Samenvatting consumentenrecht PDF

Preview

Summary

dit is een samenvatting van de lessen consumentenrecht...

Description

0CONSUMENTENRECHT INHOUD inhoud........................................................................................................................................................1 1

2

Inleiding..............................................................................................................................................3 1.1

Ontstaan en definitie........................................................................................................................3

1.2

Rechtsbronnen..................................................................................................................................3

Bescherming van de consument tegen gebrekkige en onveilige producten.........................................4 2.1

2.1.1

algemeen..................................................................................................................................4

2.1.2

toepassingsgebied....................................................................................................................4

2.1.3

voorwaarden aansprakelijkheid verkoper.................................................................................5

2.1.4

rechtsmiddelen waarover consument beschikt........................................................................6

2.1.5

commerciële garantie...............................................................................................................7

2.2

3

consumentenkoop............................................................................................................................4

Productaansprakelijkheid..................................................................................................................8

2.2.1

Algemeen..................................................................................................................................8

2.2.2

Toepassingsgebied....................................................................................................................8

2.2.3

Voorwaarden aansprakelijkheid................................................................................................8

2.2.4

Omvang van de aansprakelijkheid.............................................................................................9

2.2.5

inverkeersstelling....................................................................................................................10

Consumentenrecht in het WER..........................................................................................................11 3.1

Inleiding..........................................................................................................................................11

3.1.1

Ee beetje geschiedenis............................................................................................................11

3.1.2

Opbouw en doel WER.............................................................................................................11

3.1.3

Belang van definities...............................................................................................................11

3.1.4

Toepassingsgebied..................................................................................................................12

3.2

Informatie en prijsaanduiding.........................................................................................................12

3.2.1

Algemene informatieverplichting............................................................................................12

3.2.2

Prijsaanduiding.......................................................................................................................13

3.2.3

Afronding................................................................................................................................14

3.2.4

Hoeveelheidsaanduiding.........................................................................................................14

3.2.5

Etikettering..............................................................................................................................15

3.3

Overeenkomsten met consumenten...............................................................................................15

3.3.1

Algemeen................................................................................................................................15

3.3.2

Overeenkomst.........................................................................................................................15

3.3.3

Algemene gedragsregels.........................................................................................................16

3.3.4

Specifieke regeling..................................................................................................................16

3.4

Onrechtmatige bedingen................................................................................................................17

3.4.1

Wat zijn onrechtmatige bedingen?.........................................................................................17

3.4.2

Wat zijn de gevolgen van onrechtmatige bedingen?...............................................................21

3.5

Overeenkomsten op afstand...........................................................................................................21

3.5.1

kenmerken overeenkomst op afstand.....................................................................................21

3.5.2

informatieplicht......................................................................................................................22

3.5.3

herroepingsrecht....................................................................................................................23

3.6

Overeenkomsten buiten de verkoopruimte....................................................................................25

3.6.1

Definitie..................................................................................................................................25

3.6.2

Informatieplicht......................................................................................................................26

3.6.3

herroepingsrecht....................................................................................................................26

3.7

Reclame en oneerlijke handelspraktijken.......................................................................................27

3.7.1

Toepassingsgebied: handelspraktijk........................................................................................27

3.7.2

Vergelijkende reclame.............................................................................................................27

3.7.3

Oneerlijke handelspraktijken t.a.v. de consument..................................................................29

3.8

duidelijkheid en transparantie in het WER......................................................................................33

3.8.1

Promoties inzake prijzen.........................................................................................................33

3.8.2

Ongewenste communicatie....................................................................................................35

3.8.3

Gezamenlijk aanbod................................................................................................................36

3.8.4

Geregistreerde benaming (van oorsprong).............................................................................37

3.8.5

Consumentenkrediet..............................................................................................................37

3.9

Intellectueel eigendomsrecht.........................................................................................................40

3.9.1

korte inleiding en overzicht.....................................................................................................40

3.9.2

Bespreking van de belangrijkste intellectuele eigendomsrechten..........................................40

3.9.3

Bescherming van bedrijfsgeheimen........................................................................................46

3.9.4

Privacy & direct marketing......................................................................................................48

Consumentenrecht in het WER

1

INLEIDING

1.1

ONTSTAAN EN DEFINITIE 

Vrij recent (vanaf 1960)



Geen aparte rechtstak, leunt aan bij privaatrecht, publiekrecht, strafrecht



Geen eensluidende definitie van ‘het consumentenrecht’ o

Consumentenrecht sensu stricto (in strikte zin)

o

Consumentenrecht sensu lato (in brede zin)

CONSUMENTENRECHT SENSU STRICTO

= geheel van regels van toepassing tussen beroepsbeoefenaars en consumenten 

Afbakening begrippen = rol op de markt o

Consument: neemt deel aan de markt (=/= burger, persoon)

CONSUMENTENRECHT SENSU LATO

= geheel van regels die tot doel hebben, de economische zelfbeschikking van de consument te garanderen. 



