MeubelConstructie samenvatting PDF

Preview

Summary

30 pagina's met nodige schetsen en details erbij...

Description

DEEL 1: LICHT 1. BASISBEGRIPPEN 1.1. DEFINITIE De verbinding: 2 of meer onderdelen die aan elkaar w bevestigd. Hoe meer elementen w verbonden, hoe moeilijker de constructie. Identieke materialen laten zich gemakkelijker verbinden (materiaal is dus bepalend voor de mogelijke verbindingen).

De tekening: aanzichten, doorsnede en details.  Specifieke tekening: werktekening op ware grootte met verschillende aanzichten in en over elkaar getekend. Verschillende doorsneden in aanzichten getekend en gearceerd Analyse van alle bewerkingen. Betreffende verbindingen zullen specifieke schetsen de bewerkingsvolgorde ondersteunen (ambachtelijk, machinaal, …) 1.2.

COURANTE CONSTRUCTIEMETHODEN

Voor massiefhout en plaatmateriaal (verbonden dankzij afzonderlijke verbindingselementen). Lijmsoort en persmethode zijn bepalend voor kwaliteit van verbinding. Afmeting werkstukken bepalen verbindingselementen. Verbindingsmiddelen 

Hout drevel: ronde houten pen uit massief hardhout (beuken). Houtvezelrichting loopt in lengte van de drevel. Heeft aan de uiteinden een zoekrand (= afschuining). Groeven verhogen weerstand bij draaiing en zorgen dat overtollige lijm wegvloeit. Voor een sterke constructie min. 2 drevels gebruiken + gaten perfect boren. Lamel/koekje: platte ovale schijf uit massief beuken. Voor hoge breukvastheid vormt houtdraad een hoek van 45° met lengteas. Afgeronde kanten voor het gemakkelijker inschuiven en wafelstructuur voor betere verlijming. Na aanbrengen lijm en monteren kan hout nog bewegen om gelijk vlak te bekomen. 3 maten. losse pen: rechthoekige pen uit massief beuk. Houtvezelrichting loopt in lengte van de pen, afgerond aan beide langszijde. Voor plaatsing w er 2 gaten gefreesd in werkstukken. Verschillende diktes en maten. losse veer: op maat gemaakt door meubelmaker. Uit massief hout of multiplexplaat. Plaatsen vergemakkelijken door hoeken van veer af te schuinen. In elke plank een groef frezen in het midden van de houtdikte. In de groef w losse veer gelijmd. Veer is 1mm smaller dan diepte van de groef zodat naden goed gesloten kunnen worden. losse zwaluwstaart: kunststof of gelamineerd hout. In de te verbinden vlakken van beide werkstukken w zwaluwstaartvormige groef gefreesd, daarin element gelijmd.



Metaal Nagel: uit staaldraad. Makkelijk te verbinden omdat nagels direct in materiaal gedreven worden. Draadnagel met platte kop. Schroef: verschillende maten en materiaal. Kop is enige zichtbare deel en maakt deel uit van het uitzicht. Afhankelijk van toepassing kies je de gepaste schroef. Stevige constructie en demonteerbaar.

Verzonkenkop schroef (met kruisgleuf) Lenskop houtschroef (met zaaggleuf) toegepast wanneer kop

deel uitmaakt van het uitzicht.

Bolkop houtschroef met zaaggleuf Spaanplaatschroef, verzonken kop spaanplaatschroef met kruisgleuf. Specifiek voor spaan- en MDF platen omdat ze diepe en scherpe schroefdraad hebben die doorloopt tot aan de kop Systeemschroef w gebruikt voor monteren van meubelbeslag in bestaande rijboringen met boorgatdiameter 5mm. Boringen zijn geënt op het 32 mm-systeem. Wel houtschroefdraad maar geen punt.

