Samenvatting Catalonië PDF

Preview

Summary

Samenvatting Catalonië ...

Description

1. Introductie Catalonië -

Autonome (= zelfstandig in het bepalen van wat je wilt) regio met ruime bevoegdheden Hoofdstad: Barcelona In Catalonië leven 7,5 miljoen mensen op 48,6 miljoen mensen dat leven in Spanje Een van de meest welvarende regio’s in Spanje o Ongeveer 20% van BBP Spanje

o BBP per capita: 29 800€ (24 000 € voor heel Spanje) -

3 officiële talen: Catalaans, Spaans en Aranees (Occitaans)

Een autonome regio is een eerstegraads administratieve subdivisie van de Volksrepubliek China. Net als Chinese provincies hebben autonome regio`s een eigen lokale regering, maar een autonome regio heeft in theorie meer rechten. Het is een minderheidsregio en heeft dus een grotere bevolking van minderheden.

2. Voorgeschiedenis 2.1 Graafschap Barcelona Vreemde overheersers: Grieken, Carthago, Rome, Visigoten, Moren, Franken … Graafschap Barcelona (samensmelting verschillende gebieden)  +/- huidige Catalonië alsook stuk Zuid-Frankrijk Unie Barcelona & het Koninkrijk Aragón (1137) -

-

Belangrijke maritieme macht Uitbreiding met:  Comunitat Valenciana  de Balearen  zuiden van Italië  Sardinië  Sicilië  delen Griekenland Decentralisatie + soort van parlement (Hoe democratisch werkelijk?)  Het overbrengen van meer verantwoordelijkheden en bevoegdheden naar lagere overheden

Ze waren hier heel blij om, omdat het in de middeleeuwen was en dat ze al een parlement hadden. Het is niet wat wij nu beschouwen als een parlement.

2.2 Spaans bestuur Huwelijk koningin Isabella I & Ferdinand II van Aragon (1469) Ze hadden bijna heel Spanje in handen, ze wouden Spanje 1 maken. Het zijn zij die de laatste deeltjes van het land veroveren en slagen er hierdoor in om van Spanje 1 land te maken. Ze zijn ook begonnen met de verovering van Amerika.  Personele unie, niet 1 groot ééngemaakt koninkrijk! (= een personele unie is een constructie waarbij twee of meer staten hetzelfde staatshoofd hebben maar ieder van deze ten minste volgens het recht onafhankelijk zijn).  Catalanen behielden hun eigen wetten Catalonië verloor reeks oorlogen tegen Spaanse kroon  Macht steeds meer in Madrid gecentraliseerd  Zelfstandigheid verdween langzaam maar zeker => elk conflict vanuit Catalonië heeft ervoor gezorgd dat ze altijd minder en minder te zeggen hadden

Belangrijkste: Spaanse Successieoorlog (1701-1713) – Spaanse koning Karel II kinderloos hierdoor een probleem omdat hij niet wist wie na hem koning zou worden. Er zijn hierdoor heel veel conflicten ontstaan, omdat bepaalde mensen die persoon wouden en andere mensen een andere persoon. Hij zelf is gaan “shoppen” naar een goede kandidaat. – Catalanen steunden Oostenrijkse Habsburg-dynastie  Is een uitgebreide familie, inclusief aangetrouwde familie, die over 2 of meer generaties invloed of macht uitgeoefend hebben, meestal in een land -

Karel II wou opvolger uit Franse Huis Bourbon  Catalanen wouden hem



Overgave Catalaanse troepen op 11 september 1714 = feestdag/herdenking La Diada



Onder nieuwe koning Felipe V van Bourbon - komaf met alle Catalaanse politieke instellingen - Catalaans verboden - Catalonië onder militair gezag nieuwe koning



In 2de helft 19e eeuw belangrijk industrieel centrum (met immigratie)



Opkomend nationalisme (in heel Europa): culturele emancipatiebeweging

 Streven naar een volwaardige plaats in de samenleving vanuit een achtergestelde positie. Dit kan via gelijkgerechtigdheid, zelfstandigheid of de formele toekenning van gelijke rechten, gelijkstelling voor de wet.



2de Spaanse Republiek (°1931) met meer autonomie voor Catalonië (officieel statuut)



Oktoberopstand (1934) na rechtse kiesoverwinning  opstand Catalonië “Wij zijn een apart land” - Velen binnen links geloven niet meer in parlementaire weg - Onafhankelijkheidsverklaring Catalonië - Opstand neergeslagen - Ook in Asturias (N-W van Spanje) en elders geweld!

