Samenvatting Biometrie PDF

Preview

Summary

niet volledig HT1 2 3 4...

Description

Samenvatting BIOMETRIE

Gemaakt door: Céline De Wolf

Inhoudsopgave THEMA 1: ANTROPOMETRIE/ SOMATOMETRIE.............................................................................................. 4 1. 2. 3.

DEFINITIES......................................................................................................................................................4 REFERENTIEWERKEN...................................................................................................................................... 4 INSTRUMENTARIUM.......................................................................................................................................4 3.1. Lengtes..............................................................................................................................................4 3.2. Breedtes............................................................................................................................................4 3.3. Omtrekken........................................................................................................................................4 3.4. Gewicht.............................................................................................................................................4 3.5. Onderhuids vet..................................................................................................................................4 3.6. Criteria gesteld aan instrumenten....................................................................................................5 4. SUBJECTEN.................................................................................................................................................. 5 5. KENMERKEN VAN EEN GOED ANTROPOMETRICUS................................................................................................5 6. ANTROPOMETRISCHE REFERENTIEPUNTEN..........................................................................................................5 7. MEETVLAKKEN EN MEETASSEN.........................................................................................................................6 7.1. Meetvlakken.....................................................................................................................................6 7.2. Meetassen.........................................................................................................................................6 8. METINGEN.................................................................................................................................................. 6 8.1. Basismetingen...................................................................................................................................6 8.2. Lengtematen.....................................................................................................................................7 8.3. Breedtematen...................................................................................................................................7 8.4. Omtrekmaten....................................................................................................................................7 8.5. Huidplooien.......................................................................................................................................8 9. WELKE DIMENSIES METEN?...............................................................................................................................8 10. MEETBETROUWBAARHEID..........................................................................................................................9 11. LINKS OF RECHTS METEN...........................................................................................................................9 12. PROPORTIONALITEIT.................................................................................................................................9 12.1. Enkele klassieke indexen...................................................................................................................9 12.2. Quetelet of body mass index..........................................................................................................10 12.3. Manouvrier index............................................................................................................................11 12.4. Androgynie index............................................................................................................................11 12.5. Lenden/Heupratio...........................................................................................................................11 12.6. Waist to height ratio (WHtR)..........................................................................................................11 12.7. Unisex “phantom” van Ross............................................................................................................11 THEMA 2: SOMATOTYPOLOGIE.................................................................................................................... 12 1. 2.

3. 4. 5. 6. 7.

DEFINITIE.....................................................................................................................................................12 CLASSIFICATIES..............................................................................................................................................12 2.1. Descriptieve classificatie – Kretschmer 1921..................................................................................12 2.2. Somatometrische classificatie – Viola, 1933..................................................................................12 SHELDON, 1940......................................................................................................................................13 HEATH & CARTER, 1967..........................................................................................................................14 VERGELIJKEN VAN SOMATOTYPES....................................................................................................................15 RELEVANTIE SOMATOTYPE BEPALING..................................................................................................................16 ENKELE VOORBEELDEN....................................................................................................................................16

THEMA 3: LICHAAMSSAMENSTELLING......................................................................................................... 17 1. 2.

REFERENTIEWERKEN....................................................................................................................................17 LICHAAMSMODELLEN...................................................................................................................................17 2.1. Het Five-Level model.......................................................................................................................17 3. DENSITOMETRIE............................................................................................................................................19 3.1. Predictie van lichaamsvet uit densiteit...........................................................................................19 3.2. Methodes voor bepalen van densiteit............................................................................................20

2

4.

ANTROPOMETRIE...........................................................................................................................................22 4.1. Predictie van lichaamsvet uit huidplooien......................................................................................22 4.2. Het O-scale systeem........................................................................................................................26 5. ULTRASOUND.............................................................................................................................................28 5.1. BodyMetrix ® systeem.....................................................................................................................28 5.2. Voorbeeld scan van het midden van de dij (tot de knie)................................................................28 5.3. Voor- en nadelen.............................................................................................................................28 6. NEAR INFRA-RED SPECTROPHOTOMETRY (NIRS)...............................................................................................29 6.1. Futrex® toestel................................................................................................................................29 6.2. Voor- en nadelen.............................................................................................................................29 7. BIO-ELEKTRISCHE IMPEDANTIE ANALYSE (BIA)....................................................................................................29 7.1. Principe...........................................................................................................................................29 7.2. Assumpties......................................................................................................................................30 7.3. Testafname (traditioneel)...............................................................................................................30 7.4. Intra-individuele variabiliteit..........................................................................................................30 7.5. Testvoorwaarden............................................................................................................................30 7.6. Soorten bia’s...................................................................................................................................30 7.7. Voor- en nadelen.............................................................................................................................30 8. ISOTOPEN DILUTIE.......................................................................................................................................31 8.1. Voor- en nadelen.............................................................................................................................31 9. DUAL X-RAY ABSORPTIOMETRY (DEXA)............................................................................................................31 10. COMPUTER TOMOGRAFIE (CT).................................................................................................................32 10.1. Nadelen...........................................................................................................................................32 11. MAGNETIC RESONANCE IMAGING (MRI)....................................................................................................32 11.1. Nadelen...........................................................................................................................................33 12. OVERZICHT VAN DE VERSCHILLENDE METHODES VOOR HET BEPALEN VAN % LICHAAMSVET.....................................33 13. 4-COMPARTIMENTEN MODEL......................................................................................................................33 14. CLASSIFICATIES OP BASIS VAN LICHAAMSVET (~ COMBI)...................................................................................33 THEMA 4: HET METEN VAN FYSIEKE FITHEID................................................................................................35 1.