Principe van het 32 mm-systeem: voor een rijboring w er op voorhand gaten geboord op een afstand van 32 mm in verticale richting. In horizontale 37 mm vanaf voorzijde. Afstand w gemeten van center tot center, diameter boorgat is 5mm. Bout: 2 delen, cilindrische staaf en moer. Beide zijn voorzien van metrische schroefdraad en bepaalde diameter (bvb. M6). Voorboren in beide werkstukken is noodzakelijk voor plaatsing van bout. Zeer stevige constructie en meermaals demonteerbaar.

Constructiebout met 6kant-, dop- en vleugelmoer Voor verschillende materialen Slotbout met 6kant-, dop- en vleugelmoer Voor het bevestigen van hout op hout. Vierkante gedeelte onder de kop belet het meedraaien. Vlakke sluitring voor de moer verhindert het indringen in hout. Cilinderbout met binnenzeskant. Dit laat toe de kop diep in het hout te draaien zodat voorzijde van kop enige zichtbare deel is.

Blindklinknagel: uit aluminium, bestaat uit een nagelbus die gemonteerd is op een stift die voorzien is van een inkeping. In verschillende afmetingen en voor specifieke toepassing. Kan toegepast worden om 2 verschillende materialen met elkaar te verbinden (staal + multiplex). Methode geschikt wanneer achterzijde van constructie moeilijk bereikbaar is. BERWERKINGSVOLGORDE  blindklinknagel w aan voorzijde van constructie in boorgat gestoken  stift met speciaal gereedschap w teruggetrokken  nagelbus w hierdoor aan achterzijde tot stuitkop vervormd  breukspanning van stift w overschreden en breekt deze af op de inkeping  De te verbinden delen zijn stevig verbonden 

Kunststof: losse zwaluwstaartelement



Lijm koud tegen elkaar: planken niet in elkaar gewerkt. Belangrijk dat de vlakken perfect haaks recht zijn.

Verbindingstypes:  Breedteverbinding: toepassing van drevelverbinding bij een tafelblad. In doorsnede is de drevel aangegeven in streeplijn. Werkstukken uit elkaar met drevel, bij boringen altijd centerpunt aangegeven door aslijn. In bovenaanzicht is het aantal drevels aangegeven.



Losse veerverbinding: o Doorgaande groeven frezen over volledige lengte van werkstuk van A naar B De veer is zichtbaar op kopse kant van de tafel o Niet doorgaande groeven frezen van C naar D. De veer is verborgen



Hoekverbindingen: o Vlakke vergaring: gepaarde zijde is breder dan de dagkant (binnenzijde) Verbinding uitgevoerd met drevels of met een lamel.

o Diepe vergaring: 2 of meerdere drevels afhankelijk Van de hoogte van het werkstuk. Diameter van de Drevel = ½ tot 1/3 van houtdikte. Boren van gaten Moet zeer nauwkeurig gebeuren

o Lamel: eenvoudig en snel, volledig onzichtbaar. Na lijmen en monteren kan het hout nog bewegen om een gelijk vlak te bekomen.

o Losse veer: in dagkant van doorgaand stuk en in het kopshout van dwarsstuk w een gelijkaardige groef gefreesd. Losse veer w gebruikt om twee delen te verbinden. Door grote lijmoppervlak bekomen we een zeer sterke verbinding. Veer is zichtbaar. Groef breedte 1/3 houtdikte, diepte ½ tot 1/3 houtdikte.



T-verbindingen o Vlakke vergaringen: drevels en lamellen

o Diepe vergaringen: drevels en lamellen

o Losse veer



Verstekverbindingen: hier worden de stijlen en regels onder een hoek van 45° verbonden. Meerdere mogelijkheden van uitvoering. Geprofileerde houtstukken w altijd in verstek uitgevoerd (bvb. Schilderijlijst). Als we geen kopshout in zicht willen kunnen we overgaan tot verstekverbinding. We spreken over valse verstekken wanneer: Bij stukken met dezelfde breedte maar de hoek >/< is dan 90° Bij stukken met verschillende houtbreedte, de hoek van 90° zijn of >/< o Verstekverbinding voor vlakke vergaring Drevel: 2 drevels haakt op het verstek Lamel: lengteas van lamel evenwijdig met verstek Losse pen: 2 losse pennen haakt op het verstek o Verstekverbinding voor diepe vergaring Losse veer of lamel. Haaks aangebracht op verstek en op 3 mm van de binnenzijde. Het is voor de versteviging van het verstek. Zichtbaar omdat ze door gefreesd is.