2.3 Burgeroorlog en dictatuur Francisco Franco Spaanse Burgeroorlog (1936-1939 ) 

Oorlog werd gezien als voorbode WO II: Radicaal Links & democraten versus fascisme  Het fascisme (Italiaans: fascismo) is een extreme vorm van autoritair nationalisme en is antidemocratisch, anticommunistisch, antiliberaal, antiparlementair en antiintellectueel.



Vooral intern conflict



Context: - Machtsstrijd links – rechts (stakingen, opstanden, aanslagen …) - Koningshuis in ballingschap  start republiek (= staat waarbij één of meerdere personen de macht heeft)  Iemand die verbannen is, leeft in ballingschap en wordt balling of banneling genoemd. Verbanning kan variëren van een verbod op blijven op de oorspronkelijke locatie tot gedwongen verhuizing naar een (meestal afgelegen) andere locatie. Die locatie wordt dan het ballingsoord genoemd - Hervormingen republiek



Verzet tegenstanders - traditionele machten (adel, kerk, leger, burgerij) - fascistische Falange española van José Antonio Primo De Rivera  extreemrechts

 

Klimaat van geweld  start burgeroorlog Staatsgreep leger (met al snel als boegbeeld Francisco Franco) - Steun Hitler en Mussolini  ze hebben hem geholpen om zijn troepen en de mensen dat hem hielpen naar het vaste land te brengen in Spanje. Zijn troepen zijn bijna allemaal Marokkanen (degene die echt oorlog voeren), de hoofdmensen zijn wel Spanjaarden. Ze springen allemaal op de kar, rechts en links tegen elkaar.



Steun Falange en andere rechtse/conservatieve bewegingen

Republiek in het verweer -

In Catalonië anarchisten drijvende kracht verzet

-

Anarchisme is een politieke ideologie waarbij men streeft naar een samenlevingsvorm waarin mensen naast elkaar leven zonder een hogere macht of autoriteit. Steun internationale brigades

-

Een brigade kan zowel een onderdeel van een divisie zijn alsook een zelfstandige gevechtseenheid, bestaande uit verschillende disciplines. Het is een gevechtseenheid van 2000 – 5000 militairen. Passieve houding Frankrijk & VK (Appeasement = politiek die zich richt op het voorkomen van oorlog)



Idee Franco (snelle machtswissel) mislukte  genadeloze burgeroorlog  duizenden Belgen/Nederlanders/Duisters/…, zijn mee gaan vechten, ertegen



Eindbalans burgeroorlog: 350 000 – 600 000 slachtoffers (x4 voor gewonde slachtoffers, fysiek en mentaal)



Franco verovert de macht, het was een onderlinge burgeroorlog waardoor het heel gruwelijk was. Het leeft daar nog heel hard, de mensen weten wie hun vader heeft vermoord/verraden. Ze zeggen het niet maar ze weten het wel.

Dictatuur Franco (1939-1975) Dictatuur = staatsvorm waarbij de macht in een land in handen is van één persoon 

Met steun: - militairen - Falange - monarchisten (aanhanger van het Koningshuis) - katholieke Kerk



Enorme repressie (= onderdrukking/daling) na burgeroorlog - tot 200 000 doden (terwijl hij eigenlijk al gewonnen was, bleef hij moorden  iedereen dat een label had gekregen dat hem niet aanstond, werd vervolgd) - tot 500 000 mensen in de cel

Franco’s politiek: -

-

Hij wou een eenheid van Spanje (schiereiland + kolonies), geen plek voor separatisme (= het streven naar een terugtrekking uit een bestaande organisatie/staat en het oprichten van een eigen organisatie/staat) Repressie van alles wat Catalaans was Bannen alle Catalaanse symbolen & Catalaanse taal bv.: vlaggen, volkslied, volksdans Sardana,…

-

‘‘Catalonië harder bestraft” (?) Mensen werden vermoord, omdat ze homo waren, eigenlijk alles werd vermoord dat niet in de termen van Franco pasten. 2.4. La Transición española 

Overgang naar parlementaire democratie = vorm van democratie waarbij de burgers via gekozen vertegenwoordigers in het parlement invloed hebben op het beleid

