee gemeenschappen en niet tussen individuen3.

1.2.

Historie van de doodstraf

Enkele duizenden jaren geleden verenigden stammen zich langzamerhand tot naties. Door het veroveren van nabijgelegen landen en stammen, vermengden de bevolkingen zich ook meer en ontstond er een bovenklasse gebaseerd op religie, rijkdom of macht en minder op de stam waar men oorspronkelijk vandaan kwam. Zo ontstond ook steeds meer de behoefte om een uniform rechtssysteem in te voeren, waarin onder meer de relaties tussen de maatschappelijke klassen formeel werden vastgelegd. Een van de oudste en meest bekende rechtssystemen is de

3Doodstraf www-reeks, nr 22, Wij willen weten, p. 28

7

Codex Hammurabi uit ca. 1780 v.Chr.4. In dit wetboek werden straffen opgenomen voor verschillende misdrijven, waarbij de strafmaat afhing van de maatschappelijke klasse van de dader en die van het slachtoffer. De Codex Hammurabi kende de doodstraf onder meer voor het valselijk iemand beschuldigen van moord, het ontduiken van een mobilisatieoproep, overspel en het verkrachten van een maagd. In het oude Griekenland werd de eerste wet geschreven door Draco, rond 621 v.Chr 5. De doodstraf werd toegepast voor een groot aantal misdrijven. De uitdrukking draconische maatregelen is hiervan afkomstig. In Europa was de doodstraf tijdens de Middeleeuwen en de periode erna een algemene straf voor een breed scala aan misdrijven. In de 18e eeuw bijvoorbeeld stond in Groot-Brittannië de doodstraf op niet minder dan 222 misdrijven, waaronder het ongeoorloofd kappen van een boom of het stelen van een dier. Vaak werd de doodstraf in deze periode omgezet in verbanning naar een van de nieuwe koloniën. In het verleden kon een doodstraf als "eervol" of "oneervol" gelden, wat met name voor de familie van de veroordeelde van belang kon zijn. Edelen werden meestal onthoofd, deze executiemethode stond dan ook bekend als "eervol". Een andere "eervolle" methode (met name voor militairen) was het vuurpeloton. Typische voorbeelden van "oneervolle" doodstraffen waren verbranding, een nek- of rugschot, ophanging, en vierendeling. Mede vanwege de aard van hun misdrijven werden de terdoodveroordeelden na de processen van Neurenberg opgehangen en werd hen het "eervolle" vuurpeloton ontzegd6.

1.3.

Veranderende ontwikkelingen

In de loop der tijd kwam er een beweging op gang om de doodstraf meer humaan te maken. De juridisch leermeester Maimonides7 schreef al in de 12e eeuw dat het "beter is om 1000 schuldige mensen vrij te laten dan om één onschuldig iemand ter dood te brengen". In de 18e eeuw werd in Frankrijk de guillotine ingevoerd om het voltrekken van de doodstraf zo snel en pijnloos mogelijk te maken. In een aantal landen waar ophanging een gebruikelijke manier van het voltrekken van de doodstraf was, werd de korte val vervangen door een lange val, 4http://nl.wikipedia.org/wiki/Codex_Hammurabi 5http://www.dewaarheid.nu/columns/jakobjava/DRACO.htm 6http://www.go2war2.nl/procesvanneurenberg/ 7http://nl.wikipedia.org/wiki/Maimonides

8

waardoor de veroordeelde direct stierf aan een gebroken nek in plaats van langzaam te stikken. In de Verenigde Staten werden eind 19e en 20e eeuw nieuwe methoden gezocht om veroordeelden minder pijnlijk te laten sterven. Als vervanging voor ophanging werd eerst elektrocutie met de elektrische stoel ingevoerd, daarna de gaskamer en ten slotte de dodelijke injectie. Van geen van deze methoden staat echter vast dat ze pijnloos zijn en elk zijn ze omstreden. Ondanks het feit dat de 'humanere' methoden breed zijn ingevoerd, kennen sommige landen nog steeds methoden die als inhumaan gelden, zoals het langzaam ophangen, het onthoofden met een zwaard en zelfs stenigen. Liechtenstein was in 1798 het eerste land ter wereld dat de doodstraf afschafte. Een steeds groter aantal landen heeft de doodstraf sindsdien volledig afgeschaft of voert deze niet meer uit8. Het afschaffen van de doodstraf is een van de voorwaarden die verbonden is aan het lidmaatschap van de Europese Unie.

1.4.

Methoden van doodstraf

Er zijn diverse manieren om de doodstraf uit te voeren. Tegenwoordig is het in veel landen de bedoeling dat een executie zo snel en 'humaan' mogelijk wordt gedaan. In het verleden, en in sommige landen nog steeds, was het juist de bedoeling dat de veroordeelde lang en hevig leed als vergelding en als afschrikwekkend voorbeeld voor potentiële misdadigers. Om die reden werden executies vaak publiekelijk uitgevoerd. In Saoedi-Arabië, Jemen, Iran, Noord-Korea en Syrië gebeurt dit nog steeds. Er zijn in de geschiedenis vele manieren gebruikt bij iemand die de doodstraf heeft gekregen. Vaak werd dit op een wrede manier gedaan door ze bijvoorbeeld vast te binden om ze vervolgens met stokken de botten te breken tot ze dood zijn, deze methode werd vroeger veel in Nederland gebruikt. Deze pijnlijke methodes zijn nog niet zo lang geleden gebruikt in vele landen zo ook Spanje, waar tot 1974 de wurgpaal werd gebruikt en werden veroordeelde in Thailand doorgetrapt door olifanten. Volgens Amnesty International worden op dit moment wereldwijd vooral de volgende methoden gebruikt om veroordeelden ter dood te brengen: dodelijke injectie met gif, 8http://liechtenstein.startpagina.nl/