BEWERKINGSVOLGORDE  Aftekenen en frezen plaatselijke groef (zo kort mogelijk tegen binnenzijde)  lijm in groef aanbrengen  Lamellen plaatsen en samenvoegen van delen  opspannen met spanband, na drogen spanband verwijderen

1.3.

HOUTVERBINDINGEN Deze houtverbindingen w vervaardigd uit het materiaal zelf en gelijmd zonder toevoegingen van verbindingselementen. Lijmsoort en persmethode zijn essentieel voor solide verbinding. o Paar- of merktekens: aanbrengen van tekens op elk onderdeel van het werkstuk. Het geeft zijn plaats aan in de constructie. Komt vooral voor bij ambachtelijke bewerkingen. o Massief hout: bij dosse gezaagde planken kromtrekken tegengaan door planken met kern om en om te leggen waardoor golfbeweging ontstaat. Bij kwartier gezaagd hout moet kernhout aan het kernhout en spinthout aan het spinthout worden gezet (voorkomt spanningen). o Vlakke vergaring: gepaarde zijde breder dan de dagkant. Stijl en regel zijn voorzien van paartekens. Blauw voor duidelijkheid verbinding. o Halfhoutverbinding: een lip w op halve houtdikte gezaagd. Lengte lip is gelijk aan breedte van het stuk waarmee het verbonden wordt. Eenvoudig en snel te maken, weinig zijdelingse krachten. Verbinding heeft geen sterkte, w bekomen door te lijmen/schroeven. (Toegepast bij eenvoudig raamwerk). o Open doorgaande pen en gatverbinding: in de stijl een gat en aan de regel een pen voorzien. Dikte pen 1/3 houtdikte. Lengte ne breedte van de pen bepalen sterkte van de verbinding. (Toegepast bij schrijnwerkerij). o Gesloten niet-doorgaande pen en gatverbinding met spatpen en groef. Groefbreedte = pendikte, groefdiepte is 10mm, lengte spatpen = groefdiepte Gedeelte weg onder pen = penvermindering = paneelgroefdiepte Deze afmetingen zorgen voor een eenvoudiger uit te voeren constructie. Groef frezen over volledige lente werkstuk. (Toegepast bij paneeldeuren) o Gesloten niet doorgaande pen en gatverbinding met sponning. Bij deuren en ramen staat glas in een sponning om het bij glasbreuk te vervangen. Diepte sponning 1/3 of 2/3 van houtdikte. Toesteek = breedte sponning = 10 mm o Koud tegen elkaar: simpelste manier, houtstukken haaks gezaagd. Nagels zorgen voor verbinden evt met lijm. (Toegepast bij schrijnwerkerij en tijdelijke constructies) o Bastaardstand: dwarsstuk voorzien van bastaardtand = ½ of 1/3 van houtdikte en doorgaand stuk w voorzien van een groef. (toegepast op kleine koffers) o Mussenstaart/tandverbinding: kleine pennen in elkaar grijpen (toegepast op kleine laden). Lijmvlak tussen tanden zorgt voor grote stevigheid.

o Open zwaluwstaart: kopshout zichtbaar. Schuinte zwaluwstaart is aanpasbaar. Voordeel is een zeer sterke verbinding uiterst geschikt voor toepassingen met grote trekkrachten (Toegepast bij laden, speelgoedkoffers). o Half verdoken zwaluwstaart: machinaal, werkstukken in een mal spannen en staarten en nesten frezen met zwaluwstaartfrees. Je krijgt afgeronde nesten en staarten