 Opnieuw monarchie, geen republiek!  Een monarchie is een regeringsvorm waarbij de macht slechts bij één

persoon ligt. De tegenhanger van de monarchie is de republiek. Er zijn twee vormen van monarchie. De constitutionele monarchie heeft de rol van het staatshoofd vastgelegd in de grondwet 

Koning Juan Carlos I (opvolger van Franco en gekozen door hem)  Hij moest naar Spanje komen, zodat ze hem konden opvolgen en goed “opvoeden”, voordat hij aan de macht kwam



Interne tegenstellingen leven voort - conservatief ↔ progressief (Conservatief = tegen veranderingen, progressief = samenleving op een vernieuwende manier willen verbeteren) - centrale staat ↔ autonomie/onafhankelijkheid regio’s (zelfstandig)



Maar ook ‘onverwerkt verleden’ / ‘complot van de stilte’ - amnestiewet  = wet met betrekking tot het verlenen van amnestie aan personen of groepen die volgens de geldende wetgeving gearresteerd en veroordeeld zouden moeten worden. (Amnestie = besluit dat iemand de straf waartoe hij of zij is veroordeeld niet hoeft te ondergaan) - afspraak om niet aan de monarchie te raken - Afspraak om eenheid van Spanje te bewaren - Waarom? o Oude wonden niet oprijten o Risico nieuwe burgeroorlog o ‘blik op de toekomst’  Franco was akkoord om van Spanje een democratie te maken als niemand van zijn mensen wordt bestraft en opgevolgd. Hij wou dat hier niet meer over gesproken wordt. Nu durft niemand hier nog over te spreken omdat ze bang zijn dat er dan weer op elkaar geschoten gaat worden.

 Gevolgen De gevolgen van de overgang naar een parlementaire democratie:   

Bijna alle goede boeken over burgeroorlog en dictatuur Franco zijn door buitenlanders geschreven Burgeroorlog voor een stuk nog een taboe Straatnamen, standbeelden … verwezen enkel naar overwinnaars  Tot het begin van de 21ste eeuw stonden er nog standbeelden van Franco

Valle de los Caidos  monument ter ere van de slachtoffers van de Spaanse burgeroorlog

Pas onder socialist José Luis Rodriguez Zapatero (2004-2005)    

Ley de Memoria Histórica Verwijzingen naar Franco (standbeelden, straatnamen …) moesten onder zijn leiding weggehaald worden De geschiedenisboeken moesten herschreven worden De slachtoffers van de dictatuur moesten meer erkenning krijgen: o Nationaliteit voor nazaten ballingen o Vergoedingen o Herbegraven slachtoffers

 Waarheidscommissie = Een waarheidscommissie, meestal Waarheids- en Verzoeningscommissie, is de verzamelnaam voor een van overheidswege.  Commissie opgericht om situatie slachtoffers te onderzoeken

Nieuwe grondwet (1978) & nieuw statuut voor Catalonië (1979) -

-

-

Hierdoor was er binnen Spanje nu wel plaats voor linguïstische & culturele verschillen  Taalkunde, ook wel taalwetenschap of linguïstiek, is de wetenschappelijke studie van de natuurlijke talen Catalaans erkend als "coöfficiële" taal  = taal dat samen met het Spaans een officiële taal is in Spanje. Over heel Spanje 17 regio’s met rechtstreeks verkozen bestuur, d.w.z. dat ze een eigen parlement verkiezen en hieruit komt dan een regering. Onder Franco zou dit niet waar geweest zijn, zou er 1 regering zijn en zouden we niet aan zoveel regeringen geld moeten geven. Graad van autonomie is zeer uiteenlopend (complex + evoluerend)

-

Catalonië, Baskenland & Galicië (3 ‘historische’ nationaliteiten)  mogen iets meer doen dan andere streken o Speciale status o Meer bevoegdheden

Catalonië   

Eigen grondwet (= Estatut) Eigen politiemacht (= Mossos) Ruime bevoegdheden o Cultuur o Leefmilieu o Transport o Handel o Openbare veiligheid o Onderwijs o Volksgezondheid o Justitie

 Officieel mogen ze dit allemaal doen, maar in de praktijk heeft men het gevoel dat ze dit niet 100% kunnen gebruiken. 