9

elektrocutie met de elektrische stoel, vergassing in de gaskamer, het ombrengen met een vuurwapen (door middel van een nekschot of fusillade), ophanging, onthoofding of steniging. Ook worden af en toe nog andere methodes gerapporteerd9. Fusillering De veroordeelde wordt vast gebonden, dit kan staand, liggen of zittend. De veroordeelde heeft een donkerblauwe kleding aan en krijgt een kap over zijn hoofd. Daarna wordt erop commando geschoten door meerdere schutters, waarvan één een echte kogel heeft en bij de rest van de schutters het wapen leeg is. Ophanging Ophanging is de meest voorkomende doodstraf methode. Voor al in de middeleeuwen werd deze methode erg veel gebruikt en nu nog steeds in verschillende landen. De veroordeelde wordt bij deze methode opgehangen aan zijn nek aan een galg, daarna klapt er een valluik open zodat je nergens meer op kan staan. Elektrocutie Deze methode wordt tegenwoordig het meest gebruikt bij veroordeelden met de doodstraf. De elektrische stoel is uitgevonden door een elektricien in 1890 die werkte in een gevangenis in New York. De veroordeelde wordt vastgebonden in een houten stoel, waar vervolgens een spons met zoutoplossing op zijn hoofd geplakt die voor een betere geleiding zorgt. Ook krijgt hij een leren kap over zijn hoofd, omdat het er tijdens de stroomschokken erg naar kan uitzien. Eerst krijgt de veroordeelde een harde, korte stoot die ervoor zorgt dat je hersenen meer dan 60 graden worden. Daarna krijgt hij een zwakkere maar wel langere stoot, deze stoot verstoort het hartritme.

Onthoofding

9http://www.amnesty.nl/mensenrechten/encyclopedie/doodstraf-methoden

10

Deze methode van de doodstraf wordt veel gebruikt in Islamitische landen zoals Soedan en Saoedi-Arabië voor moordenaars en andere misdadigers. Hierbij wordt doormiddel van een zwaard of bijl de veroordeelde onthoofd. Injectie Deze methode is nog niet zo lang geleden ontwikkeld en is ook het minst pijnlijk voor de persoon zelf. Hierbij wordt de gevangenen op een brancard vastgebonden en krijgt hij in elke arm een infuus. Dit is voor de zekerheid, omdat één soms niet genoeg is. Door het infuus krijg de veroordeelde een dodelijke vloeistof in een ader. Deze vloeistof veroorzaakt hoorstoornissen en uiteindelijk hartverlamming. Vergassing Deze methode werd gebruikt in de tweede wereld oorlog en wordt nu nog enkel gebruikt in enkele staten van de VS. De veroordeelde zit vast op een stoel in een gasdichte kamer die kan worden bestuurd op afstand. Door bedienbare kleppen stromen giftige stoffen de kamer in. Na dat het gas in het bloed zit duurt het ongeveer 2 tot 18 minuten tot de persoon stikt.

1.5.

Het toepassen van de doodstraf

In 1987 werd bekend dat in China jagers werden veroordeeld tot doodstraf die jaagden op de zeldzame reuzenpanda voor zijn huid en die vervolgens het land uit probeerde te smokkelen. Voor 1987 zijn er zelfs mensen in China veroordeelt tot doodstraf voor omkoping en zelfs voor een fietsendiefstal. In de meeste landen waar de Koran een grote rol speelt kunnen mensen de doodstraf krijgen bij het plegen van seksuele vergrijpen of voor buitenechtelijke seksuelerelaties10.

In het Midden-Oosten en Zuidoost Azië kan een veroordeelde de doodstraf krijgen voor in het bezit zijn van drugs of voor het handelen hiervan, terwijl er in Nederland voor het smokkelen van drugs maximaal van 12 jaar en soft drugs maximaal 4 jaar kan worden gegeven en het gebruik ervan gewoon legaal is. In Maleisië moet je naar een dodencel als je 15 gram heroïne of 250 gram cannabis in je bezit hebt. 10http://www.doodstraf.org/wanneer-doodstraf/

11

In het verleden (en in sommige landen nog steeds) was er weinig tijd tussen veroordeling en het moment van executie. Vanouds werd een misdadiger meestal snel na de berechting geëxecuteerd, vaak nog dezelfde dag. In veel landen doorloopt de veroordeelde tegenwoordig soms een beroepsprocedure die jaren kan duren, in bijvoorbeeld de Verenigde Staten kan het tientallen jaren duren voordat een ter dood veroordeelde geëxecuteerd wordt11. Gedurende deze tijd blijven de veroordeelden gevangenzitten, meestal in death row, een afgescheiden cellenblok voor terdoodveroordeelden. Ze leven bij de dag, want iedere dag kunnen ze bij de directeur geroepen worden om de mededeling te ontvangen dat hun beroepsmogelijkheden zijn uitgeput en dat hun tijd gekomen is. Aan de andere kant is het ook mogelijk dat een executie wordt afgelast, soms wanneer de veroordeelde al in de executieruimte is. Veroordeelden ervaren deze onzekerheid als een grote kwelling. Het komt daarom voor dat een executie plaatsvindt op verzoek van de veroordeelde zelf. Meestal gebeurt dit doordat de veroordeelde afziet van beroeps- of clementieverzoeken. Ook doen terdoodveroordeelden relatief vaak zelfmoordpogingen door bijvoorbeeld slaappillen op te sparen om zo zi...