Breedteverbinding: Houtdelen naast elkaar en evenwijdig aan de richting van houtdraad. Manier waarop hout wordt gelegd heeft effect op kromtrekken van hout. o Tand en groef: aan zijkant van de plank wordt tand gefreesd die in de groef van de volgende plank past. Verhouding tand/houtdikte is 1/3. Groef wordt 1 mm dieper gefreesd dan de breedte van de tand zodat overtollig lijm kan ontsnappen. Borsten w gefreesd en afgeschuind. De dieper gefreesde groef en afgeschuinde borsten zorgen ervoor dat de naden goed sluiten. o Bastaardtand: wanneer de dikte van de te samenvoegen planken verschillend is en de bovenzijde vlak moet blijven. Aan de dunste plank wordt bastaardtand gefreesd. Dit is een tand met 1 borst, dikte tand is gelijk aan de helft van de houtdikte. o Schuifzwaluwstaart: mechanisch sterk ineengrijpende verbinding. Goed bestand tegen trekkrachten dwars op vezelrichting. Groep 0,5mm dieper frezen dan de breedte van de staart om wrijving te beperken. o Visgraat: machinaal. Door golfprofiel verschuiven delen niet meer en is er een groter lijmoppervlak, dus stevigere verbinding.



T-verbindingen voor vlakke en diepe vergaringen o Vlakke vergaring met pen en gat en groef o Vlakke vergaring met pen en gat en sponning. o Diepe vergaring. Koud tegen elkaar met nagel/schroef. o Volhoutse inkeping o Schuifzwaluwstaart



Verbinding in de lengte Een vingerlas is een verbinding van 2 of > houten onderdelen in de lengterichting van de houtvezel. In de lengte kunnen we hout met dezelfde doorsnede eindeloos verbinden. Bij een goed uitgevoerde verbinding is een samengestelde balk even sterk als een doorlopende balk. Vingerlas w altijd verlijmd. (Toegepast bij massieve panelen en keukenbladen).

1.4. 

MEUBELBESLAG

Draai-elementen of scharnieren Inliggende deur: voorzijde deurfront ligt gelijk met voorzijde corpus; corpus zichtbaar Half openliggende deur: deur gedeeltelijk voor corpus en is voorzien van sponning Opliggende deur: deur volledig voor corpus; corpus niet zichtbaar Voeg tussen deur en corpus is noodzakelijk voor openen en bijstellen van de deur. Keuze tussen (on)zichtbare scharnieren. Een meubeldeur gaat steeds open naar de gebruiker. Als deur naar rechts draait gaat het om een rechtse deur. o Zichtbare scharnieren

Pianoscharnier: lang smal (messing, rvs, aluminium). Wordt over gehele hoogte van de deur geplaatst. Breedte 20/25/32/40/100 mm, lengteas tot 5m, knoop = 4 mm Voordelen: veel schroeven dus goede hechting, deurgewicht verdeeld dus minder slijtage. Toegepast bij inliggende, opliggende deur of deur in verstek. Paumelles: vaste scharnierpen waardoor deurtje eenvoudig uitgenomen kan worden. Vlakke (inliggende deur) en gekropte paumulles/opschroefscharnier (halfoploggende en opliggende deur).

o Onzichtbare scharnieren Speun/pivot scharnier: draai-element uit 2 delen. Metalen element met pen en boring. Deur wordt voorzien van 2 elementen met pen en w geplaatst onder- en bovenaan in de dikte van de deur. In corpus komen elementen met boring geplaats op bovenzijde van onderregel en aan onderzijde bovenregel. + ideaal voor zware deuren, kan niet afzakken - vergt nwk. Monteren Snelmontages/pot scharnier: 2 delen (montageplaat en ronde deel met scharnierarm). Montageplaat w bevestigd aan zijwand van corpus, ronde deel aan binnenzijde deur. Eenvoudige frontmontage aan corpus door korte opschuifweg en 3D instelmogelijkheid.