Catalaanse nationalisten investeren meteen veel energie om - natiegevoelen en trots bij inwoners Catalonië in te pompen - Catalaanse taal en cultuur te promoten - eis tot meer autonomie te versterken - zichzelf in het buitenland te promoten

 Manifest (= openbare tekst met duidelijk standpunt),  ‘banaal’ nationalisme (naar een boek van Michael Billig) = verwijst naar dagelijkse vertegenwoordigingen van de natie om een gevoel van nationale verbondenheid te creëren, bv.: het gebruik van de vlag in een sportwedstrijd,…

Instrumenten ‘Verbeelde gemeenschap’  = Een verbeelde gemeenschap is een gemeenschap waarvan de leden elkaar nooit allemaal persoonlijk kunnen kennen, maar onderling wel een binding voelen en zich als deel van die groep beschouwen. ‘Catalaans nationalisme is pluralistisch en inclusief’  goed dat ze zo ingesteld zijn. = als iets wordt gekenmerkt door het naast elkaar bestaan van verschillende culturele en sociale groepen in een samenleving



Taal: - Iedereen zal pas gelijk zijn als iedereen Catalaans spreekt. o

Omdat ze niet op kunnen tegen de Spaanse taal, veel meer mensen leren Spaans dan Catalaans. Enorm veel ruzie over! In scholen is het nu al dat mensen zeggen, ik spreek thuis Spaans en voed mijn kinderen op in het Spaans dus ik vind dat die naar school moeten kunnen gaan in het Spaans.

- Catalaans doorduwen moet! Anders walst dominante Spaans het weg 

Cultuur - castellers (menselijke torens)  onderling competities, bedoeling zo hoog mogelijk menselijke torens te bouwen. Storten regelmatig in, hierdoor bepaald dat ze een helm moeten aandoen, maar dat wouden ze niet, omdat het dan niet zoals vroeger was.  Dit gaat over samenwerking, mensen dat samen iets “opbouwen”, via dit laten ze zien wie ze zijn, hun identiteit. - sardana (dansen) - afschaffing stierengevechten (dierenrechten + ‘niet-Catalaans’) - maar stierenlopen wel want ‘traditie’  Heel veel protest hiertegen maar de mensen dat ervoor zijn, vinden dit heel moedig. Als de stier het heeft overleefd, dan zet men die stier er niet nog is in omdat ze denken dat de stier heel veel heeft bijgeleerd. Ze kiezen de stomste stieren tussen alle stieren.  Bij Correbous -> bij een stier 2 fakkels aansteken en de mensen moeten dan weglopen van de stier en hem uitdagen. Is een traditie in Catalonië en ze zeggen dat er geen stieren sterven maar onlangs is er wel nog 1 gestorven. Die stierengevechten dienden aan “wij zijn… “



Onderwijs - Leerplannen (o.a. geschiedenisonderwijs) - Conflict over onderwijstaal



Media - framing (= overtuigingstechniek) berichtgeving  Je leest alleen maar slechte dingen over hoe ze met geld omgaan, zowel Catalonië over Spanje als omgekeerd.



Sport - Olympische Spelen (1992)  Hoogtepunt, een boost geweest voor Barcelona, ze wouden bewijzen dat ze alles zelf hebben gedaan en beter. - FC Barcelona - Catalaanse selectie  Eigen voetbalteam maar ze mogen niet in de UK verder doen, ze organiseren wel wedstrijden maar geen officiële.

Catalaanse nationalisten lange tijd pragmatisch (= algemeen nuttig, praktisch, bruikbaar,…) aan politiek gedaan (ondanks retoriek) (= veel blabla, weinig inhoud)  bv.: (gedoog)steun aan regering Onder regering Zapatero (PSOE) onderhandelingen bevoegdheden regio’s: -

Aparte onderhandelingen per regio

-

Catalonië: nieuw autonomiestatuut met meer bevoegdheden (2006) o Vage verwijzing in charter van Catalonië als “natie” binnen Spanje o Meer bevoegdheid innen en heffen belastingen o Catalaans voorkeurstaal in openbare administratie (in Catalonië) o Catalaans voorkeurstaal in onderwijs

-

Catalanen keuren in referendum nieuw statuut goed (al ging het veel Catalaanse nationalisten niet ver genoeg)  Veel Catalanen vonden het niet ver genoeg gaan. De Spanjaarden dat voor

Franco waren, waren “bang” omdat ze dachten dat het te ver ging en dat er nog streken gingen volgen. -

