Psychologia rozwoju człowieka PDF

Preview

Summary

Psychologia rozowoju człowieka, ważne rzeczy na egzamin...

Description

Psychologia rozwoju człowieka Test zamknięty, osobno z wykł. i konw., potem suma dzielona przez 2. Literatura: - Przetacznik – Gierowska Maria, Tyszkowa Maria – „Psychologia rozwoju człowieka. Zagadnienia ogolne.” - Harłas – Napierała B., Trempala J. – „Psychologia rozwoju człowieka. Charakterystyka okresow zycia człowieka” - Harłas – Napierała B., Trempala J – „Psychologia rozwoju człowieka. Rozwoj funkcji psychicznych” - A. J. Brzezinska „Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa” wyd. GWP 2005 - A. J. Brzezinska, Appelt K., Ziolkowska B. „Psychologia rozwoju człowieka” wyd. GWP 2016 - Bee H. „Psychologia rozwoju człowieka” Poznan 2004, wyd. Zysk i Spolka

Przedmiot badan psychologii rozwoju człowieka Psych. Rozw. Czl. zajmuje się badaniem zmian w zachowaniu oraz w procesach i strukturach psychicznych człowieka dokonujących się w roznych fazach jego zycia. Podstawowym obszarem zmian rozwojowych które bada psych. rozw. czl. jest cykl zycia jednostki ludzkiej. Ponadto przedmiotem zainteresowan badawczych psychologii rozwojowej są zmiany rozwojowe psychiki i zachowania jakie zachodzą w toku rozwoju gatunkowego i w procesie dziejow historycznych ludzkości. W tradycyjnej psychologii rozwojowej przyjmowano, ze zmiany rozwojowe psychiki sa powiazane przyczynowo z procesami biologicznego dojrzewania organizmu, a wiec wystepuja tylko w okresie dzieciństwa i dorastania. Tym samym tradycyjna psychologia rozwojowa przedmiotem swoich badan czyniła zmiany rozwojowe psychiki i zachowania się u dzieci i młodzieży. Sądzono że procesy rozwojowe kończą się wraz z osiągnięciem dojrzalosci. Obecnie uważa się, ze rozwój psychiczny człowieka trwa przez cale zycie, czyli od jego poczęcia az do śmierci, przy czym zmiany rozwojowe w wieku dojrzałym nie są ani mniej liczne ani mniej głębokie niż te, które dokonują się w okresie dzieciństwa. Głowne dziedziny psychologii rozwojowej Glowne dzialy psych. rozw. czl. w ciągu zycia można wyodrebnic na podstawie kryterium wieku (okresu rozwojowego) jakim się ona zajmuje, albo na podstawie procesow czy aspektow rozwoju które bada: 1) ze względu na okres rozwojowy stanowiący przedmiot zainteresowan badawczych wyróżniamy: a) psychologie prenatalną b) psychologie rozwojową niemowlęctwa i wczesnego dzieciństwa c) psychologię rozwoju dziecka d) psychologię młodzieży

e) psychologię rozwoju człowieka dorosłego f) psychologię starzenia się i starości 2) zmiany rozwojowe obejmują rozne sfery psychiki i rozne jej funkcje. Zaleznie od charakteru danej grupy czynności psychicznych i sfery funkcjonowania psychicznego możemy wyroznic: a) psycholgie rozwoju mowy b) psychologie rozwoju poznawczego c) psychologie rozwoju spoleczno – moralnego d) psychologie rozwoju osobowości 3) Wyroznia się również: - psychologie rozwoju ontogenetyczną – zajmuje się ona badaniem zmian dokonujących się w psychice i zachowaniu się jednostki ludzkiej w toku pelnego cyklu zycia indywidualnego - psychologie rozwoju historyczną – zajmuje się zmianami rozwojowymi psychiki człowieka jakie dokonują się w toku dziejow ludzkości od momentu wyodrębnienia się człowieka ze swiata zwierzat po czasy wspolczesne - psychologie rozwoju filogenetyczną – ten dzial psych. rozw. czl. zajmuje się analizą zmian rozwojowych psychiki w toku ewolucji gatunków Związki psychologii rozwojowej z innymi dyscyplinami psychologii i innymi naukami: a) psychologia ogólna – psych. rozw. czerpie z niej podstawowe pojęcia służące opisywaniu oraz analizie zjawisk psychicznych i zachowań b) psychologia społeczna – rozwój psychiczny jednostki ludzkiej dokonuje się w kontekście interakcji i stosunków w które jednostka wchodzi z innymi ludzmi c) psychologia różnic indywidualnych – występują znaczne różnice indywidualne pod względem tempa i rytmu zmian rozwojowych d) psychologia (JAKAŚ)– badanie zaburzen w funkcjonowaniu psychiki pozwala lepiej poznac rolę poszczególnych procesow psychicznych w rozwoju i funkcjonowaniu człowieka e) psychologia wychowawcza (nauczania i wychowania) – najpełniej można poznać i zrozumieć dane zjawiska wtedy, kiedy w sposób celowy się je wywołuje i zmienia. Psychologia rozwojowa dostarcza podstaw teoretycznych badaniom nad procesami nauczania i wychowania f) różne dziedziny psychologii stosowanej: - psychologia pracy i organizacji - psychoprofilaktyka - psychoterapia i interwencja psychologiczna - psychologia sportu - psychologia biznesu - itd. g) nauki biologiczne i medyczne – pozwalają ustalić biologiczne uwarunkowania zmian rozwojowych psychiki i zachowania się jednostki