DEFINITIE.....................................................................................................................................................35 1.1 FYSIEKE FITHEID......................................................................................................................................35 2. BASISCOMPONENTEN VAN FYSIEKE FITHEID..............................................................................................................35 2.1. Kracht.....................................................................................................................................................35 2.2. Uithouding..............................................................................................................................................35 2.3. Snelheid..................................................................................................................................................36 2.4. Lenigheid................................................................................................................................................36 2.5. CoHrdinatie.............................................................................................................................................37 3. TESTS VOOR HET METEN VAN FYSIEKE FITHEID..........................................................................................................37 3.1. Ontstaan testbatterijen in VS.................................................................................................................38 3.2. Europese testbatterij: EUROFIT..............................................................................................................38 4. FYSIEKE FITHEID EN MORTALITEIT.........................................................................................................................56

3

Thema 1: Antropometrie/ Somatometrie 1. Definities Antropometrie = Het meten van de mens Somatometrie = Het meten van het lichaam  nog meer specifiek

2. Referentiewerken We vertrekken vanuit een internationale standaard om daaruit verder te werken.

3. Instrumentarium 3.1. Lengtes - Antropometer  Stalen staaf met meetschaal  Loodrechte arm: ene verschuifbaar, de andere niet  Referentiepunten op het lichaam aanduiden  Om segmenten te meten - Segmometer  Iets meer compact - Stadiometer  Lichaamslengte in staande houding meten  Hoogte zithouding 3.2. Breedtes - Spreidingscaliper / Tastboogmeter - Schuifcaliper - Antropometer 3.3. Omtrekken - Meetlint: metaal of glasvezellint 3.4. Gewicht - Weegschaal  Hoe accurater hoe beter 3.5. Onderhuids vet - Huidplooimeter - Dikte van een huidplooi zegt iets over het onderhuids vet - Dit is moeilijk omdat het samendrukbaars is  Hangt af van verschillende factoren zoals leeftijd, huidsamenstelling… - Slimguide  Minst goede 4

 

Harpenden Holtain 3.6. Criteria gesteld aan instrumenten - Ijken aan de hand van een standaardgewicht  Als je weet dat een blok exact 10kg weegt kan je zien hoe nauwkeurig de weegschaal is - Validiteit en betrouwbaarheid - Gemakkelijk te hanteren - Goed afleesbare schaal - Aanvaardbaar voor de persoon - Degelijke prijs/kwaliteit verhouding

4. Subjecten Houding naar subjecten toe is heel belangrijk. - Je moet de proeven doen in minimale kledij dus is het belangrijk dat de proefpersoon zich op zijn gemak voelt - Best zelfde geslacht - Kamertemperatuur moet aangenaam zijn - Privacy proefpersoon respecteren - Passend omgaan met bepaalde populaties

5. Kenmerken van een goed antropometricus -

Anatomische kennis en ervaring Zicht voor afstanden Orde, zin voor precisie Bezorgdheid t.o.v. gevoelige subjecten Zorg voor wetenschappelijk materiaal Goede concentratie Geen lange nagels

Het vereist veel ervaring en oefening om nauwkeurige en betrouwbare metingen te kunnen uitvoeren  minimum metingen op 20 proefpersonen en zeker vergelijken met expert.