Basisvoorwaarden (constitutieve elementen) o

Contractsvrijheid

o

Vrije mededinging

Compenserende maatregelen indien constitutieve elementen niet volstaan om economische zelfbeschikking te garanderen. o

1.2

3 soorten compenserende maatregelen 

Informatieverplichtingen (positief en negatief)



Bedenktermijn



Reguleren contractinhoud

RECHTSBRONNEN 

EU-recht (!)

2020-2021

o

Heel sterke invloed Europees recht

o

Zowel verordeningen als richtlijnen 

Verordening: bindend en directe werking



Richtlijn: de landen moeten dit nog omzetten in eigen wetgeving, dit is dus niet bindend. Pagina 3

Consumentenrecht in het WER





o

Belangrijk rechtspraak Europees Hof van Justitie

o

Van minimumharmonisatie naar volledige harmonisatie in 2002 

Minimale harmonisatie = minimum regels EU, lidstaten kunnen aanvullen.



Maximale harmonisatie = maximale regels EU, geen aanvulling mogelijk.

Nationaal recht, onder meer: o

BW

o

BEM (=wetboek economisch recht)

o

Wet betreffende de aansprakelijkheid voor produkten met gebreken

Over reglementering?

2020-2021

Pagina 4

Consumentenrecht in het WER

2

BESCHERMING VAN DE CONSUM ENT TEGEN GEBREKKIGE EN ONVEILIGE PRODUCTEN

Wetboek privaatrecht deel Koop. 2.1

CONSUMENTENKOOP

2.1.1

ALGEMEEN

rechtsbronnen:





algemeen verbintenissenrecht



bijzondere regels inzake consumentenkoop o

zie art. 1649bis e.v. BW “bepalingen met betrekking tot de verkopen aan consumenten

o

ingevoerd bij wet van 1 september 2004 betreffende de bescherming van de consumenten bij verkoop consumptiegoederen

 omzetting Europese richtlijn consumentenkoop 1999/44/EG 2.1.2

TOEPASSINGSGEBIED

= verkopen van consumptiegoederen door een verkoper aan een consument (art 1649bis §1 BW) CONSUMENT

Art 1649bis §2 BW 

natuurlijk persoon



bestemmingscriterium (>< specialisatiecriterium)



o

om te bepalen of een natuurlijk persoon al dan niet als consument kan worden beschouwd.

o

Voor welk doeleinde wordt het goed aangekocht

o

Privédoeleinde  consument

o

Specialisatiecriterium = men weet veel over het goed dat men koopt. 

Geldt niet als criterium voor consument, speelt geen rol.



Enkel bestemming speelt rol.



Bv. iemand die veel naar kunstveilingen gaat is nog steeds consument, zelfs al is hij hierin gespecialiseerd.

gemengd gebruik

2020-2021

o

privé en professionele doeleinden

o

consument: hoofdzakelijk voor privédoeleinden

Pagina 5

Consumentenrecht in het WER

o

bv. computer voor privé en werk

VERKOPER

Art 1649bis §2 BW 

duurzame economische activiteit  verkoper o



hobbyfokker van dieren  verkoper? 

Niet beroepsmatig: geen verkoper.



Professionele fokker, economische activiteit op duurzame wijze: wel verkoper.

vertegenwoordiging? o

Opdrachtnemer/lasthebber is niet aansprakelijk voor regels van consumentenkoop

o

Bv. garagist verkoopt wagens voor bedrijf  hij moet niet zelf de garantie geven

CONSUMPTIEGOEDEREN

Art 1649bis §2 BW 

roerende lichamelijke zaken: kunstwerken, dieren,…



zowel nieuw als tweedehands o



voorbeelden:

onroerend door bestemming of incorporatie o

2.1.3

incorporatie = wanneer een roerend goed samen hoort met een onroerend goed, en het roerend goed daardoor onroerend wordt.

