Samenvatting vulkanen PDF

Preview

Summary

Dit is een samenvatting van vulkanen...

Description

AARDBEVINGEN WAT - WANNEER - WAAR Wat en wanneer: U i/h gesteente opgeslagen: wnr 2 platen langs breukvlakken bewegen (van, langs + naar elkaar). Na tijdje: wrijvings-R overwonnen + ontlading i/d vorm van E die zich golfvormig voortbeweegt vanuit hypocentrum. Waar: Rondom Grote Oceaan, a/d MOR + langs continentale bergketens

SCHALEN DE SCHAA L VAN RIC HTER: = Logaritmische schaal (1-10) : vrijgekomen E bij aardbeving weergeeft, gemeten met een seismograaf 

Eenheid: magnitude

Vrijgekomen energie

Magnitude

0

1,9

0 – 1,9

2

2,9

2 – 2,9

10 – 10 10 – 10

DE SCHAA L VAN MERCA LI: = Subjectieve schaal : 1 - 12 + geeft aangerichte schade weer (wt mens ziet + voelt) 

Eenheid: intensiteit

OORZAKEN   

Meteorieten van buitenaf Stuwdam Explosies: gewild → gepland seismologisch onderzoek ⟶ ≠ kleine aardbevingen veroorzaken: 1 grote voorkomen

 

Industrieel afvalwater inspuiten i/d grond: gebieden = jarenlang trillen Diepzeeboringen

GEVOLGEN     

Ingestorte gebouwen, bruggen + tunnels Verkeers chaos + brand Lawines en tsunami’s modderstromen Explosies, kortsluitingen

⟹ Slachtoffers

1

VOO RSPELLEN EN VOORKOMEN 

Gedrag dieren observeren



Aardbevingsgevoelige plaatsen bestuderen met fysische parameters ( h, p + θ ) Studie c gasbellen i/d zee (Aardbeving = meer gasbellen dan normaal in Oceaan/zee)

 

Analyse frequentie ( aardbevingen magnitude 7 ⟶ De voorplantingstrillingen bestuderen (voorschokken)

om 5 j)

⟹ Wetenschappelijk? Nee

⇢ geen exacte plaats + datum

DOEL AAR DBEVI NGEN VOORS PELLEN

⟶ aardbevingen beperken:  aangepaste bouwtechnieken + bouwmateriaal (gewapend beton, buigbaar metaal, hout)



Schade



# slachtoffers beperken:  woonverbod, mensen evacueren  Tsunami-alarm: mensen waarschuwen vr Tsunami

2

VULKANEN VULKANISME = Verschijnsel: VL mantelmateriaal (magma) nr oppervlakte komt via breuken i/d lithosfeer Wat komt er vrij?    

roet Gassen Vulkanische gesteenten Asdeeltjes

= pyroklastica (alles uit vulkaan)

Vulkanen indelen o.b.v.:  

De vloeibaarheid magma Gas - p vulkaan/ hoeveelheid vrijgekomen gassen bij uitbarsting

Lava

Erruptietypen

VL

Opbouwend

Dun VL (basisch) Gewoon VL

Hawaï type

Dik VL (zuur) Gas- p magmahaard

Afbrekend

Stromboli type

Pliniaans/Perret type

Vulcano type

Vesuvius type

Merapi type

St. Vincent type

Pelée type

Laag Zeer ondiep

Matig ondiep

Hoog diep

SOORTEN VUL KANEN SCHILDVULKA NEN (= LAVAVU LKANEN , U ITVLOEINGSVUL KANEN , RODE VULKAN EN) Kenmerken:     

Brede vulkanen met zachte helling lava = zeer VL lage gas- p: gassen = makkelijk ontsnappen rustige vulkanen divergentie

Voorbeelden:    

IJsland (MOR) Hawaï Omgeving Rode Zee Slenkmeren

3

Zeer hoog Zeer diep

KEG ELVUL KANEN (= STRATOVULKAN EN, GRIJZ E V ULKANEN ) Kenmerken:   

Smalle, steile vulkaankegel Opg uit ≠ lagen vulkanisch materiaal (strato) Dik, VL lava ⟹ prop ontstaat + gas - p ↗

  

Ontploffen bij te grote gas – p Zeldzaam: mr als explodeert = veel gassen vrij convergentie

⟹ explosieve vulkaan

Voorbeelden:   

Subductie: O-Azië + W-Amerika (Japan) Vesuvius + Etna vulkaan 2 platen tgn elkaar in Italië (rond Middelandse Zee)

ANDERE SOORTEN: Omgeving grenzen tektonische platen Spleetvulkanen

Lange scheur in aardkorst ⟹ magma=nr buiten Ontstaat: 2 tektonische platen uit elkaar bij oceaanruggen

Normale vulkanen: type afh vorm Schildvulkaan

Brede, ondiepe vulkaankegel Onstaat: ⟶ dunne traag afkoelende lava (heet) die eruit stroomt

Koepelvulkaan

Steile, bolle helling, gevormd

Slakkenkegel

Vulkaan: lava + veel as uitspuugt Berg ⟶ vulkaan: opg ≠ lagen lava +as

Samengestelde vulkaan

Berg ⟶ vulkaan: opg ≠ lagen lava +as Uit: Hoofd en kleine kraters( op vertakkingen)

Calderavulkaan

Oudere vulkaan: met bovenkant = grote brede krater (in: kleinere kraters) ingezakt

⟶ dikke snel afkoelende magma

GROTE VUL KAA NUITBARSTINGEN   

Lahars: mengeling as, sneeuw +roet: snel nr beneden = modderstroom vulkanoklastisch materiaal Mt Saint Helens (W-kust VSA): kegelvulkaan + convergentie (subductie) Pinatubo (Filipijnen)

4

ZWAARTE VAN UITBARSTINGEN Indeling uitbarstingen: 

Erupties: weg nr buiten= open Magma= makkelijk weg (weinig F)



Explosies: weg nr buiten= dicht (slapende vulkaan) ⟶ P onder krater ↗ + explodeert later

= schildvulkaan

vast met gesteente (prop) = kegelvulkaan

Meten: 

VEI = de vulkanische explosiviteitsindex: 0-8 Hoe groter = hoe groter rookpluim, zeldzamer, groter V (gas vrij )

YELLOWSTON E   

Natuurpark in Amerika: typische landschap (plantjes) Boven supervulkaan Om 600 000 j uitbarsten

5

⟶

θ...