h) nauki społeczne i humanistyczne badające społeczeństwo, jego język i kulturę – socjologia, etnologia, językoznawstwo, kulturoznawstwo, historia, nauki o kulturze i sztuce Podstawowe problemy współczesnej psychologii rozwoju człowieka: 1) co się zmienia? – jakie cechy i funkcje psychiczne ulegają zmianom i jak te zmiany się dokonują? 2) czym jest zmiana? – jak można określić i opisać zmianę? Jaki charakter maja zmiany rozwojowe psychiki i zachowania się człowieka? 3) jakie czynniki poprzedzają pojawienie się zmian? – jaka jest rola tych czynników w powstawaniu zmian i ewentualnie ich przebiegu oraz następstwach? Inne ważne pytania: 4) czy proces rozwoju psychicznego ma charakter konstruowania nowych jakości w psychice i zachowaniu się człowieka, czy też polega on na realizacji wewnętrznie zakodowanego programu? 5) czy w zyciu człowieka wystepuja okresy o szczególnym znaczeniu (okresy sensytywne) dla dalszego rozwoju lub okresy szczególnej podatności na zmiany rozwojowe w ogóle lub zmiany rozwojowe danego rodzaju? 6) jaką rolę w rozwoju psychicznym człowieka odgrywają rózne zdarzenia zyciowe i sposoby radzenia sobie z nimi? 7) Czy rozwój polega tylko na nowych osiagnieciach (charakter progresywny), czy raczej ma charakter mieszany (progresywny i regresywny jednocześnie)? 8) Czy zmiany rozwojowe w psychice i zachowaniu się człowieka po osiagnieciu dojrzalosci mają takie same cechy i dokonują się wg tych samych zasad, jak zmiany rozwojowe w okresie dzieciństwa i dorastania? 9) Czy i ewentualnie w jaki sposób człowiek może wplywac na wlasny rozwój? 10) Czy rozwój jest procesem celowym? Jeśli tak, to jaki jest cel rozwoju psychicznego człowieka? 11) Czy możliwa jest interwencja w proces rozwoju i na jakich zasadach może być skutecznie przeprowadzona? – pyt. Ważne dla psychoterapii, resocjalizacji, terapii itp. Pojęcie rozwoju i zmiany rozwojowej - Pojęcie rozwoju zostało wprowadzone przez Arystotelesa. Ujmowal on rozwój jako zmiane celową polegającą na przechodzeniu od form niższych do form wyższych. - W filozofii wspolczesnej rozwój oznacza wszelki dlugotrwaly proces kierunkowych zmian, w którym można wyrożnic prawidłowo po sobie nastepujace etapy przemian (fazy rozwojowe) danego obiektu (układu), wykazujące obiektywne stwierdzalne różnicowanie się tego obiektu (układu) pod określonym względem. - Pojęcie rozwoju ZAWSZE dotyczy ZMIAN.

-Psychologia rozwojowa jest nauką o rozwoju psychicznym. Pojecie „rozwój psychiczny” odnosi się do zmian w psychice i zachowaniu się człowieka. Psychika to system (układ, struktura) elementow powiązanych ze sobą roznego typu relacjami. O własnościach owych elementow decydują cechy calosci, a nie odwrotnie. Pojecie „rozwój psychiczny” odnosi się do zmian i przeksztalcen układu jaki stanowi psychika człowieka wraz z kontrolowanym przez nią zachowaniem. - Zmiana rozwojowa – rozwój oznacza zmianę. Zmiana to roznica w stanie danego obiektu lub w organizacji struktury obserwowana wraz z upływem czasu czyli zmiana jest funkcja czasu  Z = f(t) Nie kazda zmiana oznacza rozwój. Zmiany przejściowe, odwracalne i cykliczne nie mogą być uznane za rozwojowe, bo nie prowadza do trwałych przeksztalcen danego układu lub jego funkcji. Pojeciem „zmiany rozwojowe” obejmuje się na ogol zmiany jednokierunkowe, nieodwracalne, trwale i autonomiczne (tzn. spowodowane działaniem czynnikow tkwiących w calosci lub w dominującej części wewnątrz danego układu)....