o Makelen Het makelen van 2 deuren is het samenvoegen van en laten sluiten van deuren dat ze stofdicht zijn (ook bij krimp). Speling is noodzakelijk voor openen van deuren. Vaste post is makkelijkste methode ( - hindernis), beide deuren sluiten apart en vaste post zorgt voor stevige constructie. Een makelaar is een valse post die aan 1 van de deuren w bevestigd. Opdek bevestiging kan gelijmd en genageld worden erna geschilderd. Een makelaar dmv sponning in de deurstijl.

o Laden 2 mogelijkheden: lade met front (front meestal dezelfde afwerking en uitzicht als de deuren) of binnenlade (achter de deuren en de afwerking is vrij te kiezen). Geleider systemen: laden kan gedeeltelijk of volledig uitgetrokken worden. Bij volledige laden is volledige inhoud zichtbaar en bereikbaar. Zichtbare geleiders bevestigd aan zijstuk van de lade, onzichtbare aan de onderzijde.

2. CONSTRUCTIE VAN LOSSE INTERIEUROBJECTEN 2.1. STOELEN Houten eetkamerstoel Ergonomie: Zithoogte 430-460 mm (niet-verende zitting) Zitbreedte 400-450 mm vooraan 350-400 mm achteraan Zitdiepte 350-400mm (grotere dieptes hinderen comfortabel opstaan) Tafelhoogte voor eetkamerstoel 720-750mm Rugleuning hoogte 850-1000mm Armleuning lager dan tafelblad (stoel er onder schuiven) Voetplaatsing op 3 steunplaatsen (voor stoel, onder knieën, onder stoel) Onderdelen: o Poten: 3 poten stabieler dan 4 poten. Regels en sporten (= ronde regels) o Zitting: BAZ meestal trapeziumvormig met breedste zijde vooraan. Harde zitting is met massieve plank, plaatmateriaal, enz. Zachte is gestoffeerd, kan op 2 manieren: Rechtstreeks aanbrengen op stoel en bevestigen met siernagels of afzonderlijk afgewerkt en gemonteerd op stoel (sponning). o Rugleuning: Hoogte, helling en vorm bepalen het gemakkelijk zitten op stoel en verplaatsen. o Voetkruis: wanneer regels/sporten laag bij de grond zijn geplaatst en verbonden, spreekt men van het voetkruis. Dit verstevigt stoel en is een esthetisch element. Constructie Werktekening maken, dit is een tekening op ware grootte met verschillende aanzichten in en over elkaar getekend. Verschillende doorsneden worden in desbetreffende aanzichten getekend (horizontaal, verticaal en frontaal). Doorsneden worden gearceerd in kleur (hor – rood, ver – blauw, fron – groen). Voordeel van deze methode is fouten vermeden worden. Op ware grootte tekenen is noodzakelijk voor het bepalen van de vorm van de zitting, gebogen achterpoten, beeldhouw- en/of draaiwerk en maken van mallen. o Verbindingen: afhankelijk van model en periode van uitvoering Ambachtelijk  gaten uitgekapt met beitel en pennen gezaagd. Rechthoekige gaten en pennen Machinaal  gesloten pen en gatverbinding, gaten geboord en pennen gefreesd. Afgeronde gaten en pennen Losse pen verbinding  2 gaten geboord per verbinding. Afgeronde gaten, losse pennen Drevelverbinding  2-3 boorgaten per verbinding machinaal geboord. Cilindervormige gaten Hoekklossen  Verhogen stevigheid van hoeken. Essentieel voor stabiliteit. Hoekklos koud tegen binnenzijde regel en nagelen. Plaatselijke groef frezen in binnenzijde zitregels. Hoekklos lijmen. 1-2 groeven frezen over lengte regels.

Detailafwerking Doel is om gebruikscomfort te verhogen, alle materialen te beschermen en esthetische accenten te leggen. Kan op verschillende manieren: o Meubelglijders of stoeldoppen: door verplaatsen gaan poten afsplinteren en is er contactgeluid. Uit kunststofmateriaal, verschillende maten en kleuren. Beschermen de vloer, vangen oneffenheden op, dempen contactgeluid bij verplaatsen. o Regels en poten: scherpe kanten vermijden door kleine afschuining op 45° of afronding. o Zitcomfort: zitkuil zorgt voor beter comfort voor houten zitting.

Buigen van hout 

Massief hout uitgezaagd Gewenste boog uitgezaagd uit vertrekmateriaal, uitvoerbaar in alle houtsoorten. Werktekening nodig op ware grootte voor juiste vorm en verbindingsnaden te bepalen, mal in karton of triplex te maken die groter is dan afgewerkte vorm en een kaliber (= hulpstuk voor frezen) te vervaardigen.

BEWERKINGSVOLGORDE HALVE CIRKELBOOG  gebogen vorm dmv een mal aftekenen op geschaafde plank  uitzagen gebogen vorm met lintzaag  uitgezaagde vorm op kaliber bevestigen en binnenzijde op vorm frezen  Mbv ander kaliber op lengte zagen Kopvlak is een vals verstek. Nadelen: veel houtverlies, geen zuivere langshouttekening aan omtrek van de ring ( verlies kan beperkt worden door gebogen delen korter te nemen). VERBINDING VAN GEBOGEN DELEN  kopshout o kopshout is een slechte lijmverbinding, moet verstevigd worden  in kopvlakken van beide delen w 1 of 2 gaten geboord  verbinding w verzekerd door valse pen of drevels en lijm LIJMEN VAN EEN CIRKELBOOG  maak op stevige plaat de tekening van de binnencirkel  lijm en span verbinding op met spanschroeven (sergeanten)  Leg een strook papier onder lijmnaad (voorkomen dat werkstuk aan de plaat kleeft)  spanblokjes nodig om op te spannen (houten blokjes met verdunde lijm tegen buitenzijde in verlengde van kopvlakken gelijmd)  Als lijm droog is worden spanschroeven verwijderd, spanblokjes met beitel  buitenzijde ring wordt op vorm gezet en werkstuk w opgeschuurd



Massief hout gestoomd Dit is de beste manier omdat houtdraad meeloopt met gebogen omtrek. Hout wordt gestoomd en dan geplooid met een mal. Vooral toegepast voor serieproductie omdat maken van een mal moeilijk en duur is. o Bv. Thonet stoel nr. 14 Elegant genoeg voor prestigieuze salons en robuust genoeg voor elk café. Principe: 1 idee, 6 onderdelen, 2 moeren en 10 schroeven. Er passen 36 stukt op 1 kubieke meter (dus makkelijk te vervoeren over de hele wereld) = dus een industrieel design 3 fasen stoombuigen: o Plastificatiefase: voor het buigen w hout gestoomd, waarbij door toevoeging van vocht de vezels flexibel gemaakt worden tov elkaar. Stoomtijden afhankelijk van bestaande houtvochtigheid, houtsoort en dikte van de te buigen stukken Beuk: dikte 20-30mm is 15min, eik dikte 20-30mm is 20min o buigfase: rechte stukken hout onderworpen aan buigkrachten om een blijvende vorm te bekomen. Door buigen ontstaat verschil in lengte tussen onder- en bovenzijde. Trekspanningen ontstaan op vezels van bolle zijde en drukspanningen van holle zijde. Stalen krimpring bevestigen op bolle zijde om trekspanningen op te nemen. o stabilisatiefase: stukken die na het buigen w afgekoeld en na gedroogd. Hout verliest zijn elasticiteit en behoudt vorm.

BEWERKINGSVOLGORDE STOOMBUIGEN  machin...