6. Antropometrische referentiepunten Eerst moet je de referentiepunten plaatsen op de rechterkant van de proefpersoon voor je kan starten - Acromiale - Radiale  Meest proximale - Stylion - Trochanterion  Bovenste punt van de trochanter - Ilio-Spinale  Onderste punt van de SIAS 5

-

Ilio-Cristale  Breedtste rand van de heup Tibiale (med&lat)  Meest proximale punt van de epicondylus Sphyrion  Laagste punt van de malleolus mediaal Mesosternale  Referentiepunt op sternum met 4e rib

7. Meetvlakken en meetassen 7.1. Meetvlakken - Sagittaal of anterior-posterior vlak  Linker- en rechterkant - Frontaal of coronaal vlak  Voor- en achterkant - Transversaal vlak  Boven- en onderkant 7.2. Meetassen - Sagittale as  Ventraal  dorsaal - Longitudinale / Verticale as  Caniaal / cepahaal  caudaal - Transversale / Laterale as  Lateraal  mediaal  lateraal

8. Metingen 8.1. Basismetingen - Lichaamsgewicht  Best ’s morgens na 12 uur niet gegeten te hebben, met een lege blaas  Alternatief: op een vast tijdstip met herhaaldelijke metingen - Lichaamslengte  Best in stand  In lig groter: tussenwervelschijven worden dan niet tegen elkaar gedrukt  Best ’s morgens  ’s Avonds is men kleiner door dat de zwaartekracht de hele dag heeft ingewerkt op uw tussenwervelschijven  Stretched: hoofdtractie  Wallfixed stadiometer  Beter omdat je dan zeker bent dat je loodrecht meet  Zithoogte  Zonder de benen  Zien dat de voeten niet op een steun zitten  Goed voor zicht van de morfologie 6

8.2. Lengtematen - Indirecte  Maar 1 punt Verschillende types lengtematen kunnen geven  Hoogtematen  Vertex (LL + ZH)  Acromionhoogte  Hoogte radiale  Hoogte stylion  Dactylon- of mediushoogte  Spinale hoogte  Malleolushoogte - Directe  Lengtematen  Arm  Acromion – radiale (bovenarm)  Radiale – stylion (onderarm)  Stylion – dactylion (hand)  Been  Trochanterion – tibiale (bovenbeen)  Tibiale – sphyrion (onderbeen) Lengtematen  hoogtematen  geprojecteerde maten (= armlengte,subischiale lengte) 8.3. Breedtematen - Bi-acromiale (schouder) - Bi-iliocristaal (heupbreedte) - Transversale thorax (borst) - Sagittale thorax (diepte  tastboogmeter) - Radio-ulnaire diameter (pols) - Humerus diameter (elleboog) - Femur diameter (knie) 8.4. Omtrekmaten - Hoofd - Hals - Bovenarm  Opgespannen  Ontspannen - Thorax  Inspiratie  Expiratie - Lenden / taille  Kijken welk deel het smalst is - Abdomen / buik  Van de navel - Heup  Breedtste deel - Dij - Kuit 7



Sterkste welving meten 8.5. Huidplooien Minst betrouwbare metingen, niet zo heel nauwkeurig en heel moeilijk om juist uit te voeren. - Triceps - Subscapulair  Onder de scapula meten - Biceps - Supraspinaal - Supra-iliacaal - Abdomen - Dij frontaal - Kuit mediaal - Pectoraal - Mid-axillair Types huidplooimeters  West- en Oost-Europese huidplooimeters  USA vs Europese hdp  Plastiek vs metalen hdp  Calipers met verschillende designs  Hier vooral Harpenden skinfold calliper (door ISEC)

9. Welke dimensies meten? -

-

Afhankelijk van de onderzoeksvraag Afhankelijk van de beschikbare middelen en tijd Afhankelijk van beschikbaarheid vergelijkende data/normen Beperkte profilering  17 metingen  Somatotype  Proporties  Percentage lichaamsvet  Body mass index  Lende-heup ratio  Lichaamsoppervlakte Volledige profilering  39 metingen  Percentage lichaamsvet  Uitgebreid aantal regressievergelijkingen  Vetmassa, spiermassa, botmassa, residuele massa

10. 8

Meetbetrouwbaarheid

Inter- en intrabeoordelaarsbetrouwbaarheid

-

Mogelijke / meest voorkomende fouten bij het meten  Verkeerd referentiepunt, techniek, instrument, aflezen, noteren Hoe fouten vermijden?  Observator + recorder = 1 team  Cijfers één na één, luid en duidelijk dicteren  Elkaars meettechniek controleren  2 a 3 metingen en daarvan het gemiddelde of mediaan nemen  Geen metingen na een inspanning, sauna of douche  Dehydratatie mogelijk

11.

Links of rechts meten

Standaard= Rechts  Onafhankelijk van de handsvoorkeur - Géén verschillen in huidplooien tussen voorkeurszijde of niet - Wél verschillen in breedte of omtrek maten Daarom kan het van belang zijn om voor sommige somatotypes de voorkeurszijde te meten.

! 12.

Proportionaliteit

= ...