VOORWAARDEN AANSPRAKELIJKHEID VERKOPER

 wettelijke garantie 1E VOORWAARDE: GEBREK AAN OVEREENSTEMMING

Art 1604 BW: de verkoper moet aan de koper een zaak leveren die met de overeenkomst in overeenstemming is (algemene wet)  art 1649ter BW: bepaalt onder welke voorwaarden een consumptiegoed geacht kan worden in overeenstemming met de overeenkomst te zijn (specifieke wet) VOORRANG Art 1649ter BW: Opdat een consumptiegoed in overeenstemming is met de overeenkomst, dient cumulatief aan een aantal voorwaarden te worden voldaan: 1. in overeenstemming met de door de verkoper gegeven

2020-2021

Pagina 6

Consumentenrecht in het WER

beschrijving (en evt. monster of model) 2. geschikt voor het gebruik waartoe goederen van dezelfde soort gewoonlijk dienen (en eventueel geschikt voor een meegedeeld bijzonder gebruik) 3. het goed moet de kwaliteit en de prestaties bieden die voor goederen van dezelfde soort normaal zijn Uit artikel 1649ter BW + artikel 1604 BW leiden we af  Gebrek aan overeenstemming: wanneer de consument aantoont dat aan een van deze voorwaarden niet voldaan is. 1. Goed voldoet niet aan de beschrijving 2. Goed is ongeschikt voor het gebruik waarvoor het normalerwijze is bestemd ► Normale slijtage? Batterij die minder dan 2 jaar mee gaat  normaal Bv. hond die ongeschikt is om mee te wandelen, koelkast dat vuur vat,… 3. Het goed biedt niet de kwaliteit die voor goederen van dezelfde soort normaal zijn ► Nieuw vs. tweedehands? 2E VOORWAARDE: TIJDSTIP WAAROP HET GEBREK MOET BESTAAN



Gebrek moet reeds in de kiem aanwezig zijn wanneer het goed wordt afgeleverd



Essentieel in de praktijk: wie moet dit bewijzen? Onderscheid met betrekking tot bewijslast: 



Manifestatie van gebrek in eerste 6 maanden na levering o

Vermoeden – (moeilijk) weerlegbaar

o

Verkoper draagt bewijslast van oorzaak

o

Consument bewijs: gebrek aan overeenstemming en binnen de 6 maanden na levering.

Manifestatie van gebrek later da 6 maanden na levering o

Consument draagt bewijslast

3E VOORWAARDE: TIJDSTIP WAAROP HET GEBREK ZICH MOET MANIFESTEREN



Binnen twee jaar (garantietermijn) art. 1649quater BW



Schorsing termijn (=/= stuiting) pauze door herstel of vervanging



Tweedehandsgoederen: kortere waarborg maar niet minder dan 1 jaar. Anders nietig, en sowieso 2 jaar.

2.1.4

2020-2021

RECHTSMIDDELEN WAAROVER CONSUMENT BESCHIKT

Pagina 7

Consumentenrecht in het WER



algemeen



onderscheid tussen 4 rechtsmiddelen o

uitvoering in natura (herstel (1) of vervanging (2))

o

uitvoering bij equivalent (passende prijsvermindering (3) of ontbinding (4))



daarnaast mogelijkheid tot aanvullende schadevergoeding



hiërarchie zie je met de nummers, consument mag zelf kiezen maar moet wel rekening houden met deze hiërarchie volgens de rechtspraak.

HERSTELLING OF VERVANGING



primair rechtsmiddel



in principe vrije keuze tussen herstelling of vervanging



binnen redelijke termijn en zonder ernstige overlast



kosteloos: art. 1649quinquies §2 BW

PASSENDE PRIJSVERMINDERING OF ONTBINDING



subsidiair rechtsmiddel



in principe vrije keuze tussen prijsvermindering of ontbinding van de overeenkomst



beperkingen o

onverzoenbaar gedrag consument (RS)  verlies recht op ontbinding

o

geen ontbinding bij gebrek met geringe betekenis 



Bv. verkeerde poten zijn maar een heel klein deel van de hele tafel.

bv. hond die uiteindelijk epileptisch is van €400  €300 terug omdat niemand zo een hond wilt.

2020-2021

Pagina 8

Consumentenrecht in het WER

MOGELIJKHEID TOT AANVULLENDE SCHADEVERGOEDING



eventueel bovenop een van de voorgaande rechtsmiddelen



indien: extra schade die in verband staat met het gebrek (> gemeen contractenrecht)



eiser draagt bewijslast



praktijkvoorbeelden (RS)

DIEREN

onderscheid 

mogelijkheid tot herstel o



kan wel door operatie, medicatie,…

geen mogelijkheid tot herstel

2.1.5

o

gehecht? Prijsvermindering

o

vervanging gebeurt zonder ernstige overlast voor consument, dus enkel wanneer ze niet gehecht zijn.

o

ontbinding enkel mogelijk indien het duur gestorven is.

COM MERCIËLE GARANTIE...