Veel protest en paniek o ‘Land in gevaar’ ‘Ontbinding territoriale eenheid’ o Einde solidariteit (armere regio’s) o Niet grondwettelijk (grondwet keurt niet goed wat ze allemaal aan de Catalanen geven)

-

PP (Partido Popular, rechtse partij) naar Grondwettelijk Hof  verzoek tot herziening van de term ‘natie’ voor Catalonië

-

Zelfs boycot Catalaanse producten (Chupa Chups, Cava,…)

-

Zelfs (on)verborgen dreigementen vanuit het leger



Verruiming Catalaanse autonomie grotendeels teruggedraaid doordat Grondwettelijk Hof grote delen statuut wijzigde/schrapte (2010)



Onderhandelingen tussen Madrid en Catalonië leverden niets meer op



Voor Catalaanse nationalisten bewijs dat het geen zin meer had om met Madrid te onderhandelen.



Economische crisis & golf van corruptieschandalen komen Catalaanse nationalisten goed uit (zelf niet onschuldig) -

Corruptie = het verschijnsel waarbij iemand een ander omkoopt of zich laat omkopen om bepaalde zaken gedaan te krijgen. - Heel veel mensen hun job verloren, in Spanje heb je maar 2 jaar recht op een uitkering en daarna is het gedaan. - Veel mensen die een huis gekocht hebben, die zonder loon vallen en die niks krijgen, regering pakt hun huis af en mensen moeten terug bij hun ouders gaan wonen.  Steeds meer Catalanen zien onafhankelijkheid als enige uitweg uit een rot systeem 

Nieuwe rechtse regering van Mariano Rajoy (2011 - …) - negeerde ongenoegen in Catalonië - gebruikte separatistische spook om stemmen te halen een terugtrekking uit een bestaande organisatie/staat)  Hij jaagt de rest van Spanje schrik aan door te zeggen dat de Catalanen van plan zijn om op hun eigen te gaan, hierdoor heeft hij veel stemmen gewonnen.



Catalaanse plannen om een referendum te organiseren -

Ze willen echt hun eigen weg gaan en het referendum dat we hebben meegemaakt op 1 november is het 2 de referendum dat ze hebben gehouden, het mocht normaal gezien niet. Dus ze hebben er een andere naam aan gegeven -> niet-bindend ‘burgerparticipatieproces  = Het betrekken van de burgers bij het opstellen, uitvoeren en evalueren van overheidsbeleid



Grondwettelijk Hof: autonome (zelfstandige) regio mag geen volksbevraging organiseren (zaak waar heel Spanje over moet beslissen)



Niet-bindend ‘burgerparticipatieproces’ over onafhankelijkheid.  (opkomst 40%, 81% Ja)  Mensen die echt onafhankelijk wouden worden zijn gaan stemmen  Arthur Mas, president Generalitat hiervoor veroordeeld (heeft dat georganiseerd en werd veroordeeld).

Ze hadden maar 40% opkomst  wat hebben ze dan gedaan? Bij de volgende verkiezingen zijn ze opgekomen en de 2 grootste Catalaanse partijen zijn samen gegaan. Ze denken alle 2 anders over hoe de wereld er moet uitzien maar ze zijn tijdelijk samen gaan werken omdat er 1 ding is dat hun bindt  ze willen onafhankelijk zijn. Ze hebben er nog een derde partij bij gehaald. Met de 3 partijen tezamen, lukt het hun niet om 50% te halen. Maar in het parlement hebben ze wel de meeste zetels en hierdoor zeggen ze “wij hebben gewonnen, we moeten onze eigen weg gaan”.



2 grote separatistische partijen CDC (rechts) en ERC (links) - In 2015 als kartel Junts pel Si (allen voor ja) naar de kiezer - bij een meerderheid zou de onafhankelijkheid worden uitgeroepen! - met resultaat linksradicale CUP erbij net geen meerderheid (47,88%) - kiessysteem levert wel meerderheid zetels op (62+10/135)  die +10, stemmen mee. Ze hebben niet veel plaats in het parlement maar staan wel al sterk in hun schoenen. - regering o.l.v. Carles Puigdemont met gedoogsteun CUP



In 1 dag regeling referendum & onafhankelijkheid doorgeduwd

Ook andere acties om eisen kracht bij te zetten & steun te verwerven